Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXV, Number 36, 4 September 1886 — Page 3

Page PDF (1.42 MB)

This text was transcribed by:  Meleana Coito
This work is dedicated to:  Awaiaulu

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

 

Ma Ke Kauoha

Olelo Koolaha

Hinako Hoahu Dala o ka Hale Loka

Hawaii

 

 

 

 

 

Kela me Keia

 

 

 

Pakele Na Ola

He lie mai ka ua lanihaahaa o Hana e heike mai ana ikeia mau mea ho: Ma ka la 27 iho nei oiai kekahi keiki'e auau ana o Hua kona inoa nona paha na makahiki eha, a iaia i pii ae ai a ku maluua o kekahi pahoehoe. ua pakika iho la oia a haule aku la iloko o ka wai ma kahi e amio ika ika ana, a hao aku la ka wai i kona mana. I ka wa a ka wai e lawe ana, ka na pio, ike akua'a o S. M. Moki i ke okuku ia ke kino a nana i haawi ae i ka lono me kona kuhea leo nui ana. Emoole lele aku la oia iloko o ka wai me ka palanehe, a iloko na hakoko pu ana me ka wai no kekahi a, luaa aku la iaia ke keiki e lana ana no iluna me kona e we ana. Laweia mai la ma kapa kahawai a nana ia iho la aohe he mau poino nui.

Ma ia la no ua pii aku la o Maluaikoo ke kupuna kane o keia wahi keiki iuka i kuahiwi, maluna o keia wahi keiki iuka i kuahiwi, maluna o ka lio i ka uhuki ai. Kau aku la oia iluna o kekahi pahoehoe ma kani nihinihi o ke ai a me ke ana ulu pakika iho la ka hoa waia pu au ia. Ka mo la keia maialoo lelwai o'r ke kaa hou ana ke'ea awa M.K Hiai Lei Papoe Hana Maui.

 

Ulesia S. Kalani

Ka Me I Kapala

Ka Aliikaua kaulana ime iloko o ke haua Kuliamolili haloku i ja akau we ka Hiua.

 

Ke Kaii Huiamahi

Mahope iho'o ka hala ana o kekahi mahinamaie a Kalani ma kaniakamalo nei no ka hopena o na me e hana iai ai i ke kulanakau ale I ke'ao ote aku la o Kalani ia Keme'a ua ame aku ia he meahiki iaia a me i aia uali ke haawi waku i na kekua e pili ana i ko akua pi'ikia poio'i iako o ke kulana auhele oia ka Pamei na i pane mai ai.

O make o manna milikia no na ia ko aahu o na ano a pahi a he nui loa hoi ka makaa ai e lawa ai kekahi mau pule e'ua a ekina.

O keia mau a Pematona i hai mai ai ia Kalani ua hoike maoli mai oia i kona hoole ana mai, mamuli o kela leta ana i hoouna ai na Kenela Johnston aka hopu pio ia e nae e Kalani oiai ke kiu e hele ana ma kona ala no ka hikina.

O ka haule pio ana o keia kulana kauhale, ua hiki mai ia i kona wa e hooko ia ai ma ka la a o Iulai a oia ka la a na koa aupuni i komo aku ai iloko o ke kulanakauhale a o ka haule pio ana hui o Vikeluga malalo o ke alaki ana a Kenela Kalani, ke ki o ka ipuka o ke alawau moana o ka Misisipi.

I ka wa i lohe ia aku ai o keia mau lono o ka lawe pio ia ana o vikebaga e Kalani i Wasinetona ua lawe koke ia ae la keia mau lono hanoli a puni ka aina. O ka Peresidena aole ana mea nui e ae iloko o ia mau hera, koe wale iho no o ka heluhelu i ka moolelo o ko Kalaui lawe pio ana i ka enemi. Ua he'e aku kekahi o na lono pili kaua o Vikebaga a oia ka ka mea kakau mu pepai pane aku ai.

 

"E Mr. Peresidena, he mau mea hou anei kekahi au e haawi mai ai i keia po?"

"Ae!" wahi a Peresidena. "He nu hou nui: aka, e wikiwiki nae oe, he mau hoaloha kekahi o'u e kali nui la iloko o ka rumi nui. Ua lilo o Vikebaga ia Kalau a oia na plana' hoike kaua i hooma ia mai nei e Rawlins a me Halbert. Mai heluhelu i keia pokole a nau hoi e kakau aku au i kahi leta poko'e, a nau hoi e kakau ka leta loihi: he holo na kanaka nupepa i ke kakau wikiwiki mamua ou."

"Mr. Linekona," wahi a ka mea kakau nupepa. "He mau lono hauoli loa keia ia oe, mahope iha o kou kupaa loihi ana mahope o Kalani?"

"Ae, he oiaio kela." wahi hou a ka Peresidena. "Aole kanaka e hiki ke koho mai i ka nui o ko'u pilikia, oiai au e kali a makaala loa i ka Kalani alakai ana i kona puali i na mokoainao ka hema."

 

"Ua hoino loa na nupepa i ke kamaho ana ia ia," wahi hou a ka mea kakau nupepa.

"Pela no, aka, aole, oia ka hapalua o ka pilikia iloko o na hoino ia e na nupepa," wahi a ka Peresidina. "Ua hoopoka kekahi Senate o Iowa ia Kalani, he kanaka uhaunakoko oia, a he kupono ole ke lawe i ke alakai o ka puali kaua. A oiai kona wa e kamailio ana pela, aole ua e hiki ke lawe mai i kina mau olelo i mea nui, molaila, ua ku ae oia iluna a pani ino mai la i ke pani puka. Iloko o keia mau la elua i hala ae nei, ua lehulehu lakou i komo iloko o ia haawina hookahi, a ua makemake lakou ia'u e hoopau koke aku ia Kalani maluna o ke kahua kaua, a hoonoho aku i kanaka hou ma ke kulana alakai no ko kakou puali.

No keia kaua hookai i loaa ai ia Kalani ua hoonuiwa ia ka manao o na mea ka Peresidena kai hoopeiwa ia no keia mea hou, aka, o ka lahui holookoa o Amerika mai ka akau a ika hema, a o ke aiakai nui o na Keneia o ka aoao kipi oia o Kenela R. E. Lee, he mea khaha loa ia i kona manao ka lilo pio ana Vike baga ia Kalani, he wahi aliikoa wale no oia maialo o kana mau kauoha i ke kaua i Mekiko, He oiaio he wahi aliikoa lawe kauoha wale no o Kalani malalo on a iloko o ia mau kaua, aka e loli mau, he iwakalua makahiki mahope mai, ua haawi pio mai o Kenela Lee ia Kalani i ke kaua o ke kulanakauhale o Rikemona me kona hoomanao ana no ko Kalani kulana haa haa malalo e kana mau kauoha ae on a noho alakai ana ma ke pao o ka puali.

I ka wai i pio ai o Vikebaga ua haae'e me o Kalani ia laila no ke  kulanamema'a o Rikemona. Kahi mui e noho ana e ka Mui kui Peresedina o ka a aihema. He mau kaua e ae kekahi hookai ie mamua o kona hiki ana ahi waheio o keia kowa ewa maika kuashiwi ana. Ua wai ia mai kaua a hele oi ka kakou mea kahi nana i hakea ioa e i kona makeuhau a pani ka aina holookoa.

O ka mea mua loa anu i hana ai oir kamahele ana kona paalii ekolu malele i jookohu aka la ia Kene'i Kanakino Chattanuga no ka make a'a aku i ka uiana mai o Bragg: o honeld no Knoxville no ka makaaia ana aku ia Longstreet o Sherman ekemo oia iloko o Misisipi  a e kipoka aku i ka ene ni e hookahua ana ma na wahi a pa'io o ka ama. O keia mau kuhi kuhi oia ka Kalani mau hoolala  ioua ana no ka opa pu aku ia Kenela Lee ka mea i kapa ia e ka enewi oia ke Kenela kaulana loa a puhi olah o ka Hena.

 

Ka Ahaolelo O 1886

La Hana 91. Sept. 1

Halawai i ka hale e like me ka hoo panee ana.

Hoike a na kosute wae. Na Dole i waiho mai i ka hoike e pili ana i na kanawai e hoololi ana i ka moke, 32 pauka I & Co 1874, a me na pauku 1,2,3,4,7 kanawai o 1874. Noi mai ke komite e waiho ma ka pap oiai aole no he poe i noi mai i mau laikini kuai a puhi waiona malalo o na kanawai mua. Waihoia ma ka papa.

Na ke koite kakau poepoe i waiho mai i ka aie miliona ua pau i ke kakau poepoe ia.

No mai o Kaulukou e kapaeia na ru;a'a e hluhelu ekolu ia i keia mana wa. Aponoia.

Heluhelu ekolu ia kanawai a mahope o ua hooponopono hou ia ana o ke kanawai, ua hooholo ia. Heluhelu mai ka Peresidena he palapala kono i ka Hale e hele aku i ka ahaaina ma kahi noho o ka Hooiliua Alii Liliu. Aponoia, a noi ia mai e hoopanee ka hale i keia auina la a hiki i ka hona 10 a.m Poalima.

Waiho mai ke konuile wae he hoike e pili ana i na kanawai hoopopono i na hale hoopai, hoopololei &C. Apnoia Haawina ka bila kanawai no ke kakau poepoe, a heluhelu ekolu ma ka Poao no. Hoopanee.

 

Aohe Pono Ka Mea Ike Kanawai Ole

Ma ka hihia a ke alii kue ia I… Loka (k) o Napoopoo, e olelo ana ua pepehi ia ka puaa a Nuuanu (w.) in a ka hookiki ana a I. Loka i kana ilio. Ma ka ninau ana i ka hoike o na aoao and elua, ua olelo na hoike o ka aoao hoopii e lilo ka i Loka.

Hoike na hoike o ka aoao hoopiila aoke ilio a I. Loka no umi makahiki a makou i noho pu ai. Ma keia mau mea, ua hoonioe ka olelo Hooholo a ka Aha loaa hou he mau ike o na aoao a elua.

Ua lawe ka meaa hoopilia no ka hoike a ka Hope Luna Helu aohe ilio a ka mea hoopilia ma ka Buke Helu.

Ma ka Ia 17 o Aug. hoopii hou ia o L. Loka e Nuuanu (W)  no keia hihia no. No ka pephi o L. Loka i ka puaa. Eia ka mea hu o ka aka, O.Z.P Kalokuokamaile ke pale o ka mea hoopilia, a o P. Waha ma ka aoao o ka mea hoopii. O keia mau mea aohe laikini Loio; nolaila, eia ka Apana maikai no poe laikini ole.

Oiai, ua hoike na hoike o ka aoao hoopii wa make loa ka puaa. O ka hoike a ka aoao hoopilia, ke ola nei ka puaa. Ma keia mau mea hoomoe hou. E koho i mau komite; he oiaio paha ke ola nei ka puaa ua make paha.

I ka ike na o na komite, ua hele kekahi komite e hoike imua o ka Aha.

Hoike pololei oia aia no ke ola la ka puaa. Aole i pau pono na huaolelo ua hoopaiia o L. Loka a ua hoopii ka mea hoopai ia i ka Aha maluna.

Nolaila ke nonoi aku nei ka mea kakau i na Poo Aupuni a i ke Kiaaina o Hawaii nei e hoopau ae ia C.M Kaeo. Oiai aole oia i maopopo i ke Kanawai. Owau no me ka oiaio.

L.Loka

 

Kane me Kanaloa

Papa laua me Wakea

He mau moolelo Hawaii kahiko kawa. E hoopoka ia akuma ke hookui na hana o ka ahaolelo.

Na Hoolaha Hou.

Halekuai Hou.

Lole Hou!!!

Ka mai Ikuai Maseepai Loa.

Alanui Papu me Kalepa.

Na Lo'e o ma ana a pau ai me.

Keonimana me Keikikane.

Na Lo'e kou.

Na Papaie.

Papaiepu.

Na Pahaa wahi Lai'e

Na Paina la.

A pela Ku.

Heimau waiwai i lawe pololei ia mai pukeia wahi, a i wae papoia me hoi'i kuike me ka makemake o na makamaka Hawaii.

Ka Hale Kuai keia o ke Kanaka Nihune. He mei e lawa ai ka makemake o ka poe u aku o kai loaa.

 

O ko Makou Makia

E Ola Ke Kanaka Ilihune

E hele mai a e nana pono i ke a pau kuhihewa.

Egan & Co.

Mrs. Thomas Jack

Helu St. Alanui Park

Mea Kuai A Lawelawe I

 

Mikini Humuhumu oa Aahu a nui wale Aku

 

He Agena Kuai No Na Mikini

White, New Home, Davis, Crown, Howe, Me Florence, Na Kui Mikini o na, ano a pau a Howard, Na pepa ana lole'o, na ano a pau a me, Kela keiamea.

Na Lopi Mikini A Kalaka

He Agena Kuai I Na

Pu Kailela Pu Panapana Pu ki manu, na Poka, Lu Pula, Kuakepele.

Na Kapuahi Aila Mahu

Mai ke nui a ka liilii

Ma ka lawelawe nui ana o'u i ka hana lima akamai o ka oihana hana pa a pela aku, ua makaukau au e hooko kaulua oie i ia kauoja a pau.

O na kanoha mai pa mokaani e hooko koke ia.

 

Hoolaha Kumau

 

Frank Gertz.

Mea Kalepa A Lawelawe Hana Ma..

Na ano kamaa a pau nu na

Wahine Kaikamahine a me Kane.

Na kawaa Ewi a me na Kanaa Luahaa no na Keikikane a mena Kaiuomakua o pa na paikuahouia.

 

Thomas Muldoon

Hale Inu Kope Pookela

Pola Kope me ke I'a Kupa

Umi Keneta.

Ma ka Hale Inu ama kopolii an Saloonma ke kahi o ke alanui. Nuiana me Hoiele.

2050 3M

 

James Dower

Oia hoi o Kimo Kapiolani ka on a mua o ka mokuahi Kapiolani, ka on a mua o ka mokuahi Kapiolani. Ua makau kau oia me na lako apau, no ka hana ana i na waapa a me ka hana hou ana i na waapa naha. Ua makaukau oia me na Wae, na Umii a me na apana hookui e paa ai na waapa, a me na lako e ae no ke paili ana i na waapa F. hele mai ma kona hale ma Manamana, Honolulu.

 

Ke Kuai Hoomaunauna Nui Wale

Ladies Bazaar.

Helu 88. Alanui Papu.

Muumuu Palekoki Kaliki, Hupa, Na Papale Hulu Pua, lipine, Veleveta, Lihilihi & Pela Aku.

 

Na La He Kanakolu Wale No.

Mrs. J. Lyons

 

Nuhou!Nuhou!Nuhou!

Aila Mahu Maikai

Hookahi Pala Wale No No Ke

 

Kini Aila Hookahi

 

Eau e na makamaka! E au!

W kipa ae me ma ka halekuai o

Kakela me Kuke.

 

B.F Ehlers & Co.

Painapa

Poe Kuai i na Ano Lole a Pau.

Helu 99 Alanui Papu Honolulu

 

Kaulana o Kohala i ka Aina Haaheo

Eia la! Eia la! Eia la!

Halekuai Lole Nui

Kaipopihi & Kapaau

P.A Dias

 

Kalo Paloa! Kalo Paloa!

He kalo palaoa ano hou lao.

Ua maemae a hiki i keia me keia kehana o poi nona i ho.

Poi ono! Poi ono!

O ke Kalo Mush no ka paina Kakahiaka. he Ono a a Miko lolohua maoli no hoi.

O keia na juhikahi no ka hana ana i ka poi mai ka palea kalu mai  kumu ao makou hoololi hou ana ka hina ana o ka hana make uuku ka hana he hookahi no hana o keia on a ka hanai an i ke kahi

 

E lawe ma ka Pala Kalo kupono au ai e hoowali ka wai.Palau ai me ke akahele o hakuhake. Kalo i amaka hookomo ia iloko ke   ia i mau pohaku lulu a apanahoonealili ihauna o ka papa kui ai no ka wa pokole a oiai e pumehana ana no e hawei e iloko o ka umeke o ka laa no ia o ka poi ono loa. Ina ua maaenake ia e awawa koke haai e waiho kuhi mahana, ou hookahi la a in a e mau ke makemake e a. E hoomo'a i elua la mamua ae o ka pau ana o ka ai e ai ia ana.