Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXI, Number 47, 19 November 1892 — Page 3

This text was transcribed by:	Kate Motoyama
This work is dedicated to:	sister elaine skinner

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

KA HUI AL@HAO ME AINA O OAHU

MANAWA HOLO.

Mai a Mahope Aku o Okatoba 1, 1892.

NA KAAAHI.

A.M. A.M. P.M. P.M.

HA@@@@ELE IA HONOLULU . . 6:15* 9:45 1:45 4:35@

HIKI@ I HONOULIULI . 7:20* 9:57 2:57 5:35@

HA@@@IA HONOULIULI . 7:36* 10:43 3:43 5:42@

H@@@@ HONOLULU . 8:35* 11:55 4:55 6:50@

NO MANANA WALE NO.

H@@@@@@ IA HONOLULU . . . . . . . . . . 5:10 . . . . .

H@@@@ MANANA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

HA@@@LELE IA MANANA . . . 6:55* . . . . . . . . . . . . . . .

H@@@@@ I HONOLULU . 7:30* . . . . . . . . . . . . . . .

@ Nona Poaono wale no.

@ Koe na la Sabati.

Koe na Poaono.

2409-q

NU HOU HAWAII.

E heluhelu ae i ko makou mau hoolaha hou.

Ua hoike ae ke kupakako o Kimo Maki ua ikaika ka haule ana o ka ua ma Kauai i kela pule aku nei.

Ua eo i na keiki o ka manuwa Bostona ke kinipopo o ka Poakahi n@i. Ua loaa ia lakou he 10 holo kue ia 9 o ko uka nei.

Ua hala aku ke alii ahaolelo A. Dreier me kana wahine no Kauai maluna o ka Iwalani o ke ahiahi Poakolu nei.

E hoomaka ana ka nome o na mea paahana o ka mahiko nui hou loa o Makaweli, ma Kauai, i keia malama ae.

He mau la hoopoluluhi ua wale aku nei no kela i hala o ke kulana kauhale nei, eia nae aohe iho makawalu mai a ekekei pu wale ae la no.

E pau mai ana i ka hoi ma ke Kinau o keia kakahiaka, ke Kahu o ka Aha Kiure Kaapuni o Waimea, Hawaii, a me ka poe o ka papa loio i hele aku nei ia Aha.

He ahaaina me ka lealea Europa ke malama ia ana malalo o Manana i ka auwina la a me ka po o keia Poaono, malalo o ka hoeueu ana a ka Hui Malu Le Progres.

E kaulono ae na maka o ko makou poe heluhelu i na hoolaha aupuni malalo o ke poo "Ma ke Kauoha" ma ka pepa o keia la e puka aku nei.

Eia ka Ahahui o na haole mahiko ke malama nei i ko lakou halawai makahiki ma Honolulu nei, e like me ko lakou maa i na makahiki mai ke kukuluia ana o keia ahahui.

Ua ku mai i ka auina la o ka Poakolu nei ka moku kalepa Martha Davis mai Bostona mai iloko o na la holo he 137. Ua lawe mai ola i na waiwai like ole a me 10,000 pau aila mahu.

Ua hoi mai ke Alii Baldwin a me ka Lunamakaainana C. W. Ashford ma ka Malulani o ka Poalua nei, a o ka Lunamakaainana A. Hormer koe o Hilo Akau. Malai nae paha o hoi mai ma ke Kinau o keia kakahiaka.

Ua kono ia na Kula Sabati a pau loa e hoouna koke mai i ko lakou mau dala manawalea i ka Puuku o ka Ahahui Kula Sabati, Hon. W. O. Smith, in a i makemake lakou i mau buke kuhikuhi no ka makahiki hou 1893.

I ke kakauinoa ia ana o ka bila kanawai e uku ai i na lilo o ke aupuni no ka malama o Okatoba aku nei, malalo o kahookele ana i keia aha kuhina hou, emoole ua ukula na luna aupuni ma ka lelo o Amerika. Hikiwawe ka lako ana.

Ma keia mau po iho nei, aole e moku ka pawa o ke kakahiaka, ua pauaho e mai la na ipukukui uwila hoomalamalama alanui, oia ka makai wale mai nei no ka ua a he maloo wale aku no o uka o kekuahiwi, a nolaila i pikao ai na luawai a uuku loa ka wai e hiki ole ai ke kanaaho a ao ka po.

Ua ninau kekahi mea kakau i ka nupepa Examiner o Kapalakiko, penei: "Heaha ka na manuwa o kakou (Amerika Huipuia) e hana ai no na haunaele me Hawaii" Eia ka pane a ua nupepa la: "I mea e hao ole ia ae ai na mokupuni o Hawaii e na aupuni puni pakaha o Europa malalo o ka imi kala i kumu e maluhia ai."

Mawaena o na hora 11 me 12 o ka po Poakahi nei ua make hikiwawe iho la o Henry W. McIntosh, Luna nui o na Hana Hou, ma kona home ma Kapalama. Maloko o kahale auau kona make ana. He halulu ka kana wahine o ka lohe ana, a i ka holo ana aku ua loaa aku la ua make. Ua piha iaia na makahiki he 53. Ua haalele iho oia he wahine me ekolu keiki.

O na moho e lohelohe ia nei no na noho ahaolelo hakahaka o Maui, Hilo Hema a me Kauai, o Hon. W. H. Cornwell, no Maui; Joseph Nawahi, no Hilo Hema; a me he mea la paha auanei o H. Waterhouse ana ko Kauai. O ka mea i makemake ole ai kekahi poe e holo moho no Maui a me Hilo Hema, o ka pau e ae o ka ahaolelo a waiwai ole na dala uku laikini e lilo ana.

Ke kue ikaika nei ka Papa Kinai Ahi Nui o Honolulu nei i kela bila imua o ka Ahaolelo e hoopau ana i ka Ilamuku Inaiahi o Honolulu nei nona ka uku he $150 o ka malama, a e hoihoi malalo o ka malama ana a ka Luna Nui o ka Oihana Kinaiahi o Honolulu, no ka uku he &75 o ka malama, no ke kumu e pono i kanaka okoa paa mau kona inanawa ma ia hana a maamaalea hana mekini kona, aole i kanaka hemahema.

NA LETA

(Aioe o makou makemake e lawe i ke koikoi o na hala no na manao i hoopuka ia malalo o keia poo e ko makou noe mea kakou.)

Ka Ninau Ano Nui o ka La.

MR. LUNAHOOPONOPONO: Ua hoomalamalama ia mai au a ka lono e hoike ana eia kekahi mea kakau nupepa o kekahi nupepa kaulana o Kapalakiko ke noho nei ianei, a ke hele nei oia e imi a e kuekaa a loaa ka papaku o keia ninau "hoohui aupuni," a malia paha na hoakaka ia aku iaia, a oia hoi kana e hoike aku ai i ka poe heluhelu o kana nupepa, owau, a owau, a owau wale no ke kanaka mua, a o ke kanaka hoi nana i hoomakili mua mai i kela mea ma keia mau kaiaulu, oia hoi ka hoohui aupuni.

Aole loa i loaa ia'u ka hanohano ma o ka hookolo ia ana mai o ko'u mau manao a ui ia mai paha no ua ninau 'la e ua mea kaku nupepa 'la. Aole loa au i maopopo ua lawe mai oia i kana mau mea i lohe ai me ka hilinai ana iho i ka oiaio o kana mau mea i lohe ai, aka ua maopopo nae ia'u ua hana ia aku na hana keonimana ole iaia,, a ua pololei ole hoi na mea i hoike ia aku iaia.

He mau makahiki i hala ae nei aole loa au i lawelawe nui ma na hana kalaiaina o Hawaii nei, oiai, ua haalele iho au i keia mau kaiaulu no ko'u home o na la opio ma Makekuseka, a ma ka manawa i loaa ai he poino nui ma ka emi ana o ka oihana kalepa kopaa ua hoi hou mai la au e lawelawe i ka oihana loio ma keia wahi. Aole loa i maopopo ia'u ke kulana a me ka manao o na kanaka Hawaii no keia ma he hoohui aupuni, oiai aole no hoi o'u kuka pinepine iki me lakou. O ka manao o na kanaka Amerika, Enelani me Geremania e noho nei ma kela wahi ua maopopo loa kela mea iwaena o lakou iho, oiai, ua kamailio laula ia e lakou iho, aka nae, he kakaikahi loa ka hoike laula ana ae o kekahi mea i kona manao i na ninau o kela ano imua o ke akea. Owau nae, ua hoike akea ae au i kou manao o ke kalepa laula ana me Amerika ka mea hookahi e loaa ai he holomua no Hawaii nei, a e hoomoe ia hoi on a waeaolelo moana mawaena o keia mau wahi a elua, a e hoala ia he wahi hoolulu moku kaua o Puuloa no Amerika, a ma ia mea e hoopomaikai nui la ai o Hawaii nei; a ma na manawa a pau a ka lahui Hawaii a me kona Moi e imi aku ai me ka naauao i keia mea he hoohui aupuni a loaa mai hoi ia lakou e ike auanei lakou he pomaikai nui loa kela no lakou. Nolaila, ua hana mai ka poe nana i hoomoakaka aku i kela mea kakau nupepa i hoike mua ia ae la maluna me ka maikai ole a me ko lakou hailuku wale ana mai i na hoino wale maluna me ka maikai ole a me ko lakou hailuku wale ana mai i na hoino wale maluna o'u me ka pololei ole. Aole loa au i maa ia mea he huna, a he hoouhiuhi wale i kou manao, a hoike ole paha i ka mea pololei me ka imi aku i mea e pono ai no ka manawa i manao ia.

Mai kuhihewa nae ka mea kakau o Kaleponi no ko'u hoike amaka ana i keia mea he ake nui au no ka hooholomua ia o keia mea he hoohui aupuni, koe wale no in a paha ua manao oia he kumuhana kupono ole keia e hoomaikeike ia ae.

ALFRED S. HARTWELL.

PALAPALA A MR. T. H. DAVIES.

MR. LUNAHOOPONOPONO:

"Ua heluhelu au me ke akahelo i ka manao o Mr. A. S. Hartwell i ka manao o Mr. A. S. Hartwell i hoopukaia maloko o ka nupepa Hawaiian Gazette o ka la 1 o Novemaba nei. Mamuli o na kulana like ole i noho ia e Mr. Hartwell ma na oihana aupuni maloko o keia Aupuni--he lunakanawai no ka Aha Kiekie a he hoa no ka Aha Kuhina, me hemea la ma ia ano e manao ia ai ua koikoi kana mau manao hoakaka e hoolaha ia ana. Ua mahalo au i ka manao nui i hoolaha ia.

"Mahope iho o kekahi mau hoakaka pokole e pili ana no ke kumu o kona hoi hou ana mai, oia hoi ka emi ana o ke kumuwaiwai o ke kopaa, ua waiho mai la oia i keia mau kumuhana penei:

"1. 'He mea pono e loaa ia Hawaii na lawelawe kalepa komo aku a komo mai o na waiwai me ke dute ole ia me Amerika Huipuia i kumu e loaa ai he pomaikai nui.'

"2. 'O ka hookahua ia ana he awa kumoku no na aumoku kaua o Amerika Huipuia ma ke Awa o Puuloa, he mea ia nana e hooi ae ka holomua o ua pomaikai nei.'

"3. 'O ka hoohui aina ana me Amerika Huipuia, in a ua makemake ia e loaa ma ke ano naauao e ka Moiwahine a me ka lahuikanaka, e ike ia no e loaa ana he mau hopena maikai."

"Ma ka pane ana i ka manao mua, ke hoomanao aku nei au ia Mr. Hartwell, aole loa i haule ke kopaa, aka, ua ike ia ko kau ana iho o ka popilikia maluna on a a me a'u pu mamuli o ka laulaha akea ana o keia mea he lawelawe kalepa dute ole o na waiwai, a aole maanei wale no, aka, ma kekahi mau aina e ae.

"No na mea e pili ana i ke kumuhana ekolu, me he mea la ma ka nana aku he ninau koliuliu loa ia i makemake ole ia e ka Moiwahine o Hawaii a me ka lahuikanaka e hoohui aku i ko lakou aina me kekahi mana aupuni e aku nolaila, he mea makehewa ia'u ka hoike ana ae i ko'u manao.

"Ke nonoi aku nei nae au i kou oluolu e Mr. Lunahooponopono e kamailio a o hoakaka i ko'u manao maluna o ka ninau kumuhana Elua, kahi hoi a Mr. Hartwell i olelo ai e loaa ana he pomaikai nui ia Hawaii in a e haawi ia ke Awa o Puuloa i kahua hoolulu aumoku kana no Amerika Huipuia. O kekahi keia o na ninau pili kalai aupuni i noke mau ia i ke kamailio, a in a malao o ka have Amerika ka hoomalu ana o keia kahua hoolulu aumoku kaua, a i ole, malalo paha o ka have o kekahi mana aupuni e ae o na aina e, ma ko'u manao ana, aole no ia he m@ a e loli ae ai ke kulana o keia ninau e noke mau ia nei i ke kalai. Aole i hoomoakaka pono ia ka manao kokua o ka hookahu@ana i ke Awa o Puuloa i awa hoolulu au@@ ku kaua no kekahi aupuni e aku, a he mea paakiki ka hoomaopopo ana iho in a malao o ka have Amerika e hoomalu ia ai kela mahele aina a malalo paha o ka have Hawaii. Ina e lilo ka hoomalu ana malalo o ka have Amerika, alaila, i ka wa e ala ae ai he kaua, o ke Awa o Puuloa ka mahele aina o Amerika Huipuia e poino loa ana. E hoouka ia no he kahua kana moana ma kahi he mau mile wale no ka mamao mai Honolulu aku, a o ka hopena, aole wale ma Puuloa e ike ia ai ka poino mai na poka pahu, aka, me he mea la e hele loa mai ana ka poino i hana ia e na poka pahu a ma Honolulu pu. Aole o keia wale no aka, aole loa e nana ia ana na mahele aina Hawaii e ke aupuni e lele kaua mai ana ina e ae ana o Hawaii e hookomo iloko o kona mau palena he kumu a he mole kahi e oili mai ai ka poino. E noonoo pu ia no hoi, in a e lilo pio ke Awa o Puuloa alaila, ma na ano a pau, o ka hopena auanei ia o ke kuokoa o Hawaii.

"A ina aole e ala mai ke kaua, owai ke noonoo ole ana me ka makemake ole i ke ano a me ka hopena e ike ia ana mamuli o keia ae ana aku e hookahua ia i mahele aina no kekahi mana aupuni o ko na aina e ma ko kakou ipuka ponoi? E ike ia no auanei aole e kaa ma o aku o umi mile mai ka pa alii aku ka mana kanawai o ka Moiwahine. Aole loa e hiki ke hopu ia kekahi kanaka kipi a kanaka apuka dala paha; aole loa no hoi e loaa he mana i kekahi luna aupuni Hawaii e komo aku iloko o ka mahele aina i haawiia a e hopu i kekahi mea hakihaki kanawai, a paahao mahuka paha.

"Ua manao nae kekahi poe aole i manao mua ia e haawi aku i kekahi mahele aina i kuleana no kahi aupuni e aku, a o ke kahua hoolulu aumoku kaua o Amerika Huipuia e mau no ia malalo o ka malu o ka have Hawaii. O ka manao keia e upu ia nei, no ka mea, ma ko'u hoomaopopo iho, i ka wa e ulu ae ai o ke kaua mawaena o Amerika Huipuia a me kekahi mana aupuni e aku, ua konoia ke Aupuni Hawaii e kauoha aku i na aumoku kaua Amerika e haalele koke i ke Awa o Puuloa iloko o ka manawa kowa o iwakalua-kumamaha hora, a e hoona no lakou iho ma o ke kuleana kuikawa. Ina e hoole ana o Amerika Huipuia i ka hooko ana i keia--a he mea oiaio e hoole ana oia, e kono ia no auanei ke aupuni o Amerika Huipuia, ma ke ano he kumu pale nona iho, e lawe ae i na Paeaina Hawaii nona, a in a aole oia e hana ana pela e hana ana ke aupuni e lele kaua mai ana, ma ke ano he uku hoopai no ka uhaki ia o na kanawai pili moana kuikawa. Ma keia mau kumu a elua e ike ia ana no ua lilo no ka wa mau loa ke kuokoa o Hawaii, a ua nele ka Moiwahine a me ka lahuikanaka me ka mana a kuleana a kamailio ai maluna o ia mea. Ma keia mau hoomaikeike ke olelo nei au aole loa e loaa he pomaikai holomua i ke Aupuni Hawaii mamuli o ka manao o ke kumuhana elua, aka, he mau mea ia e hoemi hope ana i na hana kalepa.

"O ko'u mau pono a me na pomaikai, a malia o ko'u kulana hanohano kekahi, ua kukuni paa loa ia iloko o ke au nee pomaikai o Hawaii, a pela pup no paha me ko Mr. Hartwell, a ke manao paa nei au, in ahemea hiki ke hoomoe loa ia aku na lawe'na olelo maikai ole e kamailio mau ia nei, e loaa auanei he alanui e holomua ai ke Aupuni Hawaii a e mahalo ia mai ai e ke ao holookoa, a me na mahalo a kokua kuikawa a ke aupuni o Amerika Hauipuia.

"Ua loaa ia'u ka hanohano,

"Kau kauwa hoolohe,

"THEO. H. DAVIES.

"Hilo, Hawaii, Nov. 5, 1892."

[O ka pane a Mr. A. S. Hartwell i keia manao, a keia pepa aku e puka ai. L. H.]

Ia "Aloha i ka Lehulehu."

E kuu NUPEPA KUOKOA e;

Aloha oe:

E ae mai ia'u i kekahi wahi kaawale o kou mau kolamu e waiho aku i wahi pane i ka mea huna inoa i kapa iaia iho o "Aloha i ka Lehulehu," nona ke poo manao "Hooweliweli" i hoopukaia ma ka Hawaii Holomua o Novemaba 9, 1892.

Aole au i manao he mea pono ka paio ana aku me ka mea huna i kona inoa, aka, o manaoia kana mau kalai olelo ana he oiaio, nolaila, ke lawe nei au i keia wa maikai e waiho aku i wahi pane me ka manaolana nae, aole e paio hou aku me ia ke mau oia ma ke kulana pane mai malalo o na inoa huna, e hoike mai ana he makau wale oia.

Ma ka hapamua o kona mau manao kalai, aohe a'u mea e pane hou aku ai, oiai, ua hoakaka aku au ma ka nupepa Libarala i ka pane no ia mea, a o ka'u wale no e pane aku ai ia "Aloha i ka Lehulehu," aohe i hookahua ia kou mau manao ma ke kahua o ka oiaio ma ka hapa mua o kou kalai manao ana.

Ke kapa mai nei oe ia'u i ke kipi i ka Nohoalii, a i ka Lahui holookoa. He manao nei au, a ke olelo nei me ka maopopo, aole loa e hiki ia oe ke hooiaio ma na kanawai o ko kaua aina aloha ke kipi nei au i ka Nohoalii a me ka Lahui holookoa.

Ma ka hapa elua o kou mau manao, e pili ana i Ke Awa o Puuloa, he mea oiaio, ua hoakaka no wau i ko'u mau manao ma ke akea ma na mea e pili ana i ka ninau no Puuloa; a i keia wa, ke paa nei no kuu manao ma ia manao hookahi; a ke manaopaa nei au, in a o ka haawi aku ia Puuloa ia Amerika Huipuia no kekahi manawa loihi he kumu ia e loaa mai ai ia kakou kekahi kuikahi kalepa hoholomua i ka aina, alaila, ke olelo nei au he mea kupono i na kanaka Hawaii a pau a i na poe a pau e makmake ana e hooholomua i ka aina, a e hoohoihoi i na kanaka Hawaii e lawelawe i na hana e hoowaiwai ai ia lakou iho, ke kokua ia manao ana; malia paha o oi loa aku ko "Aloha i ka Lehulehu" p@hi hou ana mai ia'u i ua olelo hoinoino mamuli o ko'u hoakaka ana i keia ninau; aka ke olelo nei au, oia ka mea a ko'u noonoo maikai i manao ai he pono, a me kuu ike no a hoomaopopo he kue na kanaka Hawaii ia manao; aka hoi, ia wa hookahi ke ike nei au, he kuhihewa ia mau manao o lakou; nolaila, in a no paha e lilo keia kukulu manao ana i mea e hui like ai ka manao o na kanaka Hawaii e kue mai i ko'u mau kalai manao ana; aka, ke olelo nei au, e hiki mai ana no ka manawa e hui like ai lakou a hooho mai, ua pono a pololei ka'u kalai ana i keia ninau ano nui o ka la.

E "Aloha i ka Lehulehu," he oi aku anei kou makemake e mau aku keia mele o na kanaka Hawaii i na hana e ola ai lakou no na manawa a pau ma keia hope aku? Ina pela, ilaila, o oe ka mea i makemake e hoopoino i ka lehulehu, a kipi i ko lakou mau pono.

I ka wa i pii ae ai ka Moi Luualilo iluna o ka Nohoalii, ua ike a hoomaopopoia ua apono no oia i ka manao haawi ia Puuloa la Amerika, a ua kokua pu hoi kona mau Kuhina ia manawa ia manao, oia hoi ka Lunakanawai A. F. Judd a me ka Mea Hanohano C. R. Bishop; ma ka M. H. 1890 hoi, ka manawa a ko kakou Moi aloha Kalakaua i holo ai i Amerika, ua hoomaopopo ia, ua holo no oia me ka manao e hooko ia manao.

Ina pela, e hiki an aanei ia "Aloha i ka Lehulehu" ke olelo mai, he kue na Moi Lunalilo a me Kalakau a i ka pono o ko laua mau Nohoalii a me ka pono o ko laua Lahui. Aole! Aole loa!!

Nolaila, ke olelo nei au e "Aloha i ka lehulehu," e hai mai i kou inoa, a e haliu mai hoi a kalai pu kaua ma ke ala hookahi, ma keia ninau ano nui, aole ke kalai wale no ma ka mea i mahalo mai ko kaua mau hoakanaka ia oe, aka, he mahalo kuhihewa nae.

Ke lana nei kuu manao e hookoia keia ninau a hiki mai ka manawa a na hoa a kaua e ike ai ke pololei ka'u e hoakaka nei.

E ola o Hawaii i ke Alua! A e holomua na hana o ka aina ma keia hope aku.

Owau no me ka oiaio,

WILLIAM C. ACHI.

Honolulu, Nov. 16, 1892.

KULA SABATI.

Dekemaba 4. Ka hana a ka Haku no ko na aina e. Oihana 14:8--22.

E NOHO ana kekahi kauaka ma Lustera, ua nawaliwali ua wawae, ua oopa ia mai ka opu mai o kona makuwahine, aole loa ia i hele:

9 Lohe aku la oia ia Paulo e olelo ana, a haka pono mai la oia ia ia, a ike iho la, he manaoio kona e hoolaia'i.

10 I mai la ia me ka leo nui, E ku pololei ae iluna ma kou mau wawae. Lelele ae la ia a hele aku la.

11 Ike aku la ka ahakanaka i ka mea a Paulo i hana'i, hookiekie akku la lakou i ko lakou leo, i aku ia, ma ka olelo Lukaonio, Ua iho mai na akua io kakou nei, ma ke ano o kanaka.

12 Kapa aku la lakou ia Barenaba o Dia; a me Paulo hoi, o Hereme, no ka mea, ia ia no ka olelo.

13 Na ke kahuna o Dia, o ka mea ma ke alo o ua kulanakauhale la, nana no i lawe mai i na bipikane, a me na lei, ma ka puka pa, manao iho la e kaumalua aku me ka ahakanaka.

14 A lohe na lunaolelo, O Barenaba laua me Paulo, haehae laua i ko laua aahu, a holo aku ia iwaena o ka ahakanaka, e hea aku ana.

15 I aku la, E na kanaka, no ke aha la oukou e hana mai ai i keia mau mea? He mau kanaka no maua, o ko lkakou ano hookahi ano no; a ke hai aku nei no hoi maua ia oukou mai keia mau mea lapuwale aku a i ke Akua ola, ka mea nana i hana ka lani, a me ka honua, a me ke kai, a me na mea a pau iloko o lakou.

16 I nana hanauna mamua, waiho wale aku no ia i ko na aina a pau, e hele ai ma ko lakou aoao iho.

17 Aka hoi, aole ia i waiho wale ia ia iho, me ka hoike ole ia mai; hana maikai mai no ia, a haawi mai no ia i ka ua, mai ka lani mai, a me na kau ai e hoopiha mai ana i ka naau i ka ai, a me ka olioli.

18 I ka laua olelo ana i keia mau mea, mai hiki ole no ia laua ke hoopaa mai i ka ahakanaka, i ole lakou e kaumaha aku na laua.

19 Hele mai i la kekahi poe Iudaio mai Anetioka mai, a mai Ikonio mai, hookonokono ae la i ka ahakanaka, a hailuku no ia Paulo, a kauo aku la ia ia mawaho o ke kulanakauhale, manao iho la lakou, ua make loa ia.

20 Aka, i ke ku poai ana mai o na haumana ma o na la, ala mai la ia, a hele mai la iloko o ke kulanakauhale. A ia la ae, hele pu aku la ia me Barenaba i Derebe.

21 Hai mai la laua i ka olelo maikai i ko ia kulanakauhale, a hoomana mai la i kekahi poe, alaila hoi aku la i Lustera, a me Ikonio, a me Anetioka.

22 E hookupaa ana i na Uhane o na huamana, e hooikaika ana ia lakou e kupaa ma ka manaoio, no ka mea, me ka popilikia he nui loa, e komo ana kakou iloko o ke aupuni o ke Akua.

PAUKU GULA. Mataio 12:21. A e paulele hoi na lahui kanaka ma kona inoa.

MANAO NUI. E imi i pomaikai ai ka poe malihini.

OLELO HOAKAKA.

Ua loaa ma keia haawina he wahi moolelo o kekahi mau hana a na misionari mua ma kekahi mau kulanakauhale ma Asia Uuku iwaena o ko na aina e. Aole nui keia kaahele mua ana, he mau mile hookahi haneri paha. Aole loihi ka wa hana, hemakahiki hookahi paha.

8. Noho--mamuli o ka hana maa mau ma na aina hikina, malaila na kanaka me na pilikia kinoa ma na wahi laukanaka e loaa ai na haawina manawalea. 9. Manaoio--me ka iini nui, a me ka makaukau--me ka iini nui, a me ka makaukau piha kui. 11. Lukaaonio--kekahi aina papu nui mawaena konu o Asia Uuku. 12. Barenaba--he kanaka nunui. Dia, oia hoi o Teus, Jupiter, na inoa ano like me Wakea ma ka lahui Hawaii. Paulo, he kanaka poupou oia, aka hoi he mea noeau ma ka haiolelo ana. Hereme, oia hoi o Mereury, ke Akua e malama ana i ka poe kakaolelo. 13. Bipikane, ma ke ano he mau mohai. Lei, mamuli o ka hana maa mau i hoonani ai i na mohai. Pukapa, pukakomo o ka hale, kahi a Paulo m i noho ai. 14. Lohe, aole ike laua i ka wa mua i ke ano o keia hana a me na leo o ka poe malihini. 15. Haehae, he hoailona ia o na manao kaumaha. Lapuwale, oa no na akua i hoomana ia ma ke ano kue i ke ano oiaio o ke Akua maoli, ka mea mana loa ano hookahi. Akua oia, lua ole, mai o@a mai wale no na mea ola a pau loa. Aole mana na akua lehulehu, he mau manao wale io lakou mamuli o ke koho wale ana o na kanaka. 16. Hana maikai, mamuli o ke ano akua maoli, oiai ua nui na kaao haumia e pili ana i na hewa o na akua Hawaii a me kona aina e. Waiho wale, mamuli o ko lakou mau manao naaupo. 20. Derebe, he kulanakauhale he mau mile 20 ka mamao aku, oia no ka palena hikina o keia kaahale misionari ana. 19. Hookonokono--mamuli o ke ano kuluma o na kanaka lolilua, makaukau i kekahi la e hoonoho ia Iesu ko lakou Moi i kekahi la aku e hooko, "kaulia ma ke kea" me he ino loa aole kupono e hanu i ke ea me lakou. 21.--Anetioka, ma Pisidia, aole ma Suna keia kulauakahale. Oihana 13:14.

HE MAU NIELE.

I. Na misionarini hoomana ia mai, pp. 8 13. Heaha ka Paulo hana mana ma Lustera? Heaha ka manao kuhihewa o ka ahakanaka? O wai na inoa akua a keia poe i haawi aku ai i na misionari elua? Heaha ka hana a kekahi mau kahuna mohai? Heaha ke kumu o ko Paulo kokua ana i ke kanaka oopa? Heaha ka hana a mea hewa e loaa ai ia lakou ko Iesu kalahala? Pehea ke ano like o ka hoola no na mea hewa a me ka hoola no na pilikia kino? Ua hoola anei ke Akua i na mea ma'i e oluolu ai lakou a i ole paha e noho maemae hou ai me ka hooholo ana i na hana pono?

II. Na misionari e paipai ana i na kanaka me ko lakoku mau kahuna hookonokono, pp. 14-18. Heaha ka hana a Paulo ma i ko laua wa i maopopo ai na manao kuhihewa o ko Lusetera? Heaha ke ano maoli o ko ke Akua oiaio? Heaha ke kumu o ka naaupo o na kanaka e pili ana i ke ano Akua? Heaha na mea hoike ekolu e hoomoakaka ana i ke ano maoli o ke Akua hookahi? Heaha ka lanakila o keia haiolelo? Ua pololei anei ka leo, "Ua iho mai na akua?" He mau mea mana anei na akua okoa o kela a me keia lahui? Ua kupono anei ka hoomana ana i na akua oia ano? Heaha ke ano maoli o ka hookahi? Ua pono anei i na kanaka a pau loa ke hoomana aku i keia Akua hookahi wale no? Ua kupono anei ka hoohalahal ana i ke Akua no ka naaupo o na kanaka? ROma 1:19-22.

III. Na misionari hoomaau ia e na malihini Iudaio hookonokono, pp. 19-22. Owai ka poe malihini i komo hou ai i Lustera? Heaha ka lanakila o ko lakou hookonokono ana? Heaha ka hana a ka ahakanaka haunaele ia Paulo? Heaha ka hopena o keia hana hoomainoino? Ihea ko Paulo kaahele hou ana aku? Heaha kana hana malaila? Ihea ko laua hoi hou ana aku? Heaha ka laua ano hana ma keia hoi hou ana? Heaha ka laua mau hana ekolu i hoopaa ai i na mea manaoio? Heaha ke kumu o ko na mea hewa hoolalelale ana i ka hoino ana i ka poe imi pono? Ua kuluma anei ke ano lolilua o ka poe lehulehu? Ua pono anei ka imi ana i ka olelo hoonani a keia poe? Heaha ka lanakila o ka oihana misionari? Heaha na mea e hookupaa ai i ka poe manoio? Pehea e hooikaika ia ai i ka wa popilikia, Iakoba 1:2-4. ROma 5:3? Heaha kekahi mau olelo hoopomaikai i ka poe popilikia me ka manaoio paa, Iakoba 1:22, Petero 1:7, Mataio 5:10-12.

HE MAU MANAO PILI.

1. Ua kupaa anei ka manao Karistiano e pili ana i ke Akua hookahi?

2. Ua pili paa anei oe ia Iesu kou Akua hoola?

3. Ua mau anei kou aloha palena ole ia Iesu kou hoalauna hemolele?

4. Ua imi anei oe e hoonani mau ia kou Akua hoolapanai?

5. Ua huli anei oe i na mea hoike e pili ana i ke ano maoli o ke Akua oiaio?

Hoopii a C. A. Brown kue

ia C N Spencer.

Ua hoopii iho nei o Mr. C. A. Brown, LUnahelu nui mua o Oahu nei, i mua o ka Aha Kiekie e kue ana ia Charles N. Spencer, ka mea e paa nei i ka oihana lunahelu nui i keia wa me ka ae ole o ka mea hoopii, ua kaili ae oia i na buke oia oihana a ke lawelawe kanawai ole nei i na hana o ka oihana. Ke olelo nei ka mea hoopii, ua hoopau ia oia e E. C. Macfarlane, ke Kuhina Waiwai o ia wa, aka, ke manao nei oia ma ke kulana o kana oihana i kukulu ia ai e ke kanawai, aia wale no ke kumu e hoopau ia ai oia he ike ole, kolohe a hiki ole ke lawelawe pololei i na hana o ua oihana la, a nolaila o ka hoopau ana a Makapolena he kue kanawai, hiki ole ke hooko ia a ua mana ole maoli, no ka mea, aohe mau kumu i waiho ia mai no ia hoopau ana i ka mea e hoopii nei, a aole hoi he manawa i haawi ia mai nona e hui ai me na hoike kue in a he mau hoike kekahi, a i ole ia e hoolohe ia la hoi kona aoao.

Nolaila, ua kauoha ia, o ka la 21 o Novemaba nei, oia ka manawa e hoolohe ia ai ua hihia ia imua o ka aha banako ma Honolulu.

Hoolaha Hou.

OLELO HOOLAHA.

E MALAMA IA ANA KA HALAWAI MAKAhiki o ka Hui Telephone o Kauai ma ka hora 11 A. M. o ka POAKAHI, la 26o Novemaba, 1892, ma ke Keena o ka Mahiko o Grove Farm, Lihue, Kauai.

2416-2 W. T. PURVIS, Kakauolelo.

Hoolaha Hou.

MUTUAL 76--NA TELEPONE--BELL 179-@@

C. E. WILLIAMS,

KA POE HOKOMO MAI, KUAI AKU A ME

HANA PAKA O NA HOONANI HALE

MAIKAI O NA ANO A PAU ME KA MAKEPONO.

ME NA E LOAA NO

Piano I Hanaia Na He Kopapao

Me ke kupeno i Na Pohaku Mabela, @

kela @@. wae ai a ka

Aole Mu e komo. Makemake Lawe.

--MAANEI E LUAA AI--

NA LAKO KANU KUPAPAU, KAA

A me na Pono Ia-loa i ke kino o ka mea aloha.

HELU 13. ALANUI PAPU . . . HONOLULU

2@@6

Ka Halekuai Laau Lapaau Hou

HUINA O NA ALANUI PAPU ME MOI.

Ke hoolako mau ia nei me na laau lapaau oi loa o ka maikai ma Honolulu nei a ke kuai ia nei me ka emi loa.

Ka Laau Kunu maikai,

Ka Laau Hoomaemae Koko Saseparilla,

Na Hua-ale maikai,

Na Hua-ale ma'i fiva maikai,

Na Paakai pipii maikai,

Na Paakai noonaha maikai,

Na Sopa a ma na Waiala maikai,

Na Aila Niu hamo lauoho maikai.

E hoomanao i ka inoa o me kahi o

HOBRON a me NEWMAN,

Huina o na Alanui Papu me Moi. 2396

Hoolaha a ka Luna Ohi Auhau

NO KA 1892.

KE HOIKE AKU NEI KA MEA NONA KA inoa malalo iho i ka lohe i na poe hookaa auhau o ka Apana o Makawao, e noho ana oia ma na wahi e hoike ia aku nei malalo iho, mai na hora 9 A. M. a 4 P. M. (koe na la Sabati) a ma na Poaono, a hiki i ka hora 12 o ke awakea, no ka ohi ana i na auhau a pau:

HUELO, Poakahi, Nov. 21, ma ka Halekuai o J. Luaehu & CO.

PAUWELA, Poaluna, Nov. 22, ma ka Halekuai o Pauwela.

HAMAKUAPOKO, Poaha, Nov. 24, ma ka Hlekuai o Haiku S. Co.

PAIA, Poaono, Nov. 26, ma kahi Hoolulu Kaa Ahi o Paia.

KAMAOLE, Poakahi. Nov, 28, ma ka Hale o Edgar Morton.

KEOKEA, Poalua, Nov. 29, ma ka Hale Leta o Keokea.

WIAKOA, Kula, Nov. 30, ma ka Hale noho o J. P. Eldridges.

A ma na la e ae a pau a hiki i ka la 15 o Dekemaba, ma ke Keena o ka Luna Ohi Auhau, ma Makawao. O na auhau a pau e hookaaia, aole lohi mahope aku o ka la 15 o Dekemaba, a i ole ia, e kauia ia ka uku kuwala o 10 pa-keneta. O na huina i oki aku mamua o umi dala ($10) e uku ia no ma ke Dala Gula o Amerika.

DAVID MORTON,

Hope Luna Helu a Ohi Auhau, Apana o

Makawao. 2416-4

OLELO HOOLAHA.

E IKE AUANEI NA MEA A PAU< OWAO O D W PAUAHI, ke hookohu aku nei au la Wm Noah i luna malama i kuu aina kuahiwi o Kekio ma Palolo, Mokupuni o Oahu. A nolaila ke papa loa aku nei au i na kanaka a pau aole e lawe wale i kekahi mea ulu o luna o ka aina, ke ole e loaa aku ka ae mai a Noah aku, a i ole kona hope paha, oia o Oio.

Owau me ka oiaio,

2416-3 D W PAUAHI.

Hoolaha Hooko o ka Moraki a

me ke Kuai.

I KULIKE AI ME NA HOOKO ANA O KEkahi moraki i hana ia e JAMES KAAI a me NOHEA KAAI, kana wahine, o Honolulu, Oahu, ia A F Judd a me W F Allen, na Lunahooponopono me ka palapala kauoha i hoopili pu ia o S G Wilder i make, ma Maraki 22, 1892, kipe ia ma ko Keena Kakau Kope Buke 132 a aoao 479-481; ke hoolaha ia aku nei ka lohe ko makemake nei na mea a paa nei i ka moraki e hooko aku no ke kumu ka uhai ia o ka aelike, oia ka hookaa ole ia o na auhau aupuni a me na hookaa malama ana o ke kumupaa.

Ke hoolaha hou ia aku nei, o ua waiwai la i paa maloko o ua moraki ia, e kuai iaaku no ma ke kudala akea ma kaHale o James Kaai ma ke kudala akea ma ka Hale o James Kaai ma Makapala, Kohala, Hawaii, ma ka POAONO, la 17 o Dekemaba, 1892, hora 10 A M oia la.

Penei na waiwai i paa maloko o ka moraki:

1. Kela mau aina nona na eka he 18 i koe mai i waiho kaawale ia ma ka palapala hoolilo a James Kaai a me ka wahine ia L S Thompson, ma ka la 28 o Augate, 1883, i kope ia ma ka Buke 84 a ma na aoao 42 44.

2. O na kuleana a pau o J Kaai iloko o ka aina i kuhikuhi ia ma ka Palapala Sila Nui. Kuleana Hoona Aina 8683.

3. O na lilo a pau a me na lako hale o ua J Kaai ia ma ua hale ia ma Makapaia, Kohala.

4. O na waiwai e ae a pau o ua J Kaai ma ua Kohala la.

A. F. JUDD,

W. F. ALLEN,

Na Lunahooponopono me ka palapala kauoha i hoopii pu la o S. G. WIlder i make.

Thurston & Frear na Loio no ka Moraki.

Honolulu, Nov. 14, 1892. 2416-4

OLELO HOOLAHA.

EIKE AUANEI NA MEA A PAU KE NANA mai i kela hoolaha, owau o ka mea noua ka inioa malao nei, ke kauoha aku nei au i ka mea nona keia HOKI (W) KEOKEO o kii koke mai oia i keia hoki i kona wa e ike ai i keia hoolaha. E kii mai oia me ka hoihoi pu mai i ko'u mau poho o ka malama ana. O ka mea nona ka hoki e hoakaka pu mai oia i ke ano o kona hoki, in a aole oia e kii mai a hala na la he 15 mai ka la e puka ai o keia hoolaha ma ka nupepa, alaila e lilo loa keia hoki ia'u no ka manawa pau ole.

Owau no me ka oiaio.

J. B. KAAUKAI KEIKI.

Keehia, Hamakua, Hawaii, Nov. 7, 1892.

[2415-1]

HOOLAHA AHA HOOPII

AUHAU.

E NOHO ANA NA AHA HOOPII AUHAU O na Apana Auhau lehulehu iloko o ka Apana Elua e like me keia malalo iho:

Ma ka Hale Hookolokolo ma Hana, POAHA, Nov. 17, 1892, hora 10 a.m.

Ma ka Hale Hookolokolo ma Wailuku, POAKAHI, Nov. 21, 1892, hora 10 a.m.

Ma ka Hale Hookolokolo ma Makawao, POALUA, Nov. 22, 1892, hora 10 a.m.

Ma ka Hale Hookolokolo ma Pukoo, Molokai, POAKAHI, Nov. 28, 192, hora 10 a.m.

Ma ka Hale Hookolokolo ma Lahaina, POAKAHI, Dekemaba 5, 1892, hora 1 p.m.

A. N. KEPOIKAI,

Peresidena o na Aha Hoopii Auhau Apana Elua, K. H. P. A.

Wailuku, Maui, Oct. 31, 1892. 2415-3t

NA AUHAU O 1892.

HOOLAHA A KA LUNA OHI AUHAU

E NOHO ANA KA LUNA OHI AUHAU O ka Apana o Wailuku, Maui, ma na wahi a me na la i hoike la malalo iho nei, mai na hora 9 a.m. a 4 p.m., no ka ohi ana i na auhau:

Ma Waihee, Poaha, Nov. 17.

" Waikapu, Poalima, Nov. 18.

" Kahului, Poaono, Nov. 19.

" Spreckelsville, Poaha, Nov. 24.

" Makena, Poakahi, Nov. 28.

Ma na la e ae a pau ahiki i Dekemaba 15 (koe na la Sabati) e loaa no ka Luna Ohi Auhau ma kona Keena oihana ma Wailuku.

Mana Poaono, e pani la ke Keena oihana ma ka hora 12 awakea.

O na auhau a pau i hiki aku ka huina i ka $10 a oi aku, e uku ia ma ke dala gula o America Huipuia.

W. T. ROBINSON,

Hope Lunahelu a me Lunaauhau o ka Apana o Wailuku, Maui.

Wailuku, Maui, Nov. 4, 1892. 2415-3t

Hoolaha Hooko o ka Moraki a

me ke Kuai.

I KULIKE AI ME NA HOOKO AN@@ KEkahi moraki i hana ia e E. L. DOYLE o Honolulu, Oahu, i ka Portuguese Mutual @@@@@@@@ Society o Hawaii, he hui malalo o ke kanawai, ma Okatoba 22, 1890, kope ia ma ke Keena Kahau Kope o ke Aupuni Buke 126, aoao 431, a i hoolilo la aku e ua Hui la ia John Q. Wood o Honolulu, ke hoolaha ia aku nei ka lohe ke makemake nei ka mea e paa nei i ka moraki e hooko aku i ua moraki ia no ke kumu ka hookaa ole ia o ke kumupaa a me ka ukupanee i ka wa e hookaa ai.

Ke hoolaha hou ia aku nei, o ka waiwai i paa maloko o ua moraki la, e kuai ia aku ma ke kudala akea ma ka hale kudala o Jas. F. Morgan ma Honolulu, ke hiki aku i ka POAKOLU, Novemaba 30, 1892, hora 12 awakea.

O ua waiwai la, penei i kuhikuhi ia ai:

O kela aina a pau me na hale maluna iho e waiho la ma Kainapuaa, Kapalama, Honoulu, i hoike moakaka lea ia ma ka palapala hoolilo a W. C. Achi i ka mea nana i moraki mai, i kanaia ma Okatoba 22, 1890, a kope ia ma ka Buke 127 aoao 176, nona ka ili ho 5,500 kapuai kuea. O ua aina ia, he 50 kapuai o mua ma ke alo a he 110 kapuai ka hohunu.

JOHN Q. WOOD,

Mea i lilo mai ai o ka Moraki.

Thurston & Frear, lolo no ka mea i lilo mai ai o ka moraki.

Honolulu, Oct. 31, 1892. 2414-4

Hoolaha Hooko o ka Moraki.

KE HOOLAHA IA AKU NEI KA LOHE I na mea a pau, i kulike ai me ka mana kuai o kekahi moraki i hanaia ma ka la 30 o Iulai, 1884, e MANU (w) a me J. KAUPAONA kaua kane, o Honolulu, mokupuni o Oahu, ia Alexander J. Cartwright o la wahi no, kope ia ma ke Keena Kakau Kope, Buke 93, a ma ua aoaoa 81 a me 82, ke makemake nei na mea nona na inoa malalo iho e hooko i ua moraki la no ka uhaki ia o ka aelike, oia ka hookaa ole ia o ke kumupaa a me ka ukupanee.

Ke hoolaha hou ia aku nei, mahope aku o ka pau ana o na hebedoma ekolu mai ka la aku o keia hoolaha ana, e kuai ia aku no ma ke kudala akea ma ke kulanakauhale o Honolulu, mokupuni o Oahu, ma ka POAONO, la 30 Dekemaba, 1892, hora 12 awakea o ia la ma ka hale kudala o Jas. F. Morgan.

No na mea i koe e ninau ia.

BRUCE a me A. J. CARTWRIGHT

Na Luna Hooko Kauoha a me Kahu o ka Palapala Kauoha a A. J. Cartwright i make.

Kakauia ma Honolulu, Nov. 8, 1892.

O ka waiwai i paa maloko o ua moraki la, o ia kela aina e waiho la ma Alanui Beritania, Honolulu, Oahu, a oia ka aina i lilo mai ia Manu (w) ma ka palapala hoolilo a D. K. Piikoi a me Mary Kinoiki kana waihine i kope la ma ka Buke 17, aoao 443 a me 444. 2415-4t

Hoolaha Hooko o ka Moraki a

me ke Kuai.

I KULIKE AI ME NA HOOKO ANA O KEkahi moraki i hanaia o KOOLANI w a me KAUWAPO ia S Roth, ma ka la 19 o Maraki, 1890, kope ia iloko o ka Buke 125 ma na aoao 199 a hiki i ka 201, ke hoolaha ia aku nei ka lohe i na mea a pau ke makemake nei ka mea e paa nei i ka moraki e hooko aku i ua moraki la no ka uhaki la o ka aelike, oia ka hookaa ole ia o ke kumupaa a me ka ukupanee i ka wa e hookaa ai.

Ke hoolaha hou ia aku nei, mahope aku o ka pau ana o na hebedoma ekolu mai ka la aku o keia hoolaha ana, oia hoi ma ka POAKOLU, Nov. 30, 1892, ma ka hora 12 awakea o ia la, e kuai ia aku no ma ke kudala ak@u ka waiwai i paa maloko o ua moraki la, ma @@ hale kudala o Jas. F. Morgan, Honolulu.

No na mea i koe, e ninau ia.

J. A. MAGOON,

Loio no S. ROTH.

Honolulu, Novemaba 5, 1892.

O ka waiwai i paa maloko o ua moraki la.

O ia kela aina e waiho la ma Koloa, Kauai, i kuhikuhi pono ia maloko o ka Palapala Sila Nui Helu 4250, Kuleana Hoona AIna 5401 ia Hanaole, nona ka ili he 3 ruda, 31 peka.

O kela mau aina a pau i kuhikuhi ia maloko o ke Kuleana Hoona Aina Helu 5219 ia Punipuu nona ka ili he ekolu mau eka, 1 ruda. 2414-4

Hoolaha Hooko o ka Moraki.

KE HOOLAHA IA AKU NEI KA LOHE I NA mea a pau, i kulike ai me ka mana kuai o kekahi moraki i hanaia i ka la 3 o Dekemaba, 1880, e IOSIA KAIANUI (k) o Palama, Honolulu, Oahu, ia Mrs. C. C. Armstrong, wahine kanemake o Kapalakiko, i kope ia nia ke Keena Kakau Kope, Buke 68, a ma na aoao 27 a me 28, a i hoolilo ia aku ia A. J. Cartwright ma ke kuai, a kopeia ma ka Buke 68, a ma ka aoao 28, ke makemake nei na mea nona @@@uoa malalo iho e hooko aku i ua moraki la @@@@ kumu ka uha @a o ka aelike ola ka hooka@@@ ole ia o ke kumupaa a me ka ukupanee.

Ke hoolaha hou ia aku nei ka lo@@ i na mea a pau, mahope iho o ka pau ana o na hebedoma ekolu mai ka la aku o keia hoolaha ana, e kuai ia aku no ma ke kudala ka waiwai i paa maloko o ua moraki ia ma ke kulanakauhale o Hoonolulu, mokupuni o Oahu, ma ka POAONO, la 3 o Dekemaba, 1892, hora 12 awakea o ia la ma ka hale kudala o James F. Morgan.

No na mea i koe e ninau ia.

BRUCE a me A. J. CARTWRIGHT

Na Luna Hooko Kanoha a Kahu oa @a Palapala Kauoha a A. J. Cartwright i make a @ ole ia Cecil Brown, Loio.

O ka waiwai i paa ma ua moraki la @@ kela aina e waiho la ma Kahawale, Honolulu, Oahu, nona ke ili he @@153 o ka eka, oia ka pana 21 kuhikuhi la iloko o ka Palapala Sila Nui Helu 2397 a Kuleana Hoona Aina 1405. 2415-4

Hoolaha Hooko o ka Moraki a

me ke Kuai.

I KULIKE AI ME NA HOOKO ANA O KEkahi moraki i hana ia e ka ELELE PUBLISHING COMPANY, ia FREDERICK H. HAYSELDEN ma ka la 22 o Aperila, 1889, a i kope ia ma ke Keena Kakau Kope ma Honolulu, Buke 116 a ma na aoao 43, 44, a me 45 a i hooliloia aku e ua Frederick H. Hayselden ia e kona Hope o J. S. Walker ia John F. Bowler ma ka la 27 o Okatoba, 1891; ke hoolaha ia aku nei ka lohe i na mea a pau, ke makemake nei ka mea i lilo mai ai o ua moraki la e hooko aku no ke kumu ka uhaki ia o ka aelike, oia ka hookaa ole ia o ke kumupaa a me ka ukupanee, oiai na hala ka manawa.

Ke hoolaha hou ia aku nei, mahope aku o ka pau ana o na hecedoma ekolu mai keia la aku, oia ka POALUA la 22 Novemaba, 1892, e kuai ia aku no ma ke kudala ka waiwai i paa maloko o ua moraki la ma ka hale kudala o Jas. F. Morgan ma Honolulu, ma ka hora 12 awakea.

J F BOWLER,

Mea i lilo mai ai o ka Moraki.

No na mea i koe e ninau ia A P Peterson, ioio no ka moraki.

Honolulu, Nov. 1, 1892.

O ka waiwai i paa malalo o ka moraki, oia na mea a pau i pili i ka Halepai Elele e ku la ma Alanui Moi, Honolulu. 2414-3t