Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXIV, Number 31, 1 August 1885 — KA MOKU POINO. [ARTICLE]

KA MOKU POINO.

Ma ke ku ana mai o ka mokuahi Malulani mai kana huakai aku nei i na Kooa ame Kau, ma ke ahiahi Poaha nei, ua looa mai kekahi 1000 walohia e pili ana ika poioo ana oka moku kuna Pohoiki, a me kekahi mau oia i poino pu» a peeei kahi moolelo pokole i loaa mai b makou mai na leta nui o ka mokuahi Malaiaai :

Ua haa'ele ka moku kuna Pohoiki ia Honolulu nei, a aku la no kona awa maa raau ma Pohoiki, Puna, Hawaii, uo ka hooili wahie. laia t hikf ai ma Puna, ua hooili wahie no oia, aka, aole nui loa na wahie i kau, no ka mea he inoino ke awa, aole hoi he kupono ke ku loihi ka moku. Nolaih, ua haalele oia i ke awa o Pohoiki ma ke ahi ahi PoaUma la 35 o lulai, ua kaalo ae ia oia mawaho o Kau, malaila oia kahi i laiku ai a po ia la, a ao ae o ke kakahiaka Sabati ia la 26, loaa iho la i ka makani ikaika, he makani kupono oie e loaa ai ona awa kupono e hoolulu ti o ka moku. Nolaila, ua hooiho ka moku ao Kq~ na Akau, a hiki mawaho ae oka lae o Kaihkii ma Kau, ua oi aku ka ikaika o ka makani mamua oke kupono o ka moku me kona mau pea. Ua kauoha ae ke Kapena e pua i na pea a pau loa, a ua ku olohelohe wale no na kia o ka moku. Ama ia ahiahi no loaa iho la ka moku i kekahi kikiao makani a huii iho la, oka hora 4 paha ia. Ma keia huii ana o ka moku, o na ola mua i poino, oia ka wahine a ke Kapena Paabao a me ka ?aua keiki, koe iho la o Paahao, Kaulu, Makakoa, a me kekahi mau sela iho elua. Ikawa e huli nei 0 ka moku, ua au kaawale aku la o Paahao mai ka moku aku, a o Kaulu a me kekahi mau sela ekolu e okioki ana lakou ike kaula oka waapa. Ika mo ku a»a o ke kaula i hoopaaia ai ka wa apa, ua lohe aku la lakou ika leo o Paahao ike kahea ana mai : Pan au Ika mano e ! Ai ko lakou nana ana aku ua moku ka uha akau, aole no i liuliu, pa-e hou ana no ka leo kahea o Paahao : Pau hou au i ka 'mano e ! Oiai no nae lakou e nana ana ia Paahao, ua moku aku Ia ka uha hema a koe apahu iho la ke kino o Paahao, aole nae i make ia manawa. Kii aku la o Kaulu a me kona mau hoa i ka apahu kino o Paahao, a hookau ae la ma ka aoao o ka moku poino, oiai kela e mauleule ana. Aka, pa-e ae la kona leo aloha, Aole au e ola ana, a make loa aku la.

Ia lakou e u ana no keia pilikia, ua kaawaie loa aku la ka waapa mai ia lakou aku i ke puhiia e ka makani; no keia pilikia hiki ole ke alo ae, ua kiola hou aku lakou i ka apahu kino o Kapena Paahao iloko o ke kai, oiai aoie i make loa. A-u awiwi aku la lakou a kau ae la maluna o ka waapa me ko lakou ola maikai. He eha ko lakou nui.

Mahope iho o ia wa, napoo iho la ka la, a naialewaia ae la lakou e na ale i o a ianei, a ao ae la ia la o ka Poakahi ia, la 27; ua puhiia lakou e ka makani ia la a po, a ao ae Poalua, la 28; hora 6 o ia kakahiaka, ua kupono lakou mawaho 0 Kawaihae, a ia wa haalele ka makani ia lakou. He hapalua hora mahope iho o ia wa, pa mai la ka makani mai ka akau mai me ka ika:ka loa, e puhi hou ana ia lakou nei i Ko* na Hema, a ma ka hora 5 o ia ahiahi, hiki lakou nei mawaho afro Kalukalu, S. Kona, e kokoke ana i Kaawaloa. Mawaho o laila poho iho la ka waapa o lakou nei, a a-u ana iloko o ke ; kai; lilo aku la na hoe 0 ka waapa, a ma keia lilo ana o na hoe.ua kii aku la o Kaulu a pua mai i na hoe. laia e hoau mai ana no kahi o ka waapa e lana ana, ike aku la oia i ka mano e holo mai ana mae&ua ona. Lele ae la keia maluna o ka pu a hoe a haule ma kahi aoao, a pela oia i hana ai a pau ke aho* laia i hoolai iho ai e iana, ua ioaa mai la kona lima akau i ka mano, a moku aku la, kahea mai oia i kona niau hoa, pau oia i ka mano, a nahu hou ae la no ka mano ma kona opi opu, a moku pu hou aku la, !ele aku o Makakoa e kokua, loaa mai la kona lima 1 ka mano a moku pu aku la ka peahi lima, a moku pu ka poohiwl Ua koe elua iluna o ka waapa hooikaika laua e pauma i ka waapa a hoopili aku i kahi o na mea poino e lana, ana a kau ae b laua iluna o ka waapa a hoe kai no lakou i ka waapa a pae iuka o Kalukalu, malaila iakou kahi 1 noho ai a loaa na lima kokua ia lakoo* Aka, aole t maopopo ke olao na mea pau mano. O keia ka moolelo i leaa mai ia makou, malia paha e loaa no ka moolelo pololei loa ke hot mai na mea poino ole ia nei i