Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXI, Number 18, 30 April 1892 — Page 1

Page PDF (1.63 MB)

This text was transcribed by:  Cheryl Mokuau
This work is dedicated to:  momma

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

BUKE XXXI.              HELU 18  HONOLULU, PAOAONO, APERILA 30, 1892  NA HELU A PAU, 2387

 

Hoolaha Loio.

 

[@ this section so blurry]

 

CECIL BROWN,

@ Kokua ma ke Kanawai

@ AGENA HOOIAIO PALAPALA NO KA MOKUPUNI O OAHU.

Keena Hana: Ma Alanui Kalepa. 2331

 

E.G. HITCHCOCK,

(@ HIKIKOKI.)

 

Loio a Kokua ma na mea a pau @ pili ana ma ke Kanawai.

 

E @ NO NA BILA AIE ME KA AWIWI

Hilo, Hawaii 2331

 

GEORGE P. KAMAUOHA,

 

@ Kokua ma ke Kanawai.

 

@ no ka Lehulehu.

@Haawi Palapala Ae amare,

No Kohala Akau, Hawaii.

A HE

 

MEA ANA AINA.

 

E LOAA NO MA Kohala Akau, Hawaii. 2331

 

W.R. KAKELA,

@ Kokua ma ke Kanawai.

@ LUNA HOOIAIO PALAPALA. 2331

 

WILLIAM C ACHI,

Lio a he Kokua ma ke Kanawai imua o na Aha a pau o keia Aupuni.

 

He Notari no ka Lehulehu a Boroka no na Waiwai Paa.

 

Keena Oihana, Helu 36, Alanui Kalepa, Honolulu, Oahu. 2331

JAMES M. MONSARRAT,

(maunakea,

 

Lo@ he Kokua ma ke Kanawai.

 

@ LUNA HOOIAIO PALAPALA.

 

E @ IA NO NA Palapala Kuai, Palapala @, a me na Palapala Pili Kanawai e ae ma ka olelo Hawaii. Dala no ka @ ma ka moraki ma ua Waiwai Paa.

 

            Keena Hana: Hale Pohaku hou ma ka @ Waikiki o ka Halewai, alanni Kalepa.  2331

 

WILDER & CO., (WAILA MA.)

 

            Mea Kuai Papa a me na Lako ku@ hale o na ano a pauk, a me na mea e ae a pau e pono ai o ku@.

 

            Kihi o Alanui Moiwahine me Papa

@

 

KO BIHOPA MA,

 

BANAKO MALAMA DALA

 

E lawe no makou i na dala hoomoe

Ma ka hoaie ana ma ko makou BANAKO

Malama Pala malalo o keia mau kumu:

 

[@ the beginning of every sentence so blurrred]

@ mai ke kanaka hookai i na

@ Haneri, e uku no makou i ka uku

@ ma ka Elima Hapahaneri o ka makahiki,

@ ka lawe la aua mai o ke dala,

@ ia ke dala hoomoe i ekolu mahina, a

@ paha ke dala a hala na malama

@i ka wa e hooponopono ia ai na helu.

@ e helu la maluna o na dala ha

@ na la elua paha o ka mahina.

@ panee e uku ia i na dala o lawe ia

@mahine mai ka wa aku o ka

@ ana mai.

 

@ la mamua ae o ka unuhi ana aku o ke

@kanaka i kaua mau dala, e hoike e mai i

@, a e luwe pu ia mai ka buke dalai

@ ai.

 

@ e uka ia, ala waie no ma ke kikoo

@mea nana i hoomoe mai i ke dala me ka

@i ka buke hoahu dala.

@mua o Septemaba o kela a me keia

@E hooponopono ia ai na helu o na

@ a o na uku panee i uku oie ia ma

@ pau dala a pau e waiho ana me ke

@la, e helu la ma ka aoao o ka mea

@ dala mai i hala na malama ekolu, a ma

@ aku e hui la me ke kumupaa mua.

@ dala haoamoe mai maluna o elima

@ dala, o lawe ia no mamuli o ka aelike

@

@hamama ana ka Ranako ma na la a pau o

@, loe na la Sabati a me na la

@aia.

BIHOPA MA.

Honolulu, Ian.

 

T. WATERHOUSE,

(WALAKAHAUKI.)

@ekuai o na Lole Nani Panio!

Na Lako Hana Mahiko,

A PELA AKU ME KUI WALE.

@NUI Moiwahine.—Honolulu.

2857-q

 

@LLEN & ROBINSON,

 

@a mea kuai papa o na ano a pau

E loaa no me ka UWAPO O PAKAKA, HO

nolulu, ake kumukuai makepono loa, no ka

maikai o ka lehulehu e makemake ana e kn

@ hale. @ kipa mai a e ike kumaka.

2357-q

 

Ahahui Euanelio o ka Mokupuni o Oahu ma Kaumakapili.

 

            Halawai ka Ahahui Euanelio o ka Mokupuni o Oahu ma ka hora 10 a.m. Poakolu, Aperil 16, me ka himeni a me ka pule a J.M. Ezera.

 

            Hoomaopopoia na lala i hiki mai, penei:

 

            Na Kahu-Kawaiahao, H.H. Paleka; Kaumakapili, J. Waiamau; Kalihi me Moanalua, aole; Ewa J. M. Ezera; Waianae, aole; Waialua, E.S. Timokeo; Hauula, S. Kapu; Waikane me Kaneohe, aole.

 

            Elele-Kawaiahao, Iona; Kaumakapili, Naukana; Kalihi-Moanalua, Moolehua; Ewa, G.M. Keone; Waianae, aole; Waialua, Mahu; Hauula, Kahele; Waikane, L.P.

Puuweuweu; Kaneohe, A. Kaulia.a

 

            Na lala mau, C.M.Hai, O.P. Emekona, J. Bikanele, D. Kapali a me S. Paaluhi.

 

            Koho ka aha ia D. Kapali i Lunahoomalu, a o J.M. Exera i Kakauolelo.

 

            Koho ka lunahoomalu i na komite mau, penei:

 

            Komite Imihana, O.P. Emekona, E.S. Timoteo me J. Waiamau.

 

            Komite Imi Haawina, C.M. Hai, G.M. Keone me J. Naukana.

 

            Komite Pa`i, O.P. Emekona me J.M. Ezera.

           

            Ma ke noi a C.M. Hai, ua lilo na haumana o ke kula kahunapule i mau hoa kuka a me na hoa e ae.

 

            Heluhelu mai o E.S. timoteo i ka hoike a ke komite Imihana penei:

 

            1-Hapalua hora haipule; 2-Komite halawai; 3-Palapala hoopii; 4-Hoike kihapai; 5-Oihana kuwaho; 6-Oihana kuloko; 7-na keiki a keia aha, a me ke kula kahunapule; 8-na kula hanai; 9-na Kula Sabati me Ahahui Opiopio; 10-na luakini, halehalawai me hale kahu; 11-ola kahu;12-na Ekalesia kahu ole me Hoike Komite; 13 Na hana mahi Ekalesia; 14-Ka Oihana Mare; 15-Na Kahunapule kihapai ole; 16-Lulu dala no ka buke mooleloj; 17-Heluhelu Haawina; 18-Komite hooponopono Kumukanawai; 19-Komite hoeueu 20-Koho ana i na Elele no ka Ahahui nui ma Iune; 22-Kahi a me ka manawa e halawai hou ai.

 

            Apono ka aha i ka hoike hapa a ke komite me ku pakui a C.M. Hyde.

 

            Hapai ka aha i ke kumuhana 16 oia hoi ka lulu dala no ka buke moolelo o keia aha. Lulu ia na dala a loaa he $3.85. Koho ka aha ia C. M. Hyde i komite kuai mai i ka buke moolelo.

 

            Hapai ka aha i ke kumuhana 2, oia ke komite halawai. Koho ka lunahoomalu i na lala oia komite, J. Waiamau, C.M. Hyde a me O.P. Emesona.

 

            Hapai ka aha i ke kumuhana 18, Koho i komite hooponopono Kumukanawai no keia aha. C.M. Hyde, O.P. Emesona a me J.M. Ezera.

 

            Hapai ka aha i ke kumuhan a 3 oia ka palapala hoopii.

 

            Heluhelu mai ke kakauolelo he palapala hoopii mai Kaneohe mai e kahea ana ia mose Kuikahi he haiolelo i kahu no lakou. Koho ka lunahoomalu i na komite o ka palapala kahea, J. Waiamau, S. Kupu, Asa Kaulia haawiia ka palapala kahea ma ka lima o ke komite.

 

            Heluhelu mai ke kakauolelo he palapala hoopii mai Waikane mai, e noi ana i keia aha e hoopau loa i ka noonoo ana no D.M. Kualii ka mea i kahea ia i kahu no lakou malalo o na kumu penei, (1) No ka pau ole o ka nawaliwali kino (2) He leta mai a D.M. Kualii mai i kekahi hoahana o ka ekalesia o Waikane e hoopau i ka noonoo ana aku nona. Lawe ka aha a noonoo, mahope o ka noonoo ana ua apono loa ka aha i ka palapala hoopii. Malalo o ke noi a J. Naukana ua hoopanee ka aha a noho hou i ka hora 1 P.M. Pule o D. Kapali.

 

            Halawai hou ka aha i ka hora i hoopaneeia, ka himeni me ka pule a J. Naukana.

 

            Hapai ka aha i ke kumuhana 4. Oia hoi ka hoike Kihapai. Na J. M. Exera i ko Ewa, na ke kakauolelo o ko Waianae, a ua loaa he mea na keia aha e komo puai iloko o ka luuluu me ke kahu o Waianae no kana keiki aloha i haalele mai i keia oia ana oia o Daniela Kekahuna. Nolaila ua hoomana keia aha i ke kakauolelo e haku i kekahi olelo hoalohaloha ia J. Kekahuna.

 

            He olelo hoalohaloha ia J. Kekahuna a me kona kokoolua. Aole o kakou kulanakauhale e mau ana maanei, ke imi nei kakou la mea ma keia hope aku.

 

(Aole i pau.)

 

            O KE HAHUA O KA HOIKEike Lahui Nui o ke ao nei, aia no ia maluna o ke kapawai komohana hema o ka Lokowai Mikigana, ma ka hema loa o Kikako, a he eono mile mai ke kikowaena aku o ke kulanakauhale. Ua nui a lawa na alahele e hoohikihiki ia ai a hiki i ke kahua, ma na laina o ke Alahao Kikowaena o Ilinoe, na laina kaa hapaumi o ke Alahao “Aoao Hema” o ke Alanui Aupuni a me Alanui Wabash, a me na alahao hou e ai i paa i ka hoomoe ia no ka halihali ana i ka poe makaikai. E pakui ia aku ana keia mau ala hoohikihiki e na alahao hou loa e hoolala ia nei, a me na ala mokuahi o loko o ka lokowai. Aohe mea e keakea ai no ka hoohikihiki ana i na haneri tausani o ka poe holo aku a hoi mai i ke kahua hoikeike. O na hale e ku nei ma iakekona paka, e uhi ana i na eka aina he 586, a e huli nei na alo i ke kapa kokowai no ka mile a me hapa ka loihi. I mes e loaa ai na wahi ikaawale, ua kukulu ia na hale e ae ma Midway Plaisance, e holo ana i ke komohana i Wasinetona Paka. Ua mahelehele ia na wahi hookahakaha i 13 mau apan, a ua okioki hou ia iho i 172 mau mahele a me 917 mau papa.

 

            O Iakekona Paka, he kapawai loihi kona e huli ana ke alo i Loko. Wai Mikiggana, mai ka akau mai a hiki i ka hikina hema. Ma ke komohana o ka Paka, ke Alanui Mokupuni Pohaku, e moe ana i ka akau a me ka hema, a mao aku olaila no kahi mamao pokole, ke Alahao Kikowaena o Ilinoe. Ua like ke kii o ka Paka me ka huuinakolu kupololei kiekie. O kona palena akau ma Alanui Kanalima-kuma maono, he 1,600 kapuai ka loihi, oiai ka palena hema ma Alanui Kanaono-kumamahiku e kamoe ana no hookahi mile ma ke komohana mai ka lokowai aku.  Oiai ua kokoke e hookahi mile kuea kahi waiho wale, nolaila ua lawa he wahi kaawale no na hale nui, a ia wa hookahi no hoi, ua nui ka aina no na hoolala hana maikai e ae o ka aina palahalaha o ka Paka, kahi e hiki ai na wahi wai papau ke eli ia a mawaho ae e poai ai na hale i hoopuukiuki ia, a e papahi mai auanei ia i na nanaina nani o ke kula. O ka hoiliwai ana no na kahua hale a me ka eli ana e hoohohonu iho i keia mau wahi papu o ka lokowai, ua pau mua i ka hana ia ma kahi o ka aneane $400,000 na lilo a nolaila ke waiho lala kukui nei na lako kukulu hale nunui, oiai ua lilo na hana ma na aelike no ka puu dala aneane $5,000,000, a ua paa aku la paha kekahi mau hale, a i ole eia paha ke hele aku la i ka paa ana.

 

            Ua maikai ka waiho ana o na kahua. Eia ke oioi aku la imua o ke alo o ka Paka, he uapo pili moku me na welau palahalaha e kapili ia nei he 1500 mau kapuai iloko o ka lokowai, me ke awa i hoopuni ia, i wahi e pili ai no na moku holoholo lokowai, a he kokua maalahi hoi no ke aolo ana i na poe makaikai hoikeike nui. E kukula ia ana i hale palahalaha ma ke kihi o ka uapo. Mahope aku o keia awa, he kiowai loihi i hoohohonu ia a komo iloko o ka aina ma ka huina kupono me ke kapawai, a na ia mea i hoomama aku i puka e komo aku ai iloko o na mokupuni liilii lehulehu e kamoe ana i ka akau maloko aku o waena o ka Paka. Ma kela a me keia aoao o ke kiowai, a e huli la i ka Lokowai, ka Hale Lako Mahiai ma kekahi aoao, a ma kela aoao mai kela hale nui no na amea hanalima ike a me akeakamai, ka hale nui hookahi o ka Hoikeike nui. Ma o aku o ka welau komohana o ke kiowai ka Hale o ka Mana Hoohana e oiliili mai ana kona nani kamahao, ka oi o na hale i hoohiluhilu ia o ka Hoikeike nui.

 

            Ua piha na Makahiki me ka Hanohano.

 

            “Aole loa iloko o ka moolelo o Geremania hou, i ike ia ai kekahi makaainana e hoohanohano ia ana, e like me Bisimaka ma ka Poalima i hala, Aperila 1, oia hoi ke kanahiku kumamahiku o kona mau la hanau. Ua komo pu mai iloko o ka hoohanohano ana o na hana oa keia la, me he mea la aohe i ike ia kekahi anaina e like me keia mamua, kona mau hoaloha kahiko a me na hoaloha hou he nui wale, i mawehe mai ka Emepera mai ma o kona mau noonoo kupono ole i puka maloko o kana ahaiolelo ma Bradenburg a me kona hoopaakiki i ka onou mai i ka bila hoonaauao. Pela no me na kahunapule i hoomaau iaia mamua, ua pau lakou i ka hoopoina no ka hoonaukiuki i ka Emepera, a ua hele aku e hoohanohano pu i ka mea nona ka la hanau e hookelakela ia ana ma Friedriehusruhi. A me he mea la, ma na hoohanohano i hookaahakaha ia malaila, ua hoike aku ia i ka inaina no ke au hou. Ua hoomau mai ka haluku o na olelowaea hoomaikai ma Friedrichsruhe ahiki wale i ke ahiahi o ka la 3 mai. Ke hui ia na hoomaikai a pau i loaa mai, aole no ia e emi iho malalo o ka 3.500, he mau haneri o lakou mai na poe haahaaa mai o na okana aina a pau iloko o ke aupuni, Mawaena o ka poe kiekie i hoouna hoomaikai mai, ka Emeperese Ferederika, ka Moi Sakone, ke Duke Wahine nui o Meeklinburg, Crispi a me ka Moi   Humebata o Italia, a ua oi aku mamua o kanahiku mau kulanakauhale ihoouna mai e haawi i na hoomaikai ia Bisimaka ma ka inoa o ko lakou mau kulanakauhale pakahi iho.

 

Na Kanaka Hanohano Hapauea.

 

            O na kanaka koikoi o ka honua nei i ike nui ia a kaulana,a e ola nei maluna aku o na makahiki he kanawalu, o W.E. Pohakuhauoli, John G. Whittier, Oliver Wendell Homes, Louis Kossuth, ka Ilamuku Makemahone, Ferdinand de Lesseps, Neal Dow, David D. Field, Luna Senate Justin S. Morrill, Hugh McCulloch a me Robt. C. Wintrop.

 

            Haina Nane—A iakopa ma ke Kuokoa Aperila 23 eia mai ka haina “Lei alii o Hawaii,” 123, Lei, 4567, Alii, 8, 0, 9 10, Ha, 11 12 13, Wai, 14, I, Nolaila ina e hooholo pono ia na huaolelo e kau ae la maluna e loaa no (Lei Alii of Hawaii).

 

KAKALIA KAPULE.

Royal Hawaiian Band Boy.

Kamanuwai Honolulu Oahu

 

He Moolelo

 

NO

 

NIWELA!

 

KE

 

Kanaka Hana Pu o Mosekao

 

KA

 

Weli o ka Makakila.

 

Waladimira ka Moneka.

 

KE AUPUNI O RUSIA MALALO O PETERO KA NUI

 

Ka Weli o ke Keneturia Umikumamahiku.

 

MOKUNA XIII.

 

            E NOHO ANA KE KAUNA Damonofa maluna o kekahi noho pulu nui, a o paani ana hoi oia me kana wahi ilio punahele. Ua poluolu loa kona ma`i a aia oia iloko o kela manawa me ke ola kino maikai mamuli o ka Ruleka mau hooikaika aua e nowelo iloko o na hana puuwai eleele a kela kuapuu Savotano. E noho ana ma kona aoao kana aikane Kiwini Urazena.

 

            Huli ae la o Damonofa me ke pale ana ae i ka ilio, a pane aku la ia kiwini: “Aole anei he mea i lohe ia no Ruleka?”

 

            “Aole; aka, ua manao wale ia nae na ke kahunapule Savotana kela hana, aole nae i maopopo loa.”

 

            O ka`u mea nui hookahi kela e ake nei o ka loaa ae o Ruleka. No ka mea, ua aie nui au iaia no kana mau hana kokua ia`u. Ina he mea hiki ia`u ke hele ma o a maanei, e hooikaika no au e huli iaia i ke ao a me ka po a hiki i ka loaa ana,” wahi a Damonofa.

 

            “Aole loa au i ike i kekahi helehelena ino kohu pepehi kanaka e like me keia savotano,” wahi a Kiwini.

 

            “Ae, he oiaio kau,” wahi a ke Kauna Damonofa.

 

            I kela wa no i hooho mai ai kekahi leo mahope mai o laua i ka i ana mai: “Aha! Eia ka olua ke nanea nei maluna o na noho?”

 

            I ko laua huli ana ae eia ka o Savotano ka mea nona ua leo la, ke kahunapule kuapuu. Ua hele mai la oia me na maka hookamani a me na minoaka ma kona mau papalina a pane mai la:

 

            “Ke hoonani ae nei au i na Lani no keia kulana ola maikai ou e Sa Kauna. He nui na manawa a’u i makemake ai e hele mai, aka, ua paa loa ia ko`u manawa ma na mea pili i ka luakini, nolaila na hiki ole mai au.”

 

            He mea oiaio, ma kela auina la a Savotano i halawai pu ai me Ruleka ma ke keena o ke kauna, aole loa oia i hele hou mai, oiai ua ike no oia ua ike ia kana noa ino, a o keia kumu o kona hele ana mai i keia wa no ka makemake ona e ike kumaka i ka oiaio o kana mea i manao wale ai, a ua ike iho la oia he oiaio maoli no kana koho.

 

            “Ae ua haohao au no kou hoea ole mai e like hoi me kou ano mau e ka makua,” wahi a ke kauna.

 

            “He oiaio kela. “O kela ae la hoi ke kumu, nolaila e kala mai oe ia`u, wahi a ua Savotano la, a hoomau hou aku la no oia.” Owai la kela malihini iloko o ko keena ma ke ahiahi o ka la hope a`u i hele mai ai?

 

            Ike koko iho la no ke kauna i ka hoopunipuni ino o keia kahunapule, oiai iaia e hiamoe ana ma kela wa a ua kahunapule la i komo mai ai ua lohe no oia i na olelo a pau i kamailio ia mawaena o ua Savotano la me Ruleka.

 

            Ua manao ke kauna aole oia e ekemu aku oiai ua ano hoonaukiuki loa oia i keia wahi ino hoopunipuni nui wale aka, ua ulu koke mai la ka manao maikai iloko ona a hoike aku la oia i ua wahi kahuna apuhi la penei:

 

            “O Ruleka Niwela kela keonimana.” Ua ano pihoihoi ae la na maka o ua wahi kahuna la, a me ka maopopo mua ole ia Damonofa na kuko a me na lia eleele panopano e haiamu ana iloko o ka puuwai koko o keia kanaka ana i hoowahawaha ai, aia hoi, ua hoikeike aku la oia i kekahi mau mea ana i mihi nui ai mahope iho, oia hoi, ua hahaai pau aku la oia i ke kumu o ka Ruleka huakai i hele mai ai i ona la Me ka maalea nui o ua wahi kahuna la, ua kuupau mai la oia i na mahalo ana no ke kahuna maikai, a haawina kelakela hoi iloko o Ruleka, a ma ka pau ana oia mau hoopunipuni ana a ua wahi kahuna la, ua ninau mai la oia i keia ninau me ka maalea nui:

 

            Heaha ke kumu o keia loli ano e ana o kou kulana, oiai i kuu hoea hope ana mai ianei ua hooholo na kauka aole oe e ola ana, aka ke ike nei au aole i ko kela wanana lapuwale a na kauka.

 

            “He oiaio kela” wahi a ke Keikialii Damonofo, aka ma ia hope mai ua ike ke kauka aole i pololei ka laau, nolaila ua hoololi ia ka laau, a ma ia kumu i loaa ai ia`u kela palekana.

 

            Ia wa ua nana pono aku la o Damonofo i na maka o ua wahi kahuna la, a ike aku la no oia na puni loa ua wahi kahuna la.

 

            “Ae ae, ke ike ala au,” wahi a ua kahuna la, a me ia mau olelo ua haawi mai oia i kana mau hoomaikai maalea ana i ka opio, a haalele iho la oia ma kona olelo ana mai. E hele ana au e ike i kekahi mau mea nolaila, ke minamina nui nei au i ka haalele ana ia oe.”

 

            He oiaio, ua oi aku ko Damonofa lealea i ke kaawale ana aku o kela moo nahesa mai kona alo aku.

 

            Ma ia hele ana a ua wahi kahuna la, ua kamoe pololei aku ia kona mau kaina wawae no kahi noho o ke Dute o Tula. Me ka awiwi nui oia i hele aku ai a hoea wale i ka ipuka o ke keena heluhelu o ke Duke.

 

            Mahope iho o ka hoike ana mai a ke kauwa aia ke kahuna Savatano Mawaho, ua hookipa aku la ke Duke i kana malihini maloko o kona keena malu.

 

            Pehea na mea a pau? Wahi a ke Duke i ninau mai ai i kana kauwa lima koko.

 

            I kahi aku nei au o ke kauna Damonofa, a ma ka inoa o na mea ino a pau ke hai aku nei au ia oe e kuu haku, ua aneane oia e ola loa, wahi o ka pane a kahi kahuna.

 

            Ke pololei nei anei ka`u e lohe aku nei, ua aneane oia e ola? Wahi a ua Duke la me ka pii ana ae o ka haikea ma kona mau papalina, a pane hou aku ia oia: Ua hooiaio mai oe ia`u e make ana ola, aka ke olelo hou mai nei oe he olelo okoa?

 

            He oiaio, he oiaio ka`u i hoike ai ia oe, aka mamuli o kekahi lapaau hou ia ana ua loaa iaia ke ola.

 

            Ahe! Ua hoololi ia ke ano o ka laau, ea?

 

            Ae, e kuu Haku.

 

            Alaila, aole oe i hana i kou ike Hoko o kela laau hou ea?

 

            Aole i hiki la`u, oiai ma ko`u hoomaopopo ana ua ike ia ka`u noa, a ua maopopo ia lakou ua hookomo ia o a`u ka laau make iloko o kela laau mua wahi a kahi kahuna.

 

            Pehea i maopopo ai ia oe? Wahi a ke Duke.

 

            No kona make ole ana no hoi paha, oiai ina aole lakou i ike a po kela la a`u i ike ai i kela Ruleka malaila, he mea maopopo oia no kona po e make ai, wahi a ke kahuna.

 

            Alaila ke manao nei oe, ua hoohui lakou ia oe ea? Wahi a ka ninau.

 

            Ae, wahi a kahi kahuna.

 

            Alaila,a o kela la au i ike ai ia Ruleka malaila oia ka wa i ike ia ai ea?

 

            Ae, wahi a kahi kahuna.

 

            Kulou iho la ke Duke Halo a liuliu, ea ae la kona poo iluna a pane mai la. E hooikaika nui oe a imi i kekahi mea e make ai oiaa.

 

E hana ana au i na mea a pau e hiki ai ia`u. A no Ruleka hoi aohe ona pilikia, oiai ua hiki ia`u ke hoomake iaia i na wa a pau.

 

[Aole i pau.]

 

HE HOOMAIKAI KIEKIE I KA MOIWAHINE.

 

            I ke Alii ka Moiwahine Liliuokalani, Moi o ko Hawaii Paeaina.

 

Aloha oe:

 

            O makou o kou mau makaainana e noho ana ma Kapaa, kekahi hapa o ka Apana o Kawaihau ma ka Mokupuni o Kauai.

 

            A oiai, o ka Mokupuni Kaili Lanei, kekahi malalo iho o kou mana hoomalu. A mamuli o ka lokomaikai Kiekie Ou e ka Moi, ua hookohu mai oe i kekahi o kou mau makaainana e noho ana malalo o kou malu Moi e lilo i mau Kiaaina no kou mau Moku Kiaaina. Ao ka Hon. W.H. Rice kau i hookohu ai no ka Mokupuni o Kauai nei i Kiaaina.

 

            Nolaila ke haawi aku nei makou kou mau makaainana aloha, e noho ana ma Kapaa Kauai, i ko makou hoomaikai Kiekie, a me ko makou paulele a hilinai maluna ou e ke Alii. Ma o ko makou Komite la J.M. Kealoha, John Andrew Kealoha, Mrs. Julia M. Kealoha, Emma Kealoha, Lily Kealoha, J. Kauhoe, Edward Moa.

 

            O na hokiokio kohu manu piheekelo, e loaa no ke ninau ia Newa, ke kumuao o ia mau hana. Huro!