Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXII, Number 10, 10 March 1883 — KA MOOLELO A ME NA HANA A JAS. A.GAITLA, KA IWAKALUA O NA PERESIDENA O AMERIKA HUIPUIA. [ARTICLE]

KA MOOLELO A ME NA HANA A JAS. A.GAITLA, KA IWAKALUA O NA PERESIDENA O AMERIKA HUIPUIA.

KA MEA I HOOKUMU I KONA KAHUA : "UA AHONA AU E HOINO IA MAI NO KA PONO, MAMUA 0 KO'U HOOKO ANA I KA HEWA." Holo aku la ua Guteau nei a hiki ma kahi hooluana e ku ai ke !caamahu, lele iho la oia ilalo a hele aku la ma kahi kokoke loa o ke kaa mahope o na keena. Ua manao oia, o kona hookokoke ana aku ma ia wahi, he kulana kupono loa ia nona e kl ai, oiai ka manawa a ka Peresidena e hele mai ai e kau iluna o ke kaa a holo aku. Oiai ua Guteau nei e ku nei ma ka puka komo o ke kaamahu, aia hoi iloko oia|manawa, ike ia aku la ke kaa o ka Peresidena i ka holo ana mai a hiki i kahi hooluana, lele mai la ?>ia ilalo me Mr. Blaine, hele mai la a ma kahi kokoke loaiaGuteau, ku iho la lauamalaila, a kamakamailio no kekahi mau minute loihi elima. O Guteau, ke ku nei oia ma kahi kokoke loa i ka Peresidena, a me he mea la, i na oia e ki ana i ka Peresidena iloko oia wa, aole no he hawawa nui e hiki ia ke hala i na e manao e ki aku. 0 Guteau, ua makaukau mau oia i na wa a pau, a ua puka ae kona manaolana mua loa e ki koke aku i ka Peresidena, aka, me he mea la, e mau ana no kona ano kanaka iloko oia manawa, a i ole ia, na kekahi mea okoa e ae paha i aua mai i kona manaolana hookahe koko. Oiai oia e nalu wale nei no iaia iho, me ka manao eki aku, aka, aoie loa nae e hiki iaia ke huki ae i kana pupanapana mai kona pakeke ae; maho* pe iho o kekahi mau minute pokole, lohe koke ia aku la ka leo o ke Kapena o ke kaamahu 1 ka pane any mai £ makaukau no ka Holo. 1 ka wa i lohe ia ai keia huaoielo e na mea a pau e kuku ana, aia hoi eleu like ie la kela a me keia e komo aku iloko 0 ke kaa, aia nae ma ka ipuka kahi i ku ai o keia kanaka puuwai eleeie. Ko* i mo ae la kela komoae la hoi keia, hele ka ipuka o ke kaamahu a hookeke, a iloko o keia manawa, palamimo aku la ua Cuteau nei komo aku la j 1 maioko o ka ipuka, a iloko o na sekona i pokole, komo ana ua Gafila nei a mei Mr. Blaine, a i ko laua wa i ano kaalo! ae ai mamua o Guteau e ku nei, huki i ae h oia i kana pupanapana meka hl-| kiwawe nui a kau pololei aku oia ma ka aoao o Gafila. Ike nui la nae o Gafila i kona huki ana i kana pupanapana a kau pololei aku iaia, alu iho Ia kona kino ilalo sne ka hikiwawe, a iloko no hoioia manawa i kaniaku ai ka poka mua ioa a Guteau a hala aka la maluna o ke poo o Gafila. No kona hinaana ilalo, nolaila, aole e hiki iaia leeala hikiwawe ae fluna. O Guteao»ike aku laoia ia Gofiia i ka hina ana ilak)> kau pololei hou aku la oia i ha waha o kana pupanapana, a iioko oiamanawa, aole ehikiiaGafilake ak> ae i keia nolaila, o ka elua o ka poka i ki ia aku e ka pow3, kle po-

k>leiaku k oba ku aku ia ka aoooo ua koeno poloki aku 2» iloko o kona kino. Auwe ke kanaka i pepehi i ka makua 0 kona iahui! Ke kanakaiknaoa haawina oke ano haahai loa! ke kanaka 1 hoomoemoe i kana mea make iloko o kona poli! Oka nani o k«a romi ho okipa o keia kaamahu ua lik> i mea ole, e laana kanakaokela ame keia ano e hi-o ana ioa ta neL O na wahine, e {Hikukui like ana iakou ma ka poohiwi o ka iakou maukane me ka makau nui! Ona o 1002 oU3 kaa nei, holo | mai la lakou me ka wikiwiki a hopa aku! la ia Guteau a hoopiiiia aku ia ma ka paia ona poe owaho iko iakou wa i j iohe aku ai ua kipuia ka Peresidena ilo- j ko o ke kaamahu, ua hoio mai ia lakou | a komo ina na ipuka, ma na paka aniani, a maiuna iho no hoi kekahi poe, O loko o ua rumi nei, e uwe ana keia a me keia no ko iakou Peresidena, me ka makemake e lohe, i na ua piiikia koke iho la ka Peresidena iI<Ao oia mau sekona pokoie. O Guteau, ma kona ano he pepehij kanaka maopoopo, ma ke kauoha a na mana aupuni, ua lawe koke ia aku ia 11 ka halepiiahao e hoopaa ia ai, a e hahai ana hoi na irynaka he mau tausam iaia, me ka makemake e haehae liiiii i kona kino, aka, ua komo koke mai ia ka puaii koa e malama i ka mahihia o ka aina, a peia iho la o Gt!teau i pakele ai mai ka make mainoino i manao ia ai e kau aku o kona kino me ka hakalia oie e na makaainana o kela aupuni nul ! Oiai o Gafiia e waiho nei me ka eha kukonukonu maiuna okekaamahu, iloko o na minute pokoie mahope mai o ia manawa, ua hiki mai ia na Kauka, a hoomaka iho la iakou e nana i kahi hoi a kela poka i komo aku ai, a i*a hala ana o kekahi mau sekona pokole, hooholo ae ia ka ike a na Kauka, ua loaa i ka Peresidena ka eha kukonukonu ioa iioko o ka opu. O keia nuhou weiiweii kaumaha, hai koke ia aku ia ia maioko o kauwea oielo, a iioko 0 na minute pokole loa, ua lohe ia aku ia ma keia ame keia pea o ka aina, keia kipu ia ana o ka Peresidena. Ona mea a pau ikawa i lohe ia ai keia kipu ia ana o Gafi!a, me he mea ia, ua kau ia iho kekahi mea kaumaha ma ko iakou mau kua, e iaa keia lono ano eame ke kahaha. O ka wahine a Gafila, aia oia ma kekahi wahi okana aina i kapaia o Long Branch, ekaii ana oia o ka hiki aku o kana kane, aka, oiai oia e noho ana me ka nanea a e hoomakaukau ana hoi i ko lakou haie, aia hoi, hai ia mai ia maioko o ka waea olelo, ua kipu ia kana kane aioha. I mea e hoeha nui oie ia ai, hai hou ia mai ia maioko o ka waea olelo, aole i eha ino loa kana kana kane. He mau miiiona kanaka i hookulu ia na waimaka iioko o ia hora.

Iloko o ua la nei, hele ae la na Luna Aupuni Kiekie, na hoa o ka Aha Senate, na kanaka kaulana, na Aliikoa, na Elele o na Xina e, akoakoa ae la lakou ma kahi e ku nei o ke kaamaliu, lawe ia mai la ke kino o Gafila a kau iluna o ke kaa, a holo pololei aku la no Hale Keokeo, a o Mrs. Gafila ke lawe ia mai nei oia e kekahi kaamehu i hookaawle ia no kana huakai ike i kana kane. Ma ka hoomaopopo ana ika nui o na poe e uhai nei ma na aoao o ke kaa o ka Peresidena poino, ua hiki ia ke koho ia aku, aole 1 emi mai malalo o na tausani kanaka he umi. Iloko o Hale Keokeo kahi i waiho ai o Gafila i keia manawa, a i ka hala ana o kekahi mau mahina elua, mamuli o ka olelo a na Kauka, e hoohala kekahi manawa ona ma kahi kokoke i na kahakai, malia paha, o ano maikai iki ae kona ola mamuli o ka ike ana aku i ke kai, na moku e holo ana, a me na ea huihui mai oka moana. Iloko oia manawa i hoihoi ia ai ke kino o Gafila a hiki ilaila, a i ka hala'ana o kekahi mau la loihi mahope mai oia manawa, lele loa ae la kona hanu hope loa ma kela mokuaina. I ka wa i make ai, ua lohe koke ia aku la ia lono kaumaha a puni o Amerika a hiki loa i Europa. Oka leta hoalohaloha mua loa i hiki mai ia Gafila wahine, oia no ka leta a ka Moiwahine o Enelani, e hai mai ana oia i keia mau olelo penei: Beremosela; O na huaolelo, aple ia e hiki ke hooluolu ia ka puuwai kaumaha e like me a'u ia oe. Na ke Akua e malama a kiaiia oe. (Kakauinoaia) Ka Moiwahine. Ma kekahi la ae, ua waiho ia ke kino o Gafila no ka hoikeike iloko oke kulanakauhale, auaae ia hoi na mea a pau e hele ae e ike i ko lakou Peresidena poino. Ua hiki aku i ka haneii o na tausani ka poe i hiki ae e ike hope ioa iaia. Hoko ae o kekahi la, i hoomakaukau ia ai ka huakai hoolewa, a ua olelo ia hoi, o ko Gafila hoolewa kekahi o na huakai hoolewa lc»hi i ike ole ia iloko o Ameiika mamua, a ma keia wahi hoi kakou e hoopau ai i ka heluhelu ana i kona moolelo walohia, ka oi o ka naauao ame ke kaulana. He koa oiaio, a he kupa no ka aina iloko o ka hana pona I mea e ike ia ai kekahi o kana mau olelo kaulana, ua olelo ua Gafila nei i keia mau oielo: He hiki waie no ke malama ia ka maluhia i na ua puni ka puniu o ke kanaka me ka naauaa Nona mea hoi e piK ana i na kanaka koa ilokoo ke kahua kaua, ua olelo ua Gafila nei— Mahope iho o ka pau ana o ke kaua. o na mea kaua, alaila, o ka mea mua e hana ia ana mahope mai oia manawa e ka naauao» oia hoi—Ka Moolelo o na Kahua Kaua. Ua olek) ua Gafila nei i kahi wa— He mea kaulana no keaupuni ka hoemi ana i ka hihia o na ano hewa a •pau, —mamua o ke kukulu ana i na haiepaahaa Ua oielo ua Gafila nei i kahl wa imua i o na anaina — | Aia ma kaiu o kamoku e paUm (holo ana i na ale o ka moana,) a i ole ia o ka palau maoli pahaepaku ina i kekahi mau kula akea; aia makahioke kaamahu e holo kiki ana me na ukana; aia ma kahi oke kipikuaa ke mahiai e eku ana i ka lepo; aia ma kahi e pua mai an| oka uwahi; okeiamau me4 i hai ia ae la, aia iioko o lakou ke hookde pono ia ka naauao, —waiwai no keia oJa ana.