Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXII, Number 30, 28 July 1883 — Page 4
| This text was transcribed by: | Arnold Hori |
| This work is dedicated to: | Hoiliili Hongwangji Mission |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
KA NUPEPA
KUOKOA ME KE AU OKOA.
[I Huiia.]
No ka Makahiki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . $ 2 00
Eono Mahina . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 0
Dala Kuike ka Rula.
POAONO IUIAI. 28. 1883.
@ AKA A @AIO.
@
@ Hy@ni. Book IV. No 78.
1
A@ oukou @a hoahanau?
Ke @aha wale @i@
A ke a paio ol@o.
L@na ain@ ka @
@iam@ a@ oukou.
@omi o@.
@, ke@, ko ka po,
@l@o kau@ mai.
Cho. Ala'e, ala e ala'e ano.
@ paio @ a maa,
Ke Aka @na me oukou.
E p@ la makau.
2
Na kini hehi Sabati.
A hele a lalau,
Hoi@ ke Akua e,
A le@a inau :
Papa@ na pepeiao,
A holo kiki e
I kahi @ ka make mau.
E hia@ e anei?
Cho. Ala'e, &c.
3
Aia @ ala'e na hoahanau.
Ei@ a@e la ko ka po,
P@io me ka ikaika hou.
Ke Akua no ke koo,
E paio, paio, mai makau :
E hehi ia lakou.
M@ @ukou no ke Akua mau,
A e lanakila no,
Cho. Ala'e, &c.
HAWAII.
HAAWINA KULA SABATI.
Helu 7, Sabati, Aug. 12.
Kumuhana, Na la hope o Iosua. Pauku Baibala, Ios. 24; 14-30.
Ano la, e makau oukou ia Iehova, a e malama iaia me ka manao maikai, a me ka oiaio, a e haalele oukou i na akua a ko oukou mau makua i malama ai, ma kela kapa aku o ka muliwai, a ma Aigupita, a e malama oukou ia Iehova.
15 A ina he mea ino i ko oukou manao ke malama ia Iehova. e koho oakou i keia la i ka oukou mea e malama aku ai I na akua paha a ko oukoa poe kupana i malama'i ma kela kapa aku @ ka muliwai, i na akua paha o ka An@ no lakou no ka aina e noho nei o@: aka. owau a me ka hale o'u, e m@ ma makou ia Iehova.
1@ Ala@a olelo aku la na kanaka, i mai la, ao@ loa makou e haalele ia Iehova. a o malama i na akua e.
18 No ka mea, o Iehova, ko kakou Akua, oia no ka mea nana i lawe mai ia kakou, a me ko kakou poe makua mai ka aina o Aigupita mai, mailoko mai @ o ka hale hooluhi: ka mea nana i hana i na mea nui imua o ko kakou mau maka, a malama mai oia ia kakou ma ke alanui a pau a kakou i hele mai ai. a mawaena o na kanaka a pau ma kahi a kakou i hele ai.
18 A na Iehova no i kipaku aku, mai ko kakou alo aku i na kanaka a pau, i ka Amora, i noho i ka aina; ano la e malama kakou ia Iehova, no ka mea, oia no ko kakou Akua.
19 A olelo mai la o Iosua i na kanaka, a ole hiki ia oukou ke malama ia Iehova, no ka mea, he Akua ihiihi oia, he Akua lili no hoi, aole e kala mai oia i ko oukou hala, a me ko oukou hewa.
20 No ka mea, ina e haalele oukou ia Iehova, a e malama i na akua e, ala@la e huli oia a e hoino oia oukou, a e hoopau oia ia oukou mahope iho o kona lokomaikai ana mai ia oukou.
21 Alaila, olelo aku la na kanaka ia Iosua. aole pela, no ka mea, e malama aku no makou ia Iehova.
22 Olelo mai la o Iosua i na kanaka, he poe hoike oukou no oukou iho, ua koho oukou ia Iehova no oukou, e malama aku iaia. Olelo aku la lakou, he poe hoike no makou.
22 Ano la, e kipaku oukou i na akua e, mai ko oukou alo aku, a e hoopili oukou me ko oukou naau ia Iehova i ke Akua o ka Isaraela.
24 Olelo aku la na kanaka ia Iosua, o Iehova. o ko kakou Akua, o ka makou ia e malama aku ai, a o kona leo ka makou e hoolohe aku ai.
25 A hana iho la o Iosua i berita me na kanaka i kela la, a waiho oia no lakou i ke kanawai a me ke kapu ma Sekema.
26 A kakau iho la o Iosua i keia mau olelo maloko o ka buke o ke kanawai o ke Akua, a lawe no hoi oia i pohaku nui, a kukulu iho la i ua pohaku la malaila, ma ka laau e kokoke ana i ka halel@a o Iehova.
27 Olelo aku la o Iosua i na kanaka a pau, eia hoi keia pohaku. oia ko kakou mea hoikei no ka mea, ua lohe ia mea i na olelo a pau a Iehova, ana i kauoha moi ai ia kakou; a he mea hoike ia mea no oukou, o hoole oukou i ke Akua.
28 A hookuu aku la o Iosua i na kanaka, i kela kanaka i keia kanaka i kona aina.
29 Mahope iho o keia mau mea, make iho la o Iosua, ke keiki a Nuna, ke kauwa a Iehova, a o kona mau la a pau, hookahi ia haneri makahiki makahiki a me ka umi keu.
30 A kana iho la lakou iaia ma ke kihi o kona aina ma Timenasera. ma ka puu o Eparaima. ma ke kukulu akau o ka puu o Ga@a.
Pauku Gala. P. 15.
Manao Nui. E koho ia Iehova i keia la i Akua no lakou.
Na Heluhelu Ia. 1. Ios. 22; 1-34 2. Ios 23; 1-@6. 3. Ios 24; 1-13. 4, Ios. 24; 4-33. 5. Puk.24; 1-14. 6. Heb. 2; 1-19, 7, Hal. 78; 1-35.
Ka Manawa. B.C. 1426. 18 mak. mahope iho o ka helu 6. a o ka 25 mak. o ko Iosua hooponopono ana.
Kahi i hanaia'i. Sekema. mawaena o na mauna o Gerisima me Ebala. kahi i hui ai Iosua ma e heluhelu i na kanawai, 25 mak. mamua aku. Lilo nae kahi o ka pahu berita, oia hoi ke Kapitala.
Mele. "Koho no ke Akua." Hoku Ao Nani p. 50.
Pule i koho ano no ke Akua.
KA WEHEWEHE ME KA NINAU ANA.
Ma ka Helu 6 ua aha Iosua ma? mok. 20. Heaha na hana ma ka mok. 21? Ka haawi ana i na kulanakauhale &c., i na Levi, me ko Iehova hoomaha ana i ka aina. Pau ke kaua, lanakila.
Heaha na hana ma ka mok. 22? Ka hai ana o na ohana o Reubena ma me ka lakou hana ana i kuahu hoomanao.
Heaha na hana ma ka mok. 23? Ka hoouluulu ana o Iosua i na Isaraela a pau me kana mau kauoha ia lakou.
Heaha ka hana ma ka mok. 24; 1-13? Ko Iosua hoakoakoa ana i na ohana a pau ma Sekema, a hai i ke moolelo o Aberahama ma me Mose.
Ma ka pauku 14 ka hoomaka ana o ka Haawina o keia la.
NA MAHELE.
I Ke koha ana. P. 14; 15.
Heaha ka halawai nui a Iosua i kahea ai, a mahea hoi? p. 1. Mahea Sekema? Heaha ka hana nui malaila 25 mak. mamua aku? He hana like anei keia? Ae, a nolaila, ua kupono ia wahi no keia halawai.
Heaha ka Iosua mau olelo mua? p. 2-13. Ka hai ana i ko ke Akua lokomaikai mai ia Aberahama mai. Nani ia lokomaikai.
P 14 Heaha ka Iosua mau kauoha?
E malama ia Iehova me ke aha? Me he la ua hoomaka kekahi poe e haalele ia Iehova, a hele mamuli o na akua e.
15 Ina he mea ino ke malama ia Iehova, e koho lakou ma ia la ia wai i Akua no lakou? Owai ka Iosua me kona ohana i koho ai? Ina pau oukou i ke koho ana i akua e, aole loa au e hahai me oukou, owau me ko'u ohana, e pili paa mau ia Iehova. Like ia me Noa ma, ewalu wale no lakou.
II Ka mea a na kanaka i koho ai, me na kumu o ia koho ana. P. 16-18.
16 Pehea na kanaka i pane ai ia Iosua? Hoole lakou aole e aha?
17. 18 No ke aha lakou e haalele ole ai ia Iehova, a koho iaia i Akua no lakou?
III Na olelo kike. P. 19-25.
19, 20, Pehea Iosua i pane aku ai i na kanaka? No ke aha? He Akua aha oia? Ina hoohiki lakou e malama iaia, a mahope haalele iaia pehea ke Akua?
21 A pane hou na kanaka pehea?
22, 23, A pane Iosua pehea?
24 Heaha ka pane hope o na kanaka?
25 No ia pane hope ana, heaha ka Iosua i hana'i me na kanaka, a waiho ia mahea?
IV. Ke kakau ana i ka berita, &c., p. 26-28.
26 Heaha ka pepa ia manawa? Pepa Papuro, pepa ili laau. Heaha ka Iosua i kakau ai? Na hua i komo iloko o keia berita, a waiho pu me ka buke kanawai. Heaha kana i lawe ai? A kukulu mahea? Aia mahea ka halelewa?
27 He pohaku aha keia? He mea hoike. He hoike kokua no lakou ke malama lakou ia Iehova. He hoike kue nae ia lakou ke haalele lakou ia Iehova.
28 I ka pau ana o keia halawai, aha Iosua i na kanaka? Pehea ka loihi o ka hele ana o kekahi poe? Na ka mea naauao e huli a hai mai.
V. Ka make me ke kanu ana o Iosua. P. 29. 30.
Mahea Iosua i hanau ai? Owai kona mau makua? Owai kana wahine? Owai kana mau keiki? Ehia ona mau makahiki i ka wa i haalele ai oia ia Aigupita me Mose ma? 38 paha. Hai mai i kana hana nui? Ehia makahiki ke kaua ana? Heaha kana hana hope? Make a kanuiia oia mahea? Mahea ia wahi? Ehia ona mau makakahi? 38 ma Aigupita. 40 ma ka waonahele. 7 ma ke kaua ana. 25 ma ka hooponopo no ana mahope o na kaua. 38+40+7 + 25 = 110. Ehia mak. ka oi o Mose mamua o ko Iosua?
KA HOOPILI ANA.
1 He mea nui ka oihana kahuna, ka ka oihana a Levi. E malama pono na ekalesia i ko lakou mau kahu, kahuna.
2 Aia a pau ka paio ana no Iehova, alaila, e hoomaha no Iehova i ka poe paio nona ma ka lani. He maha maikai a mau loa aku no. Aohe kaua ma ka lani.
3 Pono i na kahu, i na alakai ke hai uku i na ekaiesia i na kanaka. i na kamalii. i ko ke Akua lokomaikai ia lakou mai na kupuna mai.
4 E kahea aku na kahu. na kumu. na alakai. i ka poe a lakou e alakai ana. e koho i ka mea a lakou e malama i E kanalua ana paha kekahi poe. e hele imua. e hoi i hope. e haalele ia Iehova. i ka aoao pena i ka aha hoole i na mea ona. i na mea ano ino, a e hoi hou i ka hewa i ka enemi. i na akua e na hoomana e.
Ina he mea ino ka malama ana ia Iehova, owai ko oukou Akua i oi aku mamua o Iehova? Owai ka mea e ae i hiki ke malama ia oukou a hoola? Aohe Akua e hiki ke aloha. a kala a hoola.
5 Ahea e koho ai? Ano, i keia la. E koho ia wai? Ia Iehova. elike me Iosua ma.
6 Owai, owai, owai? Ku, ku, ku, iluna. Ho mai i papa, kakau i na inoa Hoohiki, kahea i na hoike. Na Anela ko ka lani, ko ka honua, na noho, na kia. na aniani. na paia. na awai o na luakini.
7 Heaha na hoike e hoike ai ma ka la hookolokolo? Hoike kokua anei, hoike ku paha?
8 Ma ke kokua ana mai o ka Haku e hiki ai ke kupaa a hiki i ka hopena, e like me Iosua.
Mele "Owai ma ko Iehova aoao," Hoku Ao Nani p. 102.
Pule i huli keia poe a pau ma ko Iehova aoao.
Haawina no Aug. 19, Lunk. 2; 6-16.
HEAHA KUU HOOPUNIPUNI?
E ka NUPEPA KUOKOA, Aloha oe;--Heaha la kuu hoopunipuni, a me kuu wahahee, a Puaa i pane mai nei?
Eia ka'u ia oe e Puaa, e noho malie oe; oia, o oukou pu no ka i ona i ka rama, a hakaka; a heaha hoi ka mea o ka pee ana iho?
O Solomona D. Helela anei ka mea i kaa pu me Kahema i ka pali o Hakalau, i ka la 17 o Iune?
Ke kuailo mai nei o Kamema; o Puaa no, heaha ka mea o olua i kaa ai i ka pali? No ka ona o maua i ka rama.
E puaa, mai kukulu i kou hale maluna o ke one, o hiolo auanei: oia hoi, mai kakau ma ka mea ole, he mea pau wale.
O ka ona ana o oukou, ua nui ka poe i ike maka, aole e like me ka olua e olelo nei o Kuokoa ka mea i ona; nohea mai keia hoopunipuni nui o olua?
Eia ko'u manao ia olua e na makamaka, e waiho aku i ka rama; elike me a'u nei. SOLOMONA. D. HELELA.
HE ANELA MA KA SALUNA.
Ma kakahi la he malihini ka i ike i kekahi lede me kahi keiki liilii e komo ana iloko o kahi Saluna, (hale inu rama.) Komo pu ua malihini nei iloko e ike i ka hana a ua lede nei. Ninau ka lede i ka ona o ka hale. Hiki anei ia oe ke kokua mai ia'u?
Aohe o'u home, aohe makamaka, a aole hiki ia'u ke hana. Hu ae ke aloha, a olelo ka ona, e na keonimana, eia ka wahine iloko o ka pilikia; aole anei e hiki ia oukou ke kokua iki iaia? Kokua no lakou i mau dala elua. A na ua malihini nei i haawi aku ia dala i ka lede. A ninau no oia.
E ka lede, no keaha kou hele ana mai i keia hale, kahi kupono ole i na lede e komo, e noi i wahi dala ? A heaha ke kumu o kou pilikia ?
Pane ka lede, E ke keonimana, ua ike au he wahi kupono ole keia e komo ai na lede. A o ke kumu o kuu hele ana mai, o ka wiseke ia. He wahine pomaikai au mamua. He kane maikai ka'u. A ua lako no maua i na mea a pau e pono ai. Aka, i kekahi hora ua lilo oia i ka hoowalewale. Ua lawe i ke kiaha wiseke, ua inu, ua lilo i ka ona.
A iloko o ka makahiki hookahi. Ua pau ko maua mau waiwai. Ua nele loa au.
Aohe home, aohe makamaka. Aohe mea i ko no'u, o keia keiki liilii wale no.
O ka puliki no ia ona i ua keiki nei me ke helelei wale o na kulu waimaka maluna ona.
Alaila hui oia i ka ona o ua hale kuai rama nei, a olelo, Sir, o ke kumu o ko'u komo ana iloko o na hale e like me kou, eia ia, o ka noi ana i na mea e kuai ana i keia mea make, e haalele, e oki i ka hana e hooneoneo ana, e hoopoino ana, e hoili mai ana i ka ilihune me ka pololi e make ai. E nana oe i kau mau keiki aloha ia. Pehea la oe ke ike oe ua pilikia lakou e like me kou ? He naau aloha kou. E hoike i kou aloha ma ka hooki ana i keia hana e poino ai ka poe kuai ma kou hale nei. Aole anei oe i ike i ke dala au e lawe nei no ka rama, he dala ia e nele ai ka poe pololi i ka berena ole ? i ka lole ole ? i ka home ole? Ke nonoi ikaika nei au ia oe e haalele i ka hana au i hilahila ai ke ae ua hanaia e oe. A e lawe i ka hana e ae e mahaloia ai oe e ka poe maikai. Mai ukiuki oe ia'u i ko'u olelo ana i keia mau mea.
Pale ka ona peni: E ka lede, aole au i ukiuki ia oe, aka, ke hoomaikai aku nei au ia oe no keia mau olelo ao au.
Mama, wahi a ua keiki liilii. ke noi mai nei kekahi o lakou nei e mele au i ke mele no Beke liilii. Pono anei ? Ua ae lakou @ pau. A hoonoho ana lakou iaia ma ka noho. hoomaka oia e mele me ka leo nahenahe a maikai e.
EIA UA MELE NEI.
L@ Little B@su.
1
Auwana au ma ka po pouli e,
Aole makua o home maikai
Owai ke aloha? Owai ke uwe,
Ke nalo aku Ia o Beke liilii?
Huli au la i hana i lo@ ka ai.
Aole loaa no kuu kino liilii
Moe au la a anu ma kahi aa.
Ua ona Papa. a ua make ma@a.
2
Ua lakou makou la mamua ae no.
Lilo nae kuu Papa i ka ona a mau.
Hokii kuu mama, a uwe ae a po.
O Beke me bebe, ua pololi no.
Weluwelu ka lole, a pau no ka ai.
Make no kuu mama me ia bebe liilii.
Helelei kuu waimaka owai ke hoona?
Ua ona Papa, a ua make mama.
3
Na mea aloha, e imi oukou
I kuu Papa nei, kuu Papa ona mau.
Paipai oluolu, aloha pu no,
I pau kona ona, i oli hou au.
E wiki e imi; mai kali oukou,
O make o Beke i ka ai ole no.
Noi au i berena a po ae ka la.
Ua ona Papa, a ua make mama.
I ka mela ana o ua kaikamahine nei, me he leo Anela kona. Ua pauhia loa ka poe lohe i ka uwe waimaka ana. A o ka ona ka Saluna hoohiki oia, aole e kuai hou i ka rama.
A o kekahi poe oloko, hoohiki lakou aole lakou e inu hou i na wai ona.
Haawi hoi lakou i eke dala i keia lede. A olelo ka ona o ka hale. E ka lede ua ola au ia oe. Ina pilikia olua me kau kaikamahine ma keia hope aku, e hele mai i o'u nei, a na'u e kokua aku.
Aole anei he Anela iloko o keia Saluna? I nui na Anela e like me ia.
UNUHIIA E HAWAII.
KE ALII KU-I O AIGUPITA.
O Isamali Pasha, ke alii ku-i iho nei o Agupita e noho nei ma ke kulanakauhalo o Napela i Italia, he nui kana mau hana karaima weliweli i hana ai iloko o kona mau la pokole i noho alii ai no Aigupita. I kona wa e makemake ai e make kekahi Kuhina ona a luna aupuni e ae paha, a i ole o ke kanaka he wahine kana ana i kuko ai, alaila, e imi no ia i kekahi hana e make ai ia mea a mau mea paha, ma ke kipu ana paha ma ke alanui, a i ole ma ka hanai ana paha i ka laau make. Maluna ae o kana mau hana karaima i hana ai, ua oi loa aku ka weliweli a me ka mainoino o kana mau hana i hana ai maluna o ke kino o kona kuhina waiwai. O Isamali Sadai kona inoa pakui. He kanaka oia ua piha na makahiki he kanaha, he poupou pupuka, a he lepolepo kona mau nanaina, aka, o kona kulana, he kuhina waiwai no ke aupuni. He kanaka ilihune oia, aka, mamuli o kona makaala hana a me ka hooiliia ana nona kekahi mau aina waiwai nui, ua kikooia aku oia a hookohuia i kuhina waiwai. No ia kumu wale no kona kikooia ana a hookohuia i Kuhina.
I ka wa e makemake ai ke alii ku-i i dala no kana mau hana uhauha lealea e kauoha aku no ia i kona kuhina i dala. He manawa pokole wale no ia a ke kuhina e hele ohi ai ma na kauhale a e loaa no ka puu dala nui a oi wale aku mamua o ka mea i makemakeia, a o ka oi, e poholo no ia iloko o kona pakeke. Pinepine ka hana a keia kuhina pela, ike no ke alii a lohe no, aka, aole ona manao nui no ia mea, o kona manao wale no o ka hookoia o kona makemake. Pii ino mai la ka waiwai o keia kuhina. Kuai oia i na hale, na aina, na pa hale, na lio Arabia nani, a kukulu i na hale kakela nunui, a kuai i na wahine nani he lehulehu i mau wahine a kauwa nana.
He elua makahiki mahope mai o ka hookohuia ana o keia kuhina, e noho pu ana me ke alii ku-i kona makuakane hanauna a o kekai ia o na kanaka waiwai loa a puni o Aigupita holooka. I kekahi la ua loaa ia oia me kekahi mai ano e. Kiiia na kauka. Hana na kauka i ko lakou ike a pahua. Kauohaia na kauka akamai loa o Europa, noke nui, a oia ana no, a me ia mau hana a make wale oia. Lilo kona waiwai a pau no ke alii ku-i. Kani kona aka a me ke kuhina pu no ka holopono o ka laua hana powa. Ua kokua kona kuhina iaia ma keia hana karaima. He mau la mahope iho o keia hana karaima i hoikeia maluna, hana iho la keia kuhina elike me kona makemake. Ohi oia i ka dala mai na kanaka a hookomo no kona ekeeke, a ke makemake ke Alii Ku-i i ka dala, alaila, e hoopuka no oia i bila kanawai aie dala, a loaa ka huina dala i makemakeia ma ka aie, alaia, o ka hapalua e poholo no ia iloko o kona ekeeke.
Alaila ala mai la ka noho'na kuee mawaena o laua, a nana aku kahi i ka hi me na manao enemi awahia, a o ka mea i oi ae mamua o keia, ua hoikeike laua i ke akea i ko laua mau manao lili. A no ka ike o keia kuhina i na hana inoino a kona haku alii a me kona mau manao enemi nona, nolaila, ua hoolimalima oia he puali kona Alabania no ka malama ana i kona maluhia oiai oia ma ke alanui a ma kekahi wahi e ae, a ua hoolimalima pu oia he mahele koa a hookahua ma kona hale noho.
I kona wa e kauohaia e hele i ka ha le alii malalo o na kauoha aupuni, e akahele ana oia aole e hele a hikimua i ka pa alii ke ole e hoea mau kona mau hoo kuhina a hoea like paha i ka wa hookahi. E akahele ana no oia aole e inu kope a kiaha waina paha a kiaha wai p@ha. a i ole hoi puhi kikalika hoi elike me na rula mau. oiai oia maloko o ka pa alii. Ua ike oia i kona wa e inu ai a puhi paha. e make ana oia, no ka mea, e hana ana ke alii ku-i i na hana i kumu e make ai oia I keia wa o ko laua noho kuee ana, ua hoouna laua i na kiu no ke kiu ana i na hana a kahi me kahi. Nui no na hoao ana no ka pepehi powa ana i ke kuhina, aka, ua ko ole ia mau hoao ana.
He manawa loihi ko laua noho ana elike iho la ma keia ano aiaila. komo iho la na manao hopohopo iloko o ke kuhina no ka maluhia a pono ole kona ola ke loihi hou aku kona noho ana malaila, nolaila, manao iho la oia e ohikihiki i kona mau waiwai he lehulehu i Farani a ilaila oia e noho ai e ai i kona waiwai nui.
Ua kukaia keia mau manao ona iloko no o kona hale ponoi, mawaena no ona a me kekahi mau hoa'loha pili paa ona. Mawaena o kona mau kauwa wahine, he elua mau wahine mahoe a he mau wahine ua no hoi, a i kekahi o laua kona hahai ana i kona manao a pau no ka holo i Farani, a me kona olelo pu, ina oia e lilo i wahine nana, alaila, e luakaha pu laua iloko o ka nani a me ka hanohano o kona waiwai. O ia mau olelo nae a pau, ua loheia i ka pa alii o ke Alii Ku-i, ma ia loheia ana, ua imi kokeia iho la na hana e make koke ai oia a e ko ole ai hoi ia mau manao o ke kuhina.
I ke kakahiaka o kekahi la ae, ua hoopukaia he kauoha alii e kahea ana i kona Aha Kuhina e akoakoa maloko o ka pa alii no kekahi halawai ano nui malu. Ua hookoia keia kauoha, a ua pau akoakoa na kuhina. O ke Alii Ku-i pu kekahi i hiki ma ia halawai, a ia wa oia i ku ai iluna a kuahaua akea he kipi keia kuhina i kona alii a me kona aina, a me ka hooko ole i kana hana no ka pono o ka lehulehu holookoa. Ma ia mau olelo, ua hopu kokeia iho la keia kuhina, nakanakiia a paa, alaila, hookauia maluna o kekahi mokuahi no ka lawe ana aku a hoopaa pio ma kekahi kulanakauhale. Aka, o keia ahewa o ka make ana i kau aku ai maluna o kona kuhina, a enemi hoi, aole no ia he mea e lawa ai kona manao lili huhu, a no kona ike pu no hoi, he kanaka akamai keia kuhina a malia i kekahi wa e lanakila ana oia mai kahi o ka make ana i manao ai, nolaila, hoo una hou aku la oia he mokuahi holo loa mahope o ka mokuahi e lawe la i ke kuhina, me ke kauoha, a poeleele, alaila, e nakinaki hou i ke kuhina a e hoihoi hou mai iloko o kona hale alii ponoi. Ua hookoia keia mau kauoha a pau. A ua ko ka manao o keia Alii Ku-i, ua make kona kuhina a enemi nui ma kona lima ponoi. Mainoino kona make ana. Hou houia kona kino i ka pahi, a kiolaia kona kino kupapau iloko o ka muliwai Nile.
NA HOOMANAO I HALA.
Make o Kaeo o Kauai i ke kahua kaua o Kalanikupule i ka makahik 1794.
Weheia ke alanui o Sueza no ka holoholo ana na moku i ka makahiki 1869.
Hanauia ka Emepera Uilama o Geremania i ka makahiki 1797.
Make o Kalemoku i ka 1827
Hanauia ke keiki alii Bisimaka i ka makahiki 1814.
Hoea mai o Kakina ma i Hawaii nei i ka makahiki 1820, maluna mai o ka moku biriga Thoddeus.
Ua loaa mai ia makou he palapala mai kekahi makamaka o Kohala, Hawaii, e hoike mai ana oia no ka hoi hope ana o ka hui kalepa o na kanaka Hawaii malaila, i noho Peresidena e ko makou makamaka S. C. Luhiau. Mamua aku nei, ua hoounaia mai ke kakauolelo o ua hui la oia o G. P. Kamauoha a me ka Puuku, oia o Kapaona i Honolulu nei, no ke kuai ana i mau, waiwai no ko lakou halekuai. He $800 ka i haawiia mai ia laua me ke kauoha pu ia o laua aole e ohi wale aku a hala loa mamua o ka huina dala i waihoia ma ko laua lima. O ia kauoha aole i hookoia, wahi a ka hoike a ua makamaka la, aka, ua ohi ua mau komite la i na waiwai maanei a oi wale aku, no ia mau hana a me kekahi mau hana e ae a ke kakauolelo ua emi hope ka hui, a ua mihi kekahi poe i haawi nui i na dala i ka waihona, no ke poho a me ka haule. He haule hope nui keia o ua hui kalea la wahi no a ka hoike a ua makamaka la. Ina he oiaio keia lono i hoikeia mai ia makou, a makou hoi e pahola aku nei i ke akea, alaila, ke ninau nei makou. I ehia hoaoia ana o na kanaka Hawaii ma ke kulana o ka hilinaiia, alaila, hoopololei a hoopono a hookanakamakua ka noo noo?
NA HOOLAHA KUMAU.
ASA KAULIA,
LOIO A KOKUA MA KEKANAWAI
Jno. Lota Kaulukou.
LOIO A HE KOKUA.
@o@t
W. O. SMITH,
LOIO: LOIO:
Helu 36 Alanui Kaiena, Honolulu
W. R. KAKELA,
He Lei@ a he Kokua ma ke Kanawai.
He Luna Hooi@io Palapala
W. L. HOLOKAHIKI.
He Loio a he Luna Hooiaio Palapala.
Keena Wehekealaula Alanui Betrs. 1101 tf
SAM. L. KAWELO.
LOIO! LOIO !!
KEENA HANA. Puakalehua, alanui
Maunakea, Honolulu tf.
SAML. K. KAEO.
LOIO! LOIO !!
1195 1yr.
A. ROSA,
(AKONI.)
He Loio a he Kokua ma ke Kanawai.
A he Luna Hooiaio Palapala. Keena hana, aia ma ke Keena o ka Loio Kuhina.
1101 1yr.
S. B. DOLE,
He Loio a he Luna Hooiaie Palapala.
KEENA HANA--Ma Alanui Kaahumanu.
CECIL BROWN.
Loio a he Kokua ma ke Kanawai.
A he Agena no ka Hooiaio ana i na Palapala
no ka Mokupuni o Oahu.
Helu @ Kaahumanu, Honolulu, H. P. A. @-@y
Richard F. Bickerton,
[PEKETONA.]
Loio a he Kokua ma ke Kanawai.
Keena hana Helu 23 Alanui Kalepa,
Elua puka ma o aku o ka hale kauka o Kauka Minuteoloe.
JAMES M. MONSARRAT,
[MAUNAKEA]
Loio o he Kokua ma ke Kanawai.
A HE LUNA HOOIAIO PALAPALA
Keena hana alanui Kalepa.
Jan. 3, 1880. 944-1y
KALE KULIKA,
Luna hooiaio
PALAPALA KUAI. MOLAKI
A ME NA PALAPALA OIA ANO.
Luna Hooiaio Palapala Aelike mawaena o na
Haku a me na Kauwa. Luna Haawi
Palapala Mare.
Ma ke kihi o ke Alanui Moiwahine me Kaahumanu,
kulanakaauhale o Honolulu, ko Hawaii Pae Aina.
150-tf
C. C. COLEMAN,
Amara e ,,e mea hana Mekina
Kapili Kapuai hao lio.
A ME KA
Hana ana Kaa Lio, etc.,
Hale Hana ma Alauui Alii,
905-tf E kokuke la i ke Alanui Papu
HALA TELA HOU!
K A U K A I W A
Helu 11, Alanui Nuuanu,
KOKOKE I KA UWAPO
S. HAMEEKAPU.
Iune 22 1882. 10*@tf@
ANA AINA! ANA AINA !!
Frank Pahia a me
Samuel M. Kaaukai..
KEENA HANA--Aia ma Alanui Moi, kokoke loa ka Uwapo o Hooliliamanu.
1096 tf
MAKEMAKEIA.
Ua makemake ia ka poe mea ILI KAO MALOO a me na ILI BIBI, a pela hoi me na ILI MIKO o na ano a pau, e kuai mai i ko lakou mau ILI me makou, a e haawi no makou i ke KUMUKUAI KIEKIE LOA o ko kakou Makeke.
C. BREWER & CO. (Burua Ma.)
Joseph E. Wiseman,
LUNAHOOPONOPONO O NA WAIWAI PAA
--A ME--
Luna Imi Hana,
Helu 27 Alanui Kalepa, Honolulu
Luna Hoolimalima no na Rumi, na Hale, a me
Luna Kuai me Hoolimalima o na Waiwai
Paa ma na wahi a pau o ka Paemoku.
Luna imi Hana no ka poe a pau i nele
i ka hana ole ma na wahi a pau i
makemakeia ma kekahi mokupuni o
ka Paeaina.
N. B.--Na Palapala Hoolimalima e hanaia me ka eleu ; e ohi@a na Bila Aie a me na hana e ae a pau e pili ana, i na hana Oihana Kalepa me ke eleu a me ka pololei. O na Unuhiolelo a me na Maheleolelo ana, e hookoia me ka maikai. O na kauoha a me na kamaiho ana maloko o na leta no kekahi o na hana maluna ae, e hookoia me ka eleu loa.
1076- 1y
UA MAKEMAKE IA
NA ILI BIPI,
NA KIWI BIPI,
NA IWI BIPI,
E haawi ia no ke kumukuai kiekie o ko kakou makeke nei e
H. HACKFELD & CO.
NA HOOLAHA KUMAU.
KA MIKINI
HUMUHUMU L @KI.
MAIKAI
ST. JOHN.
ST. JOHN
E LOAA NO MA NA H@
MR. GEO. F. WELLS
O ka Mikini Humuhumu @
lea keia. i hiki ke hai@
hope, a i ikeia ma ka Pae Aina
Hawaii nei. He M@
maikai ka no na ku
naka Hawaii
he mikini
luhi
ole.
KUMUKUAI $55.00
me Hookahi Gita (Kika)
hookani maikai
loa makana.
O ka poe aia na kuaaina @ keia ano mikini humuhumu, @ kou i ke dala ia
GEO. F. WELLS
ma Honolulu, a nana no e h@ hi i makemakeia, me na mea a pau @ ka mikini, a nana e hookau ak@a @ moku, me ke kaki ole ia o ka n@ mekini la.
O ka poe a pau e holo mai a@ lu nei, mai poina lakou i ke kip@ halekuai o
GEO. F. WELLS
Ma Alanui Papu, a e kilohi @ humuhumu la, oia ka
Royal St. John.
Eia pu no me ia na pili hookan@
pau, o ka loaa koke ana ma@
no ia mai Amerika
a me Europa
mai, oia
Na Pila Guitar (Kika) he 15@
mai ka $5 a hiki i ka $1@
mukuai o ka pila hookahi
200 Koliana mai ka $2 a h@l@
ke kumukuai o ka pila h@
100 Ohe Puluka, $2.50 a hiki i ka $@
ke kumukuai o ka ohe hooka@:
12 Pahu Hookani. nunui, a me 25 @
Hookani liilii, a me na ane @
keleawe a pau, e loaa no @ia @
lekuai i hoikeia maluna mi ke
KUMUKUAI EMI WAIPAHE
Na Piano nunui maikai. e l@aa @
me ke Kumukuai Emi h@a@
ike ole ia ma Hawaii nei
He nui aku no na mea i koe @ la a me keia e kilohi nona @ ae ma ko'u halekuai ma A@an@
E hookoia ka makemake o keia a @ e keia me ka eleu.
GEO. F. WELLS.
1094 tf Alanui Pap@