Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXIX, Number 30, 26 July 1890 — KAHI A KA "LEO" E ALAKAI NEI. [ARTICLE]

KAHI A KA "LEO" E ALAKAI NEI.

No kekahi raau pule i kaahope ae nei, he nui wale ka wawi ana iwaena o ko Honolulu poe kjmaaina Hawaii e pi<i ana i ke Kumukanawai. A ika Poaono nei ua kahea ia eka Leo o ka Lahui he halawai makaainana, a o ka manao nui iloko o ia halawai, '* e hoopau i ke kumukanawai e ku nei. a e ka,hea ia i aha eleie kumukanawai, a e hoohoio ia e ia aha i kumukanawai hou no ke aupuni. " Oia iho la ka manao nui i kamaihoia il .ko ola halawai. A kokua l:ke ka poe Iniolelo a pai: iloko o ua halawai nei mamuli o ia manao, koe wale no hookahi o lakou. Hookani mea i kanalua, a ua hoike ae oia iio ko o kana haiolelo, he mea pohihihi iaia kela kuniuhana. He mau haneri kanaka elima a eono paha ka i akoakoa ae iloko o ka halawai, ke hui pu ia me na wahine ame na keiki. Ma ka hope o ua halawai nei ua kohoia he komite nena na lala he kanakolukumamaono, na lakou e hoolala i na hana a pau e pili ana i ke kahea ana i ua aha elele nei.

He hana ano nui keia e noonoo ia nei, a he hana i kaa mawaho aku o ke kanawa»; e pono e heh ka lahui me ke akahele toa ma keia mea. Ua kuhku> hi poloiei ia i! >ko u ke kumukanawai ke alanui e heie aino ka hoo{>onopono ana i kona mau hemaheaia. A ina e haalele ia kela ab-tui a hana ia aku ka hana ma ke an , hi auhulihia kanawai, he mea }>oKihihi na hopena e loaa mai ana. Ua p.ūele ma ka apua ka "antonoiue " o ka aina iloko o ka makahiki iSS7; a ke nana aku kakou 1 na ouli o ka manawa e kau nei, he mea Kiki ole ke hooia aku ka noonoo o ke kanaka he pomaikai kekahi e loaa mai ana maloko o kekahi aha elele hana kumukanawal O na hana kanawai ole mamu* aku o ka nukahiki 1887, oia no kekāhi mea nana i mai 1 na 11,ea 1 ikeia iloko o ia makahiki. A o ka hana kaoawai o : e no hoi i hoaoia e hana iloko o ka makahiki 1889 iho nei, oia ka mea i hookaulanala ai ia makahiki me na mea boopaumae!e i ka moolelo maikai u ke aupuni HawaiL Ua oleloia 0 ka manao 0 ka halawai o ka Poaono nei, oia no keia: na ka

hoomana ana ikd M 1 a *■' ' j aha e:ete hana k..-.»Unawi: Ao.e anei ii he hjni k-ekamwn ? « oi i>jha mawaho »ke kanawai • ka nie.i, ke nono nei « ahaolelo n>»lalo oke kanawai, a hoihikiia na.hoa , pj U e ni.it»ma i Ue kumok»na«» e ku ne,. A na ke kuroukana«a. no noi i kuhikuhi 1 ke a'anui a me ka hana no kena b •<. ! -'i >» 4n;| . Im' na , '" kul ' a n\e ka hn< pau ana paha I kekahi n>'U pauku. Ke o'.e e kuhihewa Uu rr.ea ka<an. «a hoomoakaka lea ia ilok» o ise kana* >i Ve alanui. a me ke ano o Va hana. e ho.'(>onopon j ai i na hen.ahe ma oke kir»fkar.;.wa». Ao na a'inui, a menaano han.i e ae, i Vu l:v.'»!e aie na hoakaka ana o ke k,- ■ ..*.n, he kue kanawai ix O »a mea - oni iaa ai ke ku .koa a nie ka inahihia o ko nakos: wahi .iu; uni, oia " ' ko kakou iralama pono i ke kanawai. O ka hoo!-ete ana i na hana a l>au o ka ama ma nuli o ke kanawai. oia ka »,ea e loaa m:,i ai u Hawaii ka hoaponoia e na nuna aupuni nui, a rae na hoap• no aiu no hoi a poe naauao e noho nei iwaena o kakou, a o ko Hawaii ikaika no hoi ia a me ka hanohauo. j N'olaiU, ua la!a:i keia alakai ana o | ka Leo o ka Lahui, a e ao kakou o he j le nukap.-» aku »iuhope ona a viae heua jka waa i Kapua. Ua like t»ia me ka alopeka i komo iloko o ka upiki, a poouuku iho la ka hoelo i wa inuku i Wa upa. Alaila. heie aku nei im wahi aloj)eka nei a i na hoa alopeka ona, olelo aku la: "t\ auhea o-.ikoa e n:< hoa o'u, nani hoi ka m ;ikai o kei.i wahi upiki, e kaiuii i'no oukoj me na hi cU». I ane mai la ka hapa nui o na alopeka: 41 ao le makou e puni ia oe, o kau hana la a poomuku kou huelo ika upikiia e kena upa, e noho mal.e no makmi me ke kina ole a t ai maiie i na hoa oke kihapai." I'ela no lu>i kea wahi Leo maalea. Ua ike ua paloio kona waha i ka olelo hewa. Ua puka aku k.«n,i olelo, a ua ike ua hew.i, he oleio hoi <>le uiai me ka |K>no. ile o.e loa hoi ka hele hookahi, aia no ka |Kino a nui ka poe makapo i laukana<a ke alanui o ka la lau. lVia o Ka.-nn i heieai a hiki i ke na hopena. l'ela no h->i \» B 'ki i Uhi'-' ai a holo i K ihiki.