Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXI, Number 47, 19 November 1892 — He Moolelo NO KA Ui Nohea Berela. [ARTICLE]

He Moolelo NO KA Ui Nohea Berela.

Ke Kameiiai hooiwno —Ke kupaa me ka luli oie—He wahine na ke kane hookahi—Ke au popilikia a me ka huli ana o ka pomaikai mahope o ka wahine.

MOKUNA XXX. ka octavia papa KUIIIKUIII— HOAPONO KA lIAKU lIAKUIf ESA. Ma keia wa a ka Ela e kamailio nei, ua noho Iho ka loio Kewela ma kekahi noho ma kahi kokoke iaia. Ua hoano e ia kona manao mamuli ona oielo a kona haku Ela. Maopopo ole iaia pehea la e hoohali olelo aku ai a loaa ke kumuhana ana

e noonoo nui nei. Ua ike maopopo aku oia ma na nanaina o ka Ela aole oia i ano paulele maluna ona ma ia manawa. I kumu e loaa ai he inanawa iala e noonoo ai, a i kumu hoi e hookahua ia ai ina he mea hiki ka manao maikai o kona haku nona, ua hoopuka aku la oia me ka malie i kona manao a me ke kumuhana ana e noonoo nui nei. "E kuu haku malkai, ma nehinei ua kamaillo kaua no na mea e pili ana no ia pilikoko ou oia o Desemona, ka mea hoi e lawe nei i kou inoa ohana, a oka mea no hoi e lawe haaheo nei i ke kulana koa o ka ohana. Ma ka'u hoomaopopo aku me lie mea la he kanaka opio kulana kilakila oia, he haahaa, akahai a mauao paa i oi aku paha mamua o kou. Ua pipili paa ko'u manao mahope ona. Manao au, ua hai mai oe ia'u he loaa makahiki kona o eha haneri dala o ka makahiki. Pehea, ua kuhihewa anei au ma keia?" «'Aole oe i kuhihewa. O kona wahi loaa makahiki wale iho la no ia a'u i hookaawale ai. Ua ai p.\kiko oia i kona wahi loaa makahiki no kekahi mau makahila i hala ae nei, a ua hai mai oia ia'u aia he mau haneri dala ana i hoahu ai maloko o ka hanako ma kona inoa ponoi." Ua pane aku ka ela me ke ano akakuu o na olelo.

"lna pela alaila e makemako ana oia i kela huina dala hou aku,' 3 wahi hou a Kewehi. "Ma kela la aku 110i iloko au o ke keena loio o kekahi hoa'loha o'u. la maua e kukai kamailio uui ua komo mai la o Desemona. Ua haalele koke iho la au i keia keena a hoi aku la au ma kekahi Keena aku, aole uae au i manao o Deseuiona oia kou pilikoko. Mahope iho o ko Desemoua hoi ana, ua hai mai la ua hoa'loha loio nei o'u he wahi hana ka Desemona i hele mai ai a o Desemona kona inoa. I heie mai o Desemona e hoolimalima i kekalii wahi liale o ua hoaloha nei o*u e ku nei ma ke taona o Fulama. Ua makemake o Desemona e hooiioaalima i ua wahi hale nei no kekahi mau makahiki, a e lawe no oia i ka hale mahope iho o kona hoi ana mai Bnghton mai. Ua hala aku nei oia ilaiia i keia la." Ua piena hou «e ia ka Ela i kona lohe ana i keia mau olelo. Pupuku pu ae ia kona mau kuemaka a pane aku la: ««Hoolimalima i hale? Heaha ko Desemona makemake i hale hoolimalima raa Fulauia?" <«Ka, ua hai aku i ua hoaloha loio nei ona a he hoaloha pu no hoi no'n, ua uianao oia e mare wahine i kela ia. ,> «Mare wahine? O Desmona e mare i ka wahine? Ka maaiea nui. Hoiko mai oia ia'u olai no makou e noho ana ma Hawk'a Ciiff aoie oia i aloha iki 1 kekahi wahine a ua manaoio au ia mau olelo, a eia ka he mau oielo hoomeamea wale no I ia. Lapuwale maoli I" I keia wa ua papaiua ia ka inaina huhu o ka Ela. «Aliaoee hooliloloa i kou manao ma ka huhu," wahiaKewelai

pane aku ai ma ke ano hoomalielie. "No ka mea, ke hoomaopopo pono nei au aole i ike a hui mua o Dese* mona me keia wahine opio i kona wa i hele aku ai e ike ia oe iloko o ka mahioa o Okatoba., oiai, wahi a ka hoike mai a ua hoaloha loio nei ona a no'u pu no hoi, aole i piha ka ekolu mahina o ko laua hui a hookamaaina ana, a o keia wahine opio ana e manao nei e mare he wahine kanemake oia a ma Enelani nei no oia i noho mau ai a he wahine Beritania. Ke ole au e kuhihewa ua mare mai la laua i keia kakahiaka." "A ina e mare heaha iho la ka pilikia? Aole o'u manao nui no kona mare. Hana oia e like me kona makeinake. Aka nae, pehea, he wahine anei keia i hanau pono ia?" *'A- Ie i niaopopo i kuu hoaloha. Aka, manao uu ua hanau pono ia mai no. Oke kanaka e like me ko Desemona ano aole oia e mare i kekahi wahine kulana huuhaa a lapu-

wale." * 4 He oiaio paha kau e oleio mai nei," walii a ka Ela; «<no ka mea, ua hai mai oia ia'u mamua e mare no oia i kekahi wahine kulana haahaa ina ua aloha oia iaia, a ke manao nei au e hana 110 oia pela. A pehea, he wahine dala nui paha keia ana i mare aku la?" (< Aole paha. Aole he nui ka Deseinona mau olelo e pili ana nona a aole no hoi he mau olelo i lioopuka ia e pili ana no ka puu dala hooilina mare. Ua hele o Desemona e panihakahaka i kona ola i nehinei no elua tausani elima haneri dala I loaa ai he pono no ka wahine, a na ia mea i manao ai au aole he waiwai ka wahine."

Me keia mau kukai kamailio mawaena o ka Ela a me kona loio me he mea la ua ano akakuu kona manao inaina, uo ka mea, ua p \ne hou aku Ia oia penei«»He ako ko'u o loho liou i ko ano o keia mare ana o Desemona. Owau no kekahi i pipili paa aku ka manao mahope ona a hiki wale i kona manawa i ala kue mai ai i ko'u manao. He kanaka opio manao paa io no oia a ua mahalo nui au no ia ano ona. Ina no hoi paha I komo he wahi aloha iloko oua no Octavia a mare laua, ina ua lilo oia i hooilina waiwai no ko'u mau waiwai he nui. Ua oi aku ko'u mahalo iaia i keia wa mamua o Konia." Akahi no a loaa he alanui ia Kcwela e hoopuka ai i kona manao e pili ami uo Octavia, a oia no hoi kekahi kumu nui ona i hele aku ai e ike i ka Ela i keia kakahiaka. "A ua lilo ia Kouia ka hooilina waiwai nui o Kalakahope,'' walii a Kewela. «'Aole anei ou manao e kuu haku he wahine nani lua ole o Konia wahine?"

«'Ae, he wahineui io 110 oia—aole nae o ka ui lilelile ioa, o kahi ui ae nei no. Aka, ua hanau ia mai oia mailoko mai o kekahi ohana koko maikni, e lohe oe e Kewela. He kanaka hauohano a mnikai kona makuakane." «'Pela io paha. Ua puka io mai paha oia mailoko mai o kekahi ohana koko maikai, aka, he mea minamina nae ke komo ole ana o ua lalani koko maikai nei iloko ona. E kala hou mai ia'u e kuu haku, aole oia he wahine kulana maikai e hiki ai Ia oe ke hoonuanua a manao nui aku nona." Alaila hoike aku la o Kewela i na mea a pau ana ī ike ai. Na keia mau olelo hope a ka loio i hoopiena hou ae i ka Ela. Huliii ae la kona mau maka, pii pu ae la kona ula, a pane aku ia ia Kewela me ka leo nui launa ole mai: <'E akahele kau mau kamailio ana no ka wahine a kuu keiki maloko nei o keia mau paia! Aole loa he hana maikai na kekahi kane e hoopuka i na olelo hoinoino no kekahi wahine. Ua hoohaahaa aku oelaia e Keweia a ua hoohaahaa pu oe i ke kulana o ka haku wahine o keia hale—ke Kauna wahine o keia mua aku o ka inoa ohana Hakuhesa —ke kaikamahine hoi a kuu hoaloha maikai." «Aka, e kuu haku, ke hooiaio aku nei au I ka'u mea i ike ai, a—" "Aole loao'u i kau

mau hooiaio," i pane kahamaha aku ai ka Ela. "E hele oe e mihi imua o Konia wahine. Mai keia manawa ako aole loa o r u makemake e lohe hou i kekahi mau olelo e pili ana nona, koe wale no na olelo mihi mai kou lehelehe no kau mau hana lapuwale." O ka inaina o ka Ela-Lkeia w i ua hke ia me kekahi ahi holapu. Ua ku ae o Keweia iluna a ho )U»ho -\ku la i na olelo nuku a kona haku me ka pihoihoi ole, a no ka hopena ua kipaku aku la ka Ela iaia mailoko aku o ka hale. Kunou aku Ia oia me ka hiehie nui a hele aku la iwaho. Ia Kewela i puka aku ai iwaho o ke keena, a iaia i ku iho ai e pani aku i ka ipuka, ike aku la oia i kekahi mau kauwa e ku puuluulu ana ma ke alapii e pii ai iluna, a he nanaina maka'u ko lakou. Ua maa lakou i ka lohe ana a ike ana i ke ano huhu o ka Ela. Hooholo loa aku la ko Kewela nana ana iluna o ke alapii a ike aku la ia Octavia e ku ana. lie nanaina hauoli ka Kewela i ike aku maluna oua, a he minoaka liooheneheue ke hekau ana maluna o kona papalina. Kunou aku la o Kewela—aole ma ke ano hoomaikai aku, aka, ma ke ano e olelo aku ana e akahele oia ma kona mau lawelawe ana a pau. Ua lilo laua he mau enemi i keia wa. Lalau iho la oia i kona papale a puka loa aku la iwaho. laia e hele nei, ua puai ae la keia mau noonoo ana iloko ona penei: t( Ke manao la o Oetavia e mau ana kona lanakila maluna o'u. Ina aole o'u aloha oiaio no ka Ela, aoie loa au e huikala iaia no kela inau olelo ana i hoopuka mai nei imua o'u. He manaopaa ko'u e loaa ana ia'u na hooiaio maopopo no ke ano maoli o kela Octavia, a owau no auanei ka mea nana e hoopahu'a i kana inau hana kekee a pau."

No ka Ela hoi, ua noho ino iho la oia maluna o ka noho mahope iho o ko Kewela puka ana aku iwaho. Ke oiaio he hikiwawe ka huliu o keia kanaka, aka, he hikiwawe no nae ka pau koke. Ua mao koke kona kuakoko inaina i keia wa a me ia i mao ae ai ua mihi iho la oia no na olelo oolea i hoopuka ai imua o kona loio. "Ua pololei io paha ka Kewela i hai mai nei," wahi ana e nalu nei, "a ua pupuahulu au ma ka'u mau olelo. He keouimana oiaio o Kewela a ua hana aku nei nae au me ho ilio la. No kanakolu makahiki ko'u ike a launa pu ana me ia, aka nae, ua liana lapuwale aku nei au no kona hoike pololei ana mai nei i kona manao. Pehea auanei Ia e pono ai." [ Aole i pau. ]