Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXI, Number 2, 9 January 1892 — NA LETA [ARTICLE]

NA LETA

;aoi« o aaakoa watiM»>i • >bv« I ke koilni a n* hal* oo a» Maaol k«M«)bate bmUlo« kmi» poo e ko wmkm poo M*taka».]

HELEOU KOHALA KUI. Lk KOHALA TO, U IOHALA AISA HAAHEO. XOU WAU B HOOHKM) !?1L E ke Kuokoa me Ko Hawaii Paeaixa 1 hoiia; Aioha: Aoo, e like me na ieo lokahio ke ohohU e kopioai mai oei iwaeoa ooa poe kopono i ke koho halola o ka apana o Kohila, a me ka loaa pa ana mai boi U V Q o kekahi paUpala noi e like me ke kuhikohi a ke Kanawai Koho BaloU, e liio aa I moho holo balota lnMmnl rafltn * Wft ma ke kao koho baloU e maiamaU ana ma ka U 3 o Feberoari, 1892, no ka pono a me ka pomaikai ona mea a pao. A mamoli o keia mau hoike ae la me ke aloha kaio no ko kakoa aupuni, i kukaiu ia e Kamehameha, ka mea nana ka oieio l( £ na'i wale no oukou i ka pono a'u i imi ai a aole e pau," noUiU ke ae aka nei au ia oukou me na mahalo kiekie ana. Ua ae laelae kuu puuwai e holo iunamakaainana kuokoa no ka pono ka Aina, ka Moi a me ka Lahui.

He oiaio, ke kokoke mai nei ka la e ku ai ke kanaka Hawaii ponoi a maloeloe, me ka manao paa o ke aloha aina oialo a me ka manao kuokoa a koho i kana lunamakaainana i manao ai me ka hookikina ole ia. Ua lana kuu manao o hana ika pono kaulike no na mea a pau, aole hoi e iike me ka hana a na poe e ae e hooikaika nei ma ka hookomo nui ana mai i na lahui e i Hawaii nei a loaa ia lakou ka hana, a o oe hoi e ke kanaka Hawaii, hoonele ia iho la. E lilo ka Hoopae Limahana I ninau pili lahui koikoi na keia a me keia kanaka Hawaii e noonoo nul ai, oiai me he la e lawe hou ia mai ana no he bila kanawai eae ana e hookomo mai i na paahana Inia iioko nei o ka aina. A ina e ae ia ana ke komo ana mai o keia poe emi loa oka uku, e mau ana anei ka loaa ana ia oukou o na uku mahina mahuahua e like me ia e ioaa nei ia oukou i keia wa ? Aole loa. E hoemi ia mai ana ko onkou uku e na limahana Hnwaii a kulike mo ka makemake o na poe mahiko, oiai ke kaheawai nei ke komo ana mai ona limahana i o kakou nei. Nolaila, o Kohala aina haaheo, nou mau au e kokua nei; e na kupa o ka aina, e koho me ka manaopaa a me ke kuokoa.

Ke holke aku nei au, he hana maikai na kakou ke kue ikaika loa ana i ka hoopae hou ana mai i na limahana iloko nei o ka aina, a e j hoopau ioa ia lioi ke kanawai hoopae limahana o 1890. A o kekahi, oia no ke ake ia ana e hana i kuikohi hoohui nupuni, e like me na mea a kakou i lohe a i hooiaim 1« hoi ina makahlki i hala. O keia kekahi o na ninau ano nui e lawe ia mai ana i keia kau ahaolelo, a ke kanaka aloha oiaio i kona Aina, ka Moi a me ka Lahui e kue ikaika loa ai no ka pono kuokoa o ko kakou Aupuni Moi, e hoomau ia koua kuokoa mau loa i kukuluia e Kauikeaouli ka Lokomaikai » E mau ke Ea o ka Aina i ka Pouo." Nolaiia, he mea pono e koho ia na kanaka kuokoa oiaio e hana ana i ka pono kaulike mawaena o ka poe waiwai a me ka poe ilihune, a e kau ana hoi i na kanawai kaolike e maluhia ai ka aina. Ana keia a me keia kanaka kupono i ke koho balota o ike nona iho, a e hoomanao iho oukou i ka Paulo i olelo ai ma ka baibela •« Mamua ua naaupo kakou, aka, i keia wa ua naauao kakou/'

A oiai au e nanea aua i ka pa kolonahe a ka makani he Apaapaa, ua puiwa ae la au 1 ka maalo ana ae o kekahi wahi hoioholona kulana maikai he aiopeka, he mea e ino ai ka malawaina, peia au i hoohalike ai me kuu makamaka ia T. 8. Kiheiiani o Kapaau, Kohala, i huna i kona inoa ponoi, e kuka!a aoa aoie pono e kono ia'a i ionamakaamana. A no ko*o haohao nui ua hapai ae ia au i ka'u ohenana a kilohi aku ia ma nt kihi eha o ka apana o Kapaaa, e ake ana e ike lihi wale aka i hooleie aku ai au i ka*u pua kakaka o ke aloha aina ma kona | lae, ela nae p*-e iho ia ka leo o ka hanehaoe e oielo ana, aole oia no laiU; aka aia kona wahi i hoea mai ai I ke ahe a ka makani. £ hoolohe mai oe e Kiheiiani e pee nei maialo o ka poe mahlko, aole au he iala no ka Hui Liberala a WUikoki ma, aole k» no hoi no kekahi maa hul I kokaluia. Ua dek> pa ae oe e KiheOani, ioa aa e puka ana, aiaiia aia aa mahope o na poe e makemake ana e hookahali i ke Aupani Moi a i Aapani Ripabaiika. Aahea oe e kaa makamaka, aole So& aa i kuikahi melakoa. Aia au ma ka aoao e hoomau ana i ke oolpaa anao ka nohoaiii o HawaiL. Ua olelo ho« ae no oe» ua hiki ka ia Wiiikoki

ma ke alakai i knn ihu ma ka lakon wahieheleai. Auwe! naanpo no oe. Akahi no paha a ala «e kou hiamoe. Aole loa e hikl ia lakoo kewawahii ka a«la paa oke aloha aina e waiho nei iloko o kuu puuwai. Ua manao oe e Kiheilani, o koa hoolaha manaoino ana ia'u he mea ia e hookahnli ia ai ka manao o na kanaka Hawaii e paulele nei maluna o'a a hahai aka mahope o kau mau aiakal olalau ana. īn* he Hawali ponoi oe • Kihellani i aloha I kou mau hoakanaka e noho nei lioko o "ka piiikia, e hiki no ia oe ke ninau iho, heaha la ke kumu i pilikia ai ? Ina ua kaakaa pono kou mau maka, e ioaa no ka haina pokoie e hoonaauao mal ana ia oe, mai haawi i ka pomaikai e loaa ana ia oe Ina lahui o waho, o huipa ia oe a holo i ke kuahiwi e noho al e like me na liikini o Amerika ma keia hopeJaku. Noiaila y e Kupaa e Kohala aina haaheo ma ka ia koho balota, o ka lokahi ke kahua o ka lanaklla mau loa. £ paa ika makia a ko kakou mau Moi aloha i hala aku. Owau me ka haahaa, Qeobge P. Kamauoha. Kohala, Hawaii.