Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXVII, Number 18, 5 May 1888 — Page 2

Page PDF (1.92 MB)

This text was transcribed by:  Ge'nai Fuentes
This work is dedicated to:  ONEHA

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

KUAHAUA.

 

         O MAKOU, O KALAKAUA, ma ka Lokomaikai o ke Akua, Moi o ko Hawaii Pae Aina, ke Kukala aku nei:

         I kulike ai me na Pauku 28 me 45 o ke Kumukanawai, ua loaa i ko Makou oluolu ke kahea ana aku i ka Ahaolelo o ko Makou Aupuni, e akoakoa ae i ke Kau Ahaolelo mau, ma ka Hale Ahaolelo o Aliiolani Hale, ma ko Makou Kulanakahale Nui o Honolulu, no ke kuka ana i na hana o ka lehulehu, i ka hora 12 awakea o ka Poalua, ka la Iwakaluakumamaiwa o Mei, M.H. 1888.

         Haawi ia malalo o ko Makou Hoailona Alii, ma ko Makou Halealii Iolani, ma ke Kulanakauhale o Honolulu, i keia la 25 o Aperila, M.H. 1888, a i ka Umikumamalima o na Makahiki o ko Makou Nohoalii ana.

KALAKAUA REX.

Na ka Moi:

(Kakau Inoaia) W.L. GREEN, Kuhina Waiwai. 2128-5t

 

 

Nupepa Kuokoa.

No ka Makahiki......$2.00

No Eono Mahina....$1.00

KUIKE KA RULA.

Poaono.....Mei 5, 1888.

 

 

KE ALII KA MOI.

 

         I ke kakahiaka Puaha nei, haalele mai la ke alii ka Moi ia Kou nei no ke awa o Kailua, Kona, Hawaii, maluna o ka mokuakaua Beritania Caroline. I ka wa a ke alii i kau aku ai iluna o ka moku, ua kipu aloha ia ae kona hae kalaunu e na aumoku kana e ku nei iloko o ke awa. E malie ka moana a hiki i ka wa a ke alii e hehi ai o kona mau kapuai i ka aina.

 

 

 

KA LUNAKANAWAI S. B DOLE.

 

         I ka Poaono i hala, i pau ai ka hana a na kiure o ke kau o Aperila, malalo o ka noho Kahu ana o Lunakanawai S. B. Dole. O ke kao hookolokolo mua ia o ka makahiki, a oia no hoi ka noho hoomalu mua loa ana mai a Lunakanawai Dole imua o ka aha, me na hihia ano nui a kona noonoo e lawe ai i ke alahele, ka mikiala a me ka hooko maoli ana aku i na iini a me ka makemake io o ke kanawai. Ma kana mau rula ana i ka aha, ua waiho ia ae na leo o ka mahalo e pili ana nona, ma ka hoomanawanui a me ka waipahe maluna o ke kahua hou o kana hana e lawelawe ana, a i loaa aku hoi na hilinai nui ana a ka papa ioio o ke kulanakauhale nei: no kona makaukau i ka lawelawe ana i na aha hookolokelo a pau o ke aupuni.

 

 

KE KUIKAHI LIMAHANA PAKE.

 

         O kela Kuikahi e kaupalena ana i ke komo nui ana aku o na limahana Pake iloko o Amerika, ua kakauinoa ia mai nei e ka Peresidena ma Wasinetona, a ua lilo ia i kanawai no ka aina i keia manawo. Ua hoao pinepine ia keia kumuhana e ka lahui no ke kaupale ana aku i na limahana Pake no na makahiki he kanalima a oi i hala ae nei, a i keia makahiki i hooko ia ai kela mau manao no ka pomaikai o ko lakou mau limahana ponoi iho no na makahiki he iwakalua aole e komo hou na Pake.

        

         O na pee Pake i ae ia ma keia kuikahi no ke komo aku iloko o Amerika, oia no na lona aupuni. na keiki e hoonaauao ia ma na kula kiekie, na poe he mau oihana kalepa, na poe kaahele makaikai honua; o keia poe, o noi mua lakou i na palapala ae holo mai na mana aupuni mai o Kina me ke kakau inoa pu ana mai o kekahi lona aupuni Amerika. me ka hoike pu i kana hana o ke kipa ana aku ilaila, al@ila, oia wale no na kumu e ae ia ai kekahi pake e komo aku iloko o Amerika.

 

         O keia no kekahi o na lawelawe like loa i hanaia ai iloko o ka Ahaolelo o Amerika he So makahiki i hala ae nei, oia ka papa loa ana i na limahana negero e komo mai, ke ole oia he kupa no ka aina e loaa ai iaia na hoopakele ana mai ke aupuni aku. Maluna o keia ninau hookahi, i ala pinepine mai na kuee me na uluaoa, ka haunaele, a me ke kaua o kekabi mau aina, mawuli o ke lehulehu o na lahui like ole iloko o ka aina e kue ana kahi i kekahi A oiai, eia ke boala ia nei kekahi ahahui kue i keia ano hoopae limahana, he manaolana ko makou, e holopono ko kakou mau lawelawe ana me na kumu wehewehe kupono, e noi aku i ko kakou Ahaolelo e noho mai ana i keia mahina ae, e nana ia keia pono o ka lehulehu ma ka holopono loa iloko nei o kakou.

 

 

 

NA LUNA AUPUNI

 

         Ua hoopuka ia iho nei kekahi mau manao i keia mau la aku nei, ua lawe ae ke Kuhina KaLaiaina i. kekahi pou dala a unuhi aku ia i na haawina malalo o kana ohana. Oiai o makou pu kekahi i pahaohao po no ka oiaio a me ka oiaio ole o ia mau hoike, ua hoopuka ia ae e ka nupepa pili aupuni Gazette aohe kahua o ka oiaio no ia mau ano olelo mawaho nei. ua lawe ae ke Kuhina Kalaiania ia mau haawina e like me kona makeniake. He mau lono makani wale no ia.

 

NA MAI LEPER A MA KAKAAKO

 

         I ke ahiahi Poalua nei, i ka wa e makaukau ana ka Papa Oia no ka hoouna aku i kekahi poe mai no Kalawao, ua ulu ao la he wahi haunaele uuku mawaena o na mai. e hoole ana i ko lakou holo aku no Molokai, a oia ka wa i hopuna ia aku ai he heluna nui o na makai ma kai o ka halemai o Kakaako, no ka hoomalu ana ia lakou a me ka malama i ka maluhia .

 

         O keia na hana hupo loa a ko kakou mao makamaka lepera e hapai nei a hoala i na manao kuee He mau hana ku ole ia i ke aloha ka noho huikaupa ana mai me kakou, mahope iho o ka hoopuka ia ana o ko lakou mai, he lepera, a he kanalua ko lakou ola mai e na kauka o ka Papa? Aole o ko lakou paakiki ana e noho ianei, aole e loaa ia mau haawina o ka noho oluolu ana no lakou iho ma molokai? Ua like a like na wahi hoomalu elua, koe wale iho no ko Honlulu nei, he wahi ia e komo aku ai o na mai no ka nana a me ka hoao ana e lapaau ia lakou, a ke ike ole ia ka hiki ke kaohi mai, e hoounaia aku no i Molokai, a e loaa no na haawina like o ka lapaau me ka noho oluolu ana e like me mamua. Nolaila, e na makamaka, e waiho loa i kela mau manao o ka inaina, me ke kapae puaku i ke kuee e ula mai ana iloko o oukou. no ka mei, o ka hua o ia pomaikai ma ka haokaawale ana mai ka oha na ako, oia no ka hoopakele i ka noho maemae o na hoaloha a me ka lehulehu holookoa.

 

 

KO AMERIKA MAU PONO MA HAWAII NEI.

 

         Ma ka halawai ana mai nei a ka Papa Kalepa o Kapalakiko, i ka la 22 o Aperila i hala, a mamuli hoi o ka lakou noi ke aupuni ma Wasinetona, e nana ia na pono o na kanaka Amerika ma na memoku o Hawaii, ua loaa io mai la ka pane a ke aupuni ma o ke Kuhina Nui Bayard la, e hai mai ana i ka makaukau mau o ke aupuni ma ke kulana o ka hoopakele i na waiwai o kona mau makaainana, a o keia iho ka leta ana i hooana mai ai penei: Keena Kuhina Nui, Wasinetona Apr. 21, 1888.

 

         I ka Papa Kalepa o Kapalakiko ua loaa nai ka oukou palapala ia’u o ka la 20 iho nei o keia mahina, i uka li pu ia mai me ka olelo hooholo a ka Papa Kalepa o Kapalakiko, e pili ana no ka makaala a me ka hoopakele ae i na waiwai a me ni pomaikai o ke kanaka Amerika ma na paemoku o Hawaii. I ka pane no ka oukou, ua makemake au e hal aku, ua hoike ke aupuni ma ka apana hana a ka Mana Hooko no na makahiki lehulehi i hala ae nei, me ka makaala ana i na launa pili makamaka ana me na mokupuni o Hawaii, a o ke Kuhina Aumoku Kaua, ua hoonoho aku oia i na aumoku kapono o ka Pakipika Hikina, e noho malalo o na kauoha ma na mokupuni o Hawaii a ma kahi kokoke paha ia mau paemoku.

        

         Owau iho no, Ka oukou kauwa haahaa a me ka hoolohe. T. F. BAVARD.

 

 

 

 

HOOWAHAWAHA I KA AHA.

 

         Akahi no a puka mai i keia pule iho nei ka olele hooholo a ka Aha KieKie o ke kau kuikawa o Feberuari i hala, e pili ana no ka hoopii hoowahawaha i ka aha e kue ana hoi i ka nupepa Gazette a me ka nupepa Pake. ma ua olelo hoohola la ua ahewa ia ua mau nupepa la e eha mau lunakanawai; oia hoi ka Lunakanawai Kiekie a me na kokua Lunakanawai Makale, Preston a me Pekekona, a o kokua Lunakanawai Dole ka mea i kue aku i na manao o ka hapa nui. Aole i hoopaiia ua mau nupepa la.

 

 

HE LEO ALOHA

 

         Ke kauoha ia aku nei na keonimana a me na nunu maka onaona, o na Kohala ua Apaapaa, e kanu a paa i ke alo ha iloko o oukou aie o na nupepa ekolu iloko o na makahiki i hala, a me keia makahiki e naue nei kakou, a e hookaa koke mai ma ko u lima i loaa ia oukou ka nupepa, i ole oukou e bookaa ia’u, e waiho aku au i ko oukou mai inoa imua o na poo ma ka oihana aupuni, ma keia apana, o ka lohe ke ola a o ke kuli ka make, a na ke Akua e malama ia kakou i na wa o keia ola ana.

        

         Owau no o ko oukou luna nupepa no ka apana o N. Kohala. Mrs. Ane Lua. Niuhi-uka, Aperila 27,1888.

 

 

KE KEIKI ALII OSEKA O SU EDNA

 

         He mau la mamua ae ka manawa e mare ia ai o ke Keiki Ahi Oseka o Suedena me ke kaikamahine puukani Miss Mana, ua hele makaikai aku ke keiki alii iloko o kekahi halepai kii no ke kuai laau kii no knoa home e mare aku ai me ua kaikamahine la. A oiai i ua kakahiaki la, ua hoano e ae ke keiki alii Oseka i kona kapa komo aole hoi e like me ka mea mau, ua iho aku la oia i ua kakahiaka la ma kekahi o na alanui o ke kulanakauhale o Laolana, a komo iloko o ka halepai kii mua loa i loaa aku iaia.

 

         Ua hoike mai ke kanaka malama halepai kii i na ano laau a pau, a oia ka ke keiki alii i kaui aku ai i kekahi laau me ke kii ole o loko, nolaila, ua pane mai ke kanaka pai kii i keia mau olelo:

         “Aole anei ou makemake i ku no kela laau?”

 

         “Ae, aole no ia he hewa ke lawe au i hookahi,” wahi a ke keiki alii.

 

         Ia manawa i huli iho ai ke kanaka pai kii i kekahi o na kii wahine ui maikai loa, a loaa iho la ke kii o Miss Mana, haawi mai la i ke keiki alii me ka pane pu ana mai:

 

         “Eia ke kii makahehi nui loa ia iloko o keia mau la. O ke kaikamahine keia e mare aku ana i ke keiki alii o Suedena.

 

         He wani mino aka maluna o ua keiki alu la i kela manawa, i ka pololei o ka huli ana aku a ke kii o kana wahine e mare aku ana haawi mai.

 

 

 

KA NAPOLIONA MAU RULA ANA I KNOA MAU KOA.

 

         Aia i ka huakai a na puali kaua Farani e maki ana no ke kulanakauhale o Viena, ma ka la 25 o Septemaba, 1805, ua hoouna liilii ia ka puali ma kela a me keia wahi o ka muliwai Rine no ka hoomakaukau i ka holo aku ma kela aoao o ka muliwai i ke kakahiaka o kekahi la ae. A oiai, he mau la ia a ka ua e haule makawalu ana, ua kipa hele aku o Napoliona i ua po la e ike i kona mau koa mai kahi wahi a i kekahi, a he hookahi no haawina i loaa aku iaia o kona mau koa, e ku mai ana me ka makaukau mau no ka loaa aku o na kauoha.

 

         O Kenela Vanedame a me kona puali, ua haawi ia aku na hilinai ana a pau no ka malama a me ke kiai ana i ka uwapo o Kiela, me na kauoha iaia, aole lakou e moe i kela po a hiki i ke ao ana, mamuli o ka hoomakakiu ana mai o ka enemi a lawe pio ia aku auanei ua uwapo la. Iloko o kela po, ua ino rama iho la o Vanedame me kona mau alii, a i ka hora 4 o ka wanaao, haule aku la oia a hiamoe no kona ona, a oia no hoi ka wa a Napoliona i hiki aku ai a ku ana imua o ka puali, pane aku la i keia mau olelo:

 

         “E na keonimana, ua loaa ia kakou he hookahi la oi o ka maki mamua o ka enemi.” Huli hele ae la kona mau maka ma o a maonei me ka nana ana i ke Kenela o ka puali, a oia hou kana i pane mai ai- “Auhea o Kenela Vandame? Auhea oia maonei i keia wa? Ua make anei oia?

 

         He mau minute i hala ae, aole he leo hookabi i pane ae, a oia ka na alii koa e nana nei kekahi i kekahi, a pane aku la o aliikoa Kadona:

 

         “Ea, e ke alii,-eia ke biamoe nei o Kenela Vanedame, a he mea kanalua kona ala koke mai. I ke ahiahi nei, ua inu waina iho makou a pau no ke ola ou e ke Alii, a mai ia manawa mai ko-”

 

         “E aliikoa Kadona,” wahi a Napoliona i pane koke aku ai me kona mau anaina huhu no ke pale kauoha a ke Kenela. “Aole au i hoahewa no ko oukou inu rama i ke ahiahi nei no ko’u ola, aka, ke hoahewa nui loa nei au ia Vanedame, no knoa biamoe ana i ka wa i hoomana ia aku ai ka hilinai o ke kauoha: a ia’u hoi, e kali aku iala a ala mai kona hiamoe”

        

         Kahea koke ae la ke aliikoa i kekahi o na aliiko e ku kokoke ana, e kii aku a hoala i ka hiamoe o ko kakou Kenela, oia hou ka Napoliona i pane aku ai:

 

         “E waiho malie i ke hiamoe ana o Vanedame a lawa, a e kali au a ala mai, alaila, na’u ke kamailio iaia.”

        

         He mau minute pokole makope mai, ua hoala malu ia aku la ua Kenela hiamoe la, a oia kana i ala ae ai me ke ano kunahibi a me ka makau nui, ku aku la oia imua o Napoliona a pane aku la i keia mau olelo:

 

         “E oluolu mai oe e ke Alii, -o ka makamua loa keia o ka haki ana o kou hilinai ia’u ma ke kauoha, oiai i keia kakahiaka nui, aole au i oluolu kupono no ka-”

 

         “Aole oe i oluolu kupono no ko oukou inu rama i ka ponei wahi a Napoliona i pane koke aku ai. “O ko’u rula mau o ke pale kauoha, e hoohaahaa i kou kulana iloko o ka puali, a e noho oe malalo o na kauoha o ka puali o ka Moi o Watemabaga iloko o Geremania, a e lilo o oe ke kumuao kupono no ka haiolelo hoo’e waiona ana o ka poali ma ia mau kauhale.”

 

         Ua hoemi ia ke kulana kiekie o Kenela Vanedamea i ke kulana haahaa loa, a iloko o kela kaua o Ulana ma na okana aina o Geremania, na Vanedema i paniku a hooauhee aku ka enemi imua o ko ka Emepera mau maka ponoi, oia kana i hoouna aku ai i ua kanaka la e hele mai imoa ono. pane aku la o Napliona i keia mau hoolanalana me ka hoihoi hou ana aku iaia ma kona kulana moa:

 

         “E Kenela Vanedame,-he poina ole au i ka papahi aku i ka umauma o ke kanaka koa me na hoohanohano.” A be aloha ole hoi au i na poe koa hiamoe, inu rama, makaala ole a me ke pale kauoha, oiai au e kali aku o ke ala mai o ko lakou hiamoe. Ano, ke hokau hou aku nei au ia oe ma kou kulana mua iloko o ka puali, a e malama hoi oe i ka hilinaii waiho ia aku makou lima e makaala.

 

NA MEA HOU O NA PALI MAHOE

 

         I ka Poalima la 6 o Aperila i ku mai ai ka mokuahi Likelike i Onomea nei i ka hooiliko, a iwaena o kona mau waapa e alo hoomanawanui ana i ka ino a ka ua me ka makani e hooho ana hoi na leo ahiu o ke kai ma na kakai o ua pali mahoe nei.

 

         He mea ehaeha hoi no ka puuwai o kou kio mea hou ka ike ana aku i ka waapa e kiola ia ana e ka maina o na nalu iluna o na lae pohaku e waiho ana i ka nuku o ke awa, a malaila kahi i kau ai a loaa hoi i kahi nalu.

 

         A mamua o kona nalo loa ana aku, ua ioaa aku la ia i ke kaula alukahi a ka ihukani o keia mau makalae ola hoi o Kaihupau.

        

         Ua huki ia mai me ke kokua ana o ka lehulehu a pae i kula nei, a ua loaa no i na poino.

         Ua malama ia ke kanaka i poino o luna o ua waapa nei, a i ka oluolu iki ana, ua hoihoi ia no luna o ka home i ke kai.

 

         Aole o keia kanaka wale no ka i loaa i na poino, elua laua ma ia alanui hookahi, a he ekolu i pakele aku ma kekahi waapa a ae, a na lakou i kii ae e kokua.

 

         Mai loko ae o ka huina 5; he 2 kanaka, 3 Polunesia, a o kekahi o lakou kai poino, aole i akaka ka pono, ua pakele no na kanaka.

 

         Ma ka la 7 mai, he wahi baunaele ma ka papahana o Onomea mawaena o na luna Pukiki a me na limahana, a iwaena oia uluaoa ana, ua ike ia he pupanapana i ka pakeke o ka luna, e hoomakaleho ana paha i kana mea i makemake ai.

 

         Iloko o ai manawa i lele like aku ai na kanaka e puliki me ke aumeume ana a lilo mai la ka pu ai lakou nei, a o ka hoomaka koke iho la no ai o ka haunaele a hiki ana imua o ka haku hana, a me ka puuwai nanahe oia i hooponopono ai, a me na olelo ao i na kanaka a me ua luna nei:

 

         Aole au i kauoha iki i kekahi o oukou e na luna e paa me na pu a e hana ino i na paahana, a e hoomanawanui au i keia wa, a i hapa hou ce, e pau oe e pono ai.

 

         Kou oiaio. D. I. W.

 

         HAULE I KA LIO A PAKELE KE OLA.

 

         I ke Kuokoa:-

                   Aloha wale:

 

         Eia hou mai no kou mea kakau ke kakele peni hou aku nei, nolaila e ae mai ia’u.

 

         Ma ke awakea o ka la Sabati la 18 o Maraki, ua haule i ka lio o Keliikipi, mamuli o ka inu hookelakela ana i kekahi wai hoomalule kino, pela mai o Kahea.

 

         He kanaka kuonoono o Keliikipi, a he keonimana maoli no hoi, a he haipule io.

 

         O ke kumu ka o ka haule ana, he elua mahele, penei:

         Ka mua no ka inu ana i ka rama a poina ka ike, a lilo ka noonoo i mea ole.

 

         Ka lua, no ka holo nui i ka lio, oiai, ua ano e ke kanaka.

 

         Ea, e na makamaka a me na hoaloha, mai hana e like me kela makamaka maikai o kakou

 

         Ina kakou e alawa ae e nana ma ka Buke Himeni, a penei ke mele ana o ua himeni nei;

 

         “Waina ula ka nana, hoolei ae, Pota, bia, saida pu, hoolei ae.”

 

         Nolaila, ua loaa he mai palapalu em na eha ma kona kino.

 

         Ma ka mahoalo- J.K. Puu.

 

LILO I KE KAI A MAKE.

 

         Ka Nupepa “KUOKOA” e; Alha oe:

 

         Ma ka Poalua la 24 o Aperila nei ua lilo i ke kai kekahi wahine pukiki a pau kena ike ia ana.

 

         O ke kumu, i hele i ke kui opihi ma keia pali e Kahlli Kilauea, Kauai nei, oiai o ka puni ia a koonei wahine pukiki o ka opihi, a ua hele pu me kana mau wahi keiki liilu, a na laua a hai mai i ka lehulehu i keia poino nui i ili mai maluna o ka laua mama.

 

         Ua hele kekahi poe e imi i kona kino make ma ia la, aole nae i loaa.

 

         A ma kekahi la ae ua ike ia kona ki no e lana ana ma kahi kumoku o Kahili nei e ka haole kiai o ka hale ukana, a nana i holo mai iuka nei o Kilauea e hai ai.

 

         A i ko makou lohe ana pau aku la makou i ka holo i kai eia nae, uhi e mai la ka malu o ka po, a pale ka pono pau ka ike ia ana kau iho la au ma ka waapa me elua mau kanaka a me elua mau pukiki a bolo hele aku la e imi i ke kino make o keia wahine oiai e oili ae ana ka mahina ua hoomaka ka huli mai ka hora 8 p. m. a hiki i ka hora 10 o ka po aole nae he hoailona a ka loaa ia makou, oiai ka lehulehu e nonoho ana mauka, e kakali ana i ka hua hope o keia huakai a makou ana i ka hua hope o keia huakai a makou a ua haule poho wale ka mauaolana ana, ua manao au, ua lawe ke au o ka moana iaia no waho, oiai e moe ana ke au no laila. Ua haalele iho oia he kane a me na keiki 4, hookahi o lakou he wahi bebe no na malama he eha a oi. Ua lilo oia i ke kai ma ka la i olelo ia mawaene o ka hora 8 me 9 o kakahiaka.

 

         Samuel T. Kaiapa.

Kilauea Kauai, Apr. 28, 1888.

 

KIA HOOMANAO

 

         Aperila 26, 1888, Waimea, Hawaii, ua hooko ia ke kukulu ia ana o ke kia hoomanao o ka makua Rev. L. Laiana maluna o kona he, kahi o kona kino e moe kau a hooilo ana, ma ka home ana i noho loihi ai ma Waikoloa.

 

         He nani a maikai na hiona o ke kia mabela a ku nei.

 

         E uhi ia ana kona nani a paa, i ole e loohia i na mea ino a e wehe ia ana imua o na ahahui K. S. o ka Pae Aina ma ka la e hoolaha ia aku ai.

 

         Eo mua no i na ahahui Kula Sabati o Kauai.

 

 

NO MOLOKAI.

 

E ka Nupepa Kuokoa, Aloha oe:

 

         Ua loaa ia’u ma nehinei la elua, he leta mai Molokai mai na J. Kahauloa, oia kou kokua nana i kanu ka’u moopuna o Rebeka a me ka’u keiki o Davida Puna.

 

         O na nupepa elua ka’u makana iaia, o ke Kuokoa a me PAE AINA, eia nae aole he loaa iki aku o ua mau nupepa la ia Kahauloa.

 

         E ka luna leta nui, poino loa maua, he aihue paha keia, he powa paha, inoino loa.

 

         Eia ka lua o ka mea i lono ia mai:

 

         O ka hana o ke paipu wai, ua like kahi paa me kahi i koe.

 

         O ka maluhia o ka la Sabati, ua kapaeia, ekaeka la! aole maemae.

 

D.A. MANUIA,

Kawaiahao, Honolulu; Mei 5, 1888.

 

 

MA KE KAUOHA.

 

         I keia la ua hookohu aku nei au ia Edward G. Hitchcock, oia ka makai nui no ka mokupuni o Hawaii, me ka apono ia e ka loio Kuhina.

 

ULULANI.

Kiaaina o Hawaii.

Hilo, Hawaii, Aperila 5, 1888.

2177-3t

 

 

         I ka Poaha, Mei 10, 1888, ma ke alo iho o Aliiolani Hale, i ka hora 12 awakea, e kuai ia aku ana ma ke Kudala akea, ka hoolimalima o kela loko o Kuwili, ma ke alo iho o Kawa, me kekahi aina kalo, nona na eka he 22, hoolimalima no umi makahiki, e uku ia ka auhau ma ka hapa makahiki. Koho kiekie $250.

 

L.A. THURSTON.

Kuhina Kalaiaina.

Keena Kalaiaina, April 4, 1888. 2175-5t

 

 

         AHA KAAPUNI APANA EHA O ko Hawaii Pae Aina. Ma ka hooponopono waiwai.

 

         Ma ka waiwai o JOSEPH LOVELL i make. Imua o ka Lunakanawai Kaapuni ma ke Keena.

         No ka mea, ma ka la 18 o Aperila, 1888, ua waihoia mai imua o ka aha kekahi palapala i oleloia, oia no ke kauoha hope loa o Joseph Lovell, no Nawiliwili, Kauai i make aku la a me ka palapala kauoha, a e hoopuka ia hoi ka palapa a luna hooko no Daniel Lovell, na waihoia mai e ka mea hoop’i.

 

         Nolaila, ua kauohaia o ka POAKOLU, oia ka la 30 o Mei, 1888, ma ka hora 10 kakahiaka, ma ka rumi hookolokolo o ia aha ma Koloa, Kauai, oia ka la me ka hora e hooiaioia’i ia palapala kauoha ae hoolohe hoi no ia noi ana mai, a me ka poe a pau i pili, e kue ana ia palapala kauoha, a me ka hoopuka ana i ka palapala luna hooko.

 

         A ua kauoha hou ia, e hoolaha no ia mea no na pule ekolu iloko o ke KUOKOA, he nupepa i pai a i hoolaha ia ma Honolulu.

 

         A ua kauoha hou ia, e hoopukaia na palapala kena no na hoike no ia palapala kauoha, a me na hooilina o ka mea make, ma Hawaii nei, e hele mai a e kue i kela palapala kauoha i ka wa i oleloia.

 

         Kakauia ma Koloa, ma ko Hawaii Pae Aina, Aperila 28, 1888.

 

JACOB HARDY,

Lunakanawai Kaapuni Apana Eha.

2179-3t

 

 

         AHA HOOKOLOKOLO KIEKIE O ko Hawaii Pae Aina. Ma ka hooponopono waiwai. Ma ka hana o ka waiwai o W. E. KAHELEMAUNA o Koloa, Kauai i make kanoha ole.

 

         Ma ke waiho ia ana mai o ka palapala noi a Keaweamahi w wahine a ka mea i make, e hoike ana na make ka@oha ole o W. E. Kahelemauna ma ka la 23 o Maraki, 1888, e noi ana e hoopuka ia ka palapala hookohu lunahooponopono waiwai ia Wm. O. Smith o Honolulu,

        

         Ua kauoha ia o ka POAKAHI, ka la 21 o MEI, 1888, ma ka hora 10 kakahiaka, oia ka manawa i konoia no ka hoolohe ana i ua noi la, ma ka Hale Hookolokolo ma Aliiolani Hale, Honolulu, a ma ia manawa a ma ia wahi no e hele mai ai na mea a pau i pili, e hoike i ke kumu ina he kumu oiaio ko lakou e ae ole ia ai ua noi la. A e hoolahaia ia mea ma ka olelo Hawaii i ekolu manawa maloko o ke KUOKOA, he nupepa puka hehedoma ma Honolulu.

 

         Kakauia ma Honolulu, Mei, 23, 1888. Na ka Aha:

HENRY SMITH,

Hope Kakanolelo.

2179-3t

 

 

HOOLAHA A KA LUNAHOOPO NOPONO WAIWAI

 

         O na kanaka a pau he mau koi ka lakou i ka waiwai o Kauka EDWARD HOFFMANN i make, ke kanohaia aku nei lakou e hoike koke mai i ka mea nona ka inoa malalo iho nei a i ole, ia A. S. Hartwell paha maluna ae o ka Baneko o Bihopa. O na poe e hoike ole mai i ka lakou mau koi a hala @ mahina mai keia la aku, e hoole mau loa ia aku no.

 

MARIA L. HOFFMANN,

Lunahooponopono Waiwai o E. Hoffmann

l make. 2179-4t

 

 

HOOLAHA HOU

 

Laieikawai! Laieikawai!!

 

 

A PULELO AKU I KA PULE ELUA O MEI

 

Ka Buke Moielo o Laeikawai ka oi hiwahiwa o Paliuli ka mea hoi i olelo ia,

 

KA WAHINE I KA LIULA!

 

HE BUKE MAKEPONOLOA!

 

He Iole ka pale o waho, a he hookahi dala wale no ke Kumukuai.

 

Ka mea keia o na buke a ka “Hui Waihena Buke Hawaii,” a e ukali ia aku ana keia Buke e ka nui a me ka lehulehu ke ho. Iopno na hana.

 

E hoomanao e ka mea hoohialaai moolelo Hawaii he

 

 

Hookahi Dala Wale No Ke Kumukuai.

 

Ina he hoouna mai i na kauoha no na buke e panee pu mai me na wahi kenikeni i loaa koke aku.

 

Ua makaukau na mea hoopuka e hoolako i na mea a pau e hoouna mai i na kauoha me na wahi kenikeni,

 

Na kauoha a pau no na buke e hoouna mai ma kekahl o na inoa malalo iho, ma Honolulu.

 

Ka mea hiki mua oia ke hoolako mua ia!

 

JOS. H. BOLSTER, a i ole,

 

SOL. MEHEULA.

 

Pahu leta 90. Papapai Mahu Bulletin

2178-5t

 

 

KUAI WAIWAI PAA A KA LUNAHOOPONOPONO WAI WAI

 

         Mamuli o ka loaa ana mai o kekahi mana kuai mai ka Hon. Edward Preston mai, Lunakanawai o ka Aha Kekie, i ka la 12 o Aperila, A. D. 1888, e kuai kudala ia aku ana i ke akea ma ka rumi kudala o J. F. Morgan, ma alanui Moiwahine, Honolulu, Mokupuni o Oahu, i ka hora 10 kakahiaka  o ka

 

         POALUA, MEI 8 1888,

no ke dala kuike o keia mau aina malalo iho nei:

 

         O kela apana aina e waiho ala ma Puulena, Manoa, mokupuni o Oahu, i hoakaka ia na palena penei: Apana A, aina kula me kalo. E hoomaka ana ma ke kihi hikina o ka alanui Pake, a holo aku i ka akau, 67 00’ komohana 2.22 pauku. Hema 84 15’ komohana. 26 pauku. Hema 29 00’ komohana. 96 pauku. Hema 60 30’ hikina 3.30 pauku, ma ka a pana B, Akau 6 00’ hikina 19 pauku ma ka apana B. Hema 71 00’ hikina 1.96 pauku ma ka apana B. Hema 52 00’ hikina 2.90 pauku ma ka apana B. Akau 29 00’ hikina 3.50 pauku a i kahi i hoomaka ai, a nopa hoi ka ili 2.03 eka, he hapa no ka palapala Kila Nui hela 2410, palapala kuleana 1920 is Paaluhi a me ka palapala kila nui helu 2599, palapala kuleana helu 1940 ia Upepe.

 

         O keia waiwai i hoike ia ae la maluna, oia no kekahi o ka waiwaio S. Napahukapu o Honolulu i make. Na ka mea kuai ka lilo o na palapala.

 

         No na mea i koe, e ninau i ka mea nona ka inoa malalo nei ma kona keena Helu 27, Alanui Kalepa, Honolulu.

 

A. M. MONSARRAT,

Lunahooponopono o ka Waiwai o S. Napahukapu.

 

Owau o Kahanaaumoe, he wahi ko’u i hookaawale ia iloko o keia waiwai i hoike mua ia ae la no ka wa ola, me ko’u ae a me ko’u apono ana aku i ka mea kuai e hooili aku iaia i  ko’u kuleana a pau.

 

KAHANAAUMOE. kona x kaha

 

Hoike:

EDMUND H. HART

Honolulu, Aperila 21, 1888. 2177-6t

 

         AHA Hookolokolo Kiekie o ko Hawaii Pae Aina. Ma ka hooponopono waiwai. Ma ka hana o ka waiwai o Kaehu Honolulu, Oahu, i make kauoha ole.

 

         Ma ka waihoia ana mai o ka palapala noi a Kuapuu alias Pule Iokewe keiki a ka mea ma ke e hoike ana ua make kauoha ole o Kaehu ma ka la 16 o Aperila, 1888 a e noi ana e hoopuka ia ka palapala hookohu lunahooponopono waiwai iaia.

 

         Ua kauohaia o ka POAONO, ka la 12 o MEI, 1888, ma ka hora 10 kakahiaaka  oia ka manawa i koho ia no ka hoolohe ana i ua noi la, ma ka hale hookolokolo ma Aliiolani Hale, Honolulu, ma ia manawa a ma ia wahi no e hele mai ai na mea a pau i pili e hoike mai ke kumu, ina he kumu oiaio ko lakou e ae ole ia ai ua noi la.

 

         A e hoolaha ia ia mea ma ka olelo Hawaii, i ekolu manawa maloko o ke KUOKOA he nupepa puka hebedoma ma Honolulu. Kakauia ma Honolulu, Aperila 21, 1888.

Na ka Aha:

 

HENRY SMITH

2178-3t Hope Kakauolelo.

 

         AHA Hookolokolo Kiekie o ko Hawaii Pae Aina. Ma ka hooponopono Waiwai. Ma ka hana o ka waiwai o BEKE w., o Kohala, Hawaii, i’ make kauoha ole.

 

         Ma ka waiho ia ana mai o ka palapala noi a Lulia a me A. P. Kalaukoa kana kane e hoike ana ua make kauoha ole o Beke i olelo ia ma ka la 13 o Aperila 1888, a e noi ana e hoopuka ia ka Palapala hookohu Lunahooponopono Waiwai ia Lulia Kalaukoa a me palapa’a hookohu kahu malama no ke kino a me waiwai o Julia, kaukamahine oo ole a ka mea i make.

 

         Ua kauoha ia o ka POAKOLU, ka la 16 o Mei, M. H. 1888, ma ka hora 10 kakahiaka, oia ka manawa i kohoia no ka hoolohe ana i ua noi la ma ka hale hookolokolo ma Aliiolani Hale Honolulu, a ma ia manawa a ma ia wahi no, e hele mai ai na mea a pau i pili e hoike mai i ke kumu, ina he kumu oiaio ko lakou e ae ole ia ai ua noi la. A e hoolahaia ia mea ma ka olelo Hawaii i ekolu pule maloko o ke KUOKOA he nupepa puka hebedoma ma Honolulu. A ma keia ke hookoha ia nei o Lulia i olelo ia i kahu ku-i-ka-wa no ke kino o Julia o olelola.

 

         Kakauia ma Honolulu, Apr. 23, 1888.

I.      McCully,

Lunakanawai o ka Aha Kiekie.

 

Ikea:

         HENRY SMITH

         Hope Kakauolelo. 2178-3t

 

OLELO HOOLAHA.

 

         E noho an wau ma Queen Ema hale, ma ke Keena malalo, me ka makaukau e halawai me na kanaka Hawaii ma ka POAKAHI, a me ka POAHA mai ka born 9 a.m. a hiki i ka ho @ p. m. o kela me keia pule.

 

MARY E. GREEN,

 

HOOLAHA HOU’

 

HOOLAHA A KA LUNA H@ PONOPONO WAIWAI

 

         O ka mea nona ka inoa malalo iho nei, ka Lunahooponopono o ka waiwai o John Hamauku o Honolulu, ke hoolaha aku nei na kanaka a pau he mau koi ka lakou e hookaa koke mai me na hooia kupono i ka lunahooponopono, a i ole, i kona loio paha W. Smith ma alanui Papu, Honolulu iloko o na mahina eono mai keia la aku, o hoole loa auanei.

 

         A o na poe he mau aie ko lakou @ hoolimalima a ma kekahi ano e ae @ kauoha ia aku nei lakou e hookaa koke ia W. O. Smith, ka mea i ae ia e ohi @ mea.

 

A.    SM. DAMON.

Lunahooponopono Waiwai o J. Hamauku make.

Honolulu, Aperila 25, 1888.

 

 

HOOLAHA A KA LUNAHOOPONOPONO WAIWAI

 

         Ua koho pono ia ka mea nona ka inoa lalo iho nei, i Lunahooponopono no ka waiwai o Luther Aholo i make o Lahaina, Maui, nolaila, ke hoolaha ia aku nei na kanaka pau he mau koi kekahi a lakou no kona mau waiwai, e hoike koke mai me na hooiaio me na palapala paha ina he moraki a @ kahi ano e ae paha, ma kona wahi ma ke alanui Beritania, a i ole ma ke keena o M. Hatch, Honolulu, Oahu, iloko o na malama eono mai ka la aku e puka ai keia hoolaha, a i ole e hana ia pela. e hoole mau loa ia aku no.

 

         O na poe a pau he mau aie ko lakou @ mea make, a ke paa nei paha i kekahi o kona mau waiwai, ke kauoha ia aku nei lakou, e hookaa koke mai a e hoihoi pu mai ia mau waiwai me ka hakalia ole i ka mea nona ka inoa malalo iho nei.

 

LYDIA AHOLO.

 

Lunahooponopono o ka waiwai o L. Aholo i make.

Honolulu, Aperila 23, 1888.

 

 

E HOOLOHE.

         Ua hoonoho aku nei au ia LAIE POOHE i Luna Nana i kuu aina a me ke kai lawai waiho la ma Kaamola, Molokai, a ke papa aku nei na poe a pau aole e ohi wale i na waiwai o ua aina la me ka ae ole ia, o hoopii a

 

MRS. LEIHULU KEOHOKALOLE.

Ap 28-3t

 

 

         AHA HOOKOLOKOLO KIEKIE ko Hawaii Pae Aina. Ma ka hoope ponopono waiwai. Ma ka hana o ka waiwai o LOUISA HAULEIOKULU o Honolulu, Oahu i make. Olelo kauoha e koho ana i @ e hooiaio ia ai ka palapala kauoha a no ka hoolaha ana.

        

         No ka mea ma ka la 18 o Aperila 1888, ua waihoia mai imua o ka aha kekahi palapala i olelo ia, oia no ke kauoha hope loa a Louisa Hauleiokulu i make aku la: a me ka palapala hoopii e noi aha e hooiaioia kela palapala kauoha a e hoopuka ia hoi ka palapala lunahooko, ua waihoia mai e Hauleiokulu (k.)

 

         Nolaila, ua kauohaia o ka POAONO, oia ka la 12 o MEI, 1888, ma ka hora 10 o kakahiaka, ma ka rumi hookolokolo o ia aha, ma Aliiolani hale, Honolulu, oia ka la me ka la me ka hora e hooiaio ia ai ia palapala kauoha, a e hooloheia ai hoi ia noi ana mai, a me na poe a pau i pili, e kue aua ia palapala kauoha, @ ka hoopuka ana i ka palapala luna hooko.

 

         A ua kauoha hou ia e hoolahaia ia mea @ na manawa ekolu iloko o ke KUOKOA, he @ pepa i pai a i hoolaha ia ma Honolulu. Kakauia ma Honolulu, Aperila 18 1888. Na ka Aha:

 

HENRY SMITH,

2177-3t Hope Kakauolelo.

 

         AHA KIEKIE O KO HAWAII PAE Aina, Ma ka hooponopono waiwai. Ma ka hana o ka waiwai o ELSEV a me LILEY TOM DOW, he mau keiki oo ole Olelo kauoha mamuli o ke noi a ke Kahu Malama waiwai no ke kuai ana i kekahi waiwai paa,

 

         Ma ka waihoia ana mai o ka palapala noi a Tom Dow o Honolulu, Oahu, kahu malama waiwai o ka mea i make, e noi ana e kauoka ia oia e kaui i kekahi waiwai paa o ka mea make, a e hoakaka ana i kekahahi mau kumu i ku i ke kanawai, e ae ia’i kuai i ua mau waiwai paa la.

 

         Ua kauohaia e hele mai na pilikoko a me ka poe a pau i pili i ka mea i make, a me ka poe a pau i kuleana i ua waiwai la imua o keia Aha ma ka POAKOLU la 9 o MEI, 1888 ma ka hora 10 o ke kakahiaka ma ke keena hookolokolo ma Aliiolani hale, Honolulu, ma ia wa a ma ia wahi e hoike mai ai ina he kuleana kekahi e hoepuka ole ia ai ka olelo kauoha e kuai ia’i ua mau waiwai la.

 

         A ua kauoha hou ia e hoolaha ia keia olelo kauoha no ekolu manawa mamua ae o ka la hoolohe ia’i oleloia iloko o ke KUOKOA, he nupepa puka hebedoma i paiia ma Honolulu oleloia.

 

Hanaia ma Honolulu, Aperila 18, 1888.

 

Na ka Aha: HENRY SMITH

2177-3t Hope Kakauolelo.

 

 

         ILOKO O KA AHA HOOKOLOKOLO Kiekie o ke Apuni Hawaii, KALAKAUA, maka lokomoikai o ke akua o ko Hawaii Pae Aina, Moi:

 

         I ka Hamuku o ke Aupuni, a i ole i kona Hope, me ka mahalo:

 

         Ke kauohaia aku nei oe e kii aku ia MADE LINE DATES, ano oia no ke kulanakauhale o  Breman, Geremania, ka mea i hoopiia, @ waiho mai ana ola i kana pane i kakau ia iloko o na la he iwakalua mahope iho o ka hoeko ia ana o keia, e hele mai imua o ka Aha Hookolokolo ma Honolulu, mokupuni o Oahu, ma ka POAKAHI, la 2 o APERILA e hiki mai ana, ma ka bora 10 kakahiaka, e hoike mai no keaha la e ae ole ia ai ke noi a WALTER F. BATES, ka mea hoopii, e like me ka mea i hoakakaia iloko o kana palapala hoopii i pakuiia.

 

         A e’hoihoi mai oe i keia palapala kii ma ka hoike piha o kau mau hana no ia mea.

 

          [SILA]  Ikea ka Mea Hanohano, A. F. Judd, Lunakanawai Nui o ka makou Aha Hookolokolo Kiekie ma Honolulu, i keia la 9 o lanuari, M. H. 1888.

HENRY SMITH,

Hope Kakauolelo.

 

         Ke hooia nei ao o ka mea maluna ae he kope oiaio no ia o ka Palapala Kii ma ia hihia, a ua kauoha na Aha la, I keia la o hoolaha ia ia mea, a e hoopaneeia ka hihia a ke kau ae o lulai e hiki mai ana.

 

Kakauia ma Honolulu, Aperila 14, 1888.

WILLIAM FOSTER,

2177-6t

 

         AHA Hookolokolo Kaapuni Apana Elua o ko Hawaii Pae Aina. Ma ka-hooponopno waiwai.

         Ma ka hana o ka waiwai o PALA k. no Waiehu, Maui, i make kanoha ole. Ma ke Keena.

 

         Ma ka heluhelu a me ka waiho ia ana mai o ka palapa’a noi o Paihinui k. he koolina o ka mea i make, e hoike ana ua make kauoha ole o Pala k. no Waiehu, Maui, ma Waiehu, Maui i ka la-o-1878, a e noi ana e hooponopono ia ka waiwai, a e hoonoho ia na kooilina.

 

         Ua kauoha ia, o ka POALIMA, ka la 25 o MEI, M. H. 1888, ma ka hora 10 kakahiaka, ma ka manawa i koho ia no ka hoolohe ana i ua noi la, imua o ua Lunakanawai la ma kona keena, ma ka hale Hookolokolo ma Wailuku, Maui, a ma ia manawa a ma ia wahi no e hele mai ai na mea pau i pili e hoike mai i ke kumu, ina he kumu oiaio ko lakou e ae ole ia ai ua noi la. A o keia kauoha e hoolahaia ma ka olelo Hawaii i ekolu pule maloko o ke KUOKOA, he nupepa ma Honolulu.

 

         Kakaula ma Wailuku ko Hawaii Pae Aina, Aperila 19, 1888.

 

GEO. E. RICHARDSON,

Lunakanawai Kaapuni, Apana Elua

2177-3t