Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXIV, Number 47, 21 November 1885 — Page 2

Page PDF (2.35 MB)

This text was transcribed by:  Alvin Pai
This work is dedicated to:  Thomas Kaiulani Kakalia Sr & Virginia Lola Kealoha Kakalia

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

No ka makahiki…………………….@200

No E@@o Mahina…………………1,00,

 

--------KUIKE KA HULA-------

 

P@aono........Novemaba , 21, 1885

 

Ka La Hanau o ka Moi.

 

            I ka Poakahi nei na hana hoolealea o ka la hanau o ka Moi; o na heihei waapa na hana nui o ia la ma ke kulanakauhale nei a po ka la, a i ke ahiahi iho, he mau ahaaina ma kekahi mau apana.  He la oi no hoi keia o ka ona ma kekahi hapa o ke kulanakauhale O na kane, na wahine a pau pu me kamalii ma kekahi mau wahi, ka i ikeia ua ona.  No ke aha keia?  Aole anei he mea hiki ke malama ia na hana lealea o na la kulaia, a me na lealea e ae no hoi, me ka iho ole aku ilalo i ke kulana lapuwale i komo ole ia e na holoholona?  Aohe i ike ia kekahi lio ua ona ia la.  Aole bipi, aohe ilio, aohe no hoi puaa i ona.  O ke kanaka wale no ka i hoopaumaele iaia ihoi ka wai ona, pau pu me kahi poe haole.  No ke aha keia?

 

Hon. Paul Kanou.

 

     Ma ka auina la Sabati iho nei ka ma neleia ana’ku o ke kino o keia makua kahiko iwaena o ka lahui, a komo iloko o ka luakini o Kawaiahoa, ka paahopua like o na’lii a me na makaainana mai na wa kahiko mai.  No ka ekolu hapaha hora ka malamaia ana o na hana o ke anaina hoolewa.  Heluheluia ka Halelu iwakaluakumamakolu a me kahi mau pauku o ke Kauoha Hou, a himeniia ma ka aoao 48, a me 131 a me 179 o ka Hoku Ao Nani.  A mahope o na hana maloko o ka luakini, ua waihoia ke kino ma kona hale iloko o ka pa ilina o Kawaiahao; malaila himeniia ka himeni 590 o ka Buke Himeni Hawaii.

     Ua hanauia ka Honorable Paul Kanoa ma Kahaluu, Kona Akau i Hawaii, i ka makahiki 1802.  O Kaailaniniamao kona makuakane, a o Keppa kona makuahine.  Ua aoia oia ma ka olihana o na kahupa kahiko o Hawaii, o ka wa poeleele ia o ka aina.  A nui ae oia a makaukau oa noho lawelawe ma ke alo o ke alii Kuakini a hiki i ka wa i make ai ia alii; noho iho oia me Kaahumanu a hala ia poho o ai o Kinau, a noho aku la o Kanoa me Kinau, a oia kona wa i launa ai me Kekuanaoa a lilo i hoaaloha paa loa nona, a i hoa lawela we pa me ia ma no hana o ke aupuni.

     Iloko a ka malama o Sepatemaba o ka makahiki 1829 @@@ iho ‘a o Kanoa i ka pono.  Eia kona moa ke paa nei malalo o ke kumukanawai o ka ekalesia o Kawaiahao i kakauia me kona lima ponoi malalo iho o ka inoa o Kaliemoku, Kaahumanu, Kinau, Namahana

 A me na poe kahiko e ae o ia kau.  O Paul Kanoa kekahi o ka poe i kupaa loa, me he pohaku la iluna o ke kumu paa I ka wa a Kaomi e hoohaunaele ana i ka aina, a hoao ana e hoohiolo i ka pono.  Pa aka manaolo o Kanea iloko o ia mau la.  A iloko mai no hoi o na la popilikia o ke aupuni a me na ‘@ii me ka lahui mahope mai, aole I aui ae kona manaoio a me ka manaolana, a ike maka oia i ka lanakila ana o ka Pono.

     I ka makahiki 1840 paha a i ole ma ia hope iho ua hoonohoia oia e Kauka i Kahu Malama Waiwai no ke aupuni ma Aienui o keia kulanakauhale, a oa malama pololei oia I ka hana.  Iloko paha o 1846, ua hoihoiia oia e kaukeaouli I Kiaaina no ka mokupuni o Kauai, a ma ia oihana oia a hiki I ka makahiki 1877.  He hoa oia no ka Aha Kuka malu o ka Moi.

     Iloko mai nei o na la hope o kona ola ana ua nawaliwali ke kino a me ka noonoo.  Ohewahewa ka olelo i kahi wa a poina no hoi ka noonooo; aole nae poina ka puuhonua kahi a kona manaoio I paa ai, kahi hoi a kona uhane i hoolaia me ke ola mau loa.  Pomaikai ka poe hele ke hele iloko o ka Haku.  Me ka wahine kanemake, a me na keiki a Paulo Kanoa na manao aloha walohia a keia pepa.

 

Na Leta Pane.

 

     Ma na hoaiai ana o ke poo manao maluna ae, ua loaa mai ma ko ka pepa aoao no hookuia ana no ka hoopuka ole ia o na leta pane a pela aku.  Ua loaalehulehu loa mai ma ko makou keena oihana na leta pane a na makamaka, a ua ku ka paila hana ka haawe.  Ma ko makou nana akahele ana I na manao, ua hooholo iho la na noonoo I kaupa ona like ia me ke akahele e kapae iki ae i kekahi o ia mau leta pane aole me na manao ino, aka, me ke ake e ike ole ia kekahi mau manao ikaika ano ole e hoopiha wale ana I ke koaniu a mau kolamu paha me ka loaa ole he io o ia mau pane ana.  Lehulehu wale no leta pane o ia ano, a ua kapae loa ia e ma kou.  Ua kakau mai no hoi no maka maka ma ke ano loloiahili loa, na hoino pilikino, a me kekahi mau mea I kupono ole ke hoikeia I akea.  Nolails, o no makamaka a pau i manao e hoopukaia ko lakou mau manao pane me ka pau pono ma keia pepa, e pono e hoouna ia mai na kope me ke kakau ana i alakai ia o na noonoo akahele, ke kuanui ole, a me ke kokulu pu ia hoi maluna o ke kahua oiaio.  A e lanakila mau auanei ka oiaio maluna o keia me keia mea i no wa a pau.  E lawe i keia a hoomanao, a pela auanei e pono ai.

 

Kakuia no ke Kuokai

 

     I na pule i hala aku nei, ua hoike aku makou I ke kulana o ka Waihona o ke Aupuni i ka wa i haalele mai ai ka Aha Kuhina mua a noho mai keia Aha Kuhina hou, a me ke kulana o ke Aupuni, mai ko lakou nein oho ana a hiki i keia Manawa.  Oiai, he Manawa kupono keia e loaa ai no hoomalamalama ana I ke kanaka, ua manao makou, he mea maikai e hoomau aku I keia mea, a e hoomau aku i na wehewehe ana no na hopena e ulu mai ana, ke mau ke kulana o ke Aupuni, mamuli o ka keia Aha Kuhina hookele ana, ma kea la i ike ia iloko o kela mau makahiki eha iloko o ko lakou nei au hooponopono Aupuni ana.  I ka noho ana mai o keia Aha Kuhina, he wahi aie uuku ko ke Aupuni I hoaie ia no ke kukulu ia ana o ka Hale Aupuni Aliiolani Hale, i ke au o Kamehameha V, a no ka Hale Moi Iolani, i ke au o ka Moi Kalakaua I.  O keia iho la na hana nui i ulu mai ai ka aie a na Aha Kuhina mua i hoaie ai, a eia keia mau kumuhana nui ke ku nei, he mau hoike no na dala a ka lehulehu.  Mamua o ka pau ana o ia mau Aha Kuhina ua hoomaka mai lakou e hoemi i ka aie lahui a haole malalo o ka hookahi hapa, me ka hoopii ole ia o ka auhau maluna o ka lehulehu no ka hookaa ana.  A hiki mai nei I ko keia Aha Kuhina noho hooponopono Aupuni ana, ua hoomaka koke ia ka hoonui ana i ka aie lahui i kumu e hiki ai i keia poe ke hookele a hooholomua i no pono o ka aina.  Mai ia Manawa mai a hiki i keia wa, ua ike maka kakou i ka holomua o ka aie o ka lahui, a eia ke Aupuni mamoli o ka lakou nei hookele ana, ke ku nei me ka aie he hookahi miliona a me ka hap aka nui o na dala, me ka maopopo pono ole o na hoailona kuonoono e hiki ai ia lakou ke kuhi pono ae ka lima me ka hanohano, a olelo iho, na makou keia.  Aole he mau hana nui a lakou nei e ku nei, e ike ai kakou ua lilo pono a ua makepono ka aie ana, a ua ike iho la hoi kakou he wahi pono ka i kahe iho iwaena o ka lehulehu.  Ma keia mau kumu, he hopohopo a he kanalua nui ka hua o ko ke kanaka noonoo maikai ana no na mea I hana ia, a he mea no hoi e hoopio ana i ka manaolana no keia mua aku.  Ina he poino, a he mau aie lahui waiwai ole ka hua o ka keia Aha Kuhina hooponopono Aupuni ana no na makahiki eha I hala, pehea la na makahiki e hiki mai ana?  He mea maopopo, ma ka hoopili ana i ka moolelo o na makahiki eha i hala ae nei, aole he wahi pomaikia e loaa ana i ka aina, @ i ka lehulehu, aka he poino a he poho, he luuluu a he hookaumaha wale iho no i ka lahui a me ka mamo e noho mai ana ma ko kakou wahi.  He mea mana wale no ka olelo ana a kekahi poe, he uuku wale no ka aie o ke Aupuni a me ka uku panee, aka, he olelo pulelehua wale no keia, i hoopukaia me ka noonoo pono ole ia.  He mea nui ka uku mau ana i ka uku pane, a me ka hookaa ana i ke kumupaa oiai, he pa-nana-iki ke kahua kahi e hooulu mai ai I no loaa, a he uuku no hoi ka heluna o ka lahui.  O keia mau mea elua, ka mea nana e hookaa.  He oiaio, aole makou i ike a i lohe i na kumuhana a na loea aupuni i manao ai e hoohana no ka hookele ana I ke Aupuni a me ka hookaa ana i na aie, aka, ina kakou e lawe mai i ka moolelo o ka lakou mau hooponopono Aupuni ana, no ka wa ia lakou ke ola o ka aina a me ka pono o ka lehulehu, me he la, hookahi wale no hana nui a keia Aha Kuhina i ike, o ka aie.  E aie ana i ke dala i kumu e hooholo ai i na hana a ke Aupuni, a e aie hou ana i ke dala i kaa aie ka aie mua, a e like me ka hiki ole i ko lakou lolo ke hooulu ae i na hana e loaa hou ae ai ona mau dala i ke aupuni, pela iho no paha auanei keia poe e aie mau ai, a hiki i ka moraki ia ana o na loaa auhau a me na loaa dute o ka aina.  A heaha ka hopena o keia mau hana?  Aloe makou e haku manao wale aku i pane no keia niuau pohihibi, aka, e lawe kakou i ka moolelo o me aina i hoohanaia e like me kakou e hoohana ia nei, a e loaa koke no aua nei ka haina, i ka moolelo o kela aina aie nui, o Aigupita.  Ua kamaaaina ka poe heluhelu moolelo i na hana i hou hana ia maluna oia aupuni, piha kanaka a waiwai no hoi, mamuli o ka aie, a me ka ahuai.  He mau makahiki ae nei kona noho ana malalo o na apuepue ia ana o kona hooponopono aupuni e no lahui nana ke dala ana i hoaie aku ai.  Eia oia malalo o ke alakai a ka poe o waho, eia kona mau loaa a pua ma ka lima o hai, ua paipai ia kona noha aupuni kuokoa ana, mamuli o ka aie a me no hookele aupuni kolohe a ahuai e like me kakou e hookele ia nei.  Aina kakou e ui ae i ke ano o na hoa Kuhina i kumu e maha ai, ua like kakou me ke kanaka ua ane piholo I ka wai, a e kalele iho ana i kahi ana i kuhi ai he paa, eia ka he pupu mau wale no e lewa ana ma o ke Kuhina Kapena, oiai, he waha pahee aole nae he oiaio, a he palupalu mau kona ano no ka malama ana i ka pono o kona @ina a me kona lahui, mai mua loa mai, a ina e like me ka ike o kekahi poe, he lolokaa kona mai i holo aku nei e hoohana i na aina e, alaila, he mai oiaio ia n aka lahui e malama aku, aka he alai hoo poino nae oia i ka pono o kona lahui e noho nei ma ka olina.  (E aho non aka haawina o ke ‘Lii Kanoa i make aku nei.)  A aole no he manaolana ma o ke Kuhina Kalaiaina, he oiaio, aole oia I kukule e like me Kapena, aka, he koho kamalii kona ano, e ui mau ana ia Kipikona, e alakai mai i kana mea e hana ai i na ninau liilii a me na hana e pili ana i kona Keena.  He kanaka ka Loio Kuhina, hookahi no hewa, he molowa i kana oihana, he malihini i keia lahui, a ua punukuia kona noonoo e kona haku, ka ona miliona, I hiki ai oia ianei.  Hookahi Kuhina i koe a kakou e nana iho ai, a e kaana iho ai, a ina aole he pono iaia, alaila, lua nele loa ae la no.  He kanaka mookelo keia.  Pela no o Iuda, a me he la aole no paha i kaawale loa ko laoa pili.  Ma ko makou hoomaopopo iho, oiai, oia ke alakai o keia Aha Kuhina, maluna o keia kanaka na poino a me na ahuai i hookoia maluna o keia lahui.  He aloha kai kona waha, he pahee kana olelo, he mali kona leo, aka he awahua kona hopena.  Maluna o keia kanaka pa alakai ana i ili mai na hopena a kakou e ike nei i keia la, a ke hooikaika nei oia, me kona ikaika a paua, me ke dala, me ka oihana, me na hoa o ka ipukai hookahi, a lumai hou aku i keia lahui iloko o na pilikia o ka na alakai ana no keia mua aku a hiki i ka wa a ka make e uhi maluna o ka aina, alaila, ua makaukau oia e hooliloaku i ka aina, e like me ka olelo a ke Kaula Hawaii no waho ka aina! a o ke kalaunu hope loa ia iloko o kona noonoo ana, o ka paa o kona inoa iloko o ka moolelo ke ao nei, nana i hoolilo oe e Hawali! Ina no oia e kapa ia he Iuda ua hiki no, o ka pa aka paha o ka inoa i ka moolelo’

 

Na hana a na Luna Auhau.

(Kakauia no ke Kuokoa.)

 

     Ma na leta mai na apana kuaaina mai, ua loaa mai ia makou na lono e hoike mai ana i na hana ku i ka lapuwale a me ka hoowahawaha, e lawelawe ia nei e ke aupuni ma o na luna auhau.  Oiai ua hiki mai ka wa e hookaa ia ai na auhau aupuni, ua kauoha ia ka lehulehu ma na hoolaha e hele ae i kahi o na luna auhau, e hookaa i ko lakou mau auhau, a’I ka hiki ana’ku o na makaainana e hookaa, ua hoopii ia mai la ko lakou auhau, ma ke ano koi wale ia mai, a aia a hoohalahala ia’ku, alaila, ua kiloi hou ae la ka luna auhau i na dala kaulele ana i pakui wale iho ai, me ka olelo aku i na mea hookaa auhau; ua hana ia ia mea mamuli o kona manao oluolu wale iho no, a no ia kumu, ua koi ia aku la ka mea hookaa auhau, e uku mai I ke koena, a e waiho pu mai I ko lakou palapala hookaa auhau.  Aole ka aua ia o ka palapala auhau o ke kanaka, he mea hou, aka, no ka ike ia i keia wa, ua ala mai ka manao o ka lehulehu e kuokoa no lakou iho, no ko iakou makemake e ike pono i ka oiaio o na hana a keia Aha Kuhina, e like me na mea e hoike mau ia nei ma na nupepa, me ka hiki ole ke pale ia e ka aoao aupuni.  No keia hoomaopopo o ka lehulehu no lakou iho, a no ka hopohopo nui no hoi o ka Aha Kuhina, ua wae ia na luna auhau me ka manao ia o lakou na luna holo balota no ka aoao aupuni no keia kau aku, a eia keia poe ke lawelawe nei i ka lakou hana, me ke kolohe i ka makaainana, ma na ano hoopunipuni i hoike ia mai ma na leta, i kumu e paa aku ai ua palapala hookaa auhau ia luna auhau.  Ua hiki main a hooia i ke wa e hiki mai ana, i ka hopohopo nui o ka aoao aupuni no lakou iho.  Ua maka’u lakou, ina e komo ana na kanaka kuokoa i keia kau Ahaolelo ae, e ahu wale ana na mea a lakou i makemake ole ai e ike ia e ka lehulehu.  Nolaila, eia lakou ke hoopapau nei, ke hooikaika nei, ma na ano ku a ku ole i ke kanawai, i kumu e loaa ai no kanaka nana e palaina puna a hookamaemae aku ia lakou, a e hunakele i ka oiaia o na mea i hoolaha ia no keia Aha Kuhina, a me na hana oi loa aku a kakou i lohe mahui ai.  He mea mao popo loa ia makou, aole he kumu a he hana e hoao ole ia aku ana I kumu e pakele ai ka Aha Kuhina.  E paki ia aku ana ke dala, e kahe-a-wai aku an aka lama, a e kukulu ia aku ana na papaama, e kono ai ia oukou e hoohaule i ko oukou noonoo maikai ana.  Ua hiki i keia Aha Kuhina ke hooko aku, i na kauoha a pau a ka poe e holo balota ana no ko lakou aoao, oiai, ua piha kona pakeke i na ala a ka lehulehu, a iloko o ka la hune o ke kanaka, he mana koikoi dala e hookahuli ai i ka noonoo maikai a me ka ike’o ke kanaka.  Ina he mea hiki ke hoike ia ae, o ke dala e paki ia la i Wailuku, oia no ke dala, i loaa mai i keia Aha Kuhina main a hookele ana i ka hoaie miliona, main a ola o ka hoopae lima hana, mai na loaa mahele no ka hoolako ana’ku i ka hale paahao, I ka Papa Ola (Ole), a me no oihana e ae o ke aupuni.  Oiai he dala luhi ole, nolaila, aole he kanalua ana, aia ka pono o ke ko o ka makemake.  Aka, o keia mau hana a pau e ili ana no ia maluna o ka hokua o ka lehulehu, o na loaa e mio nei, na kakou no ia e hoopiha iho, a me he la, ma na auhau hou e kau nui ia nei e piha ai a e kaa ai, na ahua ai o keia kau holo balota.

 

                Apopo, e ku mai ai ka mokuahi Australia mai Kikane mai.  A ma ka Poakahi aku hio ka Alameda mai KaPalakiko mai, me na mea hou o na aina e.

                Onawaliwali ka Rev E. C. Oggel I keia mau la.

                Ke ano pii loa ae la a winiwini kekahi puoa o Kanmakapili.

 

NA HOOLAHA HOU.

 

                AHA KAAPUNI APANA EIIA O KO Hawaii Pae Aina.  Ma Ka hooponopono Waiwai.  Ma Ka waiwai o D. Makaliu (k) o o Hanalei, Hanai, i make.  Imua o ka Lunanawai Kaapuni ma ke’ Keena.

                No ka mea, ma ka la i i o Novemaba 1885, ua waihoia mai imua o ka Aha, kekahi Paiapala, i olelo ia, oia no ke Kauoha Hope Loa a D. Makaliu, i make aka la; a me ka Palapala Hoopii a e hoopuka ia ka Palapala Luna hooko no Mrs. Hana Ohumukini Makaliu no waihoia mai ea ia.

                Nolaila ua Kauohaia o ka POAONO oia ka la 19 Dekemaba, 1885, ma ka hora io kakahiaka ma ka Kumi Hookolokolo o ia Aha. Ma Koloa, Kauai, oia ka la me ka hora, e hooiaio ia’I ia Palapala Kauoha, a e hoolohe hoi no ia noi ana mai, a me ka poe a pau i pili, e kue ana ia Palapala Kauoha, a me ka hoopuka ana i ka Palapala Luna Hooko.

                A ua kauoha hou ia, e hoolaha ea ia mea no na pule ekolu iloko o ke KUOKOA, he nupepa i pai ia a I hoolaha ia ma Honolulu.

                A ua Kauoha hou ia, e hoopakaia no Palapala Kena i na hoike oia Palapala kauoha, a me na hooilina o ka mea i make, ma Kauai. E hele mai a e kue i kela Palapala Kauoha i ka wa i oleloia.

                Kakauia ma Kola, Kauai, ko Hawaii Pae Novemba 14, 1885.

 

JACOB HARDY,

Lunakanawai Kaapuni Apana Eha. 2051-3t

 

                AHA HOOKOLOKOLO KIEKIE O ko Hawaii Pae Aina.  Maka hooponopono Waiwai ma ka hana o ka Waiwai o PAUL KANOA o Honolulu, Oahu, i make kauohole.  Ma Ke Keena imua o ka Lunakanawai Nui A. F. JUDD.

                Ma ka heluhelu a me ka waihoia ana mai o ka Palapala Noi a Paul P. Kanoa a me Kahanaauwai (w) o Honolulu, Oahu e hoike ana ua make kauoha ole o Paul Kahoa no Honolulu I oleloia ma Honolulu, i ka la io o Novemaba, 1885, a e noi ana e hoopukaia ka Pa’apala Luna Hooponopono Waiwai ia laua.

                Ua kauohaia o ka POALUA ka la 8 o DEKEMABA, m. h. 1885, ma ka hora io kakahiaka, oia ka Manawa I kohoia no ka hoolohe ana i ua noi la imua o ua Lunakanawai Nui la ma kona keona, ma ka Hale Hookolokolo, ma Honolulu, a ma ia Manawa a ma ia wahi no, e hele mai ai na mea a pau i pili e hoike mai i ke kumu ina he kumu oiaio ko lakou, e ae ole ia ai ua noi la.  A o keia kauoha e hoolahaia ma ka olelo Beritania a me Hawaii i ekolu pule malok o ka Hawaiian Gazette , a me KUOKOA he mau Nupepa ma Honolulu. 

                Kakauia ma Honolulu, ko Hawaii Paeaina, Novemaba 18. M. H. 1885.

L. McCULLY,

Lunakanawai o ka Aha Kiekie.

Ikea :                   HEERY SMITH

Hope Kakauolelo.        2051-3ts.

 

                HOOLAHA AINA KUAI A ME NA HALE A KA LUNA MALAMA WAIWAi.  Aia ma Pauoa: E kuai ia ana e ka mea non aka inoa malalo, ma ka hale kudala o E. P. Adams, ma ka Poalua, la 8 o Dekemaba, 1885, I ka hora 12 o ke awakea, kela waiwai a pau o J. H. BOYD. He Banekarupa mamuli o kona makemake iho, non aka ili aina I. 31-100 eka, me na hale a pau e ku ana maluna o ia wahi; oia hoi he hale waiho ukana, hale kaa, a me ka hale auau.  He kuleana wai koi a aina, a ua hoolako ia no hoi me ka wai aupuni.  He palapala Alodio ko ua aina la, aia ma ka Palapala Sila Nui, Helu 504.  Aohe hihia o ia aina e waiho nei.  He lehulehu na laau e ulu nei ma ka aina, a ke ku nei na hale me ka paa maikai.  E ikeia no ke kii o ia wahi a pau ma ke keena o ka mea non aka inoa malalo, a e haawi ia aku no no @oakake ana a pau e pono ai.

                He Dala kuike, a n aka mea kuai na lilo a pau o na palapala hoolilo.

                E pili ana ma keia apana he mau apana e ae ekolu n MARAEA A. BOYD.  A e kuai aku ana no hoi na Luna Malama Waiwai o MARAEA A. BOYD, i ua mau apana nei ekolu ma ia wa hookahi no.  E ike ia no na kii o ia mau apana i oleloia ma ko’u keena.

W. C. PARKE,

Luna Malama Waiwai

Honolulu, Nov. 13, 1885.     2051-3t.

 

MA KE KEENA O KA LUNAKANA WAI KAAPUNI  Apana Elua o ko Hawaii Pae Aina.  Ma ka waiwai o Kealalaina w. no Waiehu, Maui I make.

                Ua heluhelu ia a ua waiho ia ka palapala noi a Kauaua W. & Paaluhi k. e noi ana e hooponoponoia ka waiwai o Kealalaina no Waiehu, Maui, i make, a e hooholoo ia i na hooilina.

                Nolaila, ke kanohaia aku nei na kanaka a pau ke pili, o ka POAHA, oia ka la 26 o Novemaba, 1885, hora 9 A. M. ma ka hale hokolokolo ma Wailuku oia ka la a me kahi i koho ia no ka hoolohe aua i ua nonoi la, a me na mea kue ke hoikeia.

 

ABR. FORNANDER.

Lunakanawai Kaapuni Apana Elua  H. P. A.

Lahaina, Oct. 29, 1885.     2049-3ts.

 

                MA KE KEENA O KA LUNAKANAWAI KAAPUNI Apana Elua o ko Hawaii Pae Aina.  Ma ka Waiwai O Kaleimakalii (k) no Kipahulu. Maui, i make. 

                Ua heluheluia a ua waihoia ka palapala noi a Kaaikaula (w) ka wahine mare a Kaleikamalii no Kipahulu, Maui, i make, e noi ana e hookaawale iloko o ka waiwai paa o ua Kaleimakalii la, a e hoonoho i Kahu no ke kaikamahine ou ole, oia o Ane (w).

                Nolaila, ke kauohaia aku nein a kanaka a pau, ke pili, o ka POAHA, oia ka la 26 o Novemba, 1885, ma ka hora 10 A. M., ma ka hale hookolokolo ma Wailuku, oia ka la a me kahi I kohoia no ka hoolohe ana I ua nonoi la, a me na mea kue ke hoikeia.

ABR. FORNANDER.

Lunakanawai Kaapuni Apana Elua  H. P. A.

Lahain Oct. 29, 1885.           2049-3t

 

                MA KE KEENA O KA LUNAKANA WAI KAAPUNI APANA ELUA O ko Hawaii Pae Aina, ma ka waiwai o Kokio k. no Lahaina, Maui i make.

                Ua heluheluia a waihoia ka palapala noi a Koo, (w) e noi ana e hooponopono ia ka waiwai o Kokio no Lahaina, Maui, i make, a e hooholo ia I na hooilina.

                Nolaila, ke kauohaia aku nei na kanaka a pau, ke pili, o ka Poakahi, oia ka la 30 o Nov. 1885, ma ka hora 9 A. M. ma ka hale hookolokolo ma Lahaina, oia ka la a me kahi i kohoia no ka hor lohe ana i au nonoi la, a me na mea kue ke hoikeia.

ABR. FORNANDER.

Lunakanawai Kaapuni Apana Elua  H. P. A.

Lahaina, Oct. 29, 1885.        2049-3t

 

                I KEIA la ua hookoha hou ia o J. P. Miau i Lunakanawai Apana no Hamakua, mokupuai o Hawaii.   POOMAIKELANI.

Kiaaina o Hawaii.

Hilo, Hawaii, Okatoba 15, 1885.       2049-3ts.

 

                I KEIA ia ua hookohu ia o T.P. Puniawa i Hope Lunakanawai Apana no Hilo Akau, Hawaii

POOMAIKELANI,

Kiaaina o Hawaii.

Hilo, Hawaii, Okatoba 22 nd. 1885.        2049-3ts.

 

 

NA HOOLAHA HOU.

 

                I KEIA la na hookoha hou ia o T. H. Mahuka I Lunakanawai Apua no Kohala Hema, Hawaii

POOMAIKELANI.

Kiaaina o Hawaii.

Hilo, Hawaii Okatoba 15, 1885.        2049-3ts.

 

                KUAI A KA ILAMUKU.-----Ma o kekahi mana I haawia e ka Aha Kiekie, a me ke kanoha a ka Lunakanawai Kiekie E. Preston. Mauli o na hana o ka hihia o J. R. Silva ei ala kue ia A. J. Lopes et als. Malaila e kuai kadala akea ana ao ma kahi o J. R. Silva ma Manoa, mokapaai o Oahu, (koe waie no a hooponopono ia keia mamua ae o ka wa e kudala ai.)  Ma ka POALUA, la 17 o Novemba, 1885, ma ka hora 10 A. M., na apana aina i hoike malalo iho penei:

1.        Kaapana aina ma Wailele, Manoa, mokupuni o Oahu, I hoakakaia ma ke Sila Nui helu I, 27t, Kuleana helu I, 744, nona ka ili 75-100 eha.

2.        Ka apana aina ma Manoa i hoikeia, a o ka apana i o ka Sila Nui helu 2,597, Kuleana helu 1,729 nona ka ihi he 1.97-100 eha.

3.        Kaapana aina ma Manoa i hoikeia, a i hoakakaia ma ke Sila Nui helu 4,546, nona ka ili he 36.10-100 eka.

4.        Kela apana aina ma Wailele, Manoa, i hoikeia, a i hoakaka pau ia ma ke Sila Nui 118 nona ka ili 16.43-100 eka.

5.        Kela apana aina ma Manoa i hoikeia, a i hoakaka piha ia ma ke Sila Nui 88a, nona ka ili he 54 eka.

6.        hela apana aina ma Manoa i hoikeia, a i hoakaka piha ia ma ke Sila Nui 3580, Kuleana helu 6712, nona ka ili he 1.30-100 eka.

7.        O kela’mau apana aina ma Kahapapa, Waianae, mokupuni o Oahu i oleluia, a i hoakaka pau ia ma ke Sila Nui 2151, Kuleana helu 884 a he 2 eka me 5.62-100 kauiahau.

8.        O kela apana aina ma Kamoiliili, Waikiki, Oahu, i oleloia, nona ka ili he 3 eka me 36-100.

Na pono a ine na pomaikai no hoi a pau o ka aoao hoopii iloko o’a hihia i oleloia, maloko o ka hui aina o Kapaliluahine ma Manoa.  He 100 no hoi bipi a oi a emi mai paha i kuniia PxC, e holo nei ma Manoa; 8 paa bipi kauo, 40 bipi a oi a emi mai paha i kuniia E+, e holo nei ma Manoa; 50 iio lio wahine me keiki, kuniia PxC, a me i kuniia C+, ma Manoa i oleloia.

                He 3 kaa bipi, 8 lei bipi, me 13 kaulahao, a he moraki i hanaia e Simona Kaai mawaena o Ruth Keelikolani me J. R. Silva, i kakauia ma ka la i o Iulai 1879, a i kopeia ma ka buke 61 aoao 205 me 206, a o ka waiwai i hanaia mawaena o ka aoao hoopii a me Lopez ma kekahi palapala moraki i kakauia ma ka la 13 o Augate, 1883.

                ASHFORD & ASHFORD, no ka aoao hoopii.

                CECIL BROWN, aoao pale.

INO. H. SOPER, Hamuku.

Honolulu Nov. 3, 1885.        2049-2ts.

 

                MA KE KEENA O KA LUNAKANA WAI KAAPUNI Apana Elua o ko Hawaii Pae Aina.  Ma ka Waiwai o Peelua k. no Kaloa, Koolau, Maui, i make

                Ua heluheluia a ua waihoia ka palapala noi a Mahiai (k.) ka Luna Hooponopono o ka waiwai o Peelua (k) no Koolau Maui, i make e noi ana e hoapono ia kona Moo Waiwai, a e hookuu ia mai ka oihana, a e hooholo ia i no hooilina.

                Nolaila, ke kauohaia aku nei na kanaka a pau, ke pili, o ka POAONO, oia ka la 21 o Novemba. 1885, ma ka hora 9 A. M., ma ka hale hookolokolo ma Makawao oia ka la a me kahi i kohoia no ka hoolohe ana i ua nonoi la a me na mea kue ke hoikeia.

ABR. FORNANDER

Lunakanawai Kaapuni Apana Elua  H. P. A.

Lahaina, Oct. 29, 1885.        2049-3t.

 

                HOOLAHA hooko Moraki me ke Kuai, Mamuli o kekahi man kuai i hoikeia maloko o kekahi paiapala moraki i hanaia mawaena o S. B. Kaalawamaka o ka aoao mua, a me J. L. Purvis o ka aoao elua, ma ka la 17 o Maraki 1884 i kakau kopeia ma ka buke 83 aoao 450 a mamuli o ka uhaki ana o na kamu aelike o kela moraki, nolaila ke hoolahaia aku nei e ka mea nona ka aoao elua o ua moraki nei, e hooko ana oia ia mana kuai a ma ia hooko ana, e kudala akea ana ia i ka aina i hoikeia ma ia moraki, ma ka POAKAHI la 7 o Dekemaba 1885 ma ke keena kudala o F. P. Adams, ma Honolulu, ma ka hora 12 o ia la, Aia ma kahi o W. R. Kakela na olelo hoakaka no keia mea.  Hanaia i keia la 5 o Nov. 1885.  J. L. PURVIS, Mea Moraki mai

                Penei na aina e kudala ia ana : O kela mau aina e waiho la ma Hamakua Hawaii, he elua apana aina waiwai nui e like penei :

  1. He 95 eka ma Kuilei i hoakakaia ma ke Sila nui helu 2584 ma ka inoa o Kauhaeulei.
  2. He III eka ina Papahi a me Ku ma Hamakua i oleloia maluna; he maikai ke kuleane.

2049-5t

 

                HOOLAHA HOOKO MORAKI ME KE KUAI.  Ma keia hoolaha ke hoike nei i kulike ai me kekahi mana kuai i hokeia maloko o kekahi palapala moraki i kakau ia ma ka la 14 o Novemaba 1882, mawaena o J. W. Kainapau o Kohala, Hawaii, J. W. Moanauli Jr. Honolulu, Oahu, a me Chas. M. Cooke, makua-hanai o Dora a me Paul Isenberg, i kopeia ma ke Keena Alna ma Honolulu, ma ka buke 74 na aoao 483 me 484, a eia ke paa nei ma kakahi palapala i kopeia ma ke Keena Kope ma ka buke 91, aoao 121; a mamuli o ka uhaaiia ana o namu aelike o ka moraki i oleloia oia ka uku ole ia ana o na pomaikai a me na mea e pili ana, nolaila, e hooko ia aku ana ia mana kuae ma ke kudala akea, na pahale i morakiia e like me ia malalo iho:

                O na waiwai i hoakakaia ma ia moraki, he apana aina ma Kohala, Hawaii, i hoakakaia ma ke Sila Nui 2359, he 235 eka; ma ke Sila Nui 733, he 37 eka; Sila Nui 5451, he 7 eka, 7 kaulahao, 33 anana, 10 kapuai.  MARY D. RIBE ISENBERG, Ma o kona mau hope H. F. Glade, H. W. Schmidt.

                L. A. THURSTON, Loio no ka Moraki.

                Honolulu Oct. 26, 1885.        2049-3ts.

               

                Ma ke Keena o ka Lunakanawai Kaapani Apana Elua o ko Hawaii Pae Aina, ma ka waiwai o NAULIULII (k) no Kula, Maui, i make.

                Ua heluheluia a ua waiho’a ka palapala noi a Sam. F. Chillingworth e noi ana e hoonoho ia ia i Luna Hooponopono no ka waiwai o Nauliulii (k) no Kula, Maui, i make.

                Nolaila, ke kauoha ia aku nei na kanaka a pau, ke pili, o ka POAKAHI, oia ka la 23 o Novemaba, 1885, ma ka 9 a.m. hale hookolokolo ma Makawao, oia ka la a me kahi i koho ia no ka hoolohe ana i ua noi la, a me na mea kue ke hoike ia.

ABR. FORNANDER

Lunakanawai Kaapuni Apana Elua, H. P. A.

Lahaina, Oct. 29, 1885.        2049-3t

 

                MA KE KEENA O KA LUNAKANAWAI KAAPUNI, Apana Elua o ko Hawaii Pae Aina.  Ma ka waiwai o Piimaiwaa (k) no Wailuku, Maui, i make.

                No ka mea ua hoike mai na Komisina i koho ia e keia Aha e mahele a e hookaawale i ka mahele o ka wahine o Piimaiwaa (k) no Wailuku, Maui, i make, i ko lakou hana imua o keia Aha.

                Nolaila ke kauoha ia aku nei no kanaka a pau ke pili, o ka POAHA, oia ka la 19 o Novemaba, 1885, ma ka hora 8 A. M. ma ka hale uookolokolo ma Wailuku, oia ka la a me kahi i koho ia no ka hoolohe ana i na hoike o ua Komisiana la, a e hoapono a hoapono ole ia.  Lahaina, Oct. 28, 1885.

ABR. FORNANDER,

Lunakanawai Kaapuni Apana 2. H. P. A.

2049-3ts.

 

                MA KE KEENA O KA LUNAKANAWAI KAAPUNI Apana Elua o ko Hawaii Pae Aina.  Ma ka Waiwai o Nailiili (k) no Kamaole, Kula, Maui, i make.

                Ua heluheluia a na waiho ia ka palapala noi a Kaana (k) a me Kaiahua (w), e noi ana e hooponopono ia ka waiwai o Kailiili (k), no Kamaole, Maui, i make, a e hooholo ia i na hooilina.

                Nolaila ke kauoha ia aku nei na kanaka a pau he pili, o ka POALIMA, oia ka la 27 o Novemaba, 1885, ma ka hora 9 A. M., ma ka hale hookolokolo ma Wailuku, oia ka la a me kahi i koho ia no ka hoolohe ana i ua nonoi la a me na mea kae ke hoike ia.

ABR. FORNANDER.

Lunakanawai Kaapuni Apana Elua H. P. A.

Lahaina, Oct. 29, 1885        2049-3t.

 

NA HOOLAHA HOU

 

                HOOLAHA HOOKO MORAKI.  Ke hoolaha ia aku nei ma keia i mea ekalike ai me na mana kuai i hoikeia ma kekahi mau palapala moraki ekolu i hoakakaia penei:

                Palapala moraki i hana ia e ALBERT K. KUNUIAKEA no Honolulu, Mokapuni o Oahu, i ka hui Hawaiian Investment and Agency Company ma ka hoke 76 aoao 180---2: a i hooliloia ia Alexander J. Cartwright no Honolulu i oleloia ma o kekahi palapala kuai i hanaia ma ka la 27 o June 1884, a i kakau hope ia ma ka buke SS aoao 216----7, a----Moraki i hanaia e Albert K. Kenuiakea i oleloia ia Alexander J. Cartwright i oleloia ma ka la 28 o Maraki, 1883, a i kakau hope ia ma ka buke 79 aoao 351----4.  3----Moraki i hanaia e Albert K. Kunuiakea i eleloia ia Alexander J. Cartwright i olelo ia ma ka la 23 o Augate, 1883, a i kakau kopeia ma ka buke 84 aoao 3, a ma ka uhaiia ana o na kumu aolike o ua mau moraki la, nolaila ua manao ka mea iaia ua mau moraki la e kudala ua manaoka mea iaia ua mau moraki la e kudala akea aku mahope iho o ka pau ana o ka manawa i hoakaka ia ma ke kanawai, i na hale, na aina, a me na mea a pau i hoikeia ma ua mau palapala moraki la a no ke kumu i hoike mua ia ae nei.

                O na waiwai i hoikeia ma ua mau palapala moraki la oia keia malalo iho:

                Kukuau---Hilo, Hawaii.  He ahupuaa 4840 eka, Kuleana helu 8515 Palapala Sila Nui, helu 1666 aole i hoolimalimaia.

                Laimi----Hilo, Hawaii.  He ahupuaa Kuleana. helu 8520, aole i hoolimalimaia

                Waiaka-iki----Kohala, Hawaii.  he ahupuaa 58 eka, Palapala Sila Nui, helu 1668, hoolimalimaia ia John Parker a e pau ana Okatoba 1, 1886, me ka mana hooloihi hou i ka manawa hoolimalima.

                PAHOEHOE----Kona, Hawaii.  Palapala Sila Nui, helu 1668, aole i hoolimalimaia.

                MALA----Lahaina, Maui,he ulu niu 6, 1-2 eka, Kuleana helu 5483,Palapala Sila Nui helu 6777, hoolimalimaia ia H. Turton a e pau ana i Sepatemaba 1, 1886.

                Kapunakea----Lahaina, maui.  i eka Kuleana, helu 5483, Palapala Sila Nui, helu 6777, hoolimalimaia ia H. Turton a e pau ana i Sepatemala 1, 1886.

                PUAKO a i kapaia o Maunakui----Lahaina, Maui, pahale, I ruda 28 peroka, Kuleana, helu 5483, Palapala Sila Nui, helu 6777, aole i hoolimalima ia a eia i keia wa ke malama ia nei e David Taylor.

                PUUNOA----Lahaina, Maui, 8.15-100 eka, Kuleana, helu 8515.  Palapala Sila Nui, helu 1667.  Apana 1 2.11-100 eka.  Aina kalo. Apana 2, 5.60-100 eka.  Aina Kanu ko.  Apaua 352-100 eka.  Aina kanu ko, aole i hoolimalimaia.

                OWA----Wailuku, Maui.  Palapala Sila Nui, helu 2155, aole i hoolimalima ia.

                HALEHAKU----Hamakualoa, Maui.  3653.-51-100 eka Kuleana, helu 8515, Palapala Sila Nui, helu 1666.  O ka apana kalo o keia aina i hoolimalimaia i kekahi Hui no $200. no ka makahiki e pau ana Ianuari 1, 1886.  O ka pono ala no ka auwaha wai i hoolimalimaia i ka Haiku Sugar Co., no $100. o ka makahiki e pau ana Okatoba 2, 1896.  O ka pono ala no ka auwaha wai i hoolimalimaia ia C. Spreckels no $100. e pau ana Iulani 1, 1899.  O ka auwaha waii hoolimalimaia C. Spreckels no $200. e pau ana Iulai 1, 1899.  O ka auwaha wai i hoolimalimaia ia C. Spreckels no $100. ea pau ana Iulai 2, 1899.

                PUAHALA----Molokai.

                LUAKAHA----Oahu Aina hanai holoholona ma ka awawa o Nuuanu, 81 eka. Kuleana helu 8515 Palapala Sila Nui, helu 6776, aole hoolimalimaia.

                PALLY PLACE----                Pahale a he aina hanai holoholona 22 eka.  Palapala Sila Nui, helu 3.  Hoolimalimaia ia P. C. Jones a e pau ana Okatoba 1, 1886, me ka mana no umi makahiki hou no----

                KUIHELANI----Pahale ma Honolulu, kihi o na alanui Beritania a me Rikeke 55 anana a me 15 kapuai, aole i hoolimalima a ke noho ia nei i keia wa e A. K. Kunuiakea, Kuleana, helu 96, Palapala Sila Nui, helu 2647.

                Ahupuaa o Puou e waiho la ma Lahaina, Maui, a i hoakaka lea ia ma ke Kuleana, helu 8520, Palapala Sila Nui, helu 6727.

                Hanaia Honolulu Nov. 2, 1884.

ALEX. J. CARTWRIGHT,

Mea Moraki.

J. M. MONSARRAT, Loio no ka mea moraki.

2049-4ts.

 

[ POO AUPUNI.

                ILOKO o ka Aha Hookolokolo Kiekie o ke Aupuni Hawaii.

                KALAKAUA, ma ka lokomaikai o ke Akua o ko Hawaii Pae Aina Moi:

                I ka Ilamuku o ke Aupuni, a i ole i Kona Hope, me ka mahalo:

                Ke kauohaia aku nei oe e kii aku ia BENJAMIN DEXTER ka mea i hoopiiia, ina e waiho mai ana oia i kana pane i kakauia iloko o na la he iwakalua mahope iho o ka hookoia ana o keia, e hele mai imua o ka Aha la e malama ia’na ma ke Keena Hookolokolo o ka Hale Hookolokolo ma Honolulu, mokupuni o Oahu, ma ka Poakahi, la 5 o Okatoba e hiki mai ana, ma ka hora 10 kakahiaka, e hoike mai no ke aha la e ae ole ia ai ke noi a SARAH L. DEXTER ka mea hoopii, e like me ka mea i hoakakaia iloko o kona palapala hoopii i pakuiia,

                A e hoihoi mai oe i keia palapala kii me ka hoike piha o kau mau hana no ia mea

                                Ikea ka Mea Hanohano A Francis Judd [Sila] Lunakanawai Nui o k o makou Aha Hookolokolo Kiekie, ma Honolulu i keia la 29 o Iulai, M. H. 1885.

HENRY SMITH,

Hope Kakauolelo.

                Ke hooia nei au o na mea i hoike ia ae la maluna, he kope oiaia no ia o ka palapala kii o ka hinia i hoike ia ae la maluna.

                Ike ko’u lima i keia la 9 o Okatoba,1885.

WILLIAM FOSTER, Kakauolelo,

KAUOHA NO KA HOOLAHA.

                Oiai mamuli o ka hoike ana mai a ka Ilamuku ma ka hihia i hai ia ae la maluna mahope o kono imi pono ana, aole i loaa ka mea i hoopiiia, nolaila ke kauoha ia nei e hoopanee ia ka hihia i oleloia a hiki i ke Kau o keia Aha Hookolokolo e hiki mai ana (Kau o Ianuari 1886) a e hoolahaia aku i kope oiaio o ka palapala kii i hooia ia iloko o na nupepa Hawaiian Gazette a me ke KUOKOA no na manawa aole e emi mai malalo o eono, a o ka hoolah hope loa ana aole e emi mai malalo o iwakalua la mamua ae o ke Kau e hiki mai ana.

                A ua kauoha hou ia e hoouna ia i kope o keia palapala kii a me ka hoopii i hooia ia ma ka Hale Oihana Leta i ka mea i hoopiiia BENJAMIN DEXTER ma San Francisco, mokuaina o California, Amerika Huipuia.

                Kakauia Honolulu Okatoba 9, 1885.

A.       F. JUDD.

Lunakanawai Nui o ka Aha Kiekie.

                Ikea:

Wm. FOSTER. Kakauolelo.        2046-6t.

 

                HOOLAHA LUNAHOOPONOPONO WAIWAI.  Ua hookohu pono ia mai ka mea nona ka inoa malola iho i Lunahooponopono no ka waiwai o Jao. Puni o Koloa, Kauai, i make kauoha ole.  O ka poe a pau he mau koina ko iakoa i ka waiwaii oleloia, e hoike mai iloko o na malama eono mai keia la aku, a i ole pela e hoole mau loa ia aku no lakou, a o ka poe he aie ko lakou i ua waiwai la, e hookaa koke mai i ka mea nona ka in a malalo iho.

JARED K. SMITH

Lunahooponopono.

Koloa, Kauai, Oct. 24, 1885.        2048-4ts.

 

                AHA HOOKOLOKOLO Kaapuni Apana Eha o ko Hawaii Pae Aina ma ka hooponopono waiwai, ma ka waiwai o KUAPUU k. no Waimea, Kauai, i make kau ha ole.  Imua o ka Lunakanawai Kaapuni ma ke keena.

                Ma ka heluhelu a me ka waiho ana wai o ka Palapala Noi a Mrs. Kalua Pauole e hoike mai ana o Kuapuu k. no Waimea, Kauai, ua make Kauoha ole ma Waimea, ma ka la ----o Sepatemaba, 1883, a e noi ana e haawi ia ka Palapala Hookohu Lunahooponopono Waiwia ia G. W. Pauole.

                Ua kauohaia o ka POAONO, la ai o Novemaba, 1885, i ka hora 10 kakahiaka, oia ka manawa i kohoia no ka hoolohe ana i ua noi la imua e ua Lunakanawai la, ma ke Keena Hookolokolo o keia Aha, ma Koloa, a ma ia manawa a ma ia wahi e hele mai ai na mea a pau i pili e hoike mai i ke kumu, ina he kumu oiaio ko lakou e ae ole ia ai ua noi la.  A o keia olelo kauoha e hoolahaia ma ka olelo Hawaii i ekolu pai ana ma ke KUOKOA, he nupepa ma Honolulu.  Kakauia ma Koloa, Kauai, ko Hawaii Paeaina Oct. 17, 1885.

JACOB HARDY.

Lunakanawai Kaapuni Apana Eha. 2047-3t

 

NA HOOLAHA HOU.

 

                KUAI A KA HOPE LUNA MAKAI NUI:---- i kolike ai me kekahi kauoha no ke kuai mai ia Hon. E. Preston. kekahi o no Lunakanawai Kiekie o ka Aha Kiekie, ma ka hihia o Bishop & Co. vs Lorrin A. Andrews i hanaia ma ka la 8 o Novemaba. 1885. e kuai aku ana au ma ke kudala akea, ma kahi noho o Lorrin A. Andrews, na mea i hoakakaia malalo, ma Makawao, Maui, ma ka la 10 o Dekemaba, 1885, a ma ka hora 12 awakea. o keia aina a pau e waiho la ma Haiku, apana o Makawao, Maui, a i hoakakaia ma kekahi palapala mai ia E. H. Allen ia Lorrin A. Andrews, a i kakania ma ka la 12 o Sepatemaba. 1878, i kope ia ma ke Keena Kope Palapala, ma ka buke 56 aoao 307-308, he 2-3 i mahele ole ia, a he apana a mahele hoi i hookakaia ma kekahi palapala mai ia R. Armstrong ia E. H. Allen i kaukauia ma la 5 o Maraki, 1851, a i kopeia ma ka buke 4 aoao 432. a me na hale no hoi napo no mekini, na pono ipuhao mahu, a pela aku, o Andrews i oleloia, ma kona wahi i olelo ia; a me na lono kaa bipi kauo, me na lei me na kaulahao na mea paahana, na papa, ka waole, a me na waiwai o ae i ona ia e Andrews i oleloia ma ua wahi la i oleloia; a he 140 bipi kauo, 30 bipi, 30 lio; oia na waiwai i hoakakahia ma ia moraki mai ia Andrews i oleloia a ia Bishop & Co. i oleloia, i kakauia ma ka la 24 o Dekemaba, 1884, i kopeia ma ka buke 70 aoao 366-368; a he hookahi no hoi hale Kamana me Amara, hookahi hale noho ma ia wahi i oleloia, 4 kaa bipi nui, 2 kaa bipi nuku, a he mahele hapalua hoi iloko o 200 bipi waiu, me na puaa, na mea paahana a pau, a me na waiwai e ae i hoohanaia e Andrews i oleloia, a me namea ana i kuai mai ai mai ka la o ka moraki i oleloia; oia no na waiwai i hoikeia ma ka moraki ia Andrews i oleloia a ia Bishop & Co. i oleloia, a i kakauia ma ka ia 23 o Mei, 1883, i kopeia ma ka buke 94 aoao 226.

                O ke kuai kudala i oleloia, oia no ka hookuana i ka mana kuai o ia moraki i oleloia no ka hoolawa ana i $6469.70 ka huina ale o ka moraki lilo no na palapala.
S. F. CHILLINGWORTH.

Hope Makai Nui O Makawao

2060-4ts.

                OLEI O HOOLAHA :---E ike auanei na kaua ka a pau, owau o ka mea nona ka inoa malalo nei, ke kane mare a KEOLA (w); oiaiua haalole kumu ole mai oia ia’u, nolaila ke papa aku nei au i na ano kanaka a pau, aole e hoaie mai iaia; a mai hookipa a malama no hoi kekahi iaia, o pilikia auanei. 

 MOINO

Keawawaihe, Waialua, Oahu, Nov. 3. 1885

2049-4ts.

                OLELO HOOLAHA :---Ua haalele kumu ole mai ka’u wahine mare ia’u, o Ana Koko no Waialua, Oahu.  Nolaila, ke papa nei au i na mea a pau mai hoaie iki kekahi iaia, aole au e hookaa, maluna no o oukou ko oukou poho ke hoolohe ole oukou i keia kauoha.  ke papa pu nei au i ka’u mau mea a pu aole ona mana e kii me kuu ae ole.  Owau iho no me ka oiaio.

M. KAMEO

Waialua, Oahu, Oct. 21 st, 1885.        2047-3ts.

                APANA OHI AUHAU O KOOLAU LOA :---Ina mea a pau i Heluia ko oukou mau Auhau ma ka apana o Koolauloa nei, ke kauoha ia aku nei oukou e hookaa koke mai oukou i ko oukou mau Auhau ia’u, ma ko’u hale noho ma Puheemiki, mamua ae o ka la 15 o DEKEMABA, 1885.  E hoopii ia ka poe hookaa ole e like me ke kanawai.

J. M. KAUAHIKAUA.

Luna Ohi Auhau.        2050.

                HOOLAHA HOOKAPU AINA :--- Ua papa loa ia ka hele wale ana o na holoholona Lio. Bipi, a me na ano kanaka a pau aole e hele wale a lawe wale hoi i na pono a pau mai luna aku o kuu aina, oia hoi ke Ahu puaa o Waipio Komohana, ma Hamakualoa, Maui.  O ka mea kue i keia a loaa i kuu hope a’u i hookohu aku ai, oia hoi o Poopaa, e hoopii no au e like me ke Kanawai.  E lilo keia i kanawai mai keia la aku a mau loa.

BENJ. TADA.

Kawaiki, Kaupakulua.        2050-3t.

                HOOLAHA A KA LUNA HOOPONOPONO WAIWAI :--- Ua hookohuia ka mea nona ka inoa malalo iho, e ka Mea Hanohano, ABR. FORNANDER, ka Lunakanawai Kaapuni o ka Apana Elua o ko Hawaii Pae Aina, i Luna Hooponopono Waiwai, ma ka waiwai o NOA (k) o Ualapue, Molokai, i make kauoha ole Nolaila, ke kauoha ia aku nei ka poe a pau i aie iaia, e hookaa koke mai, a me ka poe ana i aie aku ai e hoike mai.  A ina he mau waiwai ko ka mea i make ma ka lima o kekahi poe, e hoihoi mai ia’u, a e loaa no au ma Kaluaaha, Molokai.

D. KAAILAU.

Luuahooponopono Waiwai o Noa (k)

2050-3t.

                HOOLAHA HOOKO MORAKI ME KE KUAI :--- Mamuli o kekahi mana kuai i hoikeia maloko o kekahi palapala moraki i hanaia mawaena o Iosia Ohia no Waihee mokupuni o Maui o ka aoao mua, a me H. A. Widemann o ka aoao elua, ma ka la 30 o Novemaba 1881, i kakau kope ia ma ke Keena o ka Luna hooiaio kope, ma ka Buke 70 aoao 320-2, a mamuli o ka uhaiia ana o na kumu aelike o kela moraki, nolaila, ke hoolahaia ‘ku nei e ka mea nona ka aoao elua o ua moraki nie, e heoko ana oia ia mana kuai, a ma ia hooko ana, e kudala akea ana ia i ka aina i hoikeia ma ia moraki, e like me na hoakaka ana malalo iho, ma ka POAKOLU Novemaba 18, 1885 ma ke Keena Kudala o Lewis J. Levey, ma Honolulu, mokupuni o Oahu, ma ka hora 12 o ke awake’e o ia la.  No na mea i koe, e ninau ia J. M. Monsarrat, Luio ma ke Kanawai.

HERMANN A. WIDEMANN,

Mea Moraki.

Honolulu, Okatoba, 22 1885

                O ka aina e kudala ia aku ana oia no kela apana aina a pau e waiho la ma Waihee i ole loia, nona ka ili he 2 9-10 eka, a oia no hoi ka apana aina i hoakakaia na palena ma ka Palapala Sila Nui helu 3385. kuleana helu 442 a i lilo mai ia Iosia Ohia i oleloia mai ia Lole (w) mai ma o kekahi palapala kuai i hanaia ma ka la 26 o Ma.aki 1877 a i kakau kope ia ma ka buke 49 aoao 326, a me kela apana aina a pau e pili pu la me ka aina i hoikeia maluna, a oia no ka apana aina i haawiia e C. H. Lewers ia Iosia Ohia i oleloia ma ke kuapo no kekahi lihi o ka aoina i hoakakaia ma ka Palapala Sila Nui helu 3385, a ua hooliloia ua lihi la i olelo ia i alanui i keia manawa.

2047-4t.

                HOOLAHA AKEA :--- E hoi ana o KAUKA PIKA no Kaleponi maluna o ka mokuahi Alameda ma keia hoi ana aku o ia moku.  A ke kauoha aku nei oia i ka poe a pau i aie mai iaia e hookaa koke mai me ka hakalia ole.  A o ka poe he mau koina kahi iaia e hoike aku ma konakeena hana ma Alanui Maunakea.

Nov. 21.          2051-2t.

                HOOLAHA HOOKO MORAKI ME KE KUAI.  Ke hoike nei ma keia ; Mamuli o kekahi mana kuai i bolkeia ma kekahi palapala moraki, i hanaia i ka la 31 o Maraki, 1884, e Kaneumi, O Koolauloa, Oahu, ia John Ross, o Honolulu, a i kopeia ma ke buke, 88 aoao 38, 39, 40, 41, 42, me 43.  A ma o ka uhaiia ana o na kumu aelike i hoikeia ma ua palapala moraki la i oleloia, ma o ka uku ole ia ana.  Nolaila, o na aina a pau i hoakakaia ma ia moraki i oleloia, e kudala akea ia aku ana ma Honolulu, mahope iho o ka hala ana o ka manawa i hoakakaia e ke kanawai.

                O na waiwai e kuai kudala ia aku ana ma o ka mana kuai i oleloia, aia ma ka mokupuai o Oahu, a i hoakakaia malao iho nei :

1.        O kela mau apana aina, i hoakakaia ma ka Palapala Sila Nui, helu 1312, a e waiho la ma Haleaka, Koolauloa, Oahu.

2.        O kela mau apana aina, i hoakakaia ma ka Palapala Sila Nui, helu 6427, Kuleana, helu 6958, a e waiho la ma Makana, Koolauloa, Oahu.

3.        O kela mau apana aina, i hoakakaia ma ka Palapala Sila Nui, helu 7409, Kuleana helu 7685, e waiho la ma Koolauloa, Oahu.

4.        O kela mau apana aina, i hoakakaia ma ka Palapala Nui, helu 2046, Kuleana helu 8164 G. e waiho la ma Kaluanui, Koolauloa, Oahu.

5.        Hoolimalima o umi eka aina, e waiho la ma Kaluanui, Koolauloa, Oahu, no ewalu makahiki.

JOHN ROSS, Mea moraki mai.

Ms o W. C. PARKE,  Loio.

2051-4t.