Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXI, Number 38, 23 September 1882 — HE KANAWAI [ARTICLE]

HE KANAWAI

£ hooponopono «i i ke Kuai ana o na Waiona. E booboloia eka Moi ameka Hale Ahaoleio o ko Ha*awii Paeaina, i akoakoa iloko oka Ahaoieio Kau Kanawai oke Aupani. P«uku 1. Ona Kanawai ame na hap* Kmawni i hoakaka ia ma ka pipa hoike i hui i» me kei«, ma keia ua hoopau ia e like me ki men i o'elo ia maiaio nka papa hoike, ko<? n-ie kekahi hoopii malalo oia man Kanawai a kekahi o lakou. Ao na hewa i hana ;niw na hoopaa ana i uiu nui mamua o kt it->veiawe ia ana o keia K>nawa*, e hoo* pi■ i t n«». Ao na iaKini i ia maiao \n <nau Kanawai ia e ioaa no na pono e !ike me he mea ia aoie i iiuoholo ia keia Kmawai, aole «ne-« hou aUu oia waie no. Aka hoi ui hiwi i ka poe i ioaa ia iakou na :* u,i nialalo ona Pauku 18, 19, 20, 21 me '2'2 o ka Vlokuni 41 o Kanawii Hoopai hnMuni. ke hoihoi i ku lakou mau iaikini a iwu i uikini hou inaialo o keia Kanawai. un ki uku ana i kekahi h«pa o ka uku o ka ■ iLiiii i hoakaka ia in.i keia Kanawai. PhuUu 2 O na huaoieio mahope iho nei, k oi" «• hoomao|)opo ia ko lakou ano ma ke k'.hm o ka pauku,e unnao ia ualnwelawe lakju iih keia K-nawai ma Ke ano i hoakaka n uuihope iho nei. Na waioni, ua manao i,t oi,i ka waiona <spirits) waina, ela, cider, p<-rry. bi «, a <ne na inea i hooawaawa ia, a i puhi ia pahi, % ine na waiona eaeo n« aiiu 1 pau e ona ai. Lapule (Sabati)ua ma« nto la oia ka manawa mawaena o ka hora nmikuinamakahi o ka l'oaono a me ka hora r-!uiu o ke ktkalii»ka o ka Poakaiū. Ka Moi iluku oki Aiia Kuka, u« manao la oia ka Mui, me k* ae pu am o 'kona Ahakukamalu. " Aka aole i piii kekahi mea iioko o k- u Kmawiii i k-'kahi mea e kuai ana i keknhi H-aiaU ano ikaiki i puhi ia paha make ano he waiala, a i kekahi lapaau i hikini ia, kuuka oki a mea kua* laau a -kaawiii iaau i ha*wi m a kuai paha i keknhi waiuim. ma ke ano he iaau lapaau."

Pauku 3. E k»kau inoa ta na laikini i kaawi ia malalo o keia Kanawai e ke KuhiII» Kalūaina a e sila ia tne ke sila o kona uihana. aole e hiki ke hoolilo ia aku ia hui, koēiii mea i hoakaka ia mahope iho nei. a ** mana ia no ka makahiki hookahi mai ka l.t i hiawi ia at. l' iuicu 4. oka mea huna i k*>kahi wai iUnik.* ii inea eaee ona ai, i inoa kuai aku iluko o keia aupuni. ua hiki ke hoopai ia < i. aole e oi ma uua o na *lnl * elima haneri, a nia e k.ia ole ia uku e hoopaahau ia oia iua k. hana Ov*lea no kekah* inanawa aole e ioi aku i U4 inakahiki elua. I l'auku 5 Oka mea puhi i kekahi waij«tia iloko o keia >upuni koe wJe no malalo o h'k.ihi laikini i haawi ia in»inuli o ke Kau«w;ii i upono i,i ma ka la 13 o luiai 1974 i k tpt ia Ho Kanaw<i e haawi ann ika in tit<« ike Kuhina Kahiaina e haawi ina m?a wiliko i nt pala|>ala »e puhi wai ikakt.' * ho-iuku U no ia aole e eini miUlo on i iial, he kunaliina aoie hoi e oi aku i !i« ii«U he hookahi tausam, 1 lua e kaa ole u uku hoopti, e hoopaahao ia oia ma ka huiu oolea n-t kekahi manawa aole oi aku mamua o na makahiki elua. P«uku 6. 0 n* w«iou i a pau i lawe ia iu.il malalo o inoa he waiala a hua paha iluko o ka waionu, nie ka manao e paie i na K.tnawai'uo ke dule, e hopu i» * hoop*j la u kuai im aku no ka pomiiik<ti oka waihona |o ke Aupuni.

Pviku 7. O na ipuhao i haua ia no ke puhi ra<na a me na mea e ae a pau ioa i [hiH»tuakauk«u >a no ke puhi ratua, koe na |«ne« i hoak«ka ia ma ka pauku 5, a roe ka |faana «na o na waiona o kek ano keia ano maloko o keia Aupuni Hawaii t ua hiki no ke hopu ia a paa e ka Umuku. Hope lUiuuku, n» VJakii nui a me ko Ukou tnau hope a Makai e ae paha; a o na mea i ho* pu ia peia e kekahi Makai e ae mawaho ae 0 ka liiiouku, Hope iiamuku a Makai nui paha e noho kokoke ana i kahi i hopu ia a\ t a nana no e hoolaha aku iloko o kekahi nupepa no ia uiau me* i hopu ta ai, a in* aoU 1 hoouMopopo m«i ka mea n*ua ia waiwai, ai oie ia kekahi met i haawi u ka mana e haopeoopoao no ta waiwai maloko o na U he iwakalua mai ka la i hooUh« la ai ia hopu aoa ma ka iima o ka me* U la ua «eau uiea nei kahi i paa tt, aUiia ua manao ia u« iilo i ke Aupuni Hawaii; aka hoi ina e koi mai ka mea uooa ka waiw«i t hopu ia, a • kekahi mem • ae paha i ioaa ia ia km ma» oa e koi no ua mau m«m U tna ka palapala, • iike me ka mea i «lelo ia maluoa. aUiU na ka liaenuku, Hope lUmuku, a Makai Nui paha iaiioa mau «iiea nei kahi i paa ai. e hoike aku i ka Loiei Kuhin» tna ka palapaia t na mea a pau e pili to , a ma ua haawi »4 »aoa % a u« kauoha Uehoopu ma k» Kauawai i met e hooholo ia ai ioa ua poMei fea hopu iia aoa, a me ka hooliio

*na o ia mau mea e like <se na olelo o keia pauku. P«uku 8. Ua haawi ia ka mana i We Kuhiom KaiaUuna e haawi i palapaia iaikioi kaai nui, no k» kuai aoa i na waiona i kekihi mea 1 lo>aa īa ia kekaki iaikini kuai nui ioa waiwai kalepa, e ooi mai ana ma ka palapala i kakau ia, a e hoakaka anama kana palapak noi ika inoa oka mea kaai a me kahi i maoao ai ka mea noi e lawelawe i kana haoa. Pauku 9, O ke kuai nui ana i na waiona.; oia n<> ke ku&i ana aku ma ke ano aole emi • ka nui nialalo* o na pahu a wea eae i hoo-! komo inua >a mai ai tta waiona nei a o ke- ( kahi hapa piiha, ma ka hale a 'ia kahi paha ! kuai ai. a ma «ek.hi haie a wabi paha e pi- i li koke mai ana ī ioaa a hoolimaiima ia pa- | ha no ia mea e ka mea »a ia ka palapaia lat- | kini, ii i kekahi tuea a mau inea e ae paha ma j ke ano he hope wona, malalo o ka hoopai, o ka lilo ana o kona iaikini a me na hoopai o ke Kanawai a me koni Pala}»aia Hoopaa. Pauku 10 llamua o ka haawi *na aku i ka )>aiapaia ku .i nui i ka waiona, e haawi mai ka inea uoi i ke Aupuni Hawaii i elua hineri rne kanaiiiua d.iia. a e haawi pu mai iio hoi i ke Kuhiiu Kalaiaina i pala|»ala hoopaa noni dala hookahi tuusani, aole emi maiaio o hookahi iiope kupon > i apono ia e ke Kuhiu* i oieio ia. Pauku II He inana ko ke Kuh>na Kalaiaina e huuwi i palapaia ae kuai i na waina, eia a me n.i wui ikaika o keia auo keia ano i kela a «ne keia mea e noi mai ana ma ka palapaii e hoakika ana i kona inoa a me kahi i manao ia e malama i ka haie kuai.

Pauku 12. He hiki no i ka mea i loaa ka palapalu mc e like me na olelo oka pauku maluna ae nei, e kuai aku i na waiona ma ke ano emi ole o k;t nui malaio o ke galaui hookahi. a i na waina, ela, a me ua waiona e ae i komo ka alakoholo-maloko, ma ka nui emi ole malulo o ke Kakini omole hookahi; aka hoi «ole e inu ia ua mea oua nei a»kekahi hapa paha ma ka hll e a ma k>hi paha i kuai ia ni, a <na kekihi hale a walii paha e pili'kokoke >nu i loaa umi ia ia, a i hoolimalima ia paha eki mea i ioaa u ia ka palapala ae, a i kekahi mea a mau inea pa> ha e h<«n;i ana non*, aluila e hoolilo ia ka pilap.ila ae » mea ole, a e hooko ia hoi na hoop.ii a }>au i olel > ia ma keia Kanawai a iloko o k.uia pal ipiU hoopaa.

Pauku 13. Maniua o ka hoopuka ia ana j palapala kuai \raina ela, ame na wai ika- { ika eae malalo oka Pauku 11 a me 12 o keia Knnuwai. e haawi aku ka mea e noi ana i elima haneri dal< iloko o ka luna o ke Kuhina Kalaiama no ke Aupuni ia mau dala. a e hanu hoi i palapaia hoopaa no na dafa hookahi' tausani roe k« hope kupono i hookahi a oi aku paha i aponoia ua hope la e ke Kuhina. Pauku 14. He mana no ko ke Kuhina Kaiaiana e hanwi i na palapaia laikini kuai liiiii i ka waiona, ke noi ia inai m& ka paiapala i kukau ia. e hoaknka ana i ka inoa o ka mea kuai a uie kahi i manao ai ka mea noi e lawel iwe i kona iiaie kuai ma keia apana keia apana. Pauko 15 Mamua oka haawi la ana palapala kuai liilii i ka waiona e like me k.» mea i manao ia ma ka pauku inaluna iho, e haawi aku ka mea e noi ana ike Kuhina Kulaiana no ke Aupuni Hawan i hookahi tausani da'a. a e haawi no boi i palapaU hoopaa no na dala he houkahi tausair, ene hookahi ho|>e kupono i apmo ia eua Kuhina la. Pauku 16. Ma na laikini i olelo hope ia, e ae la ka mea nona ia laikini e kuai a hoolilo aku i na wuiona ma ka omoie a ke kiafti paha, e inu ia maloko o kahi i hoakaka ia ma ia Uikini, mawaena o ka hora elijma oke kakahiaka a me ka hora umikumamakahi o ka po o keia (a keia ia, koe ka U pule. Pauku 17. He mana ko ke Kuhina Kalaiaiua me ka ae ana o ka Moi iloko o kona Almkukamaiu, • ua kauoha ia oia e hoo* miopopo ina wahi a lue na palena kahi i hiki ka poe i loaa ka palapala laikini e haua ai ika Ukou bana, « e hoolaha oia ma ke akea i ua mnu palena U. a e hoakaka oia luaioko o ka iaikini i ka hale kuai a wahi kahi iae ai ui mea U nona ka iaikini e hana i kaua hun»,aoln paUpaU Uikini hiawi i* pela aole hiki ke haawi ia ia hai. koe wak no ma ke ano i noakaka ia maho* pe iho oet, aole uo e maoao ia ua ae ia e iaweliwe ia ia haaa e kekahi mea a mau mea paha ma kahi e aka mai kahi i hoakaka. U ma ka Uikini. £i* nae, * hikī ika manawa a ka Moi iloko o kooa Ahakaka e maoao at t hooloii i na (MUeoa o kahi e ktta> ia ai na waiona i keia manawa, e pili ia maa palena i na Uikini i haawi ia mamali o keia Kanawai. A eia nae, ua hiki ao i lea

iloko o k<»o« Ahakuk* e h*«wi t ka j m«na i k« Kuhiiaa Ktltitios e htawri « e hoopak» i n» Itikitit oo ke kaai «ot i o« wakiom om ke kasi liilii mtir*ho *ka o m

paleoa e ke kaUnakuhaie o Honoiulu. m*Uio ona hooponopono a me na ruU o ua Aha ia i msnao ai he poao. Eia nae e like no ke kumukuai o ka iaikiai me ka mea i olelo la ma ka pauku 15 o keia Kanawai. Pauku 19. O ke kuai a hooUko aoa i na w&iona e hooponopono ia • •leaka ma aa olelo • ka laikini, a ua hiki oo i ke Kuhina Kalaiaina ke hookomo iloko oka Uikial i mau rul.i maopopo e maiama ta e ka poe kuai. Eia nae, ina e haawi ia kekahi laikini no kekahi haie mawuho aku o na paiena o ke kuUnakauhale o Honolulu, aoie e ae ia ma ua Uikini ia ke kuai ana i na waiona e inu ia mawaho aku oka haie i haawi ia ai ua iaikini li. Pauku 19. 0 ka poe a pau e noi ana i palapaU laikini malalo o keia Kanawui, e iaikini -la i paUpaia hoopaa e iike me ka hanwi lakou maniua o ka haawi ia ana o ua ine;: mahope ilio nei. a e apono ia e ke Kuhini Kalaiaina. '• E ike aunuei na kanakaa pau ma keia palapula koopaa, o maua o ka mua a ine kuu hope, ua hoopau ia maua eke Kuhma Kaiaiaina no ka pomaikai o ke Aupuni i m d «la hoopai he da(a inaik.ii, e ohi ia ua mau d*ia ia no loko ae o ko maua waiwai hui a wai> wai pakahi paha. ke kue ia na oieio i hoike ia maioko o keia pal-pala hoopaa. No ka uku pololeiana o ua mau data la, ke hoopaa uei inaua, o maua pakuhi, me na hooilina, na hooko kauoha a me na iunahooponopouo waiwai hooiiina o maua. 11 Sila ia me ko maua mau sila i keia la o 18 11 Eia ke ano o keia hoopaa ana ! No ka mea i keia la ua noi mai o ka mua e hoopaa ia nei i lakini e kuai liilii i ka waiona malaio o ke Kanawai i apono ia iha ka ia o 18 i kapa ia 'H Kanawai e hooponopono ai i ke kuai ana o na waiona,' a ua hookooia ī na olelo apau o keia Kanawai, a nolaila ua haawi ia iaia ka laikini e kuai i na waiona e like me ia Kanawai, no &i makahiki hookahi-mai keia ia aku. Noiaiia ina iloko oKi manm e paa ai keia iaikini aole no e hoahewa ia o .. ~.......i oielo ia no kekahi feroni. hoohiki wahahee* a Karaima ino e ae, a i ole i>* e kue ana i na Kanawai dute, a i ole ia o kekalii hewa e ae maiaio o ke Kanawai i olelo ia e liio ai ka laiki u i olelo ia i mea ole, aoie e uhai kekahi i na olelo o kon i iaikini i pakui ia ke kope m hope iho nei, aiaii* e iiio keia paiapaiu hoopia i mea ole.

•wU'a inu aole e h.tna pelu, a ua ho;«kakj ia imua o kekalii Lunakanawai apana a hoomaiu pah i, me ka hookoloko o ole iinua o ke Jure, e lilo na dala i olelo ia iloko keia palapala hoopaa, a e hoopau waie ia ka palapala laikini i haawi ia i keia la . i olelo ia. I •« Haawiia mai;«iooko maua roau lima a sila ia me ko inaua m:iu sila i ka la a me I ku makahiki i kakau ia maiuna ! 41 Imua o V l'auku 20. Ina e uhaki ia kekahi ona oieio o kana paiapaia hoopaa e kekahi mea ku .i ī na waina, alaila e haawi aku ke Kuhina Kaiaiaina i ua palapala la uia ka lima 0 l-oio Kuhma oke Aupuni. i mea e hoopii ia ai ka mua a nfe kona hope, aia manawa e hooili pu aku i na mea a pau e piii ana i ua hihia ia ana i ike ai. Pauku 21. Na ke Kuhina Kalaiaina e malima i buke no na palapala laikini i hoo> puka la, a e kakau ia maiaila ka inoa o kcla roe keia aiae ia e kuai ioa waion* inaloko o ke>a Aupuni. kahi i noho ai, ke ano o4<ona palapala laikini, a me ka nui o na dala i haawi ia mai e kela mea keia mea 1 ae ia, a me ka ia i hoopuka ia ai ka palapala laikinl.

Pauku 22. Aole no i kue ke Kanawai ka haawi ana i kekahi laikini no ke ku&i liilii tna o na waiona no kekahi hale a wahi paha i lanrei «we ia kekahi haoa e ae, koe kahi i malama ia he haie aina mialo o ka laikioi i na <uea kuai liilii ana la, « wahi pili paha i kekahi haie e aku a wahi paha kahi e !a» walewa ia ai kekahi hana ko« ka haoa i olelo ia maiuna. Pauku 23. (na kuai a hoolilo aku kokahi mea (koe ma ke ano he kauwa na kekahi me« i loa» ka laikini) i kekahi waiona iloko o keia Aupuni, a i ole ia ua ae ako e kuai ia » hooholo ia k* waiona i kekahi mea e ae iloko o keia Aupuni, me ka ioaa mua ole ma ke ano i hoakaka mtsa ia he laikini e ae ana e kuai a hoo!tio ma ka manawa ama kahī, ame ka nui a rae ke ano i#eia i ua mea la nona ka iaikini, eae ana o kitai a hooiiio aku i ka waiona, alaiia e hoopai iaa e uku ua mea ia i hana pei« no ka haaa mua aoa i kekahi puu da)a aoie e emi ma* lalo o hookahi haoen dala, aole hoi e oi alm mamaa ooa dala elima hanen» aae kek

| roe keia haoa hewa ana m&hope o ka hana hew* mua aoa e ia ma k» haoa ooiea aoie e emi maialo o oa *n»hma ekoio ii lok e oi aku ina mahioa eooo a e hoop»i

pu • cilra in* d*h |e eita» hanen ; tka hoi e mmiwo a o kela *;®e kelt han« htwt •na 0« kt h«Q« be*wi* mua onUio o kea paakn ioa tole i haniM mahope o kek*hi hoop*i aoi •&•« t ffiko oaa o«hma oe amikooiamalua o ka hoop*i maa «u«. I' Paaku ->A in* ete kek»h» aiea ooaa ka laikini i kekahi mea e j»Ut waiw«i a haoi i kekahi mea i papa ia e\ke Kaoawmi ro>»loko 0 kahi i Uikini ia ame «& wahi i pili iua Uikini U, ae ae aka » kekahi met e pahupaha a hana leaiea e ac roa kooa haie a maa hale pah« ma lea kpuie (S«bati) a i ole 1» eie i na wahioe hookamakama, a i ole ia o ui mea ona a|hioha«aae!e p ha e noho ana im kona mihi, e hoopai ia a e uka oia no kela ame keii haoa bewa aaa i kekahi puu data aole e oiaku inamua o hoo~ kahi baneri daU. | Pauku 25. O keU | me keia mea l>ikini e kuai a kuai liilii p«h| i kekahi waioua * i ole ia ua ae oia e inu ilea waiona, ina kona hale a m«u h*le paha maka Upule (Sabati), ua hiki ke hoopai ia oii i ka uku hoopai ao Ie •oi aku ina daia elua haneri. Aku, aole nae e pili keīa ptuku ika haawi mau ana ika poe eai ana a e noho inaoli ana ma ia hale a wahi pafc|u Pauku 26. iua ua |oopai ia kekahi mea ia ia kekahi Uikini oiaialo o keia Kanawai no na mauawa eiua iloko « n» mahina he unnkumamalua no kekahi ina oieio o keia Kanawai, ua ka Lunat|aawai e hoahewa i ua mea ia, mamuii o k«kahi kauoh» i kakau inoa ia e.ia.e iike meka niea i kuhikuhi ia Nia ka papa hoike, a t§!iio ia ina ia manawa 1 mea oie, a na ka Laio Kuhina e hoopii aku a hooko ika hoopai ojka paiapala hoopaa i waiho ia mai e ka nona ka laikini, aole no hoi e lota hou \i i«|ka Uikini maialo o keia Kanawai. f Pauku 27. Aote e paawi a hooiako aku kekahi mea nona ka Mikini ī ka waiona maloko o kona hale « m| na w\rhi i pili i kona haie i kek&hi kunaka ona, malalo o ka hoopai no kela a tite keia hana hewa ana i kekahipua aole e emi inaiaio oke kanaiiuia: aoie eot aku aumu* o eiua haneri ame kanalima daia. A ina ua noho kekuhi mea i ona raa ia wahi mamua aku o na hora ekolu, aiaila « hoopii ia ka inea nona ka Uikini i ka hoopii i hoakaka ia inaiuna.

Pauku 28. Aole e hiki i kekahi met nona ka laikini e hoopii a loai kekahi aie no kekahi waiona i hooiako ia e »a i kekahi kanaka i imi ia ma ia wahi; aka aa hiki no i ka mea nona ka. iaikini e hoopii a loaa ke kumukuai oka waiona i hoolako ia me na mea ai i kekahi mea e noho maoii ana a e ai ana paha ma ia liale. Pauku 29. Ina i iawe kekahi mea noua ka iaikiui kuai iiiiii ma ke ano hookaa, « i mea hoopaa paha no kekahi waiona a mea i e ae paka i hoolako ia mai i ua hale iaikini! la i kekahi mea koe na da!a maoii, na j>ala- i pala kikoo i kekahi mea baneko, me na palapala kikoo dala paha, e uku oia no keia me keia hana hewa ana i ka uku hoopai ao e e oi aku mamua o na dala he kanaiima Pauku 30. Ina e hoahewa i« kekahi mea ia ia ka iaikini no kekahi feroni, hoohiki a hewa ino e,*e, a no kekahi hewa e k~e aoa i na Kaoawai dute, a ina paba he iaikini kuai iiiiii kooa ua ae oia i kekahi me* e aku e laweiawe ina han» oia hale iloko o kona manawa i kaawale ai ma kahi eno ka manawa ioi aku mamua ona la kanahakumaaaaiua iioko o k* makahiki hoo* kahi me ka ae mui oie mii oke Kuhina j Kalaiaina i kakau ia, lioie ia ua ae mai mekona neho oie maiaiia paha i kek»hi mea i Uikiui oie u e maiama i ua haie la a ua ae paha i na ha)e ia e lilo*i mea uohaha a ino paha. aiiila Ina mamuli oka hoopii ana a hooiaio ana a kekahi o na mea i olelo mua ia a maopopo i kekahi Lunakanawai Hoomaiu a apana paha, na ia Lunakanawai mamoli o kekahi oWo kauoha i kakau īnoa ia e iike me ka mea i kuhikuhi ia ma ka p*pa hoike eiaa, e hooholo ua kau ka hewa) u§ laikini nei a e pau ua Uikini la ma ia manawa, aka ina ua nahaha a ino oa haie la mamaii okd ahi, makaoi ino a ku» mu ea« paha i hiki ole ika mea nona ka I&idini ke peie, alaila aoie e hoopau ia ka laikinia htla kekahi minawa kupono no ka hana hou an» ia haie.

Paaku 31. loa « kuai a kau ma ki ano kuai kekahi mea ii ta ka iaikini i kekahi waiona i ha: ia me kekahi mea e. e uku <ria no keia a me keia h«wa i kekahi puu daia aole e emi malaio o hookahi hauen daia aole hoi e oi mamua o elima haaeii dait, a i mea e hiki ai k& oana ana i ua waioaa la, oa hiki i kekaM Leoakanawai ma kekahi hoopii i hoohisd k imua oo* e oleio asa oa aiaoko ka eaea h«opti ua hai u a oa maoao ta paha m hoī ta kekehi waiooa me kekahi mea e raa ka w«iho ana o aa mea hoopii ia s sa da!a «Utaa i fQet e uku ia ai qo oa liio oia Btnft a aaa it aoa, e kauoha e hopa ia ua waiooa la i hoohoi ia a • kaa©ha e nana a aaa ia e kekahī oi€oakaii»i«

• e lilo qo ia aan* ■ uukioi ota bo ktkihi o ua koea& oa« Luo»Jctnawai U* ktoolui ai e uku iieb mea i hwh«w4 i«. Peuku 32. Uā hiki i keiahi Luo*k«ntw&i Apaoa k& Il&muku. kosn hope * o k*» kahi Mtkai nui, Hope M&k&i ooi * limkii ptha e hopu a e lawe, a i ole ia e kmuoha p«ha e hopu ia Uwe aku i na waioa* a p*u, ana a Ukou paha i ioaa ka maoao kupouo e lawe ia aua o a maanei ma ke aoo kaai mt kekaiii aUooi Aupoai * alanai liiiik paha ma kekahi papa hale, hale īole, halekuai a laoai p*ha a ma kekah> waapa a moku paha a \vahi eaeo na auo a pau. e kekahi mea i ioaa oie ia ia ka laikmi e kuai ia mau mea aona ipu me na mei a pau i lawela* we ia no ka paa ana. inu ana, a ukuhi ana ia mau mea. a o kekahi kaa a kaa lawe ukaoa a kaa eae paha, a o kekahi lio a holoholona eae paha i law^lawei* nokekauoana a hali aoa paha no ia mea, a o kekahi waapa a moku eae paha e iawelawe aoa no ka hali ana iua mea ia 0a hiki ia Lunaka* nawai ma kona ike pono ana a i ole ma ka hooiaio ia ana oia hewa ma ka hoohiki ana, e hoahewa ika mea i hma pela, Imi ka hoopai ana e hoopai ia ia e uku i kekahi puu da!a aole oi e aku ina daia eiua hanen me kanalima a e hoopaahao ia ma ka hana oolea no kekahi manawa aole eoi aku mamua o m maiama ekolu, aoa ua Lunakanawai nei e hoohoio e hoolilo i ua waiona nei « me na mea e paa ai ua waiona ia me na kaa, kaa ukana a kaa e ae paha t na lio a holoholona e ae a me n« waapi a moku eae paha i iaweiawe ia no ka haii ia ana, a e kauoha e kuai aku i ua mau mea nei, a ona loaa i ioaa mai mahope iho 0 ka iawe ana o na iiio o ke kuai ana, e hooiilo ia e iike me ka hoolilo ia ana dna uku hoopai i kauoha ia ma ke Kanawai; eia uae, Ina manawa a pau i iawe ia a e iawe ia ana paha mai kekahi wahi a kekahi wa&i kekahi waiona, aiaiia maluna oka mea e lawe uua tua waiona ke kaumaha oka hooiaio ana aele i Inwe la a e iawe ia ana paha, a i uau in paha i mea kuai. Pauku 33. ina ua kau kekahi mea i loaa

; ole ia ia ka laikmi i kekihi kti, he maa i kmkau ia a i pena ia paha a hoailona e ae paha uiaioko a kokoke paha i kona hile a wihi palia, aua hani ia kona h *le a o kekahi wahi paha o kona me kekahi papa kuai (Bar) a w.ihi eae paha me na omole a pihu paha i hoike ia i mea e manao ia ai he kuai a hoolako ia paha na waiona ma ia hnle a ma i» wahi, a i ole ia e waiho ana ina i i wahi ka waiona ioi aku ka nui mamua oka mea kupono i inu ia eka poe e noho ana maiaila, e manao ia ia mea he hoike ia he kuai kue Kanawai ia i na waiona e ua mea la. Pauku 34. Ma ka hoike ana i hoohiki ia imua o kekahi Lunakanawai Hoomalu a apor>«» paha e kekahi mea, ua manao ia eia u» kuai ika waiona kekahi mea me ka laikini ole, a i ole ia ma ke aoo kue i keia Ka* nawai, inaloko o kekahi hale a wahi paha, e haawi aku ua Lunakanawai U i kona palapaia huli i kekahi Makai e konao a e huli iua hale a a wahi e «e paha a e hopu i na waiona a p»u i olelo ia e io a ana ia ia mt ia manawi maiaila, a me na mea a mau mea paha e paa ana i ua waiona la maloko, a e paa ia mea a hiki ika manawa e hele aku ai ka mea isia ia waiona a mea e paha ana i u>* waiona nei maloko, imua o ua Lunakanawai nei e koi aku i na waiona a mea pahi e paa ana i ua waiona !a, a e hooiaio aku imua oua Lunakanawai la ike kumu i loaa ai iaia oua mau mea la, a ina i hele mai ua mea la mahope oke kauoha ia ana, a ina ua maopopo i ua Lunakanawai nei -mahope iho o ka ninau ana, ua waiho ia no ua waiona nei maloko o ia hale a wahi paha i mea kuai aku a hoolilo aku paha mm ke ano kue i kanawai, alaila e hooholo oia e hooliio a kuai ua waiona la, a mea i paa ai na waiona maloko, ao na dala i loaa mai mahope iho o ka law« aoa-ae i na lilo oke ku-i ana« e hoolilo ia no ia e like me na hoopai malalo o keia Kanawai.

Pauku 35. Ma na hoopii a pau e kue aaa i kekahi mea no ke kuai ana, ■ ae.iuia paha e kuai ia kekahi waiooa me ka lAiiuoi ole, e maoao ia aa mea la he mea Uikini ole, iua aole oia i hoike ika wn e hookolokolo ia ai oa hihia la i kooa laikini.

Pauku 36. O ka haam aoa o kekahi waiooi e ka mea nooa ia wahi a noea ooho paha malaila, • o kooa kauwa paha a mea e ae paha maioko o ka hale a wahi paha, e manao ia he hoike la«ra ia o ka haawi ia aoa o ke daia a waiwai e ae paha oo ia waiooa. e iawa ai oo ka hoahewa aoa, ke o?e e hooiaio ia aoie peia imaa o ka Looakaoawai. Paoku 37. O ke!a a me keia kaoe maie, wahioe mare, keiki, makoa, kahu, haku h ohaoa a mea e ae paha i ioaa ka poioo o ke kiao a waiwai paha a i ka mea paha e poioo ai ke o|a i kekahi kaoaiea ooa, a ma* amii pāha o ka ooa. ooa mao, a ooa e ae paha o kekahi kaoaka. a i oie iaon iho oo

k&i ooi, aua lom mk ka poioo i olaio i* namali oia ooa aaa, akiim h« kakftM ao kooa e hoopii ma kooa ioo īho, pakahi a me ka poe hui paha mt ia e kue aoa i ka me* a mao mea psha i laikini ia eaoa i kuai ina waiooa i o&a ai a hapa ooa peiha k*U btoaka a mau kaoaka pah« no oa p *ifio a paa i ioaa imeki uku poho pu kekahi; ab« kuieana ko ka wahiae mare e iik» me leo km wmhioe i toare oi* ia e hoopii « iawe ooaa iho i ka uku poho i ioaa mai mal&io o keia Kanawii, a ina e hoohoio ū uku poho malaio o keia Kanawai. na ke keiki i oo oJ« e haawi ia »ī kela uku ma kona iima, a i oie īa ma ka iima o koaa makua, kona kahu a mea pili eae paha, e iike me ke kauoha o ka Ahahookoiokoio. Pauku 38. £ hiki uo ke Uwe ia oa (ioopii a pau maiaio oka pauku mamua iho imua o keU a me keia Ahahookolokeioo keia aupuui nooa ka mana kupono e hooholo *i. Pauku 39. Aole e kuai kudala ia kekahi waiona maloko o kekahi haie a waht paha i laikini ole >a no ke koai aua ina waiona malalo o keia Kanawai. ina e kuai kvk«hi Kudala a moa eae paha ina ole'o o keia pauku, e kau ia m>iuna ona na hoopai i oieio ia iuamui iho nei no ke kuai ana i k« waiona me ka lailnni ole, aka. aole epi ii na mea i olelo ia ma keia pauku i ke ku* ai kudaia ana i ka waiona e waiho aoa iloko oka H»le Dute ma ke ano ( bond) e iike me kekahi mea uuku i hoike i«. in« ua loa» Ika mea nona ia meahe Uikini kuai waiona; aka hoi, he hiki no ike Kuhina Kalaiaina ina ua manno oia he pono. eae aku i kekahi Luna Kud«ia i laikini -a e kuai aku ma ke kudaia iua waiona nei ina ua maoiaia na kekahi kanaka >• mau waiona, a aoie i kuai ia ma ke ano hoopukapuka Pauku 40. 0 kela mea keU mea i ona a komo aku maioko o kekahi wahi i iaikini ia no ke kuai ana ina waiona, a i oie i« ua ona paha ma ia wahi, i hele ole tna kahi « i ka wa e kauoha ia ai e ka mea nona ka laikini, a e kekahi mea maiaio ona, ua hiki ke hopu ia ois e kekahi Makai. a ma ka hoahewa ia ana e uku i ka uku h«opai he umi daia. >

P*uko 41. O keia me keia mea i lota (n«loko 0 kekahi wahi i laikim ia, e iuu bq« iloko o na hora i papa ia a ma ka ia puie pa ha, e kaa i& no maluna ona na hoopai e tike hoopai i kauia maluna o ka mea uooa ka lai kini hoohamamaana ikona halo i Uikiniia ma na manawa i ae ole ia inaloko o kona laikini, a ua hiki ke hopu ia ua oiea ia e kekahi Makai. a * * Pauku 42. U ka mta e hoopae mai aoa i ka.waiona iloko o keia Aupuni ina aole ona laikini malaio o keia Kanaw«i. a ina aole ia waiona bo kona inu ponoi aria iho, e hoopai ia oia Ina e ku ka bewa iaia imua o kekahi Lunakanawai Hoomaiu a apana paha, e uku i na d*la ehmi hanen. a ina e kaa oie ia hoopai e hoopaahao ia ma ka hana ooiea no kekahi manawa aele e oi aku mamua o elua mnkihiki. Pauku 43. E iilo keia i Koaawai a e hoomaka ia ka lawelawe aoa ma ka la mtu. o Okatoba e hiki mai ana, a e mau kona ma na a biki ika la mua o lanu&n raa k« makahik) hookahi tausani ewalu haoen me kan*waiukumama lima. Ka Papa Eiahi. Ka Mokuna 41 o ke Kanawai Hoopai Kamma, Ke Kanawai i apono ia ma km U 89 • lulai, M H 1872 i kapaia •• He kanawai e kau aku ai i ka uko poho no na ioo i haoa eka poe ino a ona, ame na poino i loam ia hai no ia mei, maluna o ka poe naoa e toalama i oa hale kuai liiiii i na waiona, kahi e ioa ai a ona. M Ke kanawai i apono ia ma ka ia 25 o Sepatemaba, M H 1876, i kapai* uHe Kana* wai e hooioli ai ika P.uka 17 o ka Mokuna 41 o ke Kanawai Hoopai Kanuma." Ka Pafa Elua. E hoomanao ia raa ka 1a..,0...M H 18... oa hoopii ia imua o (Lunakanawai Apana a Hoomaiu paha) no.. o A B oia ka mea iaia kekahi Laikioi—oo ka mta, (maanei e hoakaka ai ina haoa » lUo ai ka Laikini > oole,) oa hooiaio ia imoa o*u o A B, oiai oim ka mea nona kekahi Laikini he eloa ooa hoah«waia ana iloko o oa mahioa he umikmamalua, malalo o kekahi kanawai i kapaia •• He Kanawai e hoopo> oopooo ai ike kua» aoa ioa waiooa." (ota hoi) ma ka 1a...0...M H, naalalo o ka Paulni...o oa kaoawai ia i olelo ia. Ama ka la o- M H m&ialo oka pauku— o oa Kanawai i olelo ia. Noiaila, ke hooholo nei au e hooiiio ia ka laikioi 0......imea ole. Haawlia maUio o ko'u iima i keia la 0...m a...... Apoooia i keia io 7 o Aogau. M H Mi s6 ( 3t Kauuuua RIX.

I Kkena Waiwai, > ! Honolulu, Sept. 1, 1882. Ua hookohui* keia poe malalo iho i mnu Luna Ohi Auhau no ka mnkahiki 1882: OAHU. Uenolwlu. G«a. H Luoe Ew» & Wuianae Aaak»le« Kaabi W«iClun J. Amftrft Ko«huloa PaukUUoi KooUupoko A Pilekaluhi MAOI. Labaiim ......S Kaiue Wāiluku — WB Keanu Vukawao A Foruantitr H«na..,.. P K«mai Molokai & L*nfti J Kaluapihaole HAWAII. ' 'l'{■».»• •••■ £n»»>. ........ Jw«bi pona. J K Mokuhia Kau J Kauhaoe Kon-i Ht*ma J Nahiuu Kena Aknu D Kamakainai Kohala Hem* R P Kuikahi Kohala Akau . J A Nahaku Hamakua J K Kauaamano KAUAI. Hanulei GB Palohau Kawaihau R P uu ki L*hut JM Keaioha 0 Beka Waimea J Kau.i S Kaula 0 ka uku Kunnsinii e uku ia ana i na Lua« Helu a uie na Luna Auhau no ka mak«hiki 1882 p«nei no ia: No Honolulu, Lahaina, Wailuku, Mak>* w«o, Hilo, Kohala Aktu, Hamnkua, Kau a roe Kooiaupoko, Ekolu pn keneU; o n» «pa* *• e ae a p»u Eba pa keneta. BIMONA K. KAAI, »6 liii Kuhina W«iwai.