Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXIII, Number 29, 19 July 1884 — MOOLELO O KA AHAHUI KULA SABATI. [ARTICLE]

MOOLELO O KA AHAHUI KULA SABATI.

La hana 2, Poakahi, lune 2. 1884. Halawai hou ka Ahahui Kula Sabati nui o ka Paeaina elike me ka hoopanee ia ana. Ka Peresidena H. \Vaterhouse ma ka noho, Kawainui-opio ke kakauolelo mau. Hoomaka na hana me ka 1 pule a A. Pali, a ua heluheluia ka moolelo o ka la hana mua a aponoia. Noi o Kapu e Wo'na hoa 1 i akoakoa mai i £ Ma ke kapaeia ana o na rula, ua aeia aku na inoa malalo iho nei i mau lala no keia ahahui me ka palapala hookohu ole. oia hoi o Kaulia, Kahukula Sabati o Kaneohe, J. Walawala, elele no ke Kula Sabati o Kapaa, a me Kauila, elele no ke Kula Sabati huiia o Kalapana me Opihikaa Heluheluia ka palapala a ka Makua Laiana, e noi mai ana no ke pai ana i ka huke Haawina Kula Sabati no ka makahiki 1885. Mahope o ka lawe ana o ka aha a noonoo, ua noi mai o Pali e hoopanee loa i keia palapala, a aj)onoia Na ke kakauolelo » heluhelu mai ke koena o na hoike a na Kahukula Sabati nui j>enei: Hoike a Kaaia K. S. nui o Hawaii Hikina, a me ka Kukamana o Molokai Heluhelu mai o Kalana ko Hilo Akau K. S. nui. Heluhelu mai na Kahukula no lakou iho i na hoike i koe e like me ia mala lo iho: S. K. Kaili no ke kula o Waikapu, Maui-waena, Kalaola, no Kahakuloa, Maui-waena, Kaniakahiki, no ke kula o Lanakila ma Olowalu, Maui Komohana, Kalaola, no Kaanapali, Maui Komohana.

Hoike a na Elele. —Heluhelu mai na elele i ka lakou mau hoike penei: J. Nakipi Heana, elele o ke Kula Sabati o Hamakua Hikina, Hawaii A. Kalaola, no Kahakuloa, Kamakahiki, no Olowalu, Makekau, no Lahaina, Kalaola, no Kaanapali, a na ke kakauolelo, i heluhelu mai ka hoike a S. Halai, elele o ke kula o Waikapu, Maui*waena. Noi mai o S. Waiwaiole e hoopanee ka aha a hui hou ma Kawai&hao, hora i auina la Poakolu, lune 4, a ua hoOholoia. Hoopanee ka aha me ka pule a Hanaike. La raxa 3, Poakolu, lune 4, 1884. Halawai hou ka Ahahui, e like me ka hooloUīa ana o ka Hope Peresidena oia o S- W aiwaiole, a o ke kakauoielo mau na Malamaia ka haj>alua hora haipule; heiuheluia - ka moolelo o ka la hana elua a aponoia. Heiuhelu mai na Kahukula Sabati nui malalo iho i ka laua mau hoike oia ka hoike makahiki, oia hoi o J. G. Hoapili, Kahukula Sabati nui o Hawaii Komohana, C. B. Meheula hoi no Kauai Hikina. Ma ke kapaeia ana o na rula, ua aeia akti o Kanealii, ke Kahukula Sabati o Waihee, Kawelo, no Kealakaiole, S.\!olalet ka dde o ke kula Sabatt o Kohab Akau, J. Humphrey, ka elele o Ewa naai, a me Hanaike o Kauai mai e hlo 1 mau lala. Heluhelu mat na Kahukula maialo iho i ka lake u mau hoike : Kaneaiii, no Waihee, Maui Heluheluk e Kapu

ka hoike a W. R. Kakela ke Kahukuh S, o Ka«raiahao> a na A. L. >miih no Kauaiakapih ina kamokupuw 0 Oahu. \ Koena o ka hv>ike ana Kiele. Kia; na e!e!e i hoike nmi i ka iakou mau ho»; ike. j>enei: Moīale, no Kohala Akau.! Mana>e, no Kaweia a me Kaunakakai s ma Molokai, 0. Waiwaioie, no Kauma j kapilu S. Kapu, no Kawaiahao. Kane-

heana, no na Kula >. Uuiiu o Kaiihi a) me Moanalua, J. Huraphrej*s, no Kwa. Hanaike, no Lihue, Kauai Hoike aka Puuku.- Heluhelu mai ka Puuku i kana hoike no na loaa me na lilo o ka ahahui no ka makah»ki i hala j>enei : Na loaa, $3^3-73' na i ukuia, $323.35, a o na iilo i uku oleia he 66.47, oia hoi ka aie o ka aha ma ka la 2 o lune, 1884. Ma ke noi ana mai a Hoapili, ua aponoia ka hoike. Ka waihona o ka ahahui. —Hapaiia ka noonoo ana no ka imi ana i elala no ka waihona nui o keia aha, i hiki ai ke uku i kona mau aie a me kona mau liio. Noi o A. L. Smiih e hooholo keia aha e lulu i 500 dala no ka waihona nui i keia makahiki a e maheleia keia puu dala i na Kula Sahati a puni ka Paeaina, a na kekahi mau komite wae he 11 lala e mahelehele, ua hooholoia. Koho ka Peresicena ia Rev. A. Paii. Kalana, Hanaike, Kaih, Paaluhi, B. W Kawainui, Kaneaiii, Meheula, Hoapih» Paakaula, a me Poohea, 1 mau komite. Ma ke kahea ana o ka lunahoomalu o ke komke, ua akoakoa ae lakou ma ke keena maluna o ka luakini o Kaumakapili. Oiai ke komite e noonoO ana, ua hapai ka aha i ka noonoo ana i ke kumuhana u No ka hoeueu ana ina Kula Sahati. v Ama ke noi, ua waihoia nui ka papa a hiki i ka wa e koho ia ai na luna. Hoike mai ke komite no ka mahele ana i ka puu dala 500 penei ; me Moiokai. $150, Oahu, $150, Kauai, $50. Penei ka mahelehele ana ma na Ahahui Kula Sabati: Hawaii Hikina, $20, iiilo Akau. $30 Hawaii Akau, $70, Hawaii Komohana, $30, Maui Hikina, $30 Maui-waena, $50, Maui Komohana, $40, Molokai, $30, Oahu, $150, Kauai Hikina, $25, Kauai Komohana, $25, liuina —$500. Ma ke noi, ua aponoia ka hoike, noi o Kamika e hoo}>anee ka halawai a hui hou ma Kaumakapili i ka hora i auina la apopo. Hooholoia. Hoopanee ka aha me ka pule a ka Peresidena. La Hana 4, Poalia, lune 5, 1884. Hora 1 auina la. Halawai hou ka ahahui Kula Sahāti nui o ka Pae aina, e like me ka hoopanee ia ana mai ka la hana ekolu mai. Ka Hope Peiesidena S. Waiwaiole ma ka noho, a o B W Kawainui ke Kakauolelo mau. Malamaia ka hapaha hora haipule mau. Heluheluia ka moolelo o ka la hana 3 a aponoia, Heluhelu mai o H, N. Kahulu ke! Kahukula Sabati nui o ka inokupuni 0 Oahu i kana hoike no ka makahiki i hala Heluhelu mai o J. K. Kauha ke Kahukula Sal>ati o Kaneohe i kana hoike no ka'makahiki i hala. Heluhelu mai o J. Walawala ka Elele o ke Kula Sabati o Kapaa i ka hoike o ia Kula Sabati no ka makahiki i hala. Heluhelu mai o J. Kaeo ka Elele o na Kula Sabati o na ahahui Kula Sabati o Hawaii Akau a xue Hawaii Komohana; mai Hamakua a hiki aku i Ko-na-waena. Ma ke noi a J. Waiamau a me J. G. hoapīii, ua kauohaia ke Komite Hooko e hoololi ae i ka Rula i6 t e hookomo ana ina huaolelo 'i>epa 1010a n (fool's eap) maho;>e rho o ka huaolelo pepa ma ka lalani 3. E hoouna pu aku hoi ke Komūe Hooko ia mau ano pepa 1 na Kula Sabati a puni ka Pae Aina.

Ma ke noi/ua aeia aku o A. O. Fbrbes e kamailio mai no na mea e pili ana ika mokuahi A&. Mahope iho o kamailio ana, ua waihoia aku na j*aī hakahaka ma ka lima o ke Kakauolelo, a nana e haawi aku ma ka Uma o na Kahukula Sabati a me na Elele, na Kahunapule, a me ka poe makemake mai anx Koho ana 1 s\ 1.1 NA. Ma ka balota ana, ua kohoia na Luna Hou oka Ahahui Kula Sabati Nui penei:— Henry Waterhouse Pc*esideoa 36 S. Waiwaiole Hope M 34 i R W. Kawainui . Kakaaolelo 14 A JU Smith Puuku 40

NA HOA fc iU i MK SA lA XX t KOMIIE HvX>KvX Mji ka o Uma ana. ua kohoia na ioo* mahlo iho nei penei: C M. Hyde, Th«s. Nataiuela, J. Waiamau, Fnnk Acher, !>ivid lapak;i, J. Kahuoa, J. W. Naukaiu, H. Kaumiaiii, J. Alapa:, W. H. Kahumoku. Jna Hamauku. D. Waiwaiole, S» Kauleo, jf, W B. Kaaua. NA KAWKULA SABATi Nl-I O NA A/ANA Rev. S. P. Kaa» Hawaii Hikiiu Rev. J. S. Kalana Hilo Akau W. A. Mio Hawaii Aknu I. G. Hoapili <l Komohiiu S. W. Kaai Maui Hikim J. W. Kaiaa u Waena \\ Kahauleiio 44 Komohan* J, W . M Poohe* Molokai 5. W aiwaiole Oahu G. B. Meheula Kauai Hikina J. W. Alaj)ai " Komohana. No ke kokoke i ka nianawa no ka paina huna aloha, nolaiia, ua hoopanee ka aha a hora 7:30 ahiahi Poalim* lune 6, 1884. B. W. Kawaini I. Kakauoleio. La Hana 5, Poalima, lunr 6, iS$4. Hora 7:30 ahiahi.

Hahwai hou ka Ahahui Kula Sab*ti Nui e Hke me ka hoopanee ia ana mai ka la hana 4 mai. Hope Peresidena S. Waiwaiole ma ka noho, a o B. W. K. ke Kakauoleio mau. Malama ka Aha ika hapaha hora haipule. Haawi mai ka Hoj>e Peres'uiena i na mahalo » na I-ala o ka Aha, no ka hoomau ana mai o ka Aha i kona noho HojXi Pereside na ana no ka Ahahui Kula Sabati Nui. Heluheluia ka moolelo o ka ia hana 4 a aponoia. Noi o J. S. Kalana e hapai hou ia ka noonoo ana no ke koho ana i ke Kahukula Sabati Nui 0 HUo Akau. Hooholoia. Ma kana noi no, ua kohoia o h H. Hikikoki i Kahukuia Sabati Nui no Hilo Akau, ma kahi oJ. Kalana. Hoike m«n ke Komite o na Hooko* hu, ua apono lakou i ka hookohu o J. K. Kanakaole, ka Eleie o ke Kula Sabaii o Waialua ma Oahu. Aponoia. Ma ke kahea ana a ka Percsidena, ua heiuheiu mai oia i kana hoike no ia Kula no ka makahiki i hala. >fahoj>e o kana kamailio ana f ua waiho mai o Kaneaiii he hooioii no ka Ruia 3o ka Aha. Mahope oka iawe ana o ka Aha a noonoo, ua hooie loaia ka hooioli. Waiho maike Komue Imi Hana i kekahi mau kumuhana. Mahope oka !awe ana o ka Aha a noonoo pakahi i na kumuhana, eia na mea i hoohoioia:

1 E waiho ia aku na ke Komiie liooko o ka Ahahui Kula Sabati Nui e koho i na haiolelo makahiki. 2 Ua hoole ka Ahahui i ke kohoia ana i Elele Kula Sabati Kaahele. Noi o J. Kaulia e kapaeia na Rula i hiki ai ka Elele o ke Kulā Sabati o Kaneohe ika hoike o ia Kula SabatL Hooleia. Ma ke kauoha a ka Peresidena, ua waihoia roai ka hoike a ke Kula Sābati 0 Kaneohe. Ma ke noi, ua hoopaneeia ka aht me ka pule a ka Peresidena, a haiawai hou ma ka hora ī o ka auina la Poaka|hi, lune 9, 1884. B. W. Kawainul | Kakauolelp. 1 E nana i kot na ma ka aoao ekolu.

Ua holo aku ka mokuahi Mariposa no Kapalakiko, i ka hoia 12 oka Poa lua nei, he heluna nui o na ohua i hok> aku maluna ona no Kapolakiko. Elua holoholona e aumeume ana i kekahi i hoailonaia mawaho me oa hua mohahihalu; wahi 2 ka popoki, ina he mea oluoln ia oe e ka hoa'loha ka haawi hou ana mai i inanawa no'u e kiai ae ai ma neia wahi iua, alaila, ke manaolaoa nei au r aole he wa loihi a u enokeiho ai o ka piha no ia o keia omole ina I a huhui wale ae kahi Wahi hoi a kona hoa'loha: No, iu 00 iolu-han mi kuiki» pau loa olelo akahi ke daia akahi ka puolo, ea. He eiemakule palupalu wale I oohu kona kua, a kahiko Kona mau lawelawe ana, ! ka paht kakiwi Maluna ae o kona poohiwi E lulohe iho aaa, Kona lauoho keokeo A haiii ma kona kuau Owai ia ekmakiik I E pii ana ma ke a&k, Mawaena o na puu ehi* Kahi 0 ka «aak ad