Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXVIII, Number 6, 9 February 1889 — HE KAAO NO HAPAIKALA- Hapaikamahina KA HUA OHIA NANI I LOAA MA KA Piko Mauna o Farani Ka Ui nana i Kakele ke Aupuni o ka Lihilihi o na Manu. I Kokua ia e HULUPAINA kona Pokii. [ARTICLE]

HE KAAO NO HAPAIKALAHapaikamahina

KA HUA OHIA NANI I LOAA MA KA Piko Mauna o Farani

Ka Ui nana i Kakele ke Aupuni o ka Lihilihi o na Manu.

I Kokua ia e HULUPAINA kona Pokii.

Unuki ia < i\foa Afa h ILOKO o ia wa i p ne aku ai ke koa opiu: Ia oe e ka inea nona keia lt-o i pane inal nei ia'u, ke elelo aku nei au ia Oe, e hookaawale i kuu alahee mai k/u wahi eku nei, aole oe i ike i ke ano o ka mea e ku aku nei iinua 0 kou a!o i kona wahi i hele mai ai, e Mono oe e kaohi aku ika holo o kou lio. Iloko o iu wa i hahwai ae ai laua uei i kahi hookahi a hahau mai la oia 1 kana pahikaua maluna oke ko.i opio a iloko no hoi o ia wa i hopu aku ai ke koa opio i ka lima o ke kanaka e kau ana maluna o ka lio, a huki mai la a h īule pahu ana iLlo, r iloko no hoi oiawa i hi«ule pu mai ai ki puelo e kau ana mami<a o ke kanaka h<>io li*> 0 ka [>o, a luhe aku la keia i ka uwe ie.) wuhme, a ia wa i kupee iho ai keia 1 ke kanaka a paa, a kii aku ia keia 1 Ka a wehe ae la:

Ia manawa i īke iho ai ke koa oj io he kanaka ka ko loko o ktia puolo, a la wa no hoi i oili ae ai kekahi kaika mahine opiopio a ku ana imua o ko ia nei alo. I ka ike ana mai o ke kaikamahine i ka kakou koa opio, ua pane mai la oia: Ina he mea oluolu ia oe e hoopake'e ae oe ia'u mai luko ae o na lima p.ikaha wale o keia kei;i powa, oiai ua lawe aihue ia mai au e keia keiki mai ke alo mai o ko'u makuakane oiai au maluna o ko'u wahi moe. lioko o ia wa i pane aku ai ke koa opio i ke keikialii powa Momiana, je hea la oe i aa ai e hana i keia mau mea, a nolaila, e make oe e pono ai. Ia manawa i pane mai ai ke ktiki alii powa, e oono oe e hookuu ia'u iloko o keia hora, o halawai auanti 05 me na poino i keia manawa an ), e hoo* manao oe, owau o Momi.ma, ke aMi |)Owa hoi o na kuahiwi o Perusn nei, ka mea i weli ia; e pono oe e hookuu ae ia'u. Ia wa i pane mai ai ke kaikamahine i ke koa opio, mai puni aku ee i kaiala mau olelo pelo. Pane aku la ke koa opio i ke kaikamahine o hea 0 Perusia nei kou wahi noho. Ia wa pane mai la ke kaikamahine, |oko'u wahi e noho nei aia oka jpa alii o Perusia nei, a o ko'u makua- , kane ponoi no hoi ia, a owau no ka : hooihna moi o Perusia nei. A ia wa 1 hopu aku ai ke koa opio 1 kana pio a hookau ae la iiuna o ka lio a pane aku la i ke kaikamahine opto, ua oluolu ia'u e hoihoi aku ia r.e a hiki i kou wahi e noho nei a ua ku ae la ke kaikamahine a hoi pu aku la laua me ke pio no ke kulanakauhule, la lakou e ho» 3na no ke kaona, ua pane mau mai nei ke keikialii powa e hookuu ijij, a ina aole e hooko ia kona makemake, alaila, e ili mai ana he poino maluna 01 ka opio, a iloko o ia wa a ke keikialii powa e kamaiiio ana e hookuu iuia, ua lohe iho la lakou a pau i keia halulu ano e o ka po, a oia ka ua keiKiali j>owa nei 1 pane aku ai 1 ke koa opio:

I keia hora, e halawai oe me na p «i--no he nJ. oiai o oe ke'iahi o na kei'< i ino ioa nana i iho nei ia'u. A he mau minuke mahope ih«\ ua kokt ke ku maija na pewa. no lakou ka heiuna he elima haneri imua o iakou nei a pau, a i ka ike pono ana aku o ke koa opio ia lakou, aole oia i ho{x> hopo no ko lakou nui ua aa no uia e piio no ka make a rae ke o!a o ke kai ! kamahinealii 1

A iloko o ia wa i pa e mai ai ka leo oke alakai ona powa: Nawai i ole'o ia oukou « heie i ka po ma kahi i noho alii ia e Momiana ko makou haku ai;i? I ka luhe ana o Momiana i ka ieo o kona poe kanaka* ua kauoha koke aku la oia e lawe i ke ola o ka opio nana i hopu u u i keia hora. A iioko no hoi o ia wi i lele Hke mai ai na powa maluna o ke kou opio m* ko Ukou manao t laoakiia aaa.

| II ī h CK'Jt2i: pOT.Q iwO *l jke Voa cp;o r.»i Vsni fci..!in* a « w*. |--ā k;ra D3h?<ai;a aa t;mi. a me |ki e r o'e no hoi i <i : .c mai 31 31 • -ī"c* ;> n2i 'jr.i o :3 r.ei, 2 r»e ; c«.. ;- s ,r*ri i i i*< -* 3i;l ;• e *r c rt\ i i '<a b~o an* oM/ •rn *ui !«Ie fnat "i •?» <ni !n - lU I <;r.ika :r.j!.:r.J oV- Vci ■">. a u n i h i „a . ».e "<j ki* /u kv-i o- ro H;C , a .;. j 'd e hi!- ar.i * '•'! "•• I • . • ».a ;• --n ;a» a ■k-.r,i i-a*i: n." 4 : : | r,:' kc'«: /n; r. ./"•-•>'* J aiu: ;. u ;inti kc ike aku i Kc<ah: n;ca tna-: ; fii ~a o vj, a t!-. ko o k\> :ar.ci wa e j»a:j ( i i-.a rr,c na ua like ka nmu o ka j | ;-.r»ti ha'~na pahi ene ka r.ir,iu o kekahi j : h\:;ia makani i ka wa ika-ka o ki raa- j 5 a ke lōhe pa la U hoi ka uaina o'> | :wt j/Ov ke ioaa aku ika ianci hau i He hipilua h>ra keia ;ai > ana o ke k- a o f -; »ua pau iaa :hu ia ho 4<}S powa i ki niike. a kc»e ;hj ia he e.ua po■!va r.-.e ke keKiihi M.'Oiiana, a hoio aku r.c: r.o ka ahii ana n> <o hkou o'.a a huii ae r.c; ke koa o;/.o a nana ma o a unap.ei a i<e akj n o;a i ke i'iu in /<a<i nm n: i o a mamei a :<e r u aka la oii i kekan m tu nua e 1» ):~j ani a <..,»!«; n.o ou ī a:ua!u aku mahoj e o L-ko.:, 'i.i nii'iao oia ua inake ke keik;alii \> w.i ahe niea uk\>a ia keia e liolo nei, a n.:!ia aku la i kahi a ke ka;ka;n.;hine e ku ana ua heie a 'naalulu i ka i ih.a i ka n aka \ a he'.e ioa aku Ia keia a hui laua a n;nau aku la oia, pehea ee i keia wa ? Pane mai la ke kai<amahine ua piha o loko o'u i ka makau, ine kuu manao ua make ia oe, eia ka aole. la wa pane aku ia ke koa opio i ke kaikau.ahme e hui ieaua no ka mea ke Kokuke ae nei e ao, ina paha e ike ia mai ana kaua e na niea a pau aLila e ili mai ana i.i puma maluiu o'u, nolaila e hui kaua a hiki i kuu wahi a noho iho oe a hoi aku au i ko'u wahi.

Ua hoi aku la laua a o ka hora 2 hui ia o ka pu, a 1 ke kani ana hoi o ka i.om 4 oka ua hiki aku la laua ma ka puka pa o ka halealii a koi mai la ke kaikanuhine ahi i ke koa upio e komo iinko, ua hoole aku ke koa opio. a pane hou n:ai la no ua kaikamahine nei i ke k >a opio, e komo kaua a loko a ike f 1 iai ko'u mau maku-i īa oe ka mea nana i hoopakele ia'u mai ka lima mai 0 j,»wa 0 ke kuahiwi, a ina 1 aha laua e lohe ana laua i nu mea i hnna ia maluna o'u ka laua kaikamahine nei, alaila, aole paha e nele ko laua h<_»okipa mai ia oe e ka naita, oiai, ua aie nui*au ia oe, a heaha la ku'u uku a'u e uku aku ai ia oe; a oia ka'u e panai aku nei i kou lokounikai, 0 na tr.ea a p.ie au e m.-kemake ai ua hiki ia'u a me Ke aupuni ke hooko aku 110 ia mau mea. l\»ne aku la ke koa opio, mai man.io oe e kuu haku opio ua hana au i keia mea i keia po no ka loaa mai o ka pumaikai, aole loa j>ela, a aole no lioi au 1 man.io e lulawai ana au me oe i keia [>•> a me na powa, ua hole au m.u ku'u hume mai ma.nuli o m kono a na kehau o ke kuluaumoe a me ke konane o ka niahina, oia waie no ka mta nana i k»>no mai la'u e hele mawaho aku nti o na palena o ke kulanakauhale me kuu manao aole la e hala-

wai ana me na mea hou i keia po, eia ka e halaw.u ana. Ia manawa, ninau mai la ke kaikama hine i ke koa i kona wahi e noho ai, a ua hoike hoopunipuni aku ke koa » pio i kona wahi me kona oleio aku, aia i ka hokele helu 4 o keia aupuni, oia kc/u wahi i noho ai, oiai he niahhini au o ka hiki ana mai i keia aupuni nei. Mai hei mii oe, wahi a ke kaikamahineulii i ninau mai ai Mai ke aupjni mai au o ka hikina, oka Ohu Hemolele ka inoa o ko'u aupuni. I ka iohe ar.a o ke kaikamahine i ka 0 ke ai'puni o ke koa opio, ua ma nao tho la oia he oiaio no keia, he aup.;ni nola kekahi o ka honua nei i kapa ia k i inoa e like me ka ke koa opio i hai aku ai iata, eia ka he hoopunipu:ni, a koi aku !a no ua kaikamahine nei i ke koa oplo e komo iloko. j Aka, ua pane aku ke koa opio, e oiuoiu mii oe e hookuu mai ia'u e hoi, mah {>e a j manao !a mai e kou mau m. k-.a e hana ana kaua i kekahi hana pon«> o!e, a ua hoepiakiki loa mai ia ua kūūamahmealii oei i-ia nei e komo a ua ho:le mat no ke koa opio me ka jane aku. e kaii ee la'u iloko o na

■ pule tkolu a hiki hou mai au imua ou. ! ik ko o>awa i kulou iho ai ke poo o .ke kaikamahine a liu'.iu ea ae la iluna 1 a }>ane mai la. He mia kaumaha i • ko'u minao » ko'u hookuu aku ia oe e ' hoi, m&! ua aie nvi au a oe, a no kou paakikl loa mUila ke ae aku nei au e like me kau noi u'u a e kali no hoi au i'e ko o na pule ekolu, no ka aiea ua ■ makenuke loa au ia e hiki mai oe maioko o ko makeu haiealii nei mamua o ke kani ana o ka hora 9 o ke kakahia e kauoha aku no au i ko'u aopunt e hcK>makaukjiu mamua o kou hiki ane mai, a e hoohanohano aku no au ia oe a me kou mau hoaiheie i na he m:.u hoaheie kou e hiki mai ana mt ko'u aupuni nei. (Adt 1