Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXV, Number 19, 8 May 1886 — HE MOOLELO KAAO NO Baretile Muda, KA HIWAHIWA LUA OLE O KA NANI. A O KE ALII HOI O NA KUPUA A PAU, [ARTICLE]

HE MOOLELO KAAO NO Baretile Muda, KA HIWAHIWA LUA OLE O KA NANI. A O KE ALII HOI O NA KUPUA A PAU,

Ka £3?a eaee ka Macs Kapasaha loa malana o Hakn o ka eie na Uhaae ioa o ks ?c. ka »a±a ī oialeīa "Ke Ki oke ola a £r.<f ka sake xaa 'oa " &c. Jfrc. OIAI ua keiki nei e onhi ana i kar.a n.ea kaua iwaena o ke anaina nui e akoakoa ir.ai ana, sia hoike kama alii Bareiile me kona mau maka eba ka pono iho ana mailena mai o ka anuu me ka inaina nui. a ua hoopailaia kona inaina no na hana a ua keiki nei, nolaiia, ix>ha mai la kona leo nui a weliweli mai ka noho dii mai r no ka iua o ka manawa: E kahi keiki nona ka manao hookiekie ? ua ole, ka mea i ia ai ko'u puuwai nou i keia hora ano, ke kauoha aku nei au ia oe a 0 ka hope loa keia i lehe oe: E hoo kaawale koke oe ano i kau mau mea kaua mai kou ilma ae, no ka mea, a 1 o?e oe e hoolohe mai, e hookau no wau i ka hoopai wehweii maluna ou, ma o kau mea i hoomakaukau ai, a oiaio no hoi, o oe a me kou kaikuahine, he mau manao like ole iwaena oi oiua, a mamua hoi o ke komo ana mai o ko'u poo iloko o keia hale lole nui, ua ike mua wau ia olua a me ko olua mau manao , aka, eia ka manawa e loau ai ka uku panai o ko olua makemoke, ke ole oe e haihoi hou i kou mau manao a pau, a huli mai oe me kou mau manao haahaa a me ka mihi, alai !a, e kapae no au i ko'u inaina mai a oe ae; a e haawi aku no au i kuu hoomaikai ana nou a no kau mau hanaun;* a pau mahope ou.

Lohe āe la ua keiki nei i keia leo e poha iho nei maluna, hoomanao koke ae la oia o kona enemi no. Nolaila, 1 keia manawa no i haliu ae ai kona ma ka iluna a pane ae Ia: Oka mea i puka mai kuu waha mai, he olelo paa loa ia; ao ka hooko wale ia no ka mea e pau ai ko'u manao ana, a oka la ho, keia e akaka ai ko ikaika a me ko mana, ke pakele aku oe mai ka maka aku kuu pahikaua a me kuu mau lima; no iaila e iho mai ano.

Na keia mau olelo i ho# 1 ka inain?.. wela i!oko o ka puuwai c kc keiki alii Baretile Muda, aeu ae la oia aku ae la oia iluna a haiiu ae la i kona kahu hanai a pane ae la: E kuu makua <> ka lewa, e hele ana wau e haawi aku i uku kupono no ka i ala mau hana, a e hoopokole ana wati i kona mau la. Ua pane rrai !a kona makua hanai: Ae, e hele oe e like me kou manao ana Ke pono, aka, ke noi aku nei nae hoi au i -. oe, E malama oe i ke ola o ka lehulehu, e haawi aku i uku e like me kana hana ana, a e malama hoi oe ika ihiL hi ame ka laahia o kou inoa, mai launa a hoopa, aole hoi e kamailio me kekahi o na keiki a kanaka i kou wa e ku ai oe imua o lakou, aka, i kou enemi wale no. Iloko o keia mau minute ake keiki alii e kamailio nei 1 kona makua hanai, aia no ua keiki nei ke hookau la i ka make maluna o kekahi hapa 0 ke anai na ahe lehulehu no hoi na kino make e waiho ana, i loaa aku i ka maka o ka pahikaua a me ka winiwini o ka ihe, a jua kau 110 hoi ka weli oka anaina no i na, no kona lanakila kamahao i loaa ai ma ke kaua lealea. Aka, iaia i kuu aku ai ika ai hoopau o \ona mau sekona hope loa, ua hiki aku la o Baretile Muda ilalo oka anuu, a hele aku la me ka hoopuka ole i hookahi huaolelo, a ku aku la mahope o ua keiki nei e haawi la i ka make malunao kona mau hoa makaainana, a hehi aku la me ka ikaika ma kona kua me ka huki pu ana ae ika ihe mai kona lima ae a pahu iho la i kona kumu i ka lepo a kupono ae la kona oioi iluna. I keia wa no i ala ino ae ai ua keiki nei mai kona hina ana a unuhi ae la i kana pahikaua a oniu ae la me ka hoopuka ana ae i kona manao kaena imua 0 Baretile Muda oiai oia e ku mai ana me ka eehia a me kona puuwai i hoehaia no ke aloha i na kino make e waiho ana he mau luahi na ka make: "Aha! Ooe mai la

ka ia •! Aloha oe e ka mea a Aole i pau pono ae ia mau hopuna olelo ana oiai kana pahi e niniu la, ua paa pono aku la kona pu-a-i i na hma kakauha o ka eueu o ka lewa a kowali ae la īaia i ka lewa rne ka niniu a hookuu ae la o Barettie 1 kona kino i ka lewa e poahi ana, a huli hoi aku la ua eueu nei do ka anuu. I keia wa i hoopiha loa ia ai ke anaina me na nanaina kamahao lua ole a ua hele no hoi a iia ka uka i ke anua ku mai la ke kama alii wohi o ka lewa iluna o ka anuu a pane mai !a: £ nana i ka hopena o ka naau hookiekie a me kona kuhihewa nui. A oiai ua keiki nei e walawa'a ana i ka lewa, ua kau pono ae la kona kino i ma kihi a kona hoa aloha ihe e haawi ae h i kona Go&4 ana no kona kahu, a haule pono iho la oia maluna o! laila me ka iho pololei ana o ke poo mamua a halawai ae la ka oioi o kana ihe rae kona poo a hoea loa ae la ma kona hope a kapaiulu !oa aku la kont kmo make i ka honua e paa ana kana

ihe ma kona kino. aia ka. ua hala, ua f>a:i ka ike ana ika malunalama oka ī Jua keiki nei e !apuu la maluna o kana ihe t ua hou mai Ja o Rar*fci le imua oke araīnj Ena makaainana. aia hoi'aiī o ka mea hoe-ohe ole i ko*j ?eo, aele no hoi keia o ka hof?ena o ko'u inaina maluna ona: a o na kino make e waiho in«»i ia imua o e hooiana iko oukou manao> no ka mea, aia no ko lakokou ola me lakou, e noho me ka.manao maikai, a mai kauniaha no kekahi mea. I ka pau ana. o kana mau kamaiiio ana, ua uhi iho la ke ao malako o ka haie lole e hanuu ana, a pane ae la o Barctile Muda. E hoola ia ka poe pepehiia me ka hala ole, a e hoolilo ka mea hewa i pohaku mai keia la aku a hiki a kau a mau loa aku no.

I ke ao e uhi paa ia ia loko o ka ha le lole, ua nei nakolo ae la na leo paapaaina o ka hekili no 7 manawa, a i ka hala ana ae o kekahi mau minute, ua n:ao ae la ke ao e hoohanuu ana me kona olinolino i na lalapauwila, aia hoi ke kino make o ua keiki nei ua lilo ae la i pohaku, oia a me kana ihe, he poh>ku ia no ka manawa pau ole; a o na mea i pepehi wale ia me ka hala ole. ne mau kino lakou e hooho pu ana me ke anaina me ka hauoli, e puana ana na leo mai eao: Nani ka mana kupaianaha O ke kama alii wohi o ka lewa, Ka mea e noho ana Ma ka poai anuenue, E mau kou ihiihi kapu A me ka weliweliia 0 kou inoa. Mai keia hanauna aku A mau loa aku no.

Ika meha ana īho o ke anaina, ua lai mai la ka Ilamuku nui o ka la a hoomalu mai la 1 ke anaina, a pane ae la: Ano ena makiainana o ke aupuni o Pelekane nei, ua hiki mai kakou ika hopena o na hana o keia la, ua ike ae nei Vakou i na mea a pau.i hana ia i keia la, ao ua mau mea la, he mau mea e ao mai ana la oukou, e pale i ka hookiekie. a me ka ohumu ana nona a no kahi paha o ka ohana alii; nolaila, e ku 3 hoi no ko oukou wahi me ka maluhia a pela kakou e pakele ai mai kona maina mai, Mahope iho oka pau ana o kana, ua hookuu ia ke anaina. A oili hou aku.