Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXII, Number 52, 29 December 1883 — HOOPOLOLEI MOOLELO O HIKU. [ARTICLE]

HOOPOLOLEI MOOLELO O HIKU.

Aia ma ka helu 48 me 49 o ka Elele i ikeia ai ka hu lalau ana 0 ka niea kakau moolelo o Hikuikanahele, a ma ia wahi ka makemake o keia mea kakau e hoopololei aku. Ua hoikeia o Kaumalumalu kahi i noho ai o kawelu a ilaila i loaa aku ai ia Hiku. Aohe ia o ka-])ololei; aohe no o Kaumalumalu kahi i noho ai 0 Kawelu. Oia ka'll e hoopololei aku nei i kahi i noho ai. O Hanakaumalu kahi i noho ai 0 Kawelu, he pahu kapu ia wahi i ka wa kahiko ; aia ia wahi o Kawelu i noho ai ī Holualoa ekolu, e pili pu la me Holualoa Palaueka mauka j)cno aku 0 Puuohilo, aia no ia wahi ke waiho nei a hiki i keia wa, he wahi makaikai nuiia no hoi ia e na 'lii a me kekahi poe makaikai e ae. A o Hikapaia, oia kahi i noho ai o na makua 0 Kawelu; aia no ia wahi ke waiho nei makai iki niai o Hanakaumalu oia kahi i noho ai o na makua o KaweVu. O Waikalai, oia ka wai a Hiku i hele ai i ka heenalu i ka nalu o Kamoa, a hoi mai oia aohe wai e auau ai nolaila, kalai iho la 0 Wiku ma kahakai a puka mai la ka wai a auau iho la o Hiku, n ke waiho nei ia wahi wai a Hiku i kalai ai a hiki i keia wa. Aia makai o ua wahi wai nei ka pohaku i kaulai ai i ka malo mahope o kona hoi ana mai ka heenalu mai, a i keia wa, ua hooneeia e ke kai a kaawale mai kahi i waiho mua ai. Eia keia wahi ewaewa. O kahi a Hiku i iho ai e imi i ka uhane o Kawelu, ua hoikeia aia makai pono aku 0 ka ulu niu o Keolonahiliio, ua pololei no ia ; aka, eia ka'u wahi hoohewaliewa o ka hohonu i hoikeia ma ka helu 49 o ua pepa la. Oia hoi he 80 ana na 0 ia wahi, aohe pololei o ia hoike ana a ka mea kakau o ka moolelo o Hiku. O kela kipuka one i oleloia mr. keia moolelo, aole i hala loa iwaho, oiai he ikeia no olalo i ka wa malie, 1 aole i hiki i ke 80 anana. I hoike no

kei.i, he kan.'ika Han-aii au a he kana ka lawaia. aole au i ikt- ia lalo o kali he 40 anana, oki loa aku keia hoopuni puni he ikeia kela kij>uka one he 8c anana. Eia kekahi, aohe pukoa iwaena o 112 cyie la, he kipuka one wa\e no. kaawale loa mai no ka pukoa mai ke kipuka one mai, aia no ka pukoa makai o kulana nalu o ka Moa, oia ka palena oka hai ana o ka na\u oka Moa ke kaikoo. 0 keia mau hoike a j)au aia i Holualoa. J. Kaei.kmakli.e. Kona Akau, Hawaii.