Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXIX, Number 36, 6 September 1890 — iKA AHAOLELO [ARTICLE]

iKA AHAOLELO

kai* o 1 ». (Koena Hana 64 ) Heiuhelu mai o n»a ke p<jo o ka bila e iaikini ai 1 ke kuai ana o ka opiuma He uhelu hou ia ke poo rna kapae ana ina ru'a a haawua 1 ke kr-mite opiuma. Xa Bcka 1 hoolaha r nai he hooioii kana ika Pauku 1. 24 ona kanawai o £>74. Xa Pi;.f i 1 heluhehi mua m*i ma ke ; o i ka b;:a e ai ika .nuhi a n e na uku kiure. Xa N'awahi i he'uhe u Wiua ma; ma ke do»j i kr* bt,a e uku ai 1 ka Laina M kushi n o Hio a me San D ego. Heluheiu hou la ma ke pr.o a haawua i *e * n,:t.. kupv>n.-. Xot o Kv.u» e hapana ka hoike a ke k';inite t.«) '»? Ola mai '<a paj,a e r.o no Ll« ka fa e i ka hoon»> ktkn 1 m nawj, a n»a ka i. . r.a e no t.a h;.ht ;c lc,a la e

ap no i ka hoike Hapana ka noor>oo ana i ka bi a ;.la Ohw im ia • ke k< rr«ite r> ka h..le. Kaw ai'lo oM;.k. tt:. J M. Hcj n;-, Ct e>! Br *n, L »ka, R-s3 a n.e Kav.hane ii)i ka a< ao e hoonoioloa i ka | auku 1 o ka b»!«*, a hoop. uia ke ko i ite. LA H VXA 65. H' >IKE KOMITE. Xa Maki;>sa o ke kt>n>ite o ko na aina e, no ka b !a honh'-ihoi kanu baka a Kalua, e waiho n;a ka papa po ka ni.i o na lauwi i, a ae la. Oka ho«>|.ii k::e i ka hoolako paahani h« u u kt- k ni:te k.«U*y a > iu» noo «ii, ua heluhtluia mai e Mu'a a waihoia <na ka papa. Ara ia komite no i h(.ole mai i ka hoopii a ko Hawaii poe e kokua aku ke aupuni i ko laila h\,\ heom' e wata telepone; nonoi ia e waiho ma ka papa a ae ia.

O ka hoike a Balaunu no ke komite wae i ka haawlna dala kokua a ke aupuni ia Kapiohni pa, ua hooholoia e a-' ia kokua ana e like me ka lakou rrahclehele ana; waiheia ma ka papa a noenoo pti me ka iiila Haawina. O ka haawina kokua i ka laina mokumahu Oeean'ea, na Paenaole i wai ho mai no kt- komite wae, a ua hooho lo ia e noonoo pu me ka Bila Haawina. O ka haawina kokua i ka oihana kinai ahi o Honolulu, ua waihoia mai e Luka no ke komite wae, a ua hooholo ia e noonoo pu me ka Bila Haawina. O Ka hoike noke alanui a Peter Lee no kii pono e kwe ae ke aupuni nona, ua wHihoia mai e Waipuilam n » ke komite wae, a ua houhoK>ia e noonoo pu me ka Bi!a Haawina.

Waiho mai o Kr<lua o ke komite hookolokolo i ka hoike 0 ka bila kanawai o na mea hanle-le mare, a no ke akaka pono o!e, ua hana hou lakou i bila ka-

nawai; heluheiuia no elua manawa a haawna no ke kakaupeepoe me ka heUiheUi ekolu. Oka hoopii a Skinner & Co. i pili i na piahana, na noi ia e laweia at mai k< papa a i keluhi komite. Ho»p:>api? n;i hoa a waiho malie la pela ma ki pj»pa. | Hoolaha bila k.tnawii mai o Kali a no na aina i maopopo ole n* poe i kuleana. Na Mula he bila kanaw, t i hopmoe alahao tn;Juna o na aim o ka poe I komn (>le iloko o na pomaikai o ke alahao. M h"r>e o ke>a ua hapaiiā NA HANA O KA LA. O ka bila kanawai aiahao o Oahu, oia ka hana nui a na hoa i noke ai i ke kumailio, a o ka hopena, oia ke kapae 1 a >a ana o ka pauku i o ua b>la kanaw. i la, a kani no hoi ka hora 4 p.m., nolaila ua hoopanee na hana no keka bi la ae. LA HANA 66. He ekolu bila kanawai i heluhfluia mai e Rtkada nu ke poopenei: E hoo kuu ana 1 ke dute o k« kahi 11.au waiwai; e hoololi ai i ke kanawai auhau; e hooponop>ono ai i na makahiki heie ku la o na keiki. Na Kalua 1 heluhelu mai i ka bila haawi palaj.>ala kuleana o oa aina o Mrs. Pauahi Bihopa. Na Paehuole i k% biia hoololi 1 ke kanawai auhau no ka wa mua, heluhelu hou no ka manawa eiua a haawiia i ke komtte auhau. Na Mula i waiho roai he hoopii na More & Ca, ear ia aku na dala elua hanen a 01 me na keneta keu, he uku no kekahi mau hana i hookoia tna ka pa alii; haawiia i ke komite ia lakou ka hoopii a Mr. Bowler. O ka hiia kanawai hoohoihoi kano

kope, ua heluheluia m>i e Wainuilani; o ka hila e heemi ana i na ino i looa mai ka hookamak»ma ( ua heluhelu ia mai e ka Loto Kuhuu. Hapaiia ka noopno hou ana no ka bila kanawai a>..) maUio o na MAXV O KA LA. Komoka haie i ka huopaapaa no ka pauku 3 e oih ana » ka haawina aokua a ke aupum no kela a me keia mile alahao iloko o $ makahiki, 1 okihopeoa ua hooholpia i $700 no ka mi'e alahao a no 5 makahiki. LA HANA 67. 0 ka bila kanawaie piliana i ka uku . q oa luna aupuni i haawi ia na ke ko■ite hookok4okT e noooo*, ua waiho

mai Ukou hc bila kanawai hou a he!«ihelu mua ia ma ke poo. Xoi kc 'iii Masidena e hocj4uia ke kontite hookoiokolo ma ka huli ara i keia opiuma pohaku-ula, oiat ua hala ka manawa kup*jno o ka «aiho ana mai i ka lakou hotke imua o ka Haie. Pane koke mai o Kalua e makaukau koke ana ka iakou h ike Xa Wa'ahi aki 1 hoike mai i ka mea i oo neo u no ka hoopau la o na laikmi kua: waiona; ua manao ke korrite he kumu wale no ia e hx>mahuah"aia ai r,i puhi waiena malu. None: o R:kada i $500 na ha'e kula hon ma Puak ~ hsawiia 1 ke kf>m.tr A nana hou no e kukuiu u ona halekula no Kiunamaro, Hamaki a, Hawaii, a ua haawiia no i ke koraite rr.ua.

Helohelu o K. lua he bila kanawai hou no ka hr ohoihoi kanu a ua hiK.laha pu nui tia he dtlo h»*>holo bt!a kanawai. O Wa hana rrau o ka la i pau p\-no ole, oia ka bila k«mawai a'ahao o Oahr. Mah< pe o na ndi me na pokepoke ana ua hr><'hol<>i.: ka bi'a mi kona heluhelu e!na, haawr.a no ke kakauooepoe a h* it heiu ck< lu ma ka P->alua, Sept 2. O ka bi!a kanawai e hoopau ana i ke kanawai haalele o na mea i mareia, i.a hooholuia ma kona heiuhelu ekolu mahope o na hoopaapaa ana. O ka j auku 4 o ka Bila Haawina ua noonoo ia imua o ke komile o ka hale a ua h oholoia keia matj itamu inalalo iho penei: Xalilt> Aha Kiekie & Kaapuni $ 5.000 Xa !ih kolo 5,000 Kokua i na piahao 15.000 M-īlama halemai pupule s>ooo Na lilo hoomalu 20,000 Na 'eptra o Kalawao 25,000 Uku o na makii 15,000 Na li'o kivila me karaima ... 5,000 N* kiure koronelo 1,000

O ka haawina $to,o*o, no ka hoonaauao ana i na opio Hawaii ma na aina e, ua hooholoia, a na na kumuku la poo e apono mai na keiki kuoono ke hoouna ia. LA HANA6B. Ua waihna mai na palapala noi malalo iho penei: Na Wilimana mai Kalalau, Kauai mai, e kukuluia ona kahua mai lepera malaila. Na Holoke mai Makawao, Maui, e hoomauia no ke kapu o ka la Snbati e like me ka mau. Na Robata Wihkoki i ipukukui uwila no ke kihi alanui Moiwahine me Kom« hana, a me $500 mai Pue a Paoa, Kona, Hawaii Na Waipuilani e ukuia i $130 \a Mrs. Jones, no ka hoolimali r a 0 leona hale i kaahahookolokolo o Kona no 13 malama. No White, mai Hilo, Hawaii, e hoomahuahua ia ka uku maheleolelo pukiki; e hookohuia o Mr. Darand i luna nui no Kalawao. Na Rosa mai a Kaiaikawaha e uku aku i $2,542 no kela aelike hana alanui o Puoina mawaho ae o na dala i kohoia e ia. Na Paehaole mai kekahi poe i $480 no ko lakou uku makai kuikawa o 1887. No kekahi alanui hou mahope aku o Puoina, na Rosa i waiho mai

he noi e wehtia. W.-iho mai o Fi .11 i k » 'i i'<e ,1 k k mite ola e apotv :■v.x 1 $16,000 no ka hoomaemae a h tv.< hou : r a 1 na halema', a ua waihoia e noonoo pu me k» Btia Hanwina. Waiho mai 0 Muh i ka hoike a ke koimte e pih ana 1 n> ipukukui uw:ia no na haawina dalr>, a ua waihoia a noonoo t>u me ka I> 'a Haawina. Waiho mai 0 M.<kuisa i ka hoike a kekahi komite wae no na haawina dala Hale Ltta, a ua waihoia a noonro pu me ka Bila Haawina. Waiho mai o Kalua i ka hoike a ke komite wae e piii ana i ka hoopii a ka poe mai o ke kahua hoomalu lepera ma Kalihi. Ua waiheia ma ka papa mahope o kekahi mau paio hahana ann. Waiho mai o Pua o ke koimie wae 1 ka hoike e pili ana i ka laweia ana o ka lepo o ka iiina ma Pulama, a ua hooholo ia kc mite e kuai ke aupuni ia wahi luai na Kahu Woiwai mai o Pauahi Bihopa, Ae ia.

Waiho mai o Nawahi i ka "hoike a ke komile wae e aponn ana t ka haawina kokua a ke aupuni i ka lama moku maho h« u mai San Diego a Hilo» he $48,000, a o ka b;la kanawai e pih ana no la mea e hooholo loa ia. Waihoia mi ka p>jjj no k» noonoo ana. He olelo l ooholo na Pj|>ai e ekuia o 'l K. Meyers i na dJa $150 kona koena uku bana t a e hoomanaia ke Kuhina Kaiāiaina e hanwi aku iaia; «aihoia ma ka lupa. He mau ninau na Kal>-j i \ c Kuhina K«biaina, oia hoi. ina ( aha ua ho ike mai kekahi o na !una au[»un« o na aina e ian i kekahi mea e piīi arva 1 ka Ahaeiele hana Kumukanawai, a ina paha e alikai ia keni kohv> ana ma ia mau o!ela O ka bila kanawai hooleli i ke kanavat hoohiki pake o »$Sj, ua heluhe!u ia mai e Pilipi no na inanawa eiua a hāa«tia ike koenile kalepa. O k» bih hoololi i ki pauku 48 o ke kumukanawaū ua heluhelu »a "mai e Apīkl 110U va mua a haawiia 1 ke komite. | O keta mau itamu malalo iho» oa h»ihrloia a hookvmoia ma ka Btla

Haawina imua o k« korrr:e o ka Hale. penei: Nn ka S::h~ī i na Haw .m tlihune .. . S s.c<« Koma a C. C Morioo No ka Buro Ana nna 56,000 | Hana h.u me hoomaemae i | na ha!c aupuoi 3 1 * 1 :* 0 No ka pa o Haleahi r<\ooo No na halemai, ele 16.000 Kuai aina halemai o Wailuku s*oco Halemai no Hil 1 8,000 Kokua ia KapiuUm Pa i^.eoe LA HANA 60 Oka h«»ot>n mai Kaup-. Mai:i. e hc<.»nee la ka j*a iivx>j.taa na helth?w.i a e h"cp:uia ka iun* au puiu, u* h >ike mai ke k*.m:itc «> rtu ai na aupuni he pono no e hoonee ia ka pa e iike ti:e ke noi, a no ka luna pa au; uni hoī, aoie i ie-aa u ;a»oa he kuotu e huopau si lau. Hooh' ahualau nui Ve *iii Masadena no ka hana a ke koir>ite ho(»k»»]okolo e pili ana i kela Ip> ;ira ; • la; wahi ana, ua lohe oia a >le e hoike aku ana ke konute iloko o ho«.k3h? makahiki. P«»ne o Paehaole, e makaukau ana ka hoike a ke komite iloko o kekani mai: L« helu, a waiho 'nai imua oka hale me na inoa o ka p<-e hoopae malu

i ka opiuma. Waiho mai o R< bata \\Vtkoki he hoike a ke komite wat ia lakou ka haawiiia dala pakui kuk'.a i ka oihana wai o Honolulu; ua hooholo ke k- mite i ka haawina o $276,500 e hookomoia iloko o ka Bila Haawina. VVa»ho niai 0 J. M. H«>rner ht hoike na ke komile wae no ke alanui c ka luapele; na hooholo ke komite he $70,396.77 no ka hoopau loa ana i ke koena alanui. E pili r,na 1 ke o ke alanui o Puna, he $5,000 wale no i kohoia no na lilo oke ana ana. Noonoo pu ia me ka Bila Haawina. Hoike mai ke Kuhina o na aina e no na hiia kanaw*i i kakauinoaia e ka Moi he 14 ko lakou nui. Kauoha o Kalua i ke Kuhina Kalaiaina e ninau aku i ke ano 0 ka hooko ia ana o ka aha nana mai lepera a na kauka Kimahala, Rokeke a me Maka lu mahina o Kale Kahaiehih me ka ae ole la o kauka Luka e nana. Nana hou no i nonoi e lile ka hoike a ke komite waiwai i hana kuikawa no ka Ha-

aponoia. He mau ninau na Makuisa i na Kuhma Waiwai ame Kalaiaina. Papaleo kekahi mau hoa, a mahope o ke apono ia ana ua hapaiia mai Na Hana o ka La. Heluhelu ia ka bila kanawai alahao o Oahu, a nonoi ia e heoholo loa. Hoopaapaa iki na hua, ao Va hopena, ua haawi huu ia i kekahi komite wae o elima iala. O keia na hana o keia la a hoopinee i ka hora 12:25. LA HAN \ 70 O ka bila kanawai e haawi ara i ka mana hooholo a apono o na lawelawe pili aupuni maluna o ka hapanui o ka Aha Kuhma, ua waiho mal ke kon ite hookolokolo i ka lakou ) m.<nao ai e hooholo loa ia ua bila la. Hoike nmi ke Kuhina Waiwai i kekahi umu bilakanawaie'.u t 1 kakau;noa la e ke Aiii ka Mui. Na kekahi komite ma o A. Rosa la, e apono ana 1 kekahi haawina dala no |ka wehe ana i kekahi alanui ma Hono lulu, a me na hooponop-.wa pu i hoana|ka ia ma la hoike a ke komite a ke Kuhina Kalaiaina e hana aku ai.

Pane ke Kuhma Halaunu i kekahi mau ninau i waihoia aku e Kalua a me Maku:sa, nona iho a no kekahi hoa o ka Aha Kuhina. Nooneo hou «a ka bila kanawai alahao o Oahu ma kekahi njau wah', a ua heoholo loa īa. Waiho mai o Kalua he nt>i t tnahopc aku o ka la 8 o Se{ atem;ba nei aole e hookomo hou ia niai na bila kanawai hou, koe na bila i hoolaha mua ia mai. Aponoia. Heluhelu bila kanawui o Buki e pi!i ana i na kiure; htluhelu elua ia ma ke poo a haawiia i ke komite wae 1 hoomalu u e ka Loio Kuhina. Nonoi ke lii Bakah. da e ukuia na lilo o ke komite wae 1 hele iho nei e huli pono i kekahi mau hooko ana o na hana ma ka halemai hoomalu o KaLhi. Aponoia.

He olelo hooholo na Papai e wail o raai ke Kuhina Kalaiaina imua o ka Haie i kekahi kope o ka hoolimalima ia ana o kekahi wahi o le awa 0 Puuloa me ka hui alahao o Oahu. Nonoi o Kalua, o na hoololi kumukanawai ana a pae e waiho ana nta ka papa, e haawiia aku i ke komūe wse ia lakoo ia hana. Aponoia. Heluhelu bila kanawu o B:'a Kama ki no ka hoohoihoi 1 ke kanu kope. Heluhelu ekō*u ia kekahi mau bila kanawai elua, a o kekaht mau haawina dala no ka Buro lloonaaoio, ua hoobok>ia iloko o ke kocnite o ka H«le LA HANA 71. Ma ke kame ia ana o na n,la, oa heiuhelu mai o Balaunu he paLapala boo|Ht mai a Kakina a»ai, ke Kuhiaa Kalaiaina i pau, e kohoia oeu kom>te hoobok> paewaoia ole no kekahi mau komo huahewa • ke komite waiwai «aia a me ka hina o na bana hou, ihooiohe ia ai aa olek> paie 00 na kumu boabenra.

Nct o Hilauwina e waiho i ka hoopii a noen >o pu me ka hoike a ke ko mitc waiwaL Noi o Mu!a e hoihoi hou i ka hoeoii i ka aiea nana i lawe mai: he hana hoohaahaa keia; he eiua o r.a kuhina i psu i kolo mil'j aku niiwaho o Honoiule. Olek* o M'ihmina he hana hoohiahaa kela i keia hale ke noi mai e koho īa ora kun>itee huli 1 ka hana a kekahi konvic kun au. g e waiho i keia hoop;i ri j ka \ 2\ x. \K * •: :c.v jn .'