Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXVII, Number 31, 4 August 1888 — MA KE KAUOHA. Ahaolelo o ke Kau o 1888. [ARTICLE+ILLUSTRATION]

MA KE KAUOHA.

Ahaolelo o ke Kau o 1888.

HE KANAWAi F HOOHOLO AI ! MAI LI'NA XASA } l ALC PAAH KO K F HOOMAOPOPO AI l KA L KKOl' HAN'A A ME KO LAKOU MANA. K hooholoia e ka Moi a me ka Ahaehlo 0 ko Hawaii Paeaina. Pal ku 1. Na ke Kuhina Kalaiaina, me ka apono ana 0 ka Aha Kuhina, mawaena o kanaono la mai ka ia i hooholo ia ai keia kanawai, e hookoho i ekolu mau kanaka o ka mokupuni o Oahu, a e ku ana lakou ma ke ano he Papa ona Luda Nana Halepaahao. E noho no lakou ma ka oihana a hiki i lulai, a i ka maiaina o lulai u kela a me keia elua makahiki ma keia hope aku, na ke Kuhina i oleloia e hookohu i mau luna nana e like me ia 1 kuhikuhiia maluna, a e noho lakou ma ka oihana no na makahiki elua. K hiki no ke hookohu hou ia kela ame keia luna nana. P.AI'KL' 2. Ina e make kekahi luna nana, waiho, a haa|ele mai paha i keia Aupuni, a hele aku a noho ma kahi e, a kupono ole ke lawelawe i na hana o ka papa, e kuka!a aku na ke Kuhina Kalaiaina ua hakahaka ka noho o ia luna nana. a e hookohu hou aku oia ma o ka apono ana la a ka Aha Kuhina e hookohu i kekahi mea okoa aku no ka hoopiha ana ia noho i hakahaka, a e lawelawe oia i ka oihana no ke koena o ka manawa o ka luna nana nona ka noho i hakahaka. Paukl' 3. O na iuna nana a pau i hookohuia malalo 0 na hooponopono ana a keia Kanawai, e hana no lakou me ka uku ole. aka e hiki no ia ke hana i kekahi mau hooiilo kupono no ka uku kakauoielo, uku kaahele, a mau hoolilo e ae paha o kela a me keia ano, e aponoia ana e ke Kuhina Kalaiaina, o keia mau hoolilo a pau e ukuia no ia mailoko ae o na haawina no na Halepaahao a 1 ole, ola o na Paahao.

Paukl* 4. I ka \va kupono mahope koke iho no oka hookohuia ana o kela a me keia Papa o na Luna Nana Halepaahao e hui koke lakou a e koho i keT;ahi lala o lakou i Lunahoomalu no ka Papa, a i kekahi hoi i Kakauolelo. E malama lakou i hookahi halawai mau ana i kela me keia malama a i mau halawai kuikawa hoi i kela a me keia wa e kahea ia ai e kekahi ona lala oka Papa. E hiki no ia lakou ke hana i mau rula, i alakai no lakou, a e malama hoi i ka moolelo o ka lakou mau halawai a me ka lakou mau hana iloko o kekahi buke a mau buke kupono, O ka hapanui o ka Papa oia ke quorum (hapanui o na lala e hiki ai ke lawelawe ia na hana o ka Papa.)

PaL'KU 5. O ria buke inoolelo a kela ame keia Papa o na Luna Nana ke hiki i ka \va e pau ai oko lakou noho ana ma ka oihana, e hoihoi ia aku no ia i ke Kuhina Kalaiaina, a nana e malama nia ke Keena Kalaiaina me na moolelo pu hoi o na Papa mua aku.

Pauku 6. Oua poe luna nana nei a i'ole oka hapanui paha o lakou e hele aku lakou e nana i ka Halepaahao Oahu i hookahi hele ana i ka malama hookahi, a e hele pinepine aku paha ina ua kupono ia i ko lakou manao, a ua hiki no i kela a me keia o lakou e hele aku e nana i ka halepaahao ina \va a pau. E hiki no ia lakou a i ole i kekahi paha o lakou ma o ka ae ana la o ka hapanui o ka Papa, ke hele e nana i na halepaahao e ae a pau o ke Aupuni i ria \va a pau, a he mana ko lakou e hele ma na wahi a pau o ua mau halepaahao nei, a e nana hoi i na huke, pepa, moolelo a me na mea e ae e pili ana ilaila.

Pauku 7. O ka hana aka Papa ona Luna Nana, ka noho luna no ka hoomalu ana a me ka hooponopono ana i ka Halepaahao Oahu, a ma o ko lakou noonoo ana he kupono mai kahi wa a kahi wa aku, e hooholo i mau rula i kue ole i ke Kanawai no kekahi, a i ole, no na halepaahao no a pau loa oke Aupuni- Ma ka lawelawe ana i keia mau hana e kuka mua lakou me ka Ilaiiiuku o ke Aupuni, a me ke Kuhina Kalaiaina, ina he mau hana ano nui, aka o ka olelo hooholo a ka hapanui o j;a Papa ke laweia mai.

Pauku 8. O ka hana a ka Papa o na Luna Nana, mahope o ke kuka ana me ka Lunapaahao, e hoomaopopo i ka hoopai e kau ia ai maluna o na paahao no ka uhaki ana i na rula o ka halepaahao. a i ole no kekahi mau hewa eae paha. A na lakou no e hooholo ika poe kupono e hookuu manawalea ia, no ka hana a noho maikai. e like me ia i hoomaopojx>ia ma ke Kanawai; a me ka poe hoi e hoonele loa ia ana a e hoonele hapa ia ana paha mai ia hookuu manawalea ia ana. Ama ia ano he mana ko lakou e hoihoi hou aku ai i ka hookuu manawalea ana ma ke ano holookoa a hapa paha i kekahi paahao i hooneleua.

Pauku 9. E huli ka Papa ona Luna Nana, ina mea e hooi ia aku ai ma ke ano maikai, ka hoomalu ana i na paahao, a me kulana o na paahao, a e hooi loa aku hoi i na hana kupono i kaupale ole ia e ke Kanawai, e hoohoihoi aku ai ia lakou ma ka hana a noho maikai ana. E hiki no ia lakou ke manao lakou he kupono, e hoonohonoho i na paahao ma na papa, me ke kuhikuhi ana i-ke kulana kupono no kela a me keia, a o na mana e kue ole ana i ke Kanawai e haawiia no ia lakou, a me ka !ole a lakou e aahu ai.

Pauku 10. I ka maiama o ianuan a ine luiai o kela a me keia makahiki, c haawi aka ka Papa o na Luna Nana i ke Kuhina Kalaiaina i hoike o ke kulana o ka Halepaahao Oahu, a me na paahao i hoopaa ia ilaila a me

na hana hui a ka Papa i hana ai iloko o na malama eono i hala ac a me ke kulana o na halepaahao e ae a pau a me na paahao o ke Aupuni e like ms na ike i loaa mai ia lakou e p;li ana no ia mau mea. E waiho pu aku hoi lakou mt keia mau hoike i kope o na ru!a a pau a lakou i hana ai, hoololi ai. a hoopau ai ileko oia manawa. E hiki no ia lakou ke pakui aku ina he mau olelo hoomaikeike a mau manao kupono e ae paha a lakou i manao ai he pono ke hoike ia. E kakauinoaia ia mau hoike e na lala, aole e emi m?i malaio o elua o ka Papa o na Luna Hana, a e hoolahaia ma ka olelo Enelani a me ka olelo Ha\raii ma kekahi mau nupepa puka pule kupono ma Honolulu. E haawi aku no hoi la« kou i hoike i ka Ahaolelo t kela a me keia kau, me ka pakui pu ana aku i na oleio hoomaikeike, a me ka waiho ana aku a me ka hoakaka ana aku i na hana kanawai a lakou i manao ai he kupono e piii ana i na halepaahao a me na paahao. Pal ki* 11. O na Kanawai ame na hapa Kanawai e kue ana i keia. ma keia ua hoopau loa ia. Apono ia i keia la 23 o lune. M. H. 1888. KALAKAUA REX. N"a ka Moi: 1.. A. Thurst9.n. Kuhina Kalaiaioa. lIE KANAWAI E HOOLOLI AN\ I KE KANAWA! E PILI ANA NO KA HAAWI ANA I NA P.ALAPALA SILA I APONOIA MA KA LA 29 O AUGATE, M. H. 1884. K hooholoia e ka Moi a me ka AhaoUlo o ko Hawaii Paeaina. Paukl' 1. E hoololiia ke Kanawai i olelo ia ma ka pakui ana aku i elima mau pauku hou, a e kapaia ka Pauku 10. 11. 12, 13 a me 14, a peni e heluhelu ia ai: Pavkv 10. O ke Komisina ona Si!a, ma keia ua ae ia e lawe mai i na hoohiki no na mea a pau e pili ana me ka hana o kona keena.

Palku 11. Ina, ma ka nana ana i kekahi noi no ke Sila, a e ano e ana ka hoike a ke Komisina o na Sila, mai ka mea noi, e hoolako aku ia i ka mea noi, a i ole i kona hope, i hoike i kakau ia no kona manao maloko o kana hoike, i kumu e hoololi ai ka mea noi i kana noi, a i ole ia iloko o kanaiwa la, e hoopii no ia imua o ka Aha Kiekie ma ka Banako, a ina e hana io ia keia hoopii, e waiho aku no ka mea noi ma ke keena o ke Kuhina Kalaiaina, aole e emi mai malalo o 20 la mamua ae o ka hoolohe ia ana imua o ka Aha, kona manao no kana hoopii, e hai maopopo ana ma ke kakaulima ana, a e haawi ana hoi i ka lohe i ke Kuhina Kalaiaina i ka manawa, aole e emi mai malalo o umi la.

Pavkv 12. Xa ka Aha e hoolohe a e hooholo, hoopii, a e waiho aku ma ke Keena Kalaiaina i kope i hooia ia, o ka Olelo Hooholo, a na ia Olelo Hooholo e hoapono ka hoomau ana aku o ia hoopii. Ina o ka olelo hooholo e hooko ia ana ma ka aoao o ka mea noi, e hoopuka aku. no" ke Kuhina Kalaiaina i ke Sila i noi ia mai, a i ole o kekahi māu hoololi paha i hooholoia e ka Aha.

Pauku 13. O na poho no ka uhaki ana i kekahi ona Sila, e hoihoi hou ia no ia, ma ka hooholo a ka Aha Kiekie ma ka inoa oka poe i kuleana. O ka poe i hoopilikiaia, e loaa no ko lakou pono ma ka Aha Kaulike (Equity) no na hooko ia ana o ia uhaki i ke Kanawai, a e loaa mai no ke poho i hoopii ia.

Pauku 14. Ke ano o ka uhaki ana ina Kanawauo ke Sila i olelo ia maloko o keia Kanawai e hoike ana penei: ka hana ana, ka hoohana, a kuai ana aku o kekahi mea i Silaia me ka loaa ole ana mai o ka ae o ka mea nona ke Sila, maluna o ia mea, a i ole o kona Agena paha i hookohuia e haawi aku ia ae. Pauku 2. E lilo keia i Kanawai mai ka la aku o kona aponoia ana. Apono ia i keia la 23 o lune, M. H. 1888. KALAKAUA REX. Na ka Moi: L A. Thurston, Kuhina Kalaiaina HE KANAWAI E AE ANA I KE KUKULU ASA I KA OIHANA LAWE PUOLO LIILII MA NA EKE LETA. E hooholōia e ka Moi a me ha Ahaolelo o ko Hawai Paeaina. Pauku 1. Ua aeia ka Luna Leta Nui ma keia, me ka ae pu ana o ke Kuhina Kalaiaina, e kukulu i Oihana Lawe Puolo Liilii ma na eke leta ma ke ano kuloko a kuwaho no ka halihali ana i na puolo ukana liilii maloko o na eke leta o keia Aupuni mai anei aku a mai na aina e mai. Pauku 2. Ua hiki no ika Luna Leta Nui, me ka ae pu ana mai o ke Kuhina Kalaiaina i kela a me keia manawa e hana i na rula a me na hooponopono ana no ka halihali ia ana o na puolo liilii maloko o na eke lesa, a me na uku e halihaliia ai ia mau puolo liilii. Ona rula i olelo ia a i hana ia e ka Luna Leta Nui, me ka ae ana o ke Kuhina Kalaiaina, e like no ko lakou mana me ko ke kanawai. Pauku 3. E lilo keia i Kanawai mai kona la aku e aponoia ai. Apono ia i keia la 4 o lulai, M. H. 1888. KALAKAUA REX N» k« MOl. L A. THU*fTo.v, Kuhiaa Kalaiiipi