Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXIII, Number 28, 12 July 1884 — Page 4

Page PDF (1.63 MB)

This text was transcribed by:  Lawrence Gersaba
This work is dedicated to:  Judith Nalani Kahoano Gersaba

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

Ka Nupepa Kuokoa

                                               No ka Makahiki.......................$2.00

                                               No Eono Mahina...................... 1.00

                                                          - KUIKE KA RULA. -

                                              Poaono,........................Iulai 21, 1884. 

 

HE LEO HEA.

(H@ )

Gospel Hymn.  No. 149.

1

Ku, ke, ka wa kaua keia

No ka Hako ke Lii mau.

Aia a hoomakaukau.

Cho. O' O' O' he lo@ hea nei,

Paa la pahikaua e.

Ke kahiko o ke ola

Naue i ei kaua no ke 'Lii.

2

Piho ka Ahaakaua,

Ia i@  alii maikai.

A@  kona mau puali.

Aukea @ a eno@

Cho. O @

3

Naue aku @li ole,

Mai kuena mai makau

I na k@ o Satana

Lanakila ia Iesu.

Cho. O @ &c.

4

Naue me na nae wewelo,

Ma na kula ma na puu,

A @  Iesu Kristo,

Oia ke alii o ke ao.

Cho. O ! O ! O !  @                HAWAII.

 

Haawina  Kula  Sabati.

Helu 4.  Sabati.  Iulai 17.

Kamahana, Ko Davida aloha i ke keiki a

Ionatana.  Pauku Baibala, 2 Sam. 9: 1 - 13.

  1  AKU la o Davida, Aole anei e kou kekahi o ka ohana a Saula, i hoike aku ai au ia ia i aloha no Ionatana.

  2  Aia kekahi kauwa no ka ohana o Saula, o Ziba kona inoa:  a kii aku la lakou ia ia e hele i o Davida la, i aku la ke alii ia ia, O oe no o Ziba?  I mai la kela,  Owau no o kau kauwa.

  3  I aku la ke alii, Aole anei e koe kekahi o ka ohana a Saula, i hoike aku ai au i ke aloha o ke Akua ia ia?  I mai la o Ziba i ke alii, Ke koe nei no kekahi keikikane a Iotana,  ua oopa na wawae ona.

  4  I aku la ke alii ia ia, Auhea la ia?  I mai la o Ziba i ke alii, aia maloko o ka hale o Makira ke keiki a Amiela i Lodebara.

  5  Alaila, hoouna aku la o Davida ke alii, a lawe mai la ia ia mai loko mai o ka hale o Makira ke keiki a Miela mai Lodebara mai.

  6  A hiki ma la Mepiboseta, ke keiki a Ionatana, ke keiki a Saula, io Davida la, kulou iho la ia ilalo kona alo, a hoomaikai aku la.  I aku la o Davida. F. Mepiboseta.  I mai la kela, Eia kau kauwa.

  7  I aku la o Davida ia ia, Mai makau oe; no ka mea, e oiaio no, e lokomaikai aku au ia oe no Ionatana kou makuakane, a e hoihoi aku au nou i ka aina a pau o kou kupunakane o Saula: a e ai mau oe i ka berena ma kuu papa aina.

  8  Kulou iho la ia, i mai la, Heaha kau kauwa, i ike mai ai oe ia'u he ilio make?

  9  Alaila kahea aku la ke alii ia Ziba ke kau@  a Saula, i aku la ia ia, Ua haawi aku au na ke keiki a kau haku i na mea a pau o Saula a o kana ohana a pau.

  10  E malama oe i ka aina nona, o oe me au mau keiki a me au mau kauwa; a e lawe mai hoi oe i ai na ke keiki a kou haku e ai ai: aka, o Mepiboseta ke keiki a kou haku, e ai mau ia ma ko'u papaaina.  Aia ia Ziba na keikikane he umikumamalima, a me na kauwa he iwakalua.

  11  Alaila olelo aku la o Ziba i ke alii, E like me ka mea a pau a ko'u haku a ke alii i kauoha mai ai i kana kauwa, pela no e hana aku ai kau kauwa.  A o Mepiboseta, e ai ia ma ko'u papaaina e like me kekahi keikikane a ke alii.

  12  He keikikane opiopio ka Mepiboseta, o Mika kona inoa: a o na mea a pau i noho ma ka hale o Ziba, he mau kauwa lakou na Mepiboseta.

  13  A noho iho la o Mepiboseta ma Ierusalema, a ai mau iho la ia ma ka papaaina o ke alii: a ua oopa kela ma kona mau wawai a elua.

  Pauku Gula.  Sol. 27: 10, hoopaa.  Manao nui, Mau ke aloha o ka makamaka io.

  Na heluhelu la,  1,  1 Sam. 18; 1 - 9,  2,  1 Sam. 19; 1 - 7;  3,  1 Sam. 20; 1 - 23,  4,  Hal. 41; 1 - 13,  5,  1 Sam. 20; 24 - 42,  6,  2 Sam. 17; 17 - 27,  7,  2 Sam. 9; 1 - 13.

  Mele, "Hookani hone ae,"  Hoku Ao Nani, p. 193.

  Pule i hookani ia ae ka inoa o Iesu.

KA WEHEWEHE ME KA NINAU ANA.

NA MAHELE.

  I    Ka ninau ana o Davida no ka ohana o Saula, p. 1 - 4.

  Mahope o ka Helu 3, he pule hoomaikai ka Davida.  2 Sam. 7; 18 - 29,

A he mau kaua me ka lanakila me na inoa o kona mau luna, mok. 8; 1 - 18.  Ma keia mau kaua ua lanakila Davida maluna o kona mau enemi, ko Pili@ ia.  Ka Moaba me ko Suria.  ua maluhia ka nina.  ka makahiki ehia keia o kona alii ana?  E huli i keia.  I ka pau ana o na kaua a maluhia ke aupuni.  hiki ia Davida ke hoohuli i kona manao ma na mea e.

  1  Nowai kona manao mua?  Heaha ea ninau?  Heaha ke kumu o ia ninau ana?  Ina e koe ana kekahi keiki a moopuna paha, e aha oia iaia?  Nowai?  Heaha Ionatana ia Davida?  Nana i Sam. 18; 3. 20; 14 -17, 42.  Ua hana Saula ia Davida.  ua imi e pepehi iaia,  a ua kue hoi Iseboseta ke keiki a Saula ia Davida ma ke kaua ana aku iaia, ua hoowahawaha Mikaia iaia, he kaikamahine oia na Saula Ionatana ke keiki a Saula, oia ka i aloha a hana maikai ia Davida.  a makemake Davida e hoike i kona aloha i ka mea e koe iho ana o ka ohana o Saula no kona aloha ia Ionatana ka mea i aloha mai iaia.

  2  Owai la ka mea i ike he mea i koe paha, aole paha.  He kauwa Tiba na ia ohana oia paha ka mea i ike, e kii aku i akaka.  O oe anei o Tiba?  ninau o Davida.  A pane oia pehea?

  3  Heaha ka ninau me ka pane ana?  Owai ka inoa o keia keikikane?  Heaha ke kumu o kona oopa ana?  nana i ka mok. 4; 4.

  4  Heaha ka ninau me ka pane?  17; 27.  Olioli paha Davida i ka lohe ana he keiki ua i koe na Ionatana, he keiki pilikia no, a e ko ana kona makemake e hoike i kona aloha iaia.

  II  Ka ike ana o Davida i keia keiki.  p. 5 - 8.

  Aha Davida ia keiki?  A aha oia?  Maihea mai?  Lodebasa, aia ia ma ka ioao hikina o Ioredane, ma kahi loihi, e noho makau ana paha oia o loaa a pepehi ia e Davida, eia nae e imi ana o davida-iaia no ke aloha.  e hiki ke ko@ia.

  6  Puka ke keiki i kahi o Davida a iha iho la?  Kulou, hoomaikai, me ka pihoihoi paha, a olelo Davida pehea A pane keiki pehea?

  7  Ike Davida i ka pihoihoi o ke keiki a olelo, mai aha oe?  Mai makau.  Heaha ka mea oiaio?  Nowai kona lo komaikai ana?  E aha ana oia i ka ai na i laweia mai kona kupunakane aku?  A e aha mau keia moopuna?  Nani ka lokomaikai o Davida.

  8  A pane ke keiki pehea?  He olelo hoohaahaa loa keia, ua like au me ka ilio make, he mea i hoowahawahaia.  No ke aha kou manao ana mai ia'u ke kauwa liilii palupalu ano ole?

  III  Na hana maikai a Davida ia Mepiborata.  p. 9 - 13.

  8  Aha Davida ia Tiba?  a olelo ua haawi oia i ke aha i ke keiki a kona haku?

  10  Heaha kana kauoha?  Nawai e malama i ka aina?  Nowai hoi?  A e iha i kekahi hapa o ka hua?  A mahea ke keiki e ai mau ai?  Ehia keiki a Tiba?  Ehia kauwa?  Waiwai no

  11  Pehea Tiba i pane aku ai ia Davida me kana mau olelo?  Ae oluolu no.

  12  Owai ke keiki a Masopeta?  Heaha hoi na mea a pau maloko o ka hale o Tiba?  Hanohano ea, Mepiboseta me he alii la, a mao Mikala@ kana keiki i hoomauia ai na mamo a Ionatana.

  13  Ua hookoia anei na olelo maikai a Davida?  Noho oia mahea?  A ai mau mahea?  Me he aha la?  Me he keiki ponoi la na Davida.  A pehea kona oopa?  mau no.  Mahea i kakau ia ai kekahi mea no Tiba me Mepiboseta?  Aloha ino oia ua hoopunipuni Tiba iaia i nele oia.  a lilo kona pomaikai ia Tiba.

 

KA HOOPILI ANA.

  1  Kokua no ke Akua i kona poe kanaka a hooko i kana mau olelo hoopo maikai ia lakou i ka wa kupono.  Lanakila no Davida a noho maluhia no.  Pela no e lanakila ai a malu na alii me na aupuni i malama iaia.  E lanakila ina no o Hawaii nei ke malama ia me kona Moi i ke Akua.  Mau nae ka pilikia ke malama ole ia ke Akua.

  2  Aia a loaa ka maluhia me ka pomaikai i kekahi poe, i na 'lii paha, a i na kanaka paha, alaila e ninau, auhea ka poe pilikia?  malia paha hiki ia'u ke kokua ia lakou.  Pilikia Hawaii mamna naaupo, ilihune, kokua nae na ekalesia Amerika, aloha na misionari Binamu ma, nui na pono i loaa i keia lahui me ke aupuni, no ka hiki ana  mai o na misionari.  Maluhia, pomaikai.  e ninau ia aole anei e koe ana kekahi mau keiki a moopuna a mau mamo a na misionari i pono ke hoomanao ia, kokua ia, a hoopomaikai ia? Pela io no.  He mau pono nui no ka i hooili ia mai maluna o kekahi mau keiki, mau moopuna a na misionari, aka ua koe paha kekahi poe, he poe kumu paha, he poe i hoonaauao i na 'lii i na kanaka, aole paha i hoonaauao ia, aole hoi i kokua ia, ea, e ao o hoowahawaha kekahi poe i na makua, i na kumu mua.

  3  E hoohalike me Davida, e imi i na keiki, i na mamo a ko oukou mau enemi ka poe i hana ino mai, a e kokua ia lakou ina ua pilikia, malia paha ua kokua kekahi keiki a na enemi ia oukou, aka mai nana ia mea.

  4  Aole e hoopoina ia ana na hana aloha, e hoomanao mau ana ke Akua, nana no e uku mai mahope.

  5  Mai hoike hoopunipuni ke kauwa i kona haku i hooneleia ka haku a hoowaiwai ia ke kauwa.  Mai hoohalike oe me Ziba.

  Mele, "He leo mai Makedonia mai,  Hoku Ao Nani.  p. 194.

  Pule no ka poe e lawe ana i ke ola i na aina e.

 

E anna i kou Kahua hale.

  Nui ke ano o na hale.  Akahi, na hale maoli ina e manao ana oe e kuu noe e kukulu i hale noho mou.  e imi i kahi ana e kukulu ai; e nele i ka ka mua e hoolei aku i ka opala, e eli iho i maopopo he wahi pea paha, a he wahi one paha.  a he pohopoho paha.  Mei kukulu i ka hale ma kahi one, a ma kahi pohopoho a puu opala paha.  O aha?  O hina paha ke pa ikaika mai ka makani.  a haule nui mai paha ka ua poho loa oe.  Hina paha koa hale, a make pu paha oe iloko.

  A ina makemake oe e hoola panai ia kou hale, oia hoi e panai ia kou poho ke pau ia i ke ahi, e nana pono i ke kahua: ina naaupo oe a kukulu ina ke kahua maikai ole, kahua onaia paha a e pili ana paha i ka opala, aole paha ae ia e hoola panai ia kou hale ke pau ia like ahi.

  Mai kukulu oe i kou hale ma kahi o ka wai, a ma kahi paha i puniia e ka wai, o ino auanei kou hale a ino hoi ke ola kino a make paha oe.  A ina makemake oe e kuai paha, e hoolimalima aku paha i kou hale ia hai, aole paha e ae ana e kuai a e hoolimalima paha.  no ka mea ua ku ia ma kahi ino.

  Alua.  he hale ke kulana, pehea e loaa ai ke kulana maikai, oia hoi keia ka inoa maikai?  E nana i ke kahu o keia hale, he kahu aha?  He kahua opala anei?  Ke kukulu nei anei oe e ka ui kane, ui wahine, maluna o ka naaupo, maluna o na hana lealea, na hana lapuwale, hana ano kolohe, ano apu ka, ano hookuli, ano lalau ano auwana a uhauha wale?  Ina pela, e hoowahawaha ia ana paha kou hale, kou kulana ua ino kou inoa.  Owai ke makemake ana ia oe i paahana, i kupakako, i luna hana a i luna aupuni.

  He paniolo paha oe, he mea hoohei pipi, hoohei lio, he kahu lio, kahu pipi kahu hipa.  He oihana haahaa no ia a ua maikai nae, mai ke Akua mai no ia pono ke kau ia maluna o kekahi poe a ua kupono ia lakou.  He kahu holoholona o Mose, he kahuhipa hoi o Davida, a ua lilo nae laua i mau mea nui mahope.  No ke aha?  no ka mea, ua manao laua i ke Akua, ua hoonaauao laua ia laua iho oiai laua e kiai ana i na hipa me na holoholona, ua heluhelu laua i na palapala i kakauia ia manawa.

  Pehea nae oukou na kahu holoholona Hawaii?  Aole anei i wikiwiki kekahi e haalele i ke kula a lilo i poe paniolo, i poe kahu holoholona.  no ka makemake ole e imi i ka naauao.  A noho kahu holoholona me ka waiho i na hana e naauao ai, aole lawe pu i buke, a i nupepa i mea heluhelu i ka wa e kiai ai i na holoholona.  Aia no na holoholona e ai malie ana ma kahi e ai ana, na kahu hoi aia lakou e moe wale ana a pau ka hora, aohe buke, a aole wahi nupepa e heluhelu ai.  A ma na la Sabati, aole lakou i noonoo @  kakuka pu no na halawai a no na kula Sabati @  E nana kike, e hele kekahi no na halawai a noho kekahi.  No ka makemake ole no pau na la Sabati ma ke kiai ana i na holoholona.  Ua kokoke loa paha na hoioholona.  Ua kokoke loa paha na luakini ua lohe no i ka oo mai o ka pele, ua ike no i ka poe hele i na halawai, oukou nae aole i minamina.  E aha ana?  E lilo ana i poe pegana.  He inoa maikai anei ia?  E ku ia poe i ko lakou mau hale maluna o ke kahua paa ole, ka hanai holoholona ana me ka makau ole i ke Akua me ka minamina ole i kana olelo.                                                                        (Aole i pau.)

 

Ka makua Gomeza.

  Owai la ia?  E hoolohe i kona moolelo maikai.  He kanaka oia no Mesiko.  He Katolika ilihune.  Ua loaa kekahi ike, a makemake e ike hou ae.  He kanaka ano maikai.  Akaka ole nae ke ala o ke Ola.  E ake ana e loaa ka malamalama, aole nae maopopo ke ala e loaa ai.

  I kekahi ia, ike oia i kekahi baibala, ma ka olelo Sepania.  Hoomaka koke oia e heluhelu; iaia e heluhelu ana, ala mai la ka haohao a me ka mahalo, a me ka makemake e loaa ia buke nona ponoi.  No ka hiki ole ke kuai i baibala ma kahi kokoke, ninau oia;  Aia mahea e loaa ai?  Paneia.  Aia ma Sanetase, 150 mile ka loihi mai kona wahi aku, he mea ole ia loihi ma kona manao no ka wela o kona iini e loaa ia buke.

  Hoolimalima no oia i kaa pipi kauo, a hoomaka e hele aku me ka lawe ana i pipi kane okoa. i kuai ai i ke dala, i hooko ia ai kona iini ma ka hoolilo ana aku i ua dala la i loaa mai ai ka buke baibala.  Ka hele no ia ma ke alanui ino a po ka la, a ao, a po, a pau ka hebedoma a pau ka hebedoma, me ka mama nae o ka naau no ke kau ana o ka maka a me ka manao maluna o ka baibala ma ke welau o ke alanui.  Ma ka pau ana o na pule eono, hiki oia i kona home.

    Ekolu malama i lilo ma keia hele ana, aole oia i minamina ia mau malama ekolu me na dala he 25 i lilo i ka Baibala.  Ua ko kona makemake, ua piha oia i ka hauoli, heluhelu oia i ka Baibala, ma ke alanui, a hiki i kona hale; heluhelu mau no i keia Buke kamahao.  Hoakoakoa oia i kona ohana me na hoalauna.  a heluhelu a wehewehe i ke ano a maopopo ia lakou ka nuhou maikai o ke Ola a me ke aloha nui o ka Akua.  i ka haawi ana mai i Kana Keiki i mea e ola i.

  Heluhelu oia i ka Baibala, a ike i Kana ao ana.  Kue loa Kana ao ana i ae ao ana a ma Kumu Ka@ika.  Kue na hana e ola e.  Olelo ole.  he wahahee ke ao ana a na kahuna Katolika,  me ko lakou kuhikuhi ana ike aia o ke ola.  Nolaila,  haalole oia a me kona ohana i ka Hoomana Katolika, a lilo lakou i ka Hoole Pope, me ko lakou lohe ole he poe e ae kekahi e hoole ana i kahuna Pope.  nolaila ka lohe ole.

  Heluhelu mau keia poe i ka Baibala.  mahuahua iki no ka poe e hui ana me Gomeza ma.  I ka puka ana o na misionari, olioli loa lakou i ka loaa ana o keia poe i makaukau e kukulu ia i Ekalesia Euanelio.

  Mana ka Baibala, ka olelo a ke Akua, pomaikai na kanaka Hawaii no ka loaa ana c keia momi maikai.  ka Baibala.  E mau ka heluhelu mau ana me ka malama pono ana.

  Makau ole Gomeza, i ka hele ana 150 mile i loaa ka Baibala.  Minamina ole i na malama ekolu ma ke alanui i loaa ka Baibala,  Minamina ole i na dala he 25 i kumukuai no ka Baibala.

  Ehia kanaka Hawaii i like me Gomeza?  Ehia kanaka me na ui me na keiki e hoolakoia me na Baibala, a hele mai i na halawai, a i na Kula Sabati, i aoia i ka Baibala?  Ehia ka poe e ole ana no ka malama ana i Kana mau kauoha?                                     HAWAII.

 

E inu no.

  Heaha ka pono o ke kanawai e papa ana i ka inu raina me ke kuai rama?  E inu no, e kuai no, e hana no kanaka i ka waiona.  Makehewa ke kau ana i ke kanawai papa, a i kanawai hoopai i ka inu, i ke kuai, a i ka hana ana i na mea ona.

  Kahaha!  Naaupo oe.  Makehewa anei ko ke Akua kau ana i ma Kanawai he 10?  Pehea o Hawaii mamua o ka hiki ana mai o ia mau Kanawai he 10 maanei?  Pehea ia mahope o ka hiki ana mai o ia mau kanawai?  Ua like pu anei?  Ua ane like no kekahi hapa, ua hewa no aole nae i like kona ano ino loa me ka wa mamua.  A o kekahi hapa, ua lilo ia poe i poe pono, i poe makau i ke Akua a malama i kona mau Kanawai.

  No ka paa loa o ka manao o kekahi poe e hana hewa, a hana hewa mau no; no ia mea, pono anei ke hoopauia na Kanawai he 10 o ke Akua, me ka olelo Makehewa ka mau ana o ia mau Kanawai.  Hana hewa no kanaka, haihai wale i na Kanawai.

  Naaupo ea!  E hoao ia ka hoopau ana.  A heaha ka hope?  Ua hoaoia no mamua na Farani, lua ole ka@nan naele!  Weliweli ka pepehi kanaka !  Kaheawai ke koko o kanaka ma na alanui.  Aole i liuliu a kahea e hoihoi ia mai na Kanawai he 10 o ke Akua.

  Pela na kanawai o ka Aina.  Ua kau ia lakou i mea e malu ai ka aina me na kanaka.  Ua papaia ka hehi Sabati, ka pepehi kanaka, ka moekolohe, ka aihue.  ka hoike wahahee, ka piliwaiwai, me ka hai ana i ka uku hoopai ke haihaiia.  Hehi nae kanaka i ka La Sabati, pepekanaka, aihue, moekolohe, hoike wahahee, piliwaiwai.

  Auwe!  Makehewa ke kau ana oia mau Kanawai.  Pono ke hoopau ia na na kanawai o ka aina.  Alia !  Mai hoopuka oe i kou naaupo.  E hoopau ia anei na kanawai o ka aina?  Heaha ka hope weliweli?  Aole anei he nui ka haunaele, ka pepehi kanaka, ka aihue, ka moekolohe me na Karaima he nui wale?

  No keia mau kanawai ua maluhia iki ka aina, na home o na kanaka; loaa na pono, na pomaikai he nui.  Makehewa anei ke kau ana o ia mau kanawai no ka malama ole ia e kekahi poe?  Aole paha.

  Nolaila, mai ninau kekahi, Heaha ka pono ke kau ia i kanawai papalua i na waiona; mai hoopa, mai hoao, mai lawelawe.  E hoopa no, e kuai no, e inu no, e hana no, e lawe ia mai no.  U'oki ka olelo E hooikaika mau a loaa ia kanawai papa i na waiona.

  A pehea na laikini?  Ae.  Nolaila kekahi poe; aka, heaha ke ano o ka laikini?  Ina he mea pono ke haawi i kekahi poe i palapala laikini e ae ana ia lakou e kuai i ka rama me na mea ona a apu, aole anei he mea pono ke haawi i kekahi poe e i palapala e ae ana e aihue, e pepehi kanaka, e moekolohe, e hana apuka?  Ina he hewa, he ino ka rama, a hewa ke kuai me ka laikini ole, o ke kuai ana me ka laikini he mea ia e lilo ai ka hewa i pono?

  Aole paha.  Mau no ke ano hewa.  E ao ka poe ma ka aoao laikini o kokua ma ka aoao hewa.  E huli lakou ma ka aoao hookapu loa.                                   HAWAII.

 

He wahi ipo anee hale,

He pulakaumaka na ka malihini.

Puana ae paha oe i kona inoa,

Loaa ai he pono no ke kanaka

Hoi hope mai oe i kona inoa,

Loaa ai ua "ipo" anee hale.

Aka, ekolu no o'u mau hua,

Ke kahi, ka lua, a me ke kolu.

Aole i hope au ke hoike ae,

Ka pono o ke kanaka ko'u holookoa.

Ke uwe hone aku nei i na kini,

Kuu inoa la e o mai.

 

Monopoly.

  Heaha ia?  He hapuku ana paha  He lawe ana i kekahi hana na'u wale iho no.  me ka hoole aku ia hai.  Ina he haku mele au, a makemake owau wale no ka mea e haku i na mele no Hawaii, aole o'a makemake e lawe ka mea e ia hana.  he monopolite au.

  He kanaka Ona moku oe.  A makemake oe e pau na moku ia oe.  aole makemake ona moku e, o oe wale no.  He monopolite oe.

  He kanaka kuai rama oe.  Ua loaa kou laikini e kuai i na waiona.  Aole ou makemake e kuai nanaka i na mea ona ma kahi e, ma kou hale wale no.  A huhu oe ke ike i kekahi poe e kuai ana i ka rama me ka laikini ole, a hoopii oe ia lakou i ka lunakanawai.  No ka mea, ma ia kuai ana ua emi kou waiwai.  He monopolite oe.

  Nui wale na monopolite.  He poe keia i makauia.

  He oihana okoa ko kekahi.  Ma ia oihana ua waiwai oia.  Aole ona makemake e lilo ia oihana ia hai.  A hooikaika oia i loaa ka mea e paa ai ia oihana ia ia i ole ia e lilo ia hai.

  He ona aina kekahi.  Ua loaa kekahi aina uuku mamua.  A mahope iho, imi oia e hoomahuahua i kona aina.  A hookui no i apana ma ka akau i apana ma ka hikina, a ma ka hema, a ma ke komohana.  A hookui hou no.  E hapuku ana i na aina nona me ka hoonele ana i kekahi poe,  A kapaia oia he monopolite aina.

  He ahahui monopolite kekahi Hui lakou ma ka hana hookahi, e imi like ana na lala i ka waiwai.  A loaa ka puu dala puunaueia ia puu iwaena o na lala.

  I mea e pono ai, imi kekahi aha i palapala sila aupuni i hana ia me ka maua.  Pela ka Aha Hui Baneko Hawaii.  Makau kekahi poe i keia aha ke loaa ka palapala sila.  o hapuku ia a lilo i mea hoonele hooilihune i na kanaka a i keia aupuni.  He makau pono paha.  he makau hewa paha.  Ma ka hoao ana e maopopo ai.  Mai uluhia loa i ka pihoihoi.  Ina no ke Akua mai keia e holo ana no.  Ina e mau ana ke aloha o ke Akua o kei a aupuni, e paa ana no ia.  Ina e pau ana kona aloha no ka nui o ka hewa, aole e paa ana keia aupuni, e kahuli ana no.

  He mau ana monopoli hoomana kekahi.  Ka hoomana Pope, hoomana Mahomeda, hoomana Moremona, hoomana Pegana, oia ka hoomana diabalo.  E hapuku ana keia mau aha, e ake ana ka hoomana Pope e komo na mea a pau iloko ona.  A pela no ka hoomana Mahomeda, ka Moremona, ka Pegana.  Makaukau kela me keia e kaua i lanakila.  Ua kaua no moremona.  a ke kaua nei no, a e mau ana ke kaua a hiki mai Iesu, nana e hoopau i kela me keia, a lilo ke ao nei nona.  A kona aha ka aha monopoli maikai.  E pau kakou a pau i ke komo iloko o kona aha maemae a nani, a e mau loa aku ana.                                      HAWAII

 

 

MOOLELO  O  KA  AHAHUI  KULA  SABATI.

Koena mai kela pule mai.

  Mahope o ka noonoo ana o kekahi mau komite no na hana i waiho ia aku ma ko lakou mau lima, ua waiho mai lakou i ka lakou mau hoike malalo iho nei:

  1  Hoike mai ke Komite o na hookohu.  Ua apono lakou i na hookohu o na hoa a pau, i loaa aku na hookohu ma ko lakou mau lima.  Aponoia.

 

                          NA  KUMUHANA.

  1  I hapaha Haipule mamua o ka manawa e halawai ai.

  2  Hoike a na Kahu Kula Sabati nui o na Mokupuni.

  3  Hoike a na Kahu Kula Sabati me na Elele.

  4  Hoike a ka Puuku o ka Ahahui Kula Sabati Nui.

  5  Koho ana i na Luna hou o ka Ahahui.

  6  Ka waihona dala o ka Ahahui Kula Sabati Nui.

  7  Na palapala i ka Ahahui Kula Sabati Nui.

  8  Na mea e hoeueu ai i na Kula Sabati.  Aponoia.

 

 

 

HOIKE  A  NA  KAHU  KULA  SABATI  NUI.

Na ke Kakauolelo i heluhelu mai i ka hoike a na Kahu Kula Sabati Nui malalo iho nei:

  1  Hoike a J. Kekipi, Kahu Kula Sabati Nui o Hawaii Akau.

  2  Hoike a S. W. Kaai.  Kahu Kula Sabati Nui o Maui Hikina.

  3  Hoike a D. Kahaulelio, Kahu Kula Sabati Nui o Maui Komohana.

  Ma ke noi, ua haawiia aku i manawa hou no ka hoike a ke Kahu Kula Sabati Nui o Hilo Akau.

 

HOIKE  A  NA  KAHU  KULA  SABATI.

  Na ke Kakauolelo i heluhelu mai i ka hoike a na Kahu Kula Sabati mala lo iho nei:

  1  A. P. Paehaole no ke Kula Sabati o Halawa ma Molokai.

  2  Kanakaole-opio, no ke Kula Sabati o Honokohau ma Maui.

  3  Chas. M. Kookoo, no ke Kula Sabati no Wailuku ma Maui.

  Heluhelu mai o Manase, i ka hoike no Kaluaaha, Molokai.

                                                                                      Aole i pau.

 

NA HOOLAHA KUMAU.

 

HALEPAI O THOS.  G.  THRUM

- O KA NUPEPA -

SATURDAY PRESS me KUOKOA

ALANUI KALEPA.  HONOLULU

Malaila a paiia ai na ano a pau o na

BUKE,

HOIKE O NA KULA.

HOIKE A NA KOMITE,

NA HAAWINA KULA SABATI.

 

PAPA KUHIKUHI O NA ANO A PAU,

HOOLAHA NUNUI A LIILII,

BALOTA, LIPINE PAPALE,

TIKETA, WAHI LETA,

BILA PAI HAKAUKA

HOOLAHA KUDALA,

&c.      &c.      &c.

Iloko o ka wa pokole a me ka auhau haahaa.

 

A ma ka halekuai o THOS. G. THRUM

ma ALANUI PAPU. e loaa ai na

Kalana kakau o na ano a pau,

Wahi Leta       "        "        "

Inika               "         "        "

Penikala         "         "        "

 

Mea Hoopipili, buke hoomanao,

Peni gula a me kumu gula,

Kii, a me na laau,

Buke kii a na keiki,

Kaa a na keiki,

Kaa huila lua o na opio.

A he Agena no ke ana lole pepa o na

Keiki a me na wahine

No ka hoailona ana i na lole me na inoa ponoi

e hookoia na kauoha a pau no na papa inoa

ke waihoia ma keia halekuai me ka uku

pu o ka papa inoa i makemakeia.  Uku no

ka inoa hookahi me ka inika a me ka hulu,

$1,50 ina ma ka papa inoa keleawe, a ina

ma ka papa inoa dala, $2.

O na kauoha apau mai na mokupuni e

hookoia ina e hoouna pu ia mai me ke dala

a me ka moakaka pono o na hoakaka ana

THOS. G. THRUM.

 

NU HOU ! NU HOU !

Na Waiwai Hou Loa!

NA PAIKINI O KEIA AU.

E Loaa no ma ka ha Halekuai o

DILLINGHAMA  MA,

Ma Alanui Papu.

Oia na waiwai malalo iho nei:

Na Palau, Kaa Huilapalala, Kopala,

Piki, Oo, Kui, Koilipi, Na Hamare

Kamana o na ano a pau, Na mea

Hana a na Kamana, Poe Hamo

Puna, na Amara a me na mea

hana o ka Poe Akeakamai a pau.

Pena Aila, Vaniki a me na Palaki,

Pauda, Poka a me na Kukaepele,

Palaki Hamo Puna, Pulumi, Pakeke,

Kapu Holoi Lole a me na Papa Holoi

Lole, na ipuli, na Pa Palai, na Ma kau

Lawaia, Na Ako Lawaia o na ano a

pau, na Kaula o na ano a pau, na Pahi,

O, a me na Puna, a he nui aku no na

mea i koe.

I KUPONO NO KA HOOHIWAHIWA ANA!

NA HALE

I hiki ole ia makou ke huai pau aku aka, na

oukou no e hele mai a e hoonuuiho.  O keia

maluna ae, e loaa no ma ka halekuai o

Dilinahama Ma,

0136-3m Ma ka helu 37, Alanui Papu  

NA HOOLAHA KUMAU.

 

W  O.  SMITH

LOIO,  LOIO,  LOIO.

KEENA HANA:  Helu 36 alanui Kalepa. tf.

 

W  A.  KINI.

LOIO,  LOIO,  LOIO.

KEENA HANA:  Helu 15 Alanui

Kaahumanu, Honolulu.         tf.

 

W  R.  KAKELA.

LOIO A HE KOKUA MA KE KANAWAI.

He Luna Hooiaio Palapala. tf.

 

  A  ROSA.  (AKONI.)

LOIO A HE KOKUA MA KE KANAWAI.

He Luna Hooiaio Palapala.

KEENA HANA:  Ma ke Keena

 

S  B.  DOLE.

LOIO,  LOIO,  LOIO.

He Luna Hooiaio Palapala.

KEENA HANA:  Ma ke Keena

Loio Kuhina. tf.

 

CECIL  BROWN.

LOIO A HE KOKUA MA KE KANAWAI.

A he Agena Hooiaio Palapala no

ka Mokupuni o Oahu.

KEENA HANA:  Helu 8 alanui

Kaahumanu. tf.

 

JAMES  M.  MONSARRAT.

(MAUNAKEA.)

LOIO A HE KOKUAMA KE KANAWAI.

He Luna Hooiaio Palapala.

KEENA HANA:  alanui Kalepa. tf.

 

RICHARD  F.  BICKERTON.

(PEKEKONA.)

LOIO A HE KOKUA MA KE KANAWAI.

KEENA HANA:  Helu 27 alanui

Kalepa. tf.

 

 

S N. EMERSON. @

LUNA Hoo@  Palapala K@

@no ka apana o W@

no ka Hooiaio ana i na K@

mokupuni o Oahu.

Ua makaukau no hoi @

ma na wahi a pau @

Waialua, Oahu  Nov. 10, '84

 

WILLIAM  AULD.

Luna Hooiaio Palapala Kepa Paahana

no ka Apana o Kona.

KEENA HANA:  Ma ke Keena Wai o

Honolulu . tf.

 

S  H.  MEEKAPU.

Tela humuhumu lole.

HALE HANA:  Helu 11 alanui Nuuanu. tf.

 

C  BREWER  &  CO.  (BURUA  MA.)

  Ua makemake ia ka poe mea ILI KAO

MALOO a me na ILI BIBI, a pela hoi me

na ILI MIKO o na ano a pau, e kuai mai

i ko lakou mau ILI me makou, a e haawi

no makou i ke KUMUKUAI KIEKIE

LOA o ko kakou Makeke. tf.

 

JNO. M. KEALOHA.

LUNA Hoolalo @pala @

no ka apana o Kauoha @

Agena no ka K@

no ka a@  o K@

Komis@na Palena A@

Kawaihau, Kauai. @

Mare no ka Pae Aina @

1102  1yr.

 

C  C.  COLEMAN.

Amara a he mea hana Mekina

Kapili Kapuai hao lio.

A ME KA

Hana ana Kaa Lio, etc.,

Hale Hana ma Alanui Alii,

905-tf   E kokoke la i ke Alanui Papu.

 

         

HE NUI ANEI KOU MAKEMAKE I NA

MEKINI    HUMUHUMU     LOLE!

Ina pela, alaila, e kipa mai no ma ka Halekuai o

KAKELA & KUKE.

A malaila oukou e ike ai a makaikai i na ano

MEKINI  a   WHEEELER  a   me  WILSON

mai ke $40 a hiki i ke $50 ke kumukuai o

ka mea hookahi.

NA MEINI A SINGER,

ma ke $50 pakahi, ma ke ano

MEKINI  A  WILCOX   ME  GIBBS,

ma ke $30 a hiki i ke $50 ke kumukoai.

mea e pau ai ko oukou kanalua e na Makamaka no ke k

pono o keia mau Mekini, e naue mai no me ke

kuihe ole, a e ike no oukou iho.

628 tf

 

PAPA, PAPA

AIA MA KAHI O

LEWERS & COOKE!

(O LUI MA.)

ma ke kahua kahiko ma Alanui Papu @

E loaa ai na

PAPA NOUAIKI

o kela a me keia ano @

Na Pani Puka, Na Puka Aniani, @

Na Pou, Na O-a, Na Papa Nani @

Ku. A me na Papa Moe @

Na Pili o na Hale o na Ano @                  

Na Pepa Hoonani, Na Pena @                        

Na Kui mai ke Nui a ka Ma@           

Puka, Na Ami Puka Ani@            

o na ano a pau, Na Ami@

maloo, he lehulehu @         

Na Aila @            

na ano a pau.                    

NA  WAI  VANIKI             

- A ME NA -

WAI HOOHINUHINU @              

O NA ANO A PAU LOA.         

NA BALAKI ANO. NUI WALE                  

A ke hai ia aku nei ka lono @        

pau, ua makaukau keia mau @

o oukou e hoolawa @     

na mea a pau e pili@

ma ka laua oihana

- NO KA -

UKU HAAHAA LOA                      

E like me ka mea e holo ana @                           

LAUA a me ka MEA KUAI.

E hele mai! E na Maka@

A e lawa no hoi ko oukou @

me ka oluolu ame ka maikai