Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXIV, Number 22, 30 May 1885 — KELA ME KEIA. [ARTICLE]

KELA ME KEIA.

He mau heihei lio me kukini ka i maUmaia ma Kapiolani Paka. Eia rna ke kulanakauhale nei o Rev. S. L I)esha, (Kiwini) o Napoopoo. Ca hoopaneeia mai ka fea o Kauma kapili ma ka )a 28 a ika ta 29 oia ka U i nehinei. Ma ka Poakahi o keia uoa ae e haalele tho ai ka Alamedaia Honolulu nei nj Kapalakiko. Ma ka la 80 lune e hoea mai ai paha ke Kuhina noho Amerika Merril maanei o ka Mariposa. Ma ka la 21 o keia mahma, ua hanau mai la na Kalua me Kalei kana wahin > he keikikane mohaha, ma Puahia. He la hoomanao keia no na puuwai Amenka i na koai make ma ke kaua kuiuko o Amerika Hui.

Oka la Sabati i hala la 24 o keii mahina ka la hanau 0 ka Moiwahine \i< toria, a o ka piha ana iaia o ke 66 mikahiki. O ka pukuniahi Keleawe 1 loaa ai i ke kao eli lepo ma ke a'wa nei, ua olelo ii he pu waapa no kekahi manuwa Farani. Ma ka wanaao Poaha nei i hookomo mai ai ka mokuahi Rio de Janeiro, a lu i 10 he huina nui o na pake, a lawe aku i ke koena no ke kauwahi e aku. Ua hoohuiia ma ke apo gula o ka mare o J, Haole me Julia Haaheo, na ka Rev. S. K. Paaluhi, ma ka home 0 ke kane ma Hiilei Home Wailuku. Ua komo koloheia kekahi hale holoi pake e kokoke ana i ke alanui Kukui ma ka wanaao la Sabati i hala. a ua pau aku kekahi mau lole i ka laweia. Oiai ke kokoke aku nei ika la 11 o lune, aohe nae he wawa ia mai o na mea j)ili i ka heihei. Oka papa kuhi kuhi i hoopukaia iho nei no na heihei, ua uuku iho ia \ ko na makahiki i hala. O ka inoa i kapaia ai o kahi mokaahi

o Freii \Vundenburg i Kapalakiko, oia o (ifvrcr Clci*<hnd; a mahope iho hoi, ua hoololi ia ka inoa a bapetizo hou i.\ o /. 1. Dows(tt l'a ku ae ka moku kuna Anna raa ke awa o Kahului mai Kapalakiko mai iloko ona la holu he iS. Oiai oia ma ke kolu o ka la i ka moana, ua lele aku la kona hulipahu iloko o ke kai a niake aku la. Mawaena o ka hora 3 me 4 ° ka wanaao Poaha nei, ua ikeia he ahi e kekahi makai ku huina ma ka hale noho mua iho nei o B. W. Kawainui, ma Honokaupu. Ua holo koke aku ka mak u a kinai mamua o ka pahola loa ana ae. Ua hopuia ma ka l'oaha nei kekahi kanaka 110 ka lawe kolohe ia hookahi ipu-ala mailoko r.e o ka hinai maauaua ipu a ke kauwahi keiki jwike e kalewa hele ana, a nona hoi ka waiwai io he 15 keneu. Ua hoopaiia oia no umi la ma ka hana oolea a e uku pu i ke koina. E Hoike ana ke Kula Kaikamahine 0 Kawniahao maloko o ka Luakinioj Kawaiahao ma ka la 5 o lune, ma ka hora 9 a. m., a ke kono in aku nei na makua mea keiki e hele nui ae ma ia la» a me ka jK>e e ake ana e ike i ka holomua 0 na keiki ma na mea hoona auao. Ma ka jk> oka )a a}>opo e haiolelo ana 0 Paleka ma KaumakapilL Oka haiolelo makahiki keia aka Paja Ha*aii no na oihana hooiualamalama ku *aho. Mahope iho o ka haiolelo e *wjwi ia ana he lulu no na oihana o ka Papa. 0 kekahi lono e hoike ana mai Ha nalei, Kauai mai, eia ke hali ia nei e ke khi 0 na kapena o na i»oku kuna e hoio nei ma ia mau kapakai ka waiona, *ke kuai malu la i na kanaka malaila. Eia keia wahi maikai no ke kukulu ana 1 ha\e kuai waiona Uikini, i kumu hoi P*ha e pau ai keia kuai malu (?)

0 na pomaikai a pau i loaa ma ka a na haumana o ke kula hanai kaikamahine o Kawaiahao i malamaia matoko o ka halekula i k» Poaono i hala 23» hc elinu hanen dala a oL Ua koohanohanoia aku ka Fea uia ka hiki kl »° ana aku o ko kakou mau alii, na hanohano, a me ka puali puhi ohe 0 ke aupuni; malaila pu ae na raakua mea keiki. Ua holopono a mali» pu na hana. l T a laweia ae imua © ka aha ht>oma* kekahi hihia haawi laau lapaau me laikini ole ma ka Poalua nei, a oia keia : Ua hele aku kekahi kanaka 0 K*®oiliili imua o kekahi kahuna oia 0 Maiau a hoike aku la i kona piiikia

|he uhane hele, aua makemake osa e; i hoi hou mai kona uhane, a iab nae 1 j hoakaka aku ai i keia mea a irnna| |o ke kahuna, ua haawi mat 1a ke kahu-[ | na iaia i ka laau me ka h»x!uku *.*: nai! I iaia no eha dah. Ua ho;. 1 k«*ke uke j kahuna a laweia imua o ka aha a ho> paiia no 3 daia koina. Ma ka !a Sabati i hala, ua kipu iho la kekahi kanaka o na mokupuni oka hema laia iho i ka pu ma Rea!h. Kauti, mamuli oka inu ana a ona. I kona hoominao ana t na mea ana i hana ai i ka wa ona, ua ike oia i kekahi manu kaka, nolaila ua kii koke oia i kana pu, a hoopiha iho la a mahope koke iho o ka paa ana o ke kukaep«le, ua ulia ae Ia a kani ae la ka pu. Ua komo aku h ka poka ma ke ami peahi lima hema a pahia loa mai la ma kona umauma o ia aoao hookahi no, aole nae oia i make. Ua okiia kona lima kina eke kauka, a ua loaa koke iaia ka oluolu. Ma ka hookuku paikau ana o na puali koa a pau loa o ke kulanakauhale nei ma ke ahiahi Poakolu nei, ua kaa aku no ka mahalo ana a hookahi kauna makaainana i ka lutanela ekahi o ka puali Moiwahine Ponoi, i ke ki kihi aku īmua a huli mai i hope, o ke kikaha iho la ia e hoohehelo al Nana aku ka hoi i ka mahalo ia, uwa ka pihe © ua wahi kauna kanaka nei a helelei wale, uwa hou a pahemo wale—Pomaikai ka poe i uwa ia no ka mahalo, no ka mea, e kulou ka la ma ko lakou kapuai; a pomaikai ka pualikao e alakai ia ana e Hipa, no ka mea, e alak%i akahai ia lakou.

NA OULI KAMAHAO O KOHAI-A. Aia ma ka la 29 o Aperila, ua hoomaka mai ka nui launa ole o ka ua, aole no 1 ike ia ka malie maikai a hiki i keia la a keia maka Sila e inu nei i ka wai oka Inika, a ua ike pu ia no hoi ka nui o ka wai ma na alanui o ua aina haaheo nei, ke hele 'la na hooholo lio a pii kahela i o a ianei, oia kekahi ouli kamahao o Kohala, aole hoi pela i na makahiki i hala aku nei a kahi no a ike ia ka ua e like me keia: Ua uhipu ia ka aina me ka noe i kekahi manawa. Eia hou kekahi ouli kamahao o Kohala. Aia ka la 25 no o kela mahina, ua hoopiiia kekahi pake kuai opiuma a va hookolokolo la ma ka la mua o keia mahma imua o ka lūnakanawai hoomalu o Kohala, a ua puu ka lae $r 50,00 uku hoopai, kaulele mai na dala koina pokeokeo kamau mai hoi o Ku hookahi makahiki paahao. Ma ka la 28 mai hoi, ua hoopiiia aku no kekahi ha'iha'i kanawai; oia o Kamahiai no ka hehi Sabati. Ma ka la

i9 i hala aku; ua hele kino aku no o ua Kamahiai nei a kuni i ka lio ma ia la Sabati. a ua hoohiki ia no ka hoike i ike oiaio no ia kue kanawai; a ua hookolokolo ia ma ka la mua © keia mahina imua o T. Kalai lunakanawai hoomalu o Kohala, a ua hookuu ia ka mea ha'iha'» kanawai ma na kumu pale; ua ae aku no ka mea i hoopiiia ua hana no oia ia hana i ka la Sabati, a oia hana ana nae aole i hewa; no ke kuniu ua lohe ka mea i hoopiiia no ka hehi Sabati, e kii aku ana ka ona nona ia waiwai. oia hoi o M. C. Kaikuahine, oia kona kumu i hele ai e kuni i ka lio i ka la Sabati; aia ma keia kumu pale, ua noonoo ka Aha. " He ku ka keia i ke aloha *' Ka, he hana ku io anei keia i ke aloha ? Ua aloha ia anei ka la o ka Haku. Ma keia hana ia ana oke kum holoholona ika la 3abati. Eia hmi, ua hoike no ka mea ī hoopiiia, he lio keia i ioaa mai iaia me kumu kuai ole mai la Kahanakomo mai. Pela io ka paha Ina pela e hoaiai aku no ka mea kakau no ia kumu. O Kahanakomo 1 olelo ia ae la T he kahu malama waiwai oia no ke kaikamahine oo ole a M. C Kaikuahine. Ua waiho ia aku ka lio ma kona lima ma ke ano malama no ke kaikamahine, a hiki ih wai make ai ke keiki, ua noho no ua Kahanakomo nei ma ia ano he malama waiwai a hiki i kona make ana aku nei. O keia loaa wale ana aku ka paha o keia lio me ke kumu kuai ole oia ka paha kekahi hana i ku i ke 'aloha i ka »a oka Haku ? Kia hou ua manao no ka Aha o keta }*!apaia hoopii kue in Kamahiai, he hoopii ka »a oka manao ino. Ka ' Oke ano ka oka manao ino e ka lawe aku oka mea ha'iha'i kanawai imua o ke akea ? Oia ae ia kekahi ooli kamahao o kuu aina haaheo Kohala E o'u mau kini makamaka e noho ana raanaka«aulu o ka Paeaina nei; ma hina kakou e Uke me Kamahiai, k< aloha ole i ka b o ka Haku. M. C Mahi.