Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXIV, Number 33, 15 August 1885 — POMAIKAI ANEI KA AINA I NA KOA? [ARTICLE]

POMAIKAI ANEI KA AINA I NA KOA?

Maluna ae ka ninau e uilani net i kuu puuwai; malaiia kuu noonv o i kalai ai» i:a (>o me ke ao; a ma ia mea hoi i kulu jī kuu mau waimaka; a i ka loaa ana o ke kahua ona noonoo <faa. nolaila. ua hiK>puka ae kuu waha i ka ninau no ke kono ae a loka Pomaikai anei ka aina ina koa?" No ke au mua oka lahui e hamau iki au, a no ke au hou hoi au i ekemu ae ta. 14 E pomaikai io ■inei * H Heaha ka pono ke oleio ae, he naī\uhano anei ka lahu», a i ole la he pomaikai ? He enemi anei ko waho e.hele mai ana a Uwe i ka maluhia 4 me ke kuokea o ka aina i kekuluia e na ahi mua i haia, ke ku ana o na koa a i>aa i ka pu ? A ina ua puka hewa ae la ka huaolelo maluiiia. alaila, ua ino anei ka aina me na enena Unui koko i hooliio ht:wahewa ia ai na dala no na papak kapu, mi !ole |Kuksni keokeo» n* apo ili melemek», na kamaa uwi ike abnui, na pu me na elau e anapa ana, ku maiie ma ka Uina me ka poloieu imua na maka, iluna a i l*k> ka pu, hu li «aao a maanei» heW iki a kaiu iki ihi» !uhi hou, a mamo he hana nui he hana pomaikai, nolaila, e lioaa ka uku no keia hana i mau lauaani mka luhi i hodb|ji wahi kauna la hana i ka inakahikl

He kamahao, ke ku a»a o ni pualiiM*a ra,t ka hapa hope o ni makahiki leJc oi lek puni He kuj«iKMiaha, n* ha* na hoeueu koa Uoko o ia wa Em x>le paa ka Uina a pa* ho«, a nui !oa. E u<*At no hoi «a p*o koke na «. neuii iloko o m inahina eiinuai eono paha,

nolai&. hookua na koa e no kekahi mana«*a 'oihi; emooie a puehu ke tausani dala i ka makani, a ohi ka bua i io«a ina koa he neo. Iko lakou hoomaha ana hoahua mai ka aina i na pomaikai i moe poo ia e na koa, he mau halekuai, haie papaa. hotele T haie kamana ole wale a nui waie.

Ua noho loihi au ma ke kulanakauhale nei, a pinepiiie ko ? u ike ana 1 keia hana ; a no ka wa mua, a me ka iua, ua makapo. Aka, i keui au ua lapaau la kuu maka a kaakaa, a ike; ua akea kuu noonoo a mohala kuu naau Ua aiawa iho au a ike i kuu iua i haule ai he keu a ka hohonu, a o kuu hoola ka'u i haohao ai he mea kino leo ole ; imua oia o kuu kii onohi nei a na'u oia i heluhelu. Kulou kuu poo ilalo a kaniuhu kuu naau ; auwe! peia ka*na loina ame na iawelawe ana. lioko oka huina nui o na koa i hoakoakoaia, aole he hookahi o lakou i loaa he pono ma la hana Na lakou e hooikaika ka hana a no waho ka pomaikai no ke kanaka hookahl Kaupaona ia ke kanaka me na hunahuna mea ai apuhi a me na kuluwai hoonoenoe. HauoU ka naau i keia punihei a luakaha wale iioko o na ulia iaki o ka manawa. Aka, pau eke kau iike, uhi ka ino maluna o ka malie, pii hihiu na ale kawahawaha o ka meana, a i ka hoao ana e pelu kua, aohe hiki ua alai ia ke ala eka ino. Ooe ka mea i hana a me a'u pu no hoi ka luahi.

Eia na koa he lehulehu e ku nei, ua like me ka imo a ka maka ko lakou ohiia ana. Ua lēhulehu lakou aohe nae he lako,li nawai e hoolako? Aole anei na kuu wahi hapaha i kuapapa nui ai i ka hana mai ka la a po, a mai ka po a ao. Hoolako kuu wahi hapaha ia lakou a lako, ake au e loaa mai ka ukupanee nona ka ninau maluna ae, a kahi a hala ka wa e kaa mai ai aole nae he loaa. Nawai lai a pau ? Ia koa me kona hoa'loha. Lako mau na koa a mau ke ku ana, a niahope nele hou no; pukapuka na lole, lepo paha na papale, ekaeka nā apo, lepo hao na pilali a pau ka hie. Ake nui i hie hou a nawai ke dala e loaa hou ai ia mau hoohiiuhilu. Emo ole ike au i na oiwi o lakou he mau mea hou panio. aole na mea i lilo mua kahi hapaha. Lilo hou i keia kahi hapalua, a lilo hou a piha ka elima dala, a mahope palua hou iho ia huina i kela me keia makahiki, no na koa, no ia mea ae a pela aku. Auhea la na pomaikai i ikeia ? He neo ia ; ua pau ia koa me kona hoa'loha.

No kekahi wa ioihi i ku ai ka oihana koa pualu, a ine ia kowa kaawale aole he wahi makili o ka pomaikai i ike ia ; aole no hoi he wahi huna anoano i haule ma ka lepo ulaula o Hawaii, nei a kupu ae a hoohua mai. E nalu iho 'ana paha kekahi, ka ua he-oikaika makou i pono no ka aina ma ke koho lokahi ana i ka lunamakaainana mea a ia mea, nana e hoala na noonoo no ka hana e pili ana i na alanui, na kula, na hana hooholomua o ka aina, a ua hooholo ia no, a aia no paha i ke aupuni kahi i wai ho ai. Eae oiaio ana kuu naau ko ia mea. Ua hooholoia pela; he haawina dala ko kela me keia hana, aka, a hiki i ka wa a keia pualikoa hou, a me ka mahele C o ka Puali Keiki Alii Ponoi, he mau pualikoa hou loa mawaho ae o na puali mua, ua hoolilo hewahewa ia kekahi mau dala no ko lakou mau pono, a koe hoi na hana i hooholoia ai ke dala 110 lakou. Nolaila auhea ka pomaikai i ke koena lapoe i kuleana i ke dala ? flfa!ia [Xiha no ka pokole loa oka manawa e hoopukapuka ai o ke dala.