Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXIX, Number 48, 29 November 1890 — NANEA KAMAHAO O KA KEIKIALII ROMEALA; KA Ui Kila Mageneti O Parameri. [ARTICLE]

NANEA KAMAHAO O KA KEIKIALII ROMEALA; KA Ui Kila Mageneti O Parameri.

Ka Nani e hauīe ai ka Honua; Ka Mahina Mdi o Salaredina\ Ka La alohi o Mulisedtra \ Xa Kulu Koko kamahao Ekolu.

Na Ui Hookelakela o ke Ao holookoa.

Na Nani Puuwai l'alioa o ka Hoiiu» nei A O KE Kila Mazeneti o ke aloha—"o Para* meri no ia."+

Alaiia, e kuu makamaka heluhelu, mahope iho o na kukai olelo loihi ana a ua mau ao opua la, maluku o kela rumi kiio hoku, huli hoi aku !a laua no ke keena o ke anaina e noho ana, a imua o lakou i hoike aku ai ka moiwahine Mahelalia i ka nohaha liilii ana o kona puuwai i ke kila makeneti o Pameri. A wahi hou a ua moiwahine la e ku pna au a hele mahope o ka mea a kuu naau i aloha ai, a i make au ma ke alahele, nani make ana ia ua ukali i na kapuai o ke aloha. Me keia mau olelo a ua moiwahine la, huli ae la ia la Romeala a kunou hoohie aku )a, a ia wa i luai mai ai ua ioea la i keia mau olelo.

E na lii a me na aialo o ke aloalii o Paemoku uliuli, ano i keia la ua loaa ia'u ka hanohano e hoike aku imua 0 oukou; ua lilo ka hanohanooke kahua hookelakela na ke aupuni o Parameri, aoie na ka ikaika o na mea kaua, aole hoi me ka mana o na puali koa, aka me ke ahe malie wale no o na olelo a hiki i ka huiihia ana o ko oukou moi wahine. A no la hulihia ana o ko oukou moiwahine, ua nele au nie ka loea hookelakela e lealea hou aku a», a oiai, e like me ka'u hana i hele mai ai mai ko'u aupuni mai, nolaila, ua heokuu ia n? hana o keia )a kamahao, a eia wau ke hele nei no ka'u hana he ioea hookeh kela no ke ao holookoa. Aka, mamua ae o ko'u hele ana aku no ka'u huakai, ke makemake nei au e hoike mai kela a me keia o ke' anaina, ina paha he mea kekahi e makemake ana e iealea pu me Komeala.

0 keia ninau a ua loea la, aole loa ia i pane ia mai e kekahi mea o ke anaina, no elua a ekolu manawa a ua alii opio la 1 ninau aku ai, alaila, huli ae la ju a kunou aku la i kona mau hoa alo ehuehu o ka moana kai uli kai hohonu a lakou i alo mai ai, i ka pane ana aku ,;enei: E hui na manu o Kaula Eia Nihoa i ka ihu o ka ale. 1 kela manawa a ua kila n.akeoeli la 1 hoolaie aku ai i kona mau hoa alo ehuehu, la wa i lohe ia aku ai kekahi leo e hooho ana mawaho o ka halealii me keia mau olelo. <( Ka wahine kupaa oka honua !Ka wahine kupaa oka bonua !! Ka moiwahine ka Pua o Pekina !!!

O ka poha ana mai o kela leo. oia ka mea oaoa i hoopihoihoi ae ko ke aloalii o ka rooi«rahine Mabelalia a o ke keikiahi Roroeala hoi, aia oia ke ku haah~o la me ka nani nui, me be mea la e i okoa ae ana no i keia mau wahi hooheno: Me he Kaupu hehi ale la Ka lae o Kailio oni i ke kal Emoole, komo mai U he kanakopio me kona mau lehelehe e kalahea ana i keia mau oielo a kaua i ike mua | ae nei. Ua aahu ia ua kanaka opio la me kekahi lole nani loa i milo ia me ka «ai ielo o ke guU, e kau ana ma kona poo he papale mahiole nani i hana noeau ia e na Uma o ke akamai, a ma kona aoao hoi, e kaiewa a e owaka ana hoi ka hulah o kana pahikaua, e paa ana ma

kona nu'i wawae he mau kamaa b-iti r.ini, a maluna ae o na mea a pau. e ht wa auatiei ka maka ke ike aku 1 kan a mea o ka nani. Oiai oia e kalahea ana me kelā mau ia wa 1 ninau aku ai o Romeala no ua wahine kupaa la, a oia ka ua kanaka opio la i pane oiai ai me keia mau huaolelo : He ekle au i hoouna ia mai mai ko'u aupuni mai no ka hele ana e kalahea aku imua o ke ao holookoa o ko makou moiwahine ka helu ekahi o ke kupaa a puni ke ao. Ua kaapuni la ae nei e a'u he lehulehu wale o na aupuni, aole loa i loaa īa'u he mea nana i aa mai ka pili a ko makou moi, a oiai, o ke aupuni keia i loaa mai nei ia ? u ma ko'u alahele oke kukala hookelakela. nolaiia, ua kipa mai nei au ianei, a ke nele keia aupuni hele aku ana au he aupun;. Alaila, owai ka inoa o k< u aupuni, a owai hoi ka īnoa o kou moiwahine, wahi a Romeala i ninau aku ai. O Bedina, (Ainahou) ka inoa 0 ko'u aupuni, a oka ui Pua Pekina ka inoa o ko'u moiwahine, wahi a ke kanaka opio. Alaila, i hele mai nei oe e huli i hoa leaiea nona ? wahi hou a Romeala i ninau aku ai. Ae, wahi a ke kanaka opio, a eia pu hoi me a'u he olelo aelike no ka hoopaa ana 1 ka pili a ka mea e aa mai ana. Me keia inau olelo a ua kanaka opio la, unuhi ae la ia mailoko ae o kona poli i kekahi palapala a haawi mai la ia Komeala, a oia ka ua loea nei i \alau aku ai a heluhelu ae la me ka leo nui.

a penei na mea i kakauia: Imua o ke ao hoiookoa —owau o Maredina moi o ke aupuni Keokeo o Heeiina, raa keia ke kukala a ke kuahaua aku nei au, no ka ike ana mai o ke la a me keia aupuni, o ka'u wahine ka moiwahine Pua Pekina, oia ka wahine kupaa hookahi a puni ke ao, no ka oia io o keia, ke pili nei au i ko'u aupuni, ko'u nohoalii a me ko'u lahuikanaka e lilo no ia i ka mea nana e hoohaule i ka'u wahine mai kona kupaa, a ina hoi oia e eojma ia'u, e lilo kona mau wai wai a pau la'u me kona kiola pu ia iloko o ka imuahi i pahiku la kona enaena ma ke ano he pio oia na'u. Moi Maredina, Hanaia ma ko'u halealii ma ke aupuni Keokeo o Rcdma. I «a pau ana o ka Komeala heluhelu ana i ka palauala, haawi hou aku la oia i ka palapaia me ka panai pu ana aku i keia m su huaolelo: O huli hoi a hai aku i ua moiwahine la o oukou, ua loaa ka mea nana e ha* mare ke kupaa o kana wahi owau nei, ika, e Mr. Elele, o Maredma hea keia, o Maredina anei o na moana kai melemele, kela 0.-nole wai melemele, ha, ha ha, aole ioa ia e nalowale ia'u he hua i ka umauiua.

O keia mau o!elo a pau a Komeala. oia ka ua elele la i pane mai ai, e kala mai ia'u kou hanohano e ka <>pio ui lua ole no ka hiki ole ana ia'u ke pane aku i ka haina o kau ninau, oiai, aole wau i ike i na e pii! ana iaia, aka, no kau mau olelo e aa nna i keia pili, oia ka'u e huli hoi aku ai a hoike aku, a i mea e ioaa ai he mau hooiaio roa ko'u aoao, alaila, e hoopaa mai i kou ae malalu o keia aelike. Mamuli o keia mau olelo a ke kana ka opio elele, ua kakau iho la o Rou>e ala i kana aa pili malalo o ua aelike la a e heluheluia penei ra manao o kana aeiike; O ka mei mna ka inoa malalo. ke aa a ke pili nei oia i kona waiwai a pau, kona nohoaiii, ke aupuni a kona lahuikanaka, n« ka aa ana, ua hikt iai < -e hoohaule i ke kupaa oka moiwahine Pua Pekina iloko o oa mi nute pokole, a i mea e heokoia ai o ka'u mau oleio, e hiki aku ana au iluna o na paiena o ke aupuni Keokeo e Bedina, a imua ponoi hoi o kou alo e \bTedina. e koopia aku at au i kau Ipui no ka wa Ua.

No ka oiaio o kt u, ke h x>taa nei au i ko'u »noa. Romeala, Keikiaiii o Pararoeri. I ka pau ana o kana kakau ana, baa wi aku U oia i ka palapala 1 ka elele, >!ai(a t ire ka ho<3kaulua ole iho, haale- ] le mai U ua elele U i ka halealii o Mahelalia no kona moku, & noiu boia pokole hio aku U ia no kooa aupuni. (AoU i /**.}