Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXVI, Number 3, 15 January 1887 — ROMURA. KE KEIKI ALII O KA PUUWAI LIONA. [ARTICLE]

ROMURA.

KE KEIKI ALII O KA PUUWAI LIONA.

| Ka mm> i kapaU k* 'Opaa Rom' o m | klluip»i. »0 ( k» P«av»t o kona !»• j bali loki ftfaa« Aeto koi •&* I faulea« u UJblub u»> | aao p»Hh» o Aief« t U. | | ff£ 1 WIK.4 XI ECE V o I 4 At~ l H i I.A f |*O £ A | Eookal:inpua ola Kakakila. NO L A I L A ua ala loa ae Ja ke keiki aiii iluna a kani ae la ka hora ; o ka wanaao, a oiai ou e nana hoomau ak-j ana iluna i kahi o na ohia gala e kau Ij, aia h~i ike aku la oia i ka weli mai o kekahi mea iwaena o na ao polohiwa o ka lewa, a no la mea -ia i nana hoo nau loa aku ai me kona manao he hoku welowtlx Aole i 1 uliu «ke maopopo ia aku la ua mea nei. a o ka a o ke daimana a me ka weli o ke gula o?a ke nee awiwi mai ana, no ia mea i makaukau ae ai kr keiiei alii a iho la īaia o ua aihue nei keia e kii mai ana i na hua ohia gula.

He manawa ole kokoke loa mai la ua mea nei a ike pono aku la keia he manu nui i paapu kona hulu i ke gula ame ke daimana nani lja. Ika ike ana mai o ua manu nei i ke keiki alii R<>mura ua lele kikaha ae la o a a kau iho la ma ka aoao o ke kumu ohia gula me ka leha ana mai o koni mau maka i ke kiikiahi e nana pono aku la, a ia wa no t kani ae ai ua manu nei penti: Ke ki, K.a-maio, Kamalae, Kanapoe, Kimo-kimo-ka-'a-lele. Ke-ki, Kamalo, Kamalae, Kana-poe, Kimo ki-«no-ka la-lele. No ekulu manawa oke kani ana o ua miuu nei, a ia manawa pu no 1 iho mai ai kona eheu akau e lalau i ka ohia g ila, a ia minaw i hookahi pa no hoi i hopu aku ai o Romu ri i ka eheu o ua mjnu nei a paa loa, a noomaka iho la laua e aumeume me ka ikaua nui o ke kanaka koa, a haki haki liilii aku la na lala o ke kumu ohta a haule pu aku la laua ilalo o ka honua e kupapa ana me ka alaa pu ana i na (aau o ke kihanai.

O ka haluiu nui o ka eneu o ka ma nu e upoi li, ua like ia me kekahi makani p iahi >hio nui e puhi ana i na lai. laau a kiola aku la i ka iewa, a ia maniwa no i hooho mai ai na laau oua kihapai nei i ka huaolelo ho >kahi: Huro ! na ke keikialii Romura ke eo, a o

ka manawa no uhemo ae ai o ua manu la, paa ana hoi i}ka lima o ke keikialii elia hulu o korto eheu, a he g ila a me ke daimana ui\Jnau hulu nei, a o ka manawa no ho.Ai i nalo hikiwawe ak;i ai ua nunu iluna lilo 0 na ao. E na hoa hooh'.alaai o keia nanea, ua loaa pahi he haohao iloko o oukou no keia monu ka mea nana e aihue mau nei na ohia gula ekolu a ka moi. O ua manu la o no ia la mei e ku la i ke alo o Hoomahieike kula (Euroria Gimohera) ke ka ksmahine muli a D»abolo (Aboderubima) i aku ia oukou ma kekahi o na helu i hala o keia moolelo eehia e ka manawa. O Manuokekula oia pe - noi no o Rabiada Gom >hera ke k-.«i--kamahine niapo a ka moi Aboderubi ma, a i hooliloia ai i kino manu i i<aa pu kona hulu i ke gula a me ke daimana no ka hanau ana i na keiki paha'o 1 h i'o Duboida me Libano, na olali hoi o ka iu o Gomohera, a o ke ala i ike

ole ia e ka manu. E ka mea heluhelu e huli hou aku kaja i hooe i ka mahinnai o Rine Kama kahi a ko kaua iwikani e noho la. Ika manawa i lilo aku )a ka ma nu, ua hoi aku la ke keikialii malaio o ke kumu ohia gula nona na lala e muu la ilalo a me na hua ohia guU ekolu, a oii kana i lalau iho ai a hodkomo iloko o kekahi hinai.

I ka manawa i wthe nai ai o ka pawa o ke ao, a mamua ae o ka 0 ana mai o na kukuna olino 0 ka la, i hoea aVu ai ke krikialii mawaho o ka ipuka 0 ka halealii Kinimaiiehuna no ka haUwai ana me kona makuakane ka Moi Rabona e ake mai 'a e lohe i na nu hou o ke kahua kiai i ha ohia gu!a ekolu mai kana keiki aku. A oiai ka moi e noho ana maluna o kona noho iloko o ka runii hookipa o ua Kiniunailehuna kaulana la, ua komo aku ia ke keikiaiii me na ka na wawae mama. 1 ka ike ana mai o ka moi ua ku ae la oia iluna a haawi mai ia i kooa a!o ha kak'hiuka i ke keikialii, a nīnau mai la 1 ka mea hou, a hahai aku la no hoi o Romura i na mea a pau me ka ho ike pa ana aku 1 na hulu elua i moku mai ai mai ka eheu o ka nunu aihue, oia hoi he gula keeahi hulu a bed ti- | man- hoi kekahi. 1 ka ike aoa oka nioi i na hulu, ua puili ae la oia ma ! ka wawae o kana keikl

I Ua kauoha ae la ka moi i kana e!e!e j lawe kau ha c kuahaua aku e n >ho ana ! ka ahaolelo kuikawa; a ota ka ka elele | i lawe aku ai i ka h>he no ua ahao'eio : la, a oiai ka ahaoklo i hui ae ai a me ! aa kamka e nunua la roa oa aL»he)e o ke kuLanakauhale e ninao ana, pehea ■ mal oei U ua aihue nm, ua loaa paha

i ke keikīaliī ? l*a pha kai { as la ka haie ahao!do iru karuSci e j hnokeke anA no ke ake e !ohc i k* j huakaī a ke keifcuij; a oūi ru met a |pau e mihoana, ua komo mai la ka | Mut a me ke kci*bii: RoeDura, a e paa ma roa ka iima o ka moi he hieai, ja o ka nunawa ake no hai ia i ku at jii na mea a pau duoa a HooieiiUi roa IU ika Mui ame ke keiki a'ii ooio. I ka «ra i aneha īho a? na leo hauwa wa oke anain;, ua ku ae !a ke kv.hina nui o ka Mji a noi m*i la i ka Moi no ka hana i kahea ia ai keia oia hoi ka mea hou mai ke keiki ali? mai, e > hi ike nai ana Oia, a o:aka na mea a > pau i kokua h<e m.*i ai a hiki ika { SUi

Ia wa no i ike ia aku ai ke ktiki ali ike ku ana ae iluna a haiwi mit ia i kona ho >maikai imua o na mea a juu. E na hoa han-hano o keia hale ahaole'o eeh??, a ena makaainana aloha hoi o ke alii, ke haawi aku neiau i ko'u noomaikai n- i ia oukou a hiki i ko kakou makua M<»i ma ka nohealii. Ano e hoike ak j ana au t ka mea hou o ko'u kahua kiat, a oia ka'u e noi aku ne i ka Ilamuku nui e lawe la mai o Luba!a jke kanaka kuaaina maloko nei, ka me a nana i oUlo mai ta'u e hele au e i ke kiai ana ika aihue nui o ka po, a i loaa ole alaila e make iho oia no'u e !i j ke me ke kanawai i kauia, a i loaa hoi, j aLila, na'u e haawi aku iaia t na mea a pau o kuu aupuni nei. Nolaila, ua hooko aku laka Ilamuku nui, a ua lawe ia mat la ua wahi kanaka j nei, me ka manao oua wahi kanaka l nei o mau hora hope loa ia e alakai ia la no ka hale ahaolelo, i ka noho ana iho o ka liamuku a me kahi kana<aka kuaaina Lubala, ua kamailio hou mai \a ke keiki alii i Va i ana mai penei:

l)>vau ke kiai liope loa eku aku la īmua o oukou mai ka M<»i iluna oke kalaunu a i ka lopa iloka o ka pupupu hale e noho niai nei, a o Luhala hoi ka hopo oie, a o ka hope loa hoi o na kanaka nana e kaupalem ke kanawai, a e hoolohe mai oukou me ka malie. A oīa ka Ro u ira i k iu piu aku ai i ke ano o kana niea i ike ai ame kana nau hana me ka aihue i ua po la a me ka lilo ana o ka aihue. A wahi a Romura, o ka mea nana e a>hue mau n«ii na hua ohia gula he manu i oi aku k >na nui mamua o na manu a pau oka h.onua, a o kona iiulu he a me ke elaimana a ia wa no oia i lalau iho ai ina hulu loko o ka hinai a hoikeike aku la.

I.i wa no i hooho ae ai na mea a ! oau i ka olioli a puai mai \,\ na leo ma- j halo nui na lehelehe mai nn ke keiki | «lii. Ua hoike ae ka mea ha.ia g»jla a me ke elaimana, he gula a me ke ilaimanō wale no ia. Nolaila ua hookuu ia kahi kanaka kuaaina Tubala a ua hoolilo io ae la oia i kuhina nui no ke aupuni o Pelekane. Oiai ka ahaolelo e n<»ho la, ua noi ae la ke keiki alii e hele e huli i ka manu nona ke'a hulu gula ame daimana, ao ka aihue hoi nana e aihue mau nei. He wa loihi ka nvAe ana o ka ahaolelo i ka hoopaapaa a no na la ekolu ua houholo ia, e kiai hou akt iua aihue la ika manawa i maa nnu iaia i ke kii ana mai i na hua ohia gult ekolu, a ina e li!o heu alaila, e ae J-ki; <e keiki alii e huli i kela aihue. I N l.ula ika la hope loa oka piha |ana o ka mahina a ma ia po i hoi hou aku ai ke keiki alii a iluna no o kela noho mua ana i noho iho ai oia, a aole I>a i hoi hou mai ka aihue. Aoi t kana i hoike aku ai i ka moi a »ne na lala oki ahaolelo, no ia mea ua hooholo ia e heie ke keiki alii e huli i ka maru hapa ike gula a hapa ike daimana, a o ke ala hoi i ike ole ia k«ma hopena a o ka mea huna pohihihi hoi i ike ole ia kona wahi i noho ai.

£ na hoa heluhelu e ka'i iki iho kakou a pau pono ae keia wahi mea i koe. 0 ke kauoha a kona mikuakane h2*| nai o nah i,ioo oia kona wa e hu« { h>u ai laua n Jai!a, ika piha ana cb i manawa, ? kau ae ai ke keiki alii rns | luna o kona lio eleele a kamoe aku !.* ■ i kana huakai hele no ka aina o kona ( luaui hanai a mak>ko t> ka ba!e alii lana t noho ai i hui ae ai utc «.( aloha, oiai ka moneka e waiho ana i k- ; moe oka mea i aneane e make, a n<>; la mea oia i kahea mai ai i kara keiki. e neenee aku i kona alo. A t kuu keiki hoi k* mea a'o i U*r,ī ai a i hanai ai me ka maiīani ana t nka: waiu o na d>a a tne ka wai o na pua o \ ke kula oia i omo ih » ai i. kou mau 11 opi >pio. i a<ii j ai ia oe, a mai poina noi i na ao ana a! kou makua. A e kuu keiki ke kokoke mai La na ( !a e haule aku ai o kou luaui nel a ' inake iho au, alaila e la*c ia*u a kanu! iluna oka aina Hero< kle. E owili i | keia ili ka mea i kapa ia o ke kau'ahao [ |o ka honua oia hoi o Lcinadia ke ka- ! i mahao, a kanu po iho me a'u iloko o, ka lua. {AOU t Am }