Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXI, Number 18, 6 May 1882 — Page 1

Page PDF (1.40 MB)

This text was transcribed by:  Kelly Murray
This work is dedicated to:  S. Iolana Murray

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

BUKE XXI.  HELU 18        POAONO, MEI 6, 1882.       {NA HELU A PAU 1066.

KA NUPEPA Kuokoa me ke Au Okoa I HUIIA.

 

HE MOOLELO KAAO NO KEANINIUAOKALANI! KA NANI LUA OLE O NA Moku o Kuaihelani KA MEA NANA I HOONAUEUE KUKULU O KAHIKI, AOKE PUKONAKONA O NA LA I AU WALE AKU LA.

 

MAHELE II

            A PAU keia mau olelo o Olopana, ua malu like iho la na mea a pau. Ia manawa, hoomaka iho la o Keaniniulaokalani e pule penei:

Eia ka ai e ke 'kua, Na Nakulauka Nakulakai, Me ke Kane o Kanikaniaula, E kani aku ana i ke aloha o ke kane , Eia ka ai e ke 'kua, Kahuli e Kahela ke wahine, E moe ana iluna ke alo, O moe a hahuna o wili kaa, Ka lepo a hulu, O Pahukini la o Pahulau, O Kulana pahu, O miki o Palaau, O Olekahi a, O ka paepae ia Laka, O ka paepae nui alai moku la e, E ala.

E ala e ka ua, E ala e ka la, E ala e ka makani, E ala e ka pohu, E ala e ke kaikoo, he ohu kolo iuka, He ohu kolo i kai, He kai kane, He kai wahine, Kai pupule, Kai ulala, Kai luu, Kai ea, Kai emi, Kai pili aku la-e, Ua puni.

Ua puni na moku i ke kai, O hu'ahu'a kai, Ia Keaumiki ia Keauka, Auka iho auka nae, O ka ale i o ka ale moe, O ka ale hakoikoi e i Kahiki, O ka lama o Kahiki e hiki ai, Ahea laua nei make ia oe e Lono, I ulu nui e Lono, Melemele e Lono, Hana ka lau ai e Lono, Kuua mai ana hoi ka ai e Lono, O ka hekili o ka uwila, O ka ua loku o ka ua hea, Ka ua oiliili maka 'kua nei la e, E lono.

E Lono i ka po, E Lono ia ke ao, E Lono i kuina o mua, E Lononuianiha, Mai aniha mai oe ia'u e Lono, I one huli la i one eli, I ke one i hanana, O pipipi, O Ounauna, O Alealea, O Nuka o Hee, O Kualaka, O ka pakii moe one ula, O ka ulae niho wakawaka oi, O kama opihi kau pali, O Kulepoo o helelei ke aho, O Wahalaualii o Polihala, O kahi i waiho ai o ka huaolelo, A pii maluna o Heke, O Kamapoepoe, O ka wahine i ka ipu olelo, E Kama e, I ke ola nui, Eia ka ai, E ku e Lono e Kane, O lonoikoualii e-eia ka ai.

            I ka manawa nae a Keaniniulaokalani i hoomaka ai e pule, oia ne ka manawa i uhi paa ia ai o Waipio e ka noe, ku-i ka hekili, nei ke olai; a oiai kona apu awa e ku ana mamua o kona alo, a i ka amama ana ae o kana pule, mao ae la ka noe, pau ka hekili, moe aku la o Kaneluhonua; a i ka ike ana mai o na mea a pau, aohe awa o kona apu awa, oiai, ua pau mua no i ka inu ia e ke 'kua i kona manawa e pule nei.

            A mahope iho o ko Keaniniulaokalani hookuu ana i kana aheaina. olelo aku la kona kaikoeke, oia hoi o Olopana, E kuu Haku kaikoeke, aole oe e ike koke ana i ko wahine, no ka mea, e hookapu ana au ia oe.  E noho oe iloko o ke kapu, aohe e ike na mea a pau.  Ua ike like ae la no hoi makou a pau i kau mau hana kupaianaha loa; he mau kahuna no ko'u e noho nei, aole nae hoi e like me oe, me he mea la aia wale no me oe ke 'kua e noho nei, ua maopopo ia'u ma kau hauna pule, i loa no ka a amama, o ka pau, no ka ia o ka awa o loko o ka apu; ka lakou nai, i loa no a amama, o ko lakou nei inu ae la no ia i ka awa, a pau i ka ona, o ka moe aku la no ia; o kau hoi, na ke 'kua e inu ka awa; nolaila, e paa ana oe ia'u i ka heokapa ia.  O Keaniniulaokalani hoi, he aka wale no kaiala.

            Ia manawa no, o ka eleu aku la no ia o na kahu o Olopana a ma ka Olopana hale no hoi i hookapu ia ai, o ka lakou la hale hoi ia i hana ai, a mokaukau ka hale a paa hoi o waho i ka lauhulu, i ole e ike ia e kekahi mea e ae, hoi mai la na kahu a olelo aku la ia Olopana, Ua pau ka makou hana, o ka malihini alii wale no koe a noho aku i kona kapu.

            Ia wa, olelo aku la o Olopana ia Keaniniulaokalani, E hoi kaua a noho aku oe iloko o kou hale me kou kapu.  O na kiai hoi. eleu like mai la lakou la, no ka pane aku no o ke 'lii, o ko lakou la noho aku la no hoi paha ia me ke 'lii malihiai, aia no ka pono o ka loaa o ka haawina.

            Olele aku ia o Keaniniula ia Olopana, E ke 'lii, o ke kapu no o kou hale, nou no ia. a o ko'u kapu, aole e pono ke noho pu kaua ia kapu hookahi, i wahi okoa no ko'u, no ka mea, he kapu ko'u na ke 'kua e malama ia'u, aolena ke kanaka e like me kou, no ka mea, o kou hale he hale ua aiaia ia, oia kou mea i ike ole ai uka mana o ke 'kua, nolaila, i wahi okoa no ko'u e noho ai.

            O Olopana hoi, huhu loa aku la ia i kona mau kahuna, no ka hewa o ka lakou hana, me kona olelo iho, Ka, kupaianaha maoli, kai no au e pulama nei ia oukou he pono, eia ka aole; auhea no la ka lohe pono ia o ka oukou namunainu mai; a i keia manawa, ke hai aku nei au ia oukou, apopo oukou, pau loa oukou ia'u i kalua ia i ka umu, aole kekahi mea e koe, mai ka mea o oukou iloko o ka heiau a ke kahuna e noho nei ma kuu alo, pau loa oukou i kalua ia i ka umu.

            Ia lakou la no a lohe i keia mau olelo a ke 'lii, o ko lakou la ku like mai la no ia a olelo mai la i keia mau olelo hoalohaloha penei:  E ke alii a makou i pulama ai no kou ola, ke ola o kou mau makua, kou mau kaikuahine, aole ka makou pule no ka po mai, e like me ka ia nei a kakou i lohe iho nei, no ka mea, o keia kanaka, aole ia he kanaka e like me oe, he kino pahaohao ko ia nei, ma ka aoao e kona makuakane, a ma na makuahine o olua aia malaila ko kakou ike ana iaia.

            A mahope oia wa, pane mai la kekahi kahuna, Ke hai aku nei au ia oe e ke 'lii, ma ko'u ano he kahuna mai ka po mai, ua ike mua au, aole au e hai aku ana ia oe me ka hoopunipuni, no ka mea, ua ike mua no oe i ka'u mau wanana mamua no na mea e hana ia ana a me na mea e hiki mai ana. a he hooko wale ia no; nolaila, ke waiho aku nei au i ka'u pule imua ou, kau mau ohana alii, na ilamuku, me kou mau kilo, e lono oukou ia ka'u pule.  Ia manawa, kukuli iho la ia ilalo a hoomaka iho la i ka pule penei:

E Ku e Kuanaliha i Kaeleiki, E Lonoikimahaihai, E Kanelaumakaonaona, E Kaneikihooloheloke, E Kanehoolono, Eia la he pihe na Kenamu Kenawa, E wa nei ma ka pea ku, Ka pea kapu o Pukaalana, Ho mai he ike he mana, He ola, He ola nui, E ola makou a kau i ka pua aneane, Amama ua no lele wale.

            A i ka wa i pau ae ai o ka pule ana a ua kahuna nei, o ka manwa no ia i ku-i ai ka hekili panaalo olapa ka uwila, nei ke olai, a pulu pu na mea a pau, aka, o Keaniniulaokalani, he mea ole wale no iamau hana a ko Waipio mau kahuna.

            E ka lehulehu hoomakaulii o na hoonanea o keia kaao, me he mea la, o kakou pu kekahi ma ia haawina hookahi, oiai, i na hekili no o keia wa e iliki iho ai, kau e no ka li o kahi poe.

            A i mea hoi e pau ai ke kuhihewa o Olopana, a me ka manao nui hoi o na kahuna i ko lakou ola, a me ko Keaniniulaokalani minamina i keia mau ole e olelo ia nei e pau i kalua ia i ka umu; nolaila, ua puhi aku la o Keaniniulaokalani i ka makani o kona waha i ka hikina a ka la, a oili mai la kekahi mea ano like me ke kanaka, a holo ae la kona pouli a puni ka la, a na ia pouli no i hoohekili iho, me ka uwale; a hoopa iho la kona lima akau i ka lepo, a hoomaka ae la ka honua i kana hana, a oia ka lakou la ike ae la, me ka manao no nae o Olopana, no ka mana no o kana kahuna ka mea i ku-i ai ka hekili, a me keia mau mea a pau. eia ka auanei na ke kaeaea o Kuoihelani, nolaila manao ae la no keia, he mana no ko kona mau kahuna; nolaila, hoonoa ae la o Olopana i kana mau olelo no ka make o kana mau kahuna, a nohoalii iho la ka lanakila maluna o lakou.                     Aole i pau.

 

KA MOOLELO O ONILA MAKA!  KA MAKAI KUI KAULANA O ENELANI!  A O KA MEA POHIHIHI O KA 1868.

MOKUNA X.

            Ka moalea o ka wahine-He noi i kupono ole i ka manao-Kapekepeke ka manao o ke kama opio-Hoopakele hou ka Makai Kiu-He kuka me ka pihoihoi ole-Hoaa i ka buke no ka makapo-He hana hoopunipuni i ka wahine nona ka hale-Ke kokoke mai nei ka manawa.

            E KUU kaikamahine! ua loa mai anei ia oe kuu palapala? 

            Ka palapala hea?  wahi a Adeline i pane a ku ai me ka leo ano huhu.

            Ua hoouna mai hoi au ia oe i kekahi palapala mai H-mai, i keia kakahiaka-aole anei i loaa ia oe?

            Aole i loaa mai ia'u ia palapala.  Heaha ka manao oia palapala?  He pilikia anei ko hope?

            Aohe, e kuu lei; no ko'u manao e holo mai ana au i ke kulanakauhale nei, nolaila, hoouna e mai nei au i ka lohe ia oe aohe make hoi ae.

            Aohe i loaa iki mai ia'u ua palapala la.  A no ke aha ke kumu o kou loaa ana ia'uianei?

            No ko'u makemake ole no e hoi aku i keia la.

            Heaha ke kumu o kou hoololi hou ana i kou manao, oiai, aole i loaa mai ia oe ka'u palapala?

            I keia wa a laua e kamailio ana, aole i hoopukaia kekahi huaolelo kupono ole mawaena o laua, aka, o ka oluolu wale no.

            Aka, ua ike iho no nae kela a me keia iloko ona, aole i aloha kekahi i kekahi; aka, aole nae paha i kupono ia laua ka hoike maopopo ana ae i ka hoino a ko laua naau i kekahi a me kekahi.

            I ka wa i lohe aku ai o Mariona i ka ninau a Ionakana wahine, hoomanao koke ae la no ia i na oleloao a ka Makai Kiu i olelo mai ai iaia e malama, oia hoi, aole oia e hooko i na olelo a pau a Ionakana wahine e olelo mai ai iaia.

            Nolaila, iloko o ka wa pokole loa, ua komo koke mai la ka manao hoowahawaha iloko ona no kona makuahine kolea.

            A na keia manao hoowahawaha hoi ona i kono mai iaia e pane aku me ka leo kalakala:

            Aole paha ia he mea haohao nau ina au e hooholo ana e noho iho i ke kulanakauhale nei no hookahi la aku i koe, ea?

            Aka, ua hoololi oe i kou manao me ka awiwi loa e kuu kama.

            Pehea i maopopo ai ia oe ia mea?

            No ka mea, ua hiki aku oe ma Mokupuni Loihi kahi hooki-o na  kaa ahi, no ka hoi ae i ka haie, a iloko oia manawa, hoololi hou iho la oe i kou manao.

            Ua pane aku ua wahine la i keia mau hopunaolelo maluna ae me ka leo oluolu.

            Ua pahaohao loa ia hoi o Mariona me ka piha i ka inaina, a pane koke aku la:

            Pehea la ka loihi o ka manawa o kou lawelawe ana i keia hana, o ka hoohalua ia'u?

            Akahi no a hoopukaia kekahi huaolelo kupono ole iwaena o laua, a ua hiki hoi ke ike ia aku ma ko laua mau helehelena na hoailona o ka lili.

            Aole au i ninau i kekahi no na mea e pili ana ia oe, aka, na kekahi mea okoa loa i hai mai ia'u.

            Nawai?  Na ka luna nui o ke kaa ahi.  Pela io ka hoi! A heaha ka waiwai nui a ia kanaka malihini o ke kiai ana ia'u?

            E kuu aloha, mai wikiwiki paha oe ma ka @.  O ka ike ia ana o kekahi wahine opio waiwai nui, e like me kou ano, aole ia @ mea e nele ai kou nana ia a me kou kamailio ia e na mea a pau.  Aka, aole nae oe i pane mai nei i ka'u ninau:

            Heaha ke kumu o kou hoololi hou ana i kau @ manao?

            Aole e hiki ia'u ke pane aku i kekahi ku@ no ko'u hoololi hou i na i ko'u @ @.

            Ua pane aku ua wahine opio la i keia mau huaolelo me ka leo huhu.

            He mea maopopo, ua ike mai no o Ionakana wahine i ke ano huhu o ua kaikamahine la aka, aole nae oia i hoike mai i kona huhu no ke kaikamahine, aka, ua kukai aku no nae ia i kana mau mapuna olelo me ka waipane, e kaihi ia ai ka manao o ka mea hoolohe, aole la i komo ka manao ino iloko o kona naau, a pane ae la:

            E kala mai oe ia'u, ina ua eha kou naau no ka'u ninau, a ke makemake nei hoi au e no aku ia oe i kekahi mea, ina nae e oluolu mai ana oe.

            Aole i pane aku o Mariona i keia noi, aka noho mumule iho la no ia.

            Aka, me he mea la e kani mau ana ke o o na huaolelo a ka Makai Kiu ma kona mau pepeiao i na wa a pau, e i mai ana iaia:

            Mai hoolohe oe i ka Ionakana wahine mau olelo pelo.

            E kuu aloha, he makemake au e moe pume e ma kou rumi, no kekahi mau la pokole wale no.  No ka mea, aohe o'u makemake e noho hookahi iloko o kekahi hotele.

            Iloko o ia @, hoholo koke ae la ke koko ma ko Mariona mau papalina me ka hikiwawe loa.

            Ohai, ua hiki iaia ke ae aku i na ninau e ae a pau me ke kanalua ole, aka, no keia ninau ua hiki ole iaia ke ae aku.

            He oiaio, he wahi ninau ano ole loa keia, aka aole nae i makemake ua kaikamahine la @ aku a aole no hoi i maopopo iaia @ kumu kupono e hiki ai iaia ke hoole aku.

            Nolaila, kupu koke ae la ka manao iloko ona, e mahuka, nolaila, pane aku la oia:

            Aole au i hooholo loa i ko'u manao no ka noho, aka, me he mea la, e hoi aku ana no au i Ulu Paina Iuiu i keia po.

            Aole, mai hoi e oe.  No ka mea, he ake nui ko'u e noho pu kaua i ke kulanakauha le nei no kekahi mau la pokole.

            No keia pane a Ionakana wahine, ua kupilikii loa ia o Mariona.

            No ka mea, ina hoi oia e hoole maoli aku ana, alaila, e moakaka auanei i ka wahine maalea ke kumu o kona hoole ana.

            Aka, aole nae i haalele mai kona noonoo maikai iaia, a e like hoi me kekahi mea hopo ole, ua loaa koked iaia ke kumu kupono e pale ai nona iho, a pane koke aku la oia:

            Ina ua ake nui oe e noho me a'u, alaila, aole e hiki ia'u ke hoole aku.

            Mahalo wale i kou oluolu, e kuu aloha, he kumu ano nui ka'u o ko'u noi ana aku e noho pu me oa, aole nae e hiki ia'u ke hoike @ , aka, e manaoio mai oe, he manao maikai ko'u, a ina hoi e holopono ana ka'u mea e manao nei, alaila, o oe auanei ka mea mua e haawi mai ana i na hoomaikai imua o'u.

            Ua pane aku ua wahine la i keia mau huaolelo, me ka manaolana hauoli, a aole no hoi i nele ko Mariona hoomaopopo no keia mau hana akamai a Ionakana wahine.

            Aka, aole nae i pau ko Mariona pohihihi, a ua heomahuahua ia ae hoi kona pahaohao i ka hemo ana o ka puka o ka rumi hookipa mahope, a komo mai la ka Makai Kiu malalo o kona aahu ano elemakule.

            Hooho ino ae la o Mariona me ka leo maka'u, aka, hoike mai la ua Makai Kiu nei iaia i kekahi hoailona me ka awihi ana a kona maka, a noho malie hou iho la ia.  Hele loa ae la ua wahi elemakula nei, a pane mai la:

            Auwe! e na lede, e kala mai ia'u; aole au i ike he poe kekahi o ka rumi hookipa waena nei; ina olua e ae mai ia'u e kii aku au i kekahi buke a'u i waiho iloko nei; alaila, e haalel hou no au ia olua, me ka lana o kuu manao e kala mai ana olua no keia komo hewa ana.

            Me na kapuai kapekepeke, hele aku la ua wahi elemakule nei a hiki ma kahi o na buke e waiho ana iluna o kekahi pakaukau.

            Aka, ua ike mua iho la no nae o Mariona, he manao ko ua Makai Kiu la e kamailio pu me ia, nolaila, ku ae la oia iluna a hele a u ia ma kahi a ua Makai Kiu la e ku ana, a pane aku la:

            Aole hiki no! wahi a kahi elemakule.  No ka mea, ua paa hewa mai nei au i keia mau maka aniani powehiwehi.

            I ka wa a ua Makai Kiu nei i pane aku ai pela, waiho iho la oia i kekahi apana pepa iluna o ke pakaukau, a nana aku la i ke kaikamahine, ina, ua ike mai oia i kana waiho ana ino i ua apana pepela.  Lalau iho la ia i kekahi o na buke e waiho ana, a hoi hou aku la i kona keena i puka mai ai.

            Iaia i komo ku ai ma ke keena hookipa mahope, halawai aku la oia me ka haku wahine o ka hale, e komo mai ana ma kekahi puka okoa iloko o ia keena hookahi.

            Me ka manao pihoihoi ole, mino aka iho la ua Makai Kiu uei, a pane aku la me ka leo olioli:

            He malihini ka hoa kamailio o kuu kaikamahine nolaila, manao mai nei hoi au e komo mai iloko nei a puka aku ma ka puka mamua, i ike ole mai ai kona kokooina ia'u.  No ka mea, he pupuka loa ko'u mau wahi awelu lole, nolaila, he mea kupono ole ka noho ana aku iwaena, o laua, a he uhaki ana hoi ia i ka rula gula o ka noho ana maikai.

            No ka manao o ua wahine nei he oiaio ka ianei mau olelo, nolaila, pane mai la oia penei:

            Pela io ka hoi.  Aole anei e hiki ia'u ke kokua aku ia oe a hiki i ka paka?

            Ae, e kokua mai oe ia'u, wahi a kahi elemakule.

            Ia wa kokua mai la ua wahine la iaia nei a hiki i ka puka, aka, ia laua nae e hele nei a hiki aku i ka puka, e noke mau ana ua Makai Kiu la i ke kamailio e like me ke ano o ka poe elemakule, nolaila ua puni loa ua wahine la i ka ianei mau hana hoapapa, a aole no hoi oia i moeuhane mua he hana ano nui ka keia wahi elemakule e imi nei.  Aka, o ke akamai a me ke kohukohu o na hoano e ana, ke kumu nana i hoopukihihi ka noonoo o kela a me keia, a i kokua hoi iaia ma kona oihana mai Kinohi mai a Hoikeana.

            I ka Makai Kiu hoi e hoapaapa nei i ka haku wahine nona ka hale, a hiki i kona puka ana aku iwaho, ua alawa iho la o Mariona maluna o ka apana pepa e waiho ana a ike iho la oia i keia mau huaolelo maluna o ua pepa la:

            "E koi aku i kou hoa'loha e noho pu me oe.  A e puka mai hoi oe iloko o ka hora hookahi mahope iho o keia manawa.         MAKA."

            O na huaolelo maluna ae oia na huaolelo a Mariona i ike iho ai maluna o ua apana pepa la:

            Iloko o keia wa pokole, ua hoomaopopo iho la ua kaikamahine la, ua hookamaaina ia oia me keia kanaka kupaianaha, a e hoike mai ana hoi keia hana ana, i kona hilinai paa mahope ona.

            I kona wa i ike ai i keia mau huaolelo, ua loli hou ae la kona manao e pili ana no Ionakana wahine, a hahai iho la malalo o na kuhikuhi leo ole a kona hoa'loha malihini.

            Nolaila, hoomaopopo iho la oia me ka lana o kona manao, ua hala ke kau o ka uahoa a ua hoi hou mai ka manao a ke ana mau.

            Owai kela wahi elemakule? wahi a Ionakana wahine me ka apoapo o kona oili i ka wa a na Makai Kiu i haalele iho ai ia loko o ke keena.

            E hoomanao oe he hale hookipa keia no ka lehulehu, a o keia, keena, he keena no kela a me keia.  Nolaila, he kuleana ko kela a me keia e ko ua iloko nei, a aole no hoi i loihi loa ko'u noho ana ma keia hale, e kamaaina ai au me ka poe a pau o loko o onei, wahi a ka pane akamai a Mariona.

            No keia pane a Mariono, ua a pono mai la o Ionakana wahine, a pane hou aku la o Mariona:

            E haele kaua iloko o ko'u rumi.

            Aole i lana loa ko'u manao e noho, wahi a Ionakana wahine.  No ka mea, aohe ou hoihoi i ko'u noho pu aku me oe.

            No keia pane a Ionakana wahine, ua hoike aku la o Mariona i kona manao, me kona hoike pu hou aku o na mea a pau maloko o kona keena nona ia mau mea.

            I ua mau wahine nei e noho ana maloko o ko Mariona rumi no hookahi hora, pane aku la ua kaikamahine nei:

            E kala mai oe ia'u no hapalua hora, no kamea, e hele ae ana au e ike i kekahi mea.

            I ka lohe ana o Ionakane wahine i keia noi a ke kaikamahine, ua hoike koke mai la kona mau helehelena i ka hoihoi ole no keia noi, aka. malalo o kana oihana i hele mai ai, aole e hiki iaia ke hoole aku, nolaila, puka aku la ua wahine opio nei iwaho.

            Aole i loihi loa kana wahi i hele aku ai mai kona hale noho aku, lohe aku la oia i ka leo o ka Makai Kiu i ka pane ana mai iaia penei:

            Ua hauoli loa au i hou hiki ana mai nei, no ka mea, ke laha loa ae nei keia mea huna.    Aole i pau.

 

W. O. SMITH.  LOIO! LOIO!  Helu 36, Alanui Kalepa, Honolulu.    1065 tf.

 

MAIKAI KA HOI KA PAPA A ME KA LAAU O KOU HALE!  NO HEA LA?  KAI NO HOI NO KAHI O WAILA MA!

Nana aku no hoi ia la Ohi ka Io o ka Laau o Makawao I ka ua mea hoi o ka nau.  Na Papa!  Na Papa  A ME NA PONO KUKULU HALE O NA ANO NO A PAU.

Aia ma ke hiki o na ALANUI PAPU me MOIWAHINE HONOLULU MALAILA E LOAA AI E LIKE me ka MAKEMAKE NO KE KUMUKUAI MAKEPONO LOA PAPA, PAPA, PAPA, Na Papa Huluhulu, Na Papa Manoanoa., Na Papa i kahiia, Na Papa Kepa, Papa Holed Keokeo, Papa Hole Ulaula.,

NA LAAU, NA LAAU, Na Kua, Na Kaola, Na Auho, Na Molina, Na @, Pine Huluhulu, Pine i kahiia, NA Papa a me na Laau @, Pili ulaula, Pili Keokeo, Pani Puka, Pani Puka Aniani, Ipuka Aniani, Puka Olepelepe.

 

PENA O NA ANO A PAU  Hulu Pena mai ka Liilii a ke Nui, Aila Pena, Aila Hoomaioo, Waniti, Pate.  NA LAKO O KELA A ME KEIA ANO Na Ami Puka Hale., Na Ami Puka Pa, ANIANI! Pepa Hale a me na Lihilihi E LOAA NO MALAILA.

PAAKAI HELU I O KAKAAKO me PUULOA

            No ke Dala Kuike, e loaa no na mea a pau i hai ia ae la, no ke Kumukuai Emi loa.  O na kauoha mai Hawaii a Niihau, e loaa aku no ia lakou. e hooko koke ia no ia me ka lawa pono.  E kipa nui ilaila ike i ka oiaio.      905 tf