Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXIV, Number 45, 7 November 1885 — He wahi Hoakaka. [ARTICLE]

He wahi Hoakaka.

Kakauia no ke Kuokoa. I kekahi manawa i hala aku nei, iloko o na paio ana iwaena o na hoa o ka Hale Ahaolelo, ua hoopuka ae ka Hor Pilipo, o Kona Akau, Hawaii, e hoike ana i ka hui ana o ke Kuhina Kipikona me ia a me kekahi mau hoa ma kekahi halawai malu, a o ke ano nui o na oielo, oia no ke kuhi ia ana aku o ke Kuhina 1 ka ohumu e kipi a e law<; i ke kaiaunu mai ka Moi Kaiakaua mni. 1 ka wa i hoopuka ia ai o keia mau ole !o, ua pupue a mae na helehelena o ka Mea Mahaloia, a oiai ua pu»ca ae keia olelo he wa mahope mai a iloko o ka enaena o na olelo hoopaapaa, a i ka manawa nc hoi a ke Kuhma e hap.»i ana i ka Moi, me na olelo hoohonehone, ua puiwa a kamahao ka lohe ia ana o na olelo e kapa aku ana ia Kipikona, he kipi, a he hoala kipi. Ua waiho pahaohao keia mau olelo me ka pane ole ia aku me ka moakaka, a i keih manawa, ua ane poina a paiaka i ka poe i iohe i na olelo a ke aloha aiii a kakou e lohe nei i keia wa. Ke hoomaopopo hou nei makou i ke ano koikoi o kein mau olelo, a me ka moonihoawa o ke kanaka nona ka manao hehena, mamuli oka hoea ana mai ma keia moku lawe leta hope mai nei, o na olelo i like ke ano a me ka manao me na olelo i pahu pololei ia aku e Pilipo, mai kc« maka peni ae a Celso Caesar Moreno, kekahi hoalauna ona. Ua kapaia ka inoa o ka buke, >( Ka Hulihia ana o ka Ahā Kuhina o 1880," a penei kekahi ;> na olelo a Kipikona īa Moreno; aoao 2 2 % 23 : "Ina kekahi Hawaii kulana (e like paha me Pilipo,) a i ole me a'u no, Gibson» e lawe ana i ke alakai, e hixihaulehia ia no ka MOl Kalakaua iloko o 24 hora; a i ole. e hookikina ia no oia e haalele i ka noho kalaunu, ua I hoowah&waha na mea a pau i keia Moi; aole oia i hoopau i kona A>ha Kuhino. j ua kakau inoa oia i na hila Kanawai a Waila no na alu kaamahu ma Hawaii; a ua hoole i kuu bila o ka Papa Ola, &c. > ' Wahi a Moreno, ua hoopuka ia keia olelo i ka la 140 Augate, 1880, mawaena 0 ka honi 11 a me 12 o ke awakea, iaia e ku ana me ke aiii Manadarina Tor»g Ying Sing, ia laua e ku kamailio ana ma ke kihi o ke alanui Moi me kahi alanui e hele la i ka Hotele Ha «raii. Ua hoopuka ia mai keia niau oleio no ka Moi, ana e hookamani n? i me na pelo hoopunipuni, o hoomaha ana o ka Hale Ahaolelo, a i ka wa no hoi e noho ana ka hailepo iloko o ka noonoo, no ka "hoopau ole 0 ka Moi i kona Aha Kuhina, a no ka ike ole ana iho hoi 1 ka kahi keiki btla Kanawai o ka hooikaika ana." Na wii ole no hoi o ka ulu o ka ohumu, ua ike ole ia iho la ka hoi, a o ka Wai!a bila ka i kakau inoa la. Aloha no paha, o ka pono aku hoi ia. eia ae ka hoi ua mea nana e hoohaule mai i na manaolana o na la opio a paa pono oluna i ka hau o Mannakea, mai na la maloeloe o ka oiwi, a na la iapuu o ke Kina Na«rai ole no hoi i nele ai ka 1 ohumu c hana ino i ka Moi, ua hele ka i hoi o loko a pouli. He nui no a he loihi na hoaiulca ,, ana no » nei, ' i Uoouakele ia mai ke Kiwina o ka l Panalaau M. Uia o k* aupom Hetheriand, mai ke kaula a mai ka aenaaa, ro ka hoala kipi, e Hke me kaoa 1 hoao ai « hooulu iwaena a Pili|>o ma ma keka- & h*law*iao»ifedle«e i h

j po; a ke ole makou e poina, ma kekr*hi ihaie ':iu mauka |onc» ih<3 o ka i?luniu !o Aaia. Ou nei kahi \ hoopii ike au- ! jwjdī o Amenka e koi poho aku i ke; !i ke lupuni Neiherl*od me na oleloi ] hoopunipuni a eoai komo kuhihewa ke-1 !ia mau aupuni ike kaua. Na ia nei ka \ | *eta mihi i ke Kiaaina. eae aku ana i: kona bewa a e nonoi haahaa aku ana e ; hoomama mai i kona hoopal Na ia ' aei i milimili na leta a me na oleio i' malamaia ma ke keena ma Wasineto ] na. Oia nei ka mea 1 kuhi ia nana i iawe maiu keia ieta, me ka manao ao!e he kope i koe iho roa ke ao nei o ua !eta ia. 0:a r.ei ka i hapai hou ika noonoo hoa ana o kona hoopii poho enamuli o ia kuhihewa aole he !eta e hooia ana i kona mihi. Oia nei ka i hoohokaia e ka poe o ka Aha Secate a ffle ka Aha Lunamakaainana o Amerika. Oia nei ka i auwana he!e, me he uhane uluku ia, a pae olulo aku imua o ke Kanikela Ameriki, Howthome, ma Liverpoo! t Enelani, a na ka naau aloha o ia kanaka, i hoopae hou aku ma A:nerikx Na ia nei na olelo pookolu nona

ibo e olelo ana, ua hanauia oia i ka moana, a he mau makua Enelani kona, ua hanauia ma kekahi kulanakauhale o Enelani, a oka hope loa ua hapauia ma ka Mokuaina o Karolina Hema. Na ia nei i palau ka poe Moremon;t o Loko Paakai a puni. Xa ia nei i hapuku na hookupu a na hoihanau A(o--rernona o ka Pae Aina Hawaii, a oia ka ioaa o ka aina ana e kapa nei nona, o Palawai ma Lanai. Na ja nei ke kuai hou ae i kona ano a hoohoka ia na Kumu Moremona i hoouna ia mai e hooponopono i ka waiwai o ka hoooiana a rae na hoahanau Hawaii. Na ia nei ka hoowahawaha ia laukea, no ke komo ole ana o kahi punua ana i Luna Dute Nui. Na ia nei ka aua ika hookohu o laukea, a i iniki hou la ka pepeiao i loaa mai ai. Na ia nei ka ho : owahawaha ike keiki Hawaii laukea, a poholalo īa mai ka hookohu o ia ):anaka. e like me ka loaa ana o ka i'a ia Umi mai ka ooelawaia mai.