Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXVIII, Number 52, 28 December 1889 — Page 1
This text was transcribed by: | Kawena Komeiji |
This work is dedicated to: | Chun 'Ohana |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
BUKE XXVIII, HELU 52. HONOLULU, POAONO, DEKEMABA 28, 1889. NA HELU A PAU, 2265
HOOLAHA LOIO.
NELLIE M. LOWREY
Notari no ka Lehulehu
A HE
Luna Hooiaio Palapala a me na Palapala Hoohiki
Keena Hana me W.R. Kakela Loio ma ka aoao makai o ka Hale Leta, Honolulu
CECIL BROWN,
LOIO A HE KOKUA MA KE KANAWAI?
Ke Agena Hooiaio Palapala no ka Mokupuni o Oahu.
KEENA HANA: Ma Alanui Kalepa.
tf
E.G. HITCHCOCK.
(AIKUE HIKIKOKI).
LOIO A HE KOKUA MA NA MEA A PAU E PILI ANA MA KE KANAWAI.
E ohi ia no na Bila Aie, me ka awiwi.
HILO, HAWAII.
2114 1yr.
A. ROSA.
[AKONI.}
Loio a he Kokua ma ke Kanawai.
Luna Hooiaio Palapala.
Keena hana, ma alanui Kaahumanu.
GEORGE P. KAMAUOHA.
He Loio a he Kokua ma ke Kanawai.
A HE MEA
ANA AINA.
E loaa no ma Kohala Akau, Hawaii. 2001 1y
ENOCH JOHNSON,
(Enoka.)
He Loio a Kokua ma ke Kanawai,
Imua o na Ahahookolokolo a pau o keia Aupuni.
Luna Hooiaio Palapala Kope no ka apana o Kona, mokupuni o Oahu.
Keena hana me Mr. P. Numana, Helu 44 Alanui Kalepa. 2263 1y
W.R. KAKELA
LOIO A HE KOKUA MA KE KANAWAI
He Luna Hooiaio Palapala.
tf
PACIFIC HARDWARE COMPANY
Na hope o Dilinahama Ma.
Mau Mea Kuai Lako Hao
Alanui Papu Honolulu
WILDER & CO. (WAILA MA.)
Mea kuai papa a me na lako kukulu hui o na ano a pau, a me na mea pono a pau o ka hale.
Kihi Alanui Moiwahine me Papu
JAMES M. MONSARRAT.
(MAUNAKEA.)
LOIO A HE KOKUA MA KE KANAWAI
He Luna Hooiaio Palapala.
E hana ia no na Palapala Kuai, Palapala Hoolimalima, a me na palapala pili kanawai e ae ma ka olelo Hawaii. Dala no ka ho@ ma ka moraki ma na waiwai paa.
KEENA HANA: Hale Pohaku hou ma ka aoao ma Waikiki o ka Halewai, Alanui Kalepa.
WILLIAM C. ACHI
Loio a he Kokua ma ke kanawai imua o na Aha a pau o keia Aupuni.
He notari no ka Lehulehu a Boroka no na waiwai paa.
Keena Oihana, Helu 36, Alanui Kalepa, Honolulu, Oahu. 2262 tf
HALEKUAI BIBI HONOLULU
(Hope o Wm. McCandles.)
HELU 6 ALNAUI MOIWAHINE, MAKEKE MA ULAKO KO.
Na Bibi momona, Hipi, Puaa me Ia, na laai ulu & co.
O na kauoha a na ohana a me na moku mai hooko koke ia no me ka eleu a me ka hikiwawe.
O na holoholona ola no na moku e hiki no ke hooko koke ia.
Telepona Helu 212. 3185-tf
KE KIU PAHAOHAO
KA
Ipo Aloha o Parisa
A O KE
Ahi Lalapa o na La Inea o Farani
He Moolelo Eehia no ke Au Uluku o Europa.
Farani! Iloko o na popilikia a me ka ehaeha kuhohonu!! Parisa! Iloko o na uluku manaonao o na kipona o ka poino!!
Iloko o Parisa e hookahua ia ai ka kakou moolelo.
MOKUNA V.
KA PUULU HAUNAELE.
I ka lilo ana o ka noonoo o ua poe nei i ka mea nona kela leo, a me ka n@ku ana i ka pahi i ka puka aniani, oia no ko Farani manawa i mio iho ai a lele aku la a e ka mama ma ke alanui hoi e @ kana wahi i hele mai ai, a iloko no hoi o ia manawa i hola pu ae ai ke alii a e ka hahana, a holapu ae la ka pii ana me ka hahana nui mai kekahi aoao a i kekahi aoao o ke alanui, a oki pu ia aku la ke ala e hiki ai ia Farani ke hoomau aku; ka lalapa ana hoi i hoike ia ma ka mokuna IV.
Aka, o keia paleku o ka ula o ke ahi ka mea i ohi ae iloko o ka manawa hookahi me he la mailoko ae o ka opu o ka honua, ka mea hoi nana i kaupale mai ko Farani Eduina pakele mai keia puulu kanaka, ua hoopakele pu nae iaia iloko o ia manawa hookahi mai na pahi mai a na kanaka powa elua i hoouna ia aku ai mahope ona e kela kanaka e ku ana ma ka ipuka o ka hale a Dolana Re ma e noho ana, ka hale hoi o M. Akef@ta. O ke kumu o ua ahi nei, oia no ka a ana o kekahi mau pahu rama i wahioia i mea inu no ua poe la, i hao ia mai hoi mailoko mai o na hale kuai rama a muu mokaki iho la i ke alanui.
Ua hoomaka ka lalapa ana o ke ahi maluna o na apana laau a me na opala, a hiki i ka wa i loaa ai keia mau pahu a oia no hoi ka wa i lohe ia ai kekahi mea pahu, a ua malamalama koke ae ia na wahi a pau o ia aoao o ke kulanakauhale, a iloko no hoi o ka manawa pokole, ua paa iho la o Farani mawaena o elua mau kaupale, o ke ahi ma ke kua me kela mau powa, a o kela puulu kane me na wahine hoi ma ke alo, ua hele a @ae ko lakou mau puuwai me ka pupule i hoolalapa ikaika ia e ka waiona a lakou i inu hookina ai, a ua ake nui lakou e hookahe i ko Farani koko.
"E hopu i kela kanaka! O Farani Eduina keia, ka makai kiu! Aole anei i lawa kana mau hana i kuleana ai kakou e haawi aku i kona uhane na Satana? Mai ae aku e pakele oia."
O keia na olelo a kela kanaka e ku ana iluna o ka pahu me kona leo nui.
"E make o Farani Eduina!"
"E make na makai kiu a pau!"
I hooho ae ai na leo hauwalaau o ka lehulehu; a ua hoomaka mai ia kekahi poe o lakou e hoopuni ia Farani.
Oiai keia mau mea e hana ia nei, aia hoi keia kanaka i kahea mai ai ia Farani mai ka puka aniani mai - o Jina Anola kona inoa - ke kumu hoi o keia haunaele, oiai, iaia lakou i alualu mua mai ai - ua palamimo aku la ia ma kekahi puka aoao o ka hale ana i komo aku ai, a komo aku la iloko waenakonu o ka puulu kanaka. Ua komo oia he aahu ano e, i hele a weluwelu, a ua hapala ia kona mau helehelena a me kona mau lima a eleele, a e paa ana ma kona lima he pahi puhaka, a e wa pu ana ia me ka lehulehu, me he la oia pu kekahi o ua poe ia e ake ana e haehae ia Farani.
I keia manawa a kakou e kamailio nei, ke au hoi nana i hoopaumaele no ka manawa mau loa i ka inoa kamahao o ke Aupuni Imperiela o Farani, ua nohoalii iho la na puulu haunaele ma na wahi a pau, me ka hiki wale no ke hoala ia mamuli o na olelo paipai, a iloko o ka manawa pokole, ua hiki aku ka heluka i na haneri o ka poe e komo ana iloko o na hoohaunaele - na kane me na wahine. Nolaila, iloko o keia puulu haunaele ua holopapa mai la he heluna nui mai kekahi mau wahi lehulehu a ua hui pu ae la a hookahi na hauwawa like ana.
Huki ae la o Farani he mau pu mai kona poli ae a paa iho la ma kela me keia lima, a nee aku la a ku iho la ma kekahi wahi kuono, a ia wa i ike ia aku ai na hiohiona o ke koa, ka wiwo ole a me ke kupaa maluna o kona mau helehelena.
"Hele mai e na ilio hae o ka lapuwale." "Oiai, aole hiki ia'u ke holo, hookahi no hana i koe, e ko'u paio aku me oukou; a mamua o ko'u haule ana, e kukulu no au i papu o na kino make a puni au. E na ilio o ka haunaele! Hele mai."
Kakani ae la na pu panapana a puoho ae la na leo hauwalaau i kaumaha me na hopuna olelo ino, e hoike mai ana ua loaa aku la i kekahi mau kino kanaka he mau haawina o ka ehaeha mai ka waha aku o na pu a Farani.
Ia manawa koke no, ua lohe ia aku la kekahi leo kalahea nui a huli aku la ke alo o ke aluka kanaka i kahi o ua leo nei i pa e mai ai.
"Ke kaa make! Ke kaa make! O Piere Palake me kana kaa make." O keia na leo hooho o ka lehulehu, a na ia mea i hookaulea iki iho i na uluku imua o Farani.
O ke ano o keia kaa a ka lehulehu e kapa nei he kaa make, oia no ke kaa e kaahele mau ana ma na wahi a pau. Ke hopu na kanaka o ke Kamiune i kekahi mea a lakou i lawe pio ai, alaila, iluna o keia kaa e hookau ia ai, a lawe ia aku no kahi o ka make e kau ia ai maluna ona. O ka hookau ia ana o kekahi kanaka maluna o keia kaa, o ka maopopo ana no ia he make kona hopena. A nolaila, ua manao nui ia keia kaa, a me kona hookele, e ka lehulehu o ua mau poai hoohaunaele a me ka hookahekoko nei. A i ka ike ana o ua poe nei i kela kaa iloko o ia manawa, ua hookahuli ia ae la ko lakou noonoo no ka manawa pokole mai ia Farani Eduina aku.
(Aole i pau.)
HE OPUU PUA ROSE I MOHALA AE A MAE KOKE NO.
E ke Kuokoa; Aloha oe:
Ua oluolu i na Mana Lani ke kii ana mai a lawe aku la i ka maua keiki makahiapo oia hoi o Solomona Pilialoha, ua hanau ia oia ma Waiakea, Hilo, Hawaii, Iune 25, 1888, na Aedrew Kealoha a me Mrs. Waahia. Nolaila, o ka nui o kona mau la ma keia ilihonua 1 makahiki 4 malama me 18 la. Ua lawe aku la ka Haku i kona hanu hope ma ka la 19 o Novemaba aku nei, 1889.
Ua haalele mai oia ia maua a me ka ohana a pau, a kii mai la no ka mea nana i hana. Aka e like me ka olelo o ka Baibala Hemolele "nana no i haawi mai a nana no i lawe aku, a e hoomaikai ia kona inoa"
Andrew Kealoha.
Waiakea, Hilo, Nov. 25, 1889.
MAKE I ALOHA NUI IA.
Ma ka la 3 hora 3 o ka wanaao Poalua, o Dekemaba nei, ua haalele nei la i keia ole ana o Mrs. Lihue Wailaahia, ua hanau ia ma Waiaka, Wailuku, Maui, Iune 14, 1885, a o ka nui o na la o kona ola ana ma kela ao, 4 makahiki 5 mahina 18 la me 19 hora, he kaikamahine i aloha nui ia no kana mau hana maikai, he heahea i ka malihini a he hele mai. I ka pule i na la pule a pau.
J. Wailaahia.
Waikapu, Maui.
HE KAAO
NO
HAPAIKALA-
Hapaikamahina
KA HUA OHIA NANI
I LOAA MA KA
Piko Mauna o Farani
Ka Ui nana i Kakele ke
Aupuni o ka Lihilihi
o na Manu.
I Kokua ia e HULUPAINA kona Pokii.
Unuhi ia e Moss Ma'u
I keia wa i ike mai ai o Aeko Ahi ua paa kona aupuni i keia eueu, ua koi koke aku la oia i kona mau kaikunane e hoi no ke aupuni Fiku, a ua ae aku la kona mau kaikunane a ooomaka aku la lakou e hoi no ke aupuni Fiku.
Maanei e ka makamaka heluhelu, e huli ae kaua a nana aku i ke koa opio e alo mai la i ke anu a me ke koekoe, e huli ana hoi ma-o a maanei i ka enemi, eia nae aohe wahi mea a loaa iki, a pela ko ianei hele huli ana a hiki i ke 52 o na aupuni, he neo ka mea i loaa.
Iloko o keia wa ua hele kaapuni ae la oia i ua aupuni nei a no ka elua o ka manawa ua wehe ae la oia i kana ohe pa-mihona ia ka ike a hoomaka aku la e nana ma na wahi a pau o ka lewa oia nae aohe ana mea i ike.
A no kona ike ana i keia kumulaau fiku ua pala, nolaila ua kii aku la oia i kana mau mea a pau a lawe mai la a waiho iho la malalo o ua kumulaau fiku nei.
Iloko o keia wa ua hopu hou iho la ke koa opio i kana ohe pa-miliona ia ike a hoomaka aku la e nana ma-o a maanei, a i kona hoihoi ana mai i kana ohe a kuu mamua ona, ia wa ua ike aku la oia i keia aupuni nani.
No keia mea ua hoomau aku la oia i ka nana ana, a i ka hala ana ae o kekahi mau minute ua ike aku la oia ia Aeko Ahi ma e noho ana iloko o ua aupuni nei.
Iloko o keia wa ua wehe ae la ke koa koa opio i kana eke kalena a hoohamama pololei aku la imua o ua aupuni nei, a oia no ka wa i ume ia mai ai ua aupuni nei a poholo ana iloko o ka eke kalena.
I ka paa ana o Aeko Ahi ma iloko o ke eke kalena a ke koa opio, ua kii aku la oia i kana mau mea a pau a hookomo iho la iloko o kana pahu daimana.
I ka hala ana ae o kekahi mau minute o kona hoomaha ana iho ua haupu ae la oia no na owili lauoho gula 6 e waiho nei me ia, a oia kana i wehe ae ai a pane ihio la me keia mau huaolelo:
Ia oe e ka owili lauoho gula e waiho nei imua o ko'u aloha, e oluolu mai oe e lawe aku ia'u a hiki imua o ka mea nona na helehelena a'u i ike ole ai, a o ka mea hoi nana oe i hoouna mai imua o'u nei.
I keia wa ua hoopau ae ia keia i kana kamailio ana imua o ka mea leo ole a haule aku la keia hiamoe.
A iaia e walea ana me Niolopua ua halawai aku la kona uhane me ka uhane o kona kaikaina, a oia ka kona pokii pane mai ai imua ona:
I moe oe a ala ae, alaila, e hoomaka oe e hele ma ka hikina a e loaa no ia oe ka mea au e kau nui nei.
I ka puoho ana ae o ke koa opio mai kona hiamoe ana, ua nalu iho la oia iloko ona no keia mau mea ana i lohe ai ma ka moeuhane.
Nolaila, me ka hookaulua ole iho ua makaukau iho la keia no ka hele ana aku no kahi i kuhikuhi ia mai ai iaia, a i ka makaukau ana, ua pane iho la oia i kana pahu daimana.
Ia oe e kuu pahu daimana, ke kauoha aku nei au ia oe, e hoi ka ilio Bulionababela no na kuahiwi o Lebanona a o Kapuai Keleawe hoi no loko o ka buke aniani.
A i ka holopono ana o keia mau mea ua hoomaka aku la oia e hele wawae no ke kukulu hikina, kahi hoi i kuhikuhi ia mai ai iaia.
A iaia e hoomau ana i ka hele me na noonoo e lauwili ana iloko ona, e ake ana o ka ike aku i ka mea ana e huli nei, a i ole o ka ike wahi kanaka aku la hoi, aia hoi ua hoohikilele ia oia i ka ike ana iho eia oia ma ke ka'e o kekahi pali kuhoho kahi i ku ai, aole hoi e hiki iaia ke hele hou aku imua.
Ku iho la oia malaila no kekahi mau minute me ka nalu ana iloko ona, pehea la au e hiki ai i ke aupuni o ka mea a'u e huli nei.
Me keia mau noonoo e lauwili ana iloko ona, ua wehe ae la oia i kana buke aniani, a huki ae la i na kui he 12 e hoopaa ana i kona lio, a iloko o ia wa ku ana ua lio la mua ona me ka hiehie nui. Kau ae la oia maluna o kona lio a hoomaka aku la e lele no ke aupuni o Mele Liko.
A i kona hiki ana aku ma ua aupuni nei ua hui aku la oia kamaaina, ua haawi mai la lakou i ke aloha ia ianei, a pela no hoi keia i panai aku ai i ke aloha.
Pane mai la kamaaina, he huakai aha keia au e ke kanaka opio?
He huakai imi i ka mea nona na owili lauoho gula 6 i hiki ae ai imua o'u, wahi a ke koa opio.
Ia wa pane mai la kamaaina, ae, o ka mea nona ua mau owili lauoho gula ia i hiki aku la imua ou, aole ia no ka mea e, aka, no ka haku no ia o makou no Mele Liko aia i ke aupuni o ka Lihilihi o na Manu, aohe no he loa a ka'e mai, no ka mea, mai anei aku a hiki i kela ao e kau mai la a olalo iho aia ilaila ke Aupuni o ka Lihilihi o na Manu, a he ma'u ike iho la no ia ku ae no hoi ana no ka aina hanau, oiai he loihi ka manawa e hele ai alaila hiki ilaila.
I ka lohe ana o ke koa opio i keia mau olelo a kamaaina, ua pane iho la oia iloko ona:
Kupanaha no hoi keia poe, ka i no hoi o ka i mai, o kou hele no ia a loaa ka mea au e imi nei, eia ka o ka i mai he ma'u ike iho la no ia ku ae no hoi ana, a he loihi ka manawa e hele ai alaila hiki ilaila; he lapuwale ka oukou mau olelo, aole au e hoolohe ana i ka oukou.
I ka pau ana o keia mau olelo a ke koa opio, ua haawi aku la oia i kona aloha i na kamaaina a kau ae la oia maluna o kona lio a hoomaka aku la e lele no ke Aupuni o ka Lihilihi o na Manu ka pahu hopu.
A iloko o na minute pokole wale no o ko ianei lele ana aku ua hiki aku la keia ma kahakai o ua aupuni nei. Lele iho la keia ilalo a pane ae la i kona lio e hoi no loko o ka buke aniani, a ia wa i nalo aku ai ka lio a ku hookahi iho la ke koa opio.
Oiai oia e ku hookahi ana a e nalu ana hoi no kana mea e hana ai, ua hoopuka ae la oia i keia mau huaolelo kaukau imua o kona pokii Hulupaina i ka i ana ae:
Ia oe e kuu pokii, e oluolu oe e hoolilo mai i ko'u kino kanaka nei i kino manu i hiki ai ia'u ke komo aku iloko o ka halealii o ka mea a'u e ake nei e ike aku.
I ka pau ana no o keia mau huaolelo a ke koa opio, ia wa koke no ua lilo ae la oia i manu a hoomaka aku la e lele no ka halealii o Mele Liko.
Iaia i hiki aku ai mawaho o ka pa-alii, ua ike aku la oia he manu wale no kanaka o keia aupuni, a aloha mai la na manu iaia nei a pela no hoi keia i panai aku ai i ke aloha, a pane koke mai la no na manu:
E! malihini hoi oe ia makou.
Pane aku la keia, Ka! he kamaaina no au no keia wahi.
Oiai lakou e kukai olelo ana, ua hiki pono ae la i ka hora 8 o ke ahiahi, a iloko o ia wa ua hoopau ae la lakou i ka lakou kamailio ana.
Iloko o keia wa ua hoomaka aku la kahi manu kiai e himeni, a i ke kuu ana iho a puana hou ae la no ka elua o ka manawa, oia no ka wa i kani pu aku ai ka leo o ka kakou manu me ka leo o ka manu kiai. (Aole i pau.)
HE LEI MOKIHANA
A luna makou la o Haupu
Ike i ka nani o ka aina
Aina kaulana i ka maikai
Ka waiho kahelahela i ka iu
Ua iu e ka home Hanamaulu
I ke ehu a ke kai a e pa nei
Kau aku ka manao o Kemamo
Kahi wai kaulana a ke kupua
He ui a he ninau keia
Pehea kahi pali o Kipu
Ua nani ia me ka maikai
E ua hoa nei o ke kula loa
Ke uleuleu nei no maua
I ike i ka wai mapunapuna
Moani mai nei hoi ke ala
He ala lipoa no Mopi
Auhea wale oe e ka ohu
A e hoopalu nei i ka nui pua
Pua lei ia pua Mokihana
Wili ia me ke oho o ka palai
Ke huli hoi nei na huapala
I ka malu ohai a o Huleia
Eia makou i ka home olu
I ka poli pumehana la o ka makua
Ua nani na niu la o Pae
I ka holu i ke ahe a ka makani
Haina ke ala la o na pua
Onaona kuu lei pua Mokihana
Gaberiela Lenoa
O KA
Puali Kahiko Imeperiela o Farani.
Koa Opio iloko o na Ulia o ka Laki.
Kukala Kaua a Perusia no kekahi Wahine.
He Moolelo no ke Au-Weliweli Nui o Europa.
KA HALEALII O DIANA.
O ka liula ia o ua ahiahi nei, a e hekau mai ana ka pouli o ka po, a ua puka ae ka mahina piha maluna o na kuahiwi a kiola mai la i kona malamalama kamahao maluna o ke kulanakauhale aliiwahine o Parisa, ia manawa i loaa mai ai ke kauoha ia Gaberiela, no ka makaukau a hele aku i ke kulana o ke koa kiai mawaho o na paia o ka halealii o Diana.
O ka halealii o Diana, ua hoolaa ia kona mau paia no ke kino o ka Emepera Napoliona, ka Emeperesa Iosepine, na ukali a me na kauwa pilikino o ke aloalii, a o ke ano nui o ke kauoha i loaa mai ia Gaberiela, aole loa e ae aku i kekahi kanaka me ka nana ole ia o kona kulana e komo iloko o ua halealii la, koe wale no na Emepera a me kona mau ukali ponoi.
O ka malamalama o ke kukui o ka rumi nui, ua holo aku la i ke alanui pii o waho, a ma ia wahi o Gaberiela i lawe ae ai i kona kulana kiai, a holoholo ae la ma o a maanei o ke alanui pii laula.
He mau minute pokole wale no ia a ianei e holoholo ana, aia hoi, ua ike aku la keia i kekahi mau kino kanaka elua e hele pololei mai ana i ka hale alii, oia kana i hoomaopopo aku ai i ka wa i kokoke loa mai la, aole keia he mea okoa, aka, o ka Emepera no keia me kekahi hoaloha ona, oia kana i ku pololei ae ai ma kekahi aoao o ke alanui pii, hapai ae la i kana pu mamua o ke alo, a leha aku la kona mau maka i ka Emepera malalo o ka lala o kona papale kapu.
He oiaio, o kona haku no keia i komo mai la, a ua haawi mai la oia i kekahi nana loihi ana iaia nei, me he mea la, e hoomanao mau ana oia, i hea la kona wahi i ike mua ai i kona mau helehelena.
I ko laua wa i komo aku la iloko o ka halealii, ua puana malia ae la o Gaberiela i keia mau olelo -
"Ua manao au ua poina loa no oe e ka Emepera i ka kaua i kamailio ai mamua?"
Ma keia mau olelo a Gaberiela i hoike ae la, ua hai ae oia i kona launa mua ana me ka Emepera ma kekahi wahi, a ua hoopaa laua i kekahi olelo aelike mamua, a pela i kohu ai ka ianei olelo no ka poina loa o ka Emepera i ka laua nei i kamailio mua ai i kinohi.
Aohe i liuliu ka ianei ku ana iho ma laila, ua lohe aku la oia i ka leo o ka Emepera i ka pane ana ae i kona kokoolua.
"Ma keia wahi kaua e kamailio ai no kau misiona e ka Monasiua"
Ua kuu iho la ka leo kamailio o ka Emepera ma keia wahi, a lohe hou ole aku la o Gaberiela i ka laua mea e kamailio ana.
He mau minute loihi ia a Gaberiela e holoholo nei, a ua kokoke loa oia e poina i ka hoomanao ana ae i ka Emepera a me kona hoaloha i komo aku la iloko, aia hoi, ua hoopuiwa nui loa ia keia i ka lohe hou ana aku i kekahi mau olelo koikoi loa a Napoliona i pane ae ai i kona kokoolua, me he mea la e makaukau ana laua e hakaka maloko o kela rumi. Me kona leo nui i lohe maopopo aku ai oia i keia mau huaolelo -
"Ua hai mua aku no au ia oe e ka Monasiua, e hooko io ia aku ana. A ina ua kue ke Alii ka Moi o kou aupuni i keia mau hoolala ana, alaila u alike pu ia me kona kue pololei ana mai ia'u ua makemake au e kipaku ia keia poe Pelekane mai na awa aku a pau o Europa, no ka mea, o lakou a me a'u, aole e hiki ke hololea na lawelawe pili aupuni ana ma kekahi mau mea. Ke lohe mai la anei oe ia'u e ka Monasiua?"
Ua pane ae la ke kokoolua i ka Emepera me ka leo haahaa, a lohe aku la no o Gaberiela i ka pane ana ae ma keia mau huaolelo:
"Ua kue ikaika oe e ka Emepera i ko'u Haku Moi - ka Emepera o Auseturia. He mea hiki ole ia makou ke kapae ae i ka noho launa ana me ka oluolu me kela aupuni makamaka o Enelani malalo o na kamu a pau au i waiho mai nei."
"Ina pela," wahi hou a ka Emepera i pane mai ai me ka nui o kona leo. "E hana aku oe e like me kou makemake - ina no ke kaua, e loaa aku no ia ia oukou mai a Farani aku. I ka wa e welo ai ka hae o ko'u mau puali maloko o ke kulanakauhale o Viena, e hoomano iho oe - ua haawi mua aku au i pono ia oe ma ko'u aoao e kipaku i keia poe Pelekane, a e hoopau wale ia ke kaua, a e noho maluhia na aina elua iloko o ka hauoli - o Farani me Auseturia."
He mau minute pokole ia i hala ae, aohe mau kukai leo hou mawaena o na mea elua, ua pane hou aku la ke kokoolua o ka Emepera.
"O kou manao io maoli anei keia e ka Emepera?"
"Oia wale iho la no ko'u mana e ka Monasiua, na ka ikaika o ka pukuniahi e hooponopono like ia kaua a i keia mua iho," wahi hou a ka Emepera i pane aku ai.
"Alaila, aohe a'u hana i koe ma kou aloalii e ka Emepera?"
"Aole."
"Alaila, he hookahi wale no a'u hana i koe, o ke noi aku i kou Kuhina Nui no ko'u palapala ae holo, a ke haawi aku nei au i ko'u aloha hope loa ia e Gude@bai!"
"Aloha nui oe e ka Elele," wahi a Napoliona i pane mai ai me ia mau wahi huaolelo pokole wale no.
O ke koa kiai Gaberiela e ku nei mawaho, ua lohe pono loa oia i na mea a pau i hana ia maloko o keia rumi mawaena o ka Emepera a me kela Elele, ana hoi i hoomaopopo aku la ma ke ano o ka laua kamailio ana, he Elele oia mai ke aloalii mai o ka Emepera o Auseturia no ka hooponopono ana ma kekahi ninau hooponopono aupuni me Napoliona. O ka holo ole o ka laua mea i kukakuka iho la, oia ke kukala kaua mawena o na aupuni elua, a i hakalia wale no i ka hiki aku o ua Elele la i Auseturia, a haawi aku i na kauoha o ke kukala kaua ma keia kuee me Farani. Ua ili iho maluna o Gaberiela ka hanohano mua loa o ka lohe ana i keia kukala kaua mamua o ke Kuhina Nui o Farani.
Ua puka mai la ua Elele nei a hoi aku la no ke kulanakauhale, a hoomau iho la no o Gaberiela i ka holoholo ana ma keia wahi, me he mea la, aole oia i lohe i na mea i hanaia maloko o kela rumi. (Aole i pau)