Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXI, Number 47, 19 November 1892 — O ka Lokahi oia ka Lanakila [ARTICLE]

O ka Lokahi oia ka Lanakila

Alk. Luxahoopoxopoxo: Aloha oe. E o'u uiau hoa o ka ili hookahi e maiiu inai kakou a hoomakaukau no ka wa wi o ka aina a kakou e ike maka nei i keia wa, mamuli o ko kakou hemahema a noonoo oie oia ka pipili mau o ka ilihune maiuna o kakou na kanaka Hawaii nona ka Aina. Ke ole au e kuhihewa, eia no keia oielo kauiana a ke Alii Kamehameha I i olelo aku ai i mua o kona puaiikoa penei: I mua e o'u inau Pokii a inu i ka wai awaawa. Pehea ko oukou manao ua pio anei 0 Kamehaineha ? E hai aku wau me ka oiaio ua loaa ia Kamehameha ka lanakila. Nolaila, ua makemake ia kakou ma keia kukuiu manao e hopu a paa a lawe a kaupaona iho me kou noonoo maikai a wae me ke akahele. He eiua no maheie nui ma keia manao, oia hoi ka lokahi o ka manao, ka iini o ke aioha a me ka hui pu mai me ke Alii e noho ana ma ke Kalaunu, ka poe naauao, na Hawaii 1 loaa ke kuonoonoo a me ka poe ilihune ma ka noho ana, a peuei i makemake ia ai. £ lulu kela me keia o kakou pakahi i ka hapalua ($5O cts.) i keia me keia mahina, a e like me ka nui o mi kanaka Hawaii oiaio i manao i ka pono io a me ke kuonoonoo a hala he mau makahiki ma keia hana maikai, alaila, ua liiki ia kakou ke uilani ae ma ka maiama i ke ola o na poe a pau i kuieana iioko o ka luii. Ua ulu mai keia manao iloko o ko'u noonoo mamuii o ka ike ana i na Lahui o na Aina e a kakou o noho pu nel, ua hana la e lakou na mea a'u i hoakaaka ae nei maiuna mamuli o na hana i iiana ia e lakou, ua loaa he mau pono no ka inalama a me ke kuonoonoo maluna oko kakou aina aloha, a o kakou hoi ka poe nona ka olelo ana he mau keiki papa no ka aina, aolo i ike ia he mau hana hooholomua iwaenu o ka hapanui o na kanaka ilawaii.

A no ka mea hoi, i kulike ai mo ka poo manao "lokalii oia ka lanakilLi," nulaila a i manao kakou e loaa ia kulana maluna o kakou e liui kakou raai Hawaii a hala loa aku i Niihau, na kane, na wahine a me na kamalii, e like me ka manao pono oiai eia ka Hui Kalaiaina ke noonoo nei e hana a ua liooliolo lakou e kukulu a hana i Kumukanawai me na rula a me na hooponopono hou ana, alaila koho i mau luna nui, a pau ia e lulu kela a me keia e kakauinoa ana malalo o ke kumukanawai i hapalua no ka mahina o ka mea hookahi, a pela e hoomau ai a hala na makahiki lie uml aoi aku. A e hoounaia ana no he mau komite e kukulu i mau hui a puni ka paeaina. Ina e iokahi kakou ma keia manao, he mea maopopo ma- keia hope aku e lilo no na hooponopono ana o ko kakou waa aupuni ia kakou, ua loaa he mana ia kakou ma ke (lala a oia ko kakou ikaika ma keia mua aku, e like me ka ikaika i loaa i kela kanaka waiwai nui o Eokekaila nona ka waiwai he §3,000,000,000. Ua hiki ke loaa kela heluna ina e lokahi like ana kakou na Hawaii. O ka mahele elua ma keia kalai manao, oia no kela mau oielo ako kakou Xa'i Aupuni Kamehameha ka Nui, a i kapaia ka Napoliona o ka Moana Pakipika, e i ana, "Imua e o'u mau pokii." Ua kapaia kakou he mau pokii ma ke ano olelo hoolana i ka manao ona alii a me na kanaka a lokahi īakou mahope ona. Ikawa i lohe ai na me\ a pau i kela mau olelo ua piha iakou me ka hauoii me ka mahalo, a peia paha i paanaau ai kela mau olelo, —O ke alii waie no ka*u makemake o ka iuhi o makou me lakou nei a— o ka makou leaiea no ia. Me ka lana o ko'u manao e hapai kokela ana keia hana maikai ma keia mua koke iho. Mose Palau. Waikahalulu, Nov. 14, 1592.