Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXII, Number 2, 14 January 1893 — Page 2

Page PDF (1.96 MB)

This text was transcribed by:  Lori Faleafine
This work is dedicated to:  LUI FALEAFINE III CLASS OF 1993 PUNAHOU SCHOOL

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

MA KE KAUOHA.

 

  o KALA 29 O Ianuari, 1893, ka @@@@ o @@ makahiki o ke Alii ka Moiwahine Liliuokalani ma ke Kalauna, ua kaa ma ka la Sabati; nolaila, o ka POAKAHI. Ianuari 30, 1893, e malamaia i la kulaia Aupuni, a e paniia ua hale oihana Aupuni a pau o ke Aupuni ma ia la.

 

G. N. WILCOX,

Kuhina Kalaiaina.

  Keena Kalaiaina, Ianuari 6, 1893.

2423 3ts

 

  Ua hookohu ia na keonimana malalo iho i keia la, i Papa Hoike no ka Oihana Hana Niho no ke Aupuni Hawaii, malalo o ke kanawai i aponoia ma ka la 19 o Dekemaba, A. D. 1892.

DR. J. M. WHITNEY,

No 3 makahiki.

GEORGE P. ANDREWS, M.D.,

No 2 makahiki.

DR.R. W. ANDERSON,

No 1 makahiki.

 

G.N. WILCOX,

Kuhina Kalaiaina.

  Keena Kalaiaina, Ianuari 5, 1893.

2@23-3ts

 

  Ua hoo@ohu ia o W. J. YATES i keia la, i Agena Hooiaio Aelike Paahana no ka Apana o Kau, Mokupuni o Hawaii.

G. N. WILCOX,

Kuhina Kalaiaina.

  Keena Kalaiaina, Dek. 29, 1892.

2423-3ts

 

  Ua hookohu ia aku o A. S. KAEHU, Esq., i keia la, i Komisina no ua Pa no ka Apana o Kohala Akau, Mokupuni o Hawaii.

  Eia ka papa i keia wa:

        ROBT. HIND,

        H. L. HOSTEIN,

        A. S. KAEHU!

G. N. WILCOX

Kuhina Kalaiaina.

 n Keena Kalaiaina, Ianuari 4, 1893

2423-3ts

 

  Ua hookohu ia o J. W. Keliikoa i keia la i Notari no ka Lehulehu no ka Apana Hookolokolo Kaapuni Ekolu o ke Aupuni.

G. N. WILCOX,

Kuhina Kalaiaina.

  Keena Kalaiaina, Dec. 28, 1892.   2422-2

 

Ua hookohu ia aku o G. P. Waahila Esq. i keia la i Luna Pa Aupuni no ka Pa Aupuni ma Kailua, Kona Akau, Mokupuni o Hawaii, ma kahi o E. Kahulanui i haalele mai.

G. N. WILCOX,

Kuhina Kalaiaina.

  Keena Kalaiaina, Dec. 29, 1892.     2422-3

 

  Ua hookohu ia aku o G. P. Waahila Esq., i keia la i Komisina no na Pa no ka Apana o nKona Akau, Mokupuni o Hawaii.

  Eia ka papa i keia wa:

        GEORGE DOUGALL,

        J. K. NAHALE,

G. N. WILCOX,

Kuhina Kalaiaina.

  Keena Kalaiaina, Dec. 29, 1892.     2422-3

 

  a @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@

Apana o Koolaupoko, mokupuni o Oahu.

  E ia na lala o ka Papa i keia wa:

       G. BARENABA,

       WM. H. LOWELL,

       Awa.

G. N. WILCOX,

Kuhina Kalaiaina.

  Keena Kalaiaina, Dec. 19, 1892.      2421-3

 

HE HOOLAHA

I KA POE KALEWA UKANA, WAIWAI A ME KALEPA.

  Ke Hoolahala aku nei ka lohe i na poe noi laikini a pau no ke kalewa ana i na ukana, na waiwai a me na mea kalepa i hookonoia mai na aina e mai, e hanaia ma ke kakau a me ka hoohiki imua o kekahi luna i hoomau aia ma ke kanawai e lawelawe i ka hoohiki.

  O ka palapala o noi ai malalo o ke kauawai i aponoia ma Dekemaha 19, 1892, e hanaia a like me kela malalo iho:

.................................189..

I ka mea Mahaloia,

  Ke Kuhina Kalaiaina,

 

  Me ka Mahala:- O ka mea nona ka inoa ma lalo iho, ke noi aku nei ma keia me ka mahalo no kekahi Laikini kalepa.......e pau ana I.....189.., a ma o kona hoohiki aua, ke hoike a ke olelo nei o ka huina nui o na loaa ma ke kuai ana i na waiwai no kamakahiki e pau ana i keia la, e like me ia i hoikela ma na buke......., ua hiki aku i ka huina o.......dala ($.....), he aweliko hoi o $.....no ka malama, a o kahi o lawelawe ai o ka hana a ka hui aia ma....Mokupuni o.....a e lawelawe kalepa aku no ka hui i oleloia make......a eia oia ke noho nei iloko o keia Aupuni no ka manawa, a aole hoi ia homea kalepa kaa hele, aole no hoi he agena no kekahi hale kalepa o na aina e, a ma ia ano eia ola iloko o keia Aupuni no ka manawa no ka hana o ka hele noi ana aku i na kauoha.

(Inoa o ka mea noi.)

......................................................

Jajayubiaua a giigujuua unya o’u i keia la....o....M. H. IS@.

 

  I ka wa o noila ai ka laikini ma ka inoa o ka hui a hui i hoohuiia malalo o ke kanawai, o ka inoa e kakau ai o ka inoa o ka Hui e lawelaweia ai ka hana, a i ole, o ka ahahui a me k@ ka luna a lala o ia hui a ahahui i hoomauaia e kakau i ka inoa hui a ahahui paha.

G. N. WILCOX.

Kuhina Kalaiaina.

  Keena Kalaiaina, Ian 3, 1@@@            @@@@@@@

 

HOOLAHA I NA ONA O NA HAO KUNI.

 

  O na hao kuni a pau, ma ke Kanawai, e hoopaa hou ia mamua ae o Iulai 1, 1888, a i ole ia, e hoola loa ia, a aole loa e pono ke hoohana ia e kekahi.

  O ka hoopaa ana ma Oahu, e hana ia ma ke Keena Kalaiaina.

  Ma ua mokupuni o ae e hana ia ma ke keena o na Makai Nui lehulehu.

 

G. N. WILCOX,

Kuhina Kalaiaina.

  Keena Kulaiaina, Dekemaba 2, 1892. 2419-tf

 

  I keia la, @a hooko@@ ia o Mr. J. Pl. Kalokuokamaile i Notari no ka Lehulehu no ka Apaoa Hookolokolo Kaapuni Ekolu o ke Aupuni.

G. N. WILCOX.

Kuhina Kalaiaina.

  Keena Kalaiaina, Dec. 19, 18@@     2421 3

 

KA NUPEPA KUOKOA

@@

Ko Hawaii Paeaina i Huiia

 

   No ka Makahiki......$2 00

   No Eono Mahina.....  1 00

 

Kuike ka Rula.

   Na Puka @

   ana:       1 Pule   2 Pule   3 Pule   4 Pule   5 Pule   6 Pule

   1 I@iha   $1.50    $2.00    $2.50    $3.00    $3.50    $4.00

   2 I@iha     2.00      2.75      3.50      4.00      4.50      5.00

   3 I@iha     2.50      3.50      4.50      5.00      5.50      6.00

   4 I@iha     3.00      4.00      5.00      6.00      6.75     7.50

   5 I@iha     3.50     4.75    6.00    7.00    8.00    9.00

   6 I@iha     4.00     5.50    7.00    8.00    9.00   10.00

 

  O na Olelo Hoolaha a pau e hoouna ia mai ana uo ka Hoolaha maloko o kela Nupepa, e hoouna pu mai me ka auhau, a ina aole, aohe hookomo ia.

 

HOOPUKAIA E KA

 

HAWAIIAN GAZETTE CO.

H. M. WHITNEY, Luna Nui,

J. U. KAWAINUI, Luna Hooponopono.

 

POAONO, IANUARI 14, 1893.

 

LANAKILA KA BILA APUKA.

 

  Ua kahakaha hou iho he iwakalua-kumamakolu o na Hoa o ka Ahaolelo ma ka la 11 aku nei o Ianuar, 1893, i moolelo hilihili i ke koko o ka hoomaewaewa mau loa ia ia hanauna aku a ia hanauna aku, ma o ko lakou aa ana la me na maka keleawe a me na puuwai eleele, e hookomo mai i ka ma’i ahulau lulu piliwaiwai maloko a na kaiaulu o Hawaii nei, e haawi ana i ka pono kaokoa i kekahi poe, e kukulu i lulu piliwaiwai aihue, pepehikanaka, hoilikole a hoohaahaa loa ia Hawaii nei, mai kona kulana mua mai i kau ai ma ka papa hookahi me ka ohana o na aupuni e ae o ka honua nei a kakou i noho launa kuikahi ai, a ke hopohopo nui nei makou malia o hoonakele mai keia kumuhana i ka pouhana o klo kakou nohona kuokoa. Ho ka mea ua ikoia ma kekahi mau wahi i hoomaka ia ai keia hana, ua hele loa aku ka lakou mau hana ekaeka a i ka poe koho balota, kipe i ka poe kau kanawai, i na lala o ka mana hooko a me hoomalu a me na lala o ka mana hookolokolo, a e hoohoihoi mai ana i kekahi mau ino a kakou i makemake ole ai e ike ina o ka wa e lana maie ana ka noonoo maikai o ke kanaka.

  Mamuli o ko Amerika Huipuia ike i keia mau ino ma ka hookuuia ana e ku ma kekahi o kona mau mokuaina, nolaila ua hooikaika ino loa oia i ka wa i pau ai ka manawa o ua pono kaokoa la e hoopau a kipaku loa mai kona mau palena aku, a ua kauia i kanawai ikaika aole e hookomoia maloko o na eke leta Amerika, na palapala kikiki a me na mea pili i ka piliwaiwai o keia ano. A no keia nele i kahi ole e ku hou ai ko lakou mau wawae ma Amerika Huipuia, nolaila, ke maaa mai nei ko lakou mau aweawe i Hawaii nei. A he mea haohao loa i ko makou noonoo i ko kakou wa i ike aku ai i ke kipaku ia o keia mea ino e ko kakou aupuni hoaloha kokoke loa ma kela kapa o ka moanawai, pulama aku nei nae kakou e hoomomoa ai e kipa mai a e moe pu me kakou.

  Ke hopohopo pu ia nei e kekahi poe naauao o ka aina, malia o lilo keia pulama ana aku nei a Hawaii i keia lulu piliwaiwaiwai, i kumu nui e keakea ia ai ka imi pomaikai a kakou e pue aku nei e haawi hou ia mai ona mau pomaikai panai waiwai me Amerika Huipuia.

  He mea kahaha nui uo hoi i ka poe makee ia Hawaii nei ka hoomaopopo ana iho, mailoko mai o na poe he 23 i kokua i keia lulu piliwaiwai; he 22 o lakou he mau Hawaii wale no e liki nei he aloha i ka aina, ka lahui a me ke alii.

Aka, ke nana ia nae ka lakou laikini akea ana i keia lulu piliwaiwai, aole loa e hiki ke hoolohe ia aku ka lakou mau kanikani kumebala he oiaio.

  Ke haawi aku nei makou i na mahalo kiekie ana a nui i ka poe he 20 i ku maluna o ka kahua o ka hoopono a hoole aku i ka ae ana e laikini ia keia popo auhuhu ma Hawaii nei, no lakou hoi ka aina a me ka lahui e pono ai ke papahi aku i na hoomaikai ana e lilo ai i lei alii no lakou i na hanauna a pau e hiki mai ana. A no ka poe hoi i nanakee mai i ka pono o ka aina a me ka maluhia, ke manao nei makou e lokahi ana ka lahui e kapae loa i na hoomanao ana no lakou.

  A no ka pomaikai o ka lahui mai o a o e ninau nei owai ka poe kue ikaika ma keia kanawai lulu piliwaiwai, a owai ka poe kumakaia nana e hookomo mai nei, nolaila, ke waiho ia aku nei na inoa pakahi meka hunahuna ole.

  Poe kue i ka laikini ana i ka bila lulu piliwaiwai a no lakou na inoa aala e hoomomoa ia ana e ka lahui:

  Na Kuhina G. N. Wilcox, M. P. Robinson, P. C. Jones, Cecil Brown, na Mea Hanohano John Ena, J. Kauhane, J. Marsden, A. Young, H. P. Baldwin, R. D. Walbridge, J. Anderson, L. A. Thurston, Alex. McBride, A. Dreier, W. C. Wilder, A. Kauhi, J. H. Waipuilani, J. K. KIosepa, W. O. Smith, A. S. Wilcox—20.

  Eia ka poe kumakaia nana e ae aku nei e laikini ia ka lulu piliwaiwai:

  Na Mea Hanohano C. L. Hopkins D. W. Pua, A. P. Person, J. A. Cummins, C B. Maile, J. G. Hoapili, P. P. Kanoa, J. W. Bipikane, D S. K. Aki, S. K. Pua, R. W. Wilcox, J. E. Bush, J. Nawahi, K. M. Koahou, J. K. Kaunamano, G. P. Kamauoha, J. N. Kapahu, T. S. Nahinu, W. White, L. W.  P. Kanealii, W. Edmonds, J. Kaluna J. A. Akina –23.

 

PAU KA AHA KUNINA.

 

  Ma ka auina la Poaha iho nei, ua lawe ia mai la iloko o ka Hale Ahaolelo e Hon. J. N. Kapahu, he olelo hilinai ole i ka Aha Kuhina o Wilikoki, Robinson, Jones, a me Kikila. Ua papahi ia ka mea nana ka olelo hooholo me ka lei ilima. Aole he mau kumu e ae o ka lawe ia ana mai, o ka hopohopo wale no o ka poe kue, aole ka e hooko ana keia Aha Kunina i na makemake o ka Moiwahine.

  I ke koho ana no ka hoololo i ka olelo hooholo, ua ike ia ka loli ano e ana o kekahi mau lunamakaainana i koho mua e hoopaa i keia Aha Kuhina ma kela hebedoma aku nei a e ike ia penei:

  Poe ae e hoopau i na Kuhina:  Berger, Hokins, Pa, Person, Cummins, Maile, Hoapili, Cornwell, Kanoa; Bipikane, Aki, Pua, R. W. M. Wilikoki, Bush, Nawahi, Koahou, Kaunamano, Kamauoha, Kapahu, Nahinu, White, Kanealii, Edmonds Kaluna Akina –25.

  Poe hoopaa i na Kuhina: Ena, Kouhano, Mersden, Young, Baldwin, Walbridge, Anerson, Thurston, McBryde, Dreier, Wilder, Kauhi, Waipuilani, Iosepa, Smith, A. S. Wilikoki—16.

  O Kaluna a me Akina na mea hoopaa Kuhina mua i lele aku nei ma kela aoao.

 

HE HANA HOOHUAKEEO.

 

Ma ka wa i lawe ia mai ai o ka bila lulu piliwaiwai i kinohi, ua panapanau ae ko Buki a me Wilikoki mau lehelehe ma ka laua mau nupepa a ma na kamailio ana no hoi, he mea ino loa ka lulu piliwaiwai, a ua hooikaika nui laua i ke kue. Aka, ma ka wa i noonooia ai ma ka heluhelu elua a me ekolu, ua lapuu ae la na elelo o ua mau keonimana nei, kapae loa aku la i na noonoo mua i hoaiai aku ai i mua o ke akea no ke ino, a hoohuli mai la i na kua, koho aku la ma ka aoao i ahewa mua ai, a haalele i ko laua mau noonoo kanaka maoli, aole no ka pono o ko laua koho ana, aka no ka manao ina e holo ka bila lotari, alaila haalele mai na Kuhina i ko lakou mau hookohu. O ka bila lotari, aole ia he hana ua ka Aha Kuhina, aka he bila ia na kekahi hoa o ka Hale i lawe ia mai mamua ae o ka noho ana mai o keia Aha Kuhina. Nolaila, he noonoo huhewa ke koho aku ma ia hana malu a kekahi hoa o ka Hale e lele ai ka Aha Kuhina. A o ke koho ana ma ke ano hoohuakeeo, aole no ka noonoo maoli i ka pono o ka lahui a me ka pomaikai o ka aina, he hoike ana ia ua haalele mai ko laua noonoo kanaka ia laua iho, a aole i hooku a kanaka makua ae, a ke alina mau la no na hoohuoi o na la i au wale aku.

 

KE KAU KAAPUNI MUA O HILO.

 

  Ua wehe ae o Lunakanawai Lyman i ke kau kaapuni mua loa malalo o ke kanawai hou i ka Poakolu, Ianuari 4, ma ka hale hookolokolo ma Hilo, aka ua hoopoanee ia a hiki i ka poalima, i hiki aku ai ka Hope Loio Kuhina a me na loio mai Honolulu aku nei. Ua hoohala ia ka Poalima a me ka Poaono ma na hihia liilii. Ma ka Poakahi mai, e upu ia aku ai e hoea aku ai ka hihia pepehi kanaka o Mr. a me Mrs. Costa o Kona Akau. Ua koho wale ia e pau ana ka hebedoma i keia hihia hookahi wale no, ma ka wae ana i na kiure, ka lawe ana i na oleloike, na hoopaapaa kanawai, na olelo hoonohonoho e na loio a pela aku. E lilo ana kela manawa a Lunakanawai Lyman e h@@@ ai i keia hihia pepehi kanaka, i manawa e hoomaamaa ia ai malalo o keia Kanawai hou a me na rula ana aku ma na hihia ano nui.

 

Hoopau ia ka Luna Kiai Awa.

 

  Ua hoopau ia o Mr. Clarence L. Crabbe, Luna Kiai Awa o ka Hale Dute ma Honolulu, ma ka la 9 aku nei o Ianuari, Mamuli o kona ae ana aku i na pake kanaka makua he kanaono kumamalua i lawe ia mai e ka mokuahi “Rio de Janeiro” mai Kina mai, e lele mai iuka nei o ka aina malalo o na palapala ae komo mai i hoopukaia no na kamalii pake malalo o ka umikumamaha makahiki.

    Ua noho mua oia ma ke awa o Hilo, a mailaila i kii ia aku ai oia a hoihoi mai i Honolulu nei ma kona hoihoi mai i Honolulu nei ma kona eleu la a me ka makaala ma ka nhana.  He maahiki aenei a keu kona lawelawe ana i ka hana me ka mahalo ia, aka mamuli o kona aeana aku i keia heluna nui o na pake e lele mai iuka nei ma ke ano apuka. Ma ka huli pono ana a ka Loio Kuhina a loaa aku keia mau mea i ku i ka hewa io maoli, nolaila ua hoopau ia aku oia mai ka oihana e ka Luna Dute nui.

  Ma kahi i hookakahaka ia, ua hookohu ia aku la o Hon. A. N. Tripp, Luna paahao o Kawa, a e hoi aua oia malaila i ka wa e loaa ai kona pani ma Kawa.

 

Na Kamalii Aihue.

 

  He mau wa aenei i hala ka haohao mau ana o kekahi mau mea halekuai o Honolulu nei, i ka nalowale honua o kekahi mau waiwai me ka maopopo ole o kahi i lilo ai. Ua kiai paa ia no i kekahi manawa, eia nae aohe loaa iki.

  Ua lilo he $28 me na pepee paka mai ka halekuai kika mai o C. B., Dwight; ua komo ia ka hale kudala o Morgan a ua lilo aku he kakini hainaka silika, he mau pokaa lopi humuhumu a me kekahi mau penikala, ua loaa aku nei nae keia mau waiwai ua kuai ia i ka Iapana no ke $1/75; ua komo ia ka halekuai o  T. H. Davies & Co., a ua lilo aku he pahu pahi a me kekahi mea e ae; ua komo ia ka halekuai lako hale C. E. Williams, a ua lilo he pale-maka o ka mea hopu popo; komoia ka halekuai buke o T. G. Thrum, a ua lilo he panu hahau, he elua mau pahu mele a he mea e ae; ma ka halekuai ae o J. T. Walakahauki ma alanui Nuuanu, he kinipopo pe;kupeku wawae; ma ka halekuai alanui Moiwahine o Walakahauki, he mau kamaa laholio kai nalowale; ma ka halekuai o E. Hoffschlaeger & Co., he mau laka.

  Ma ka la 9 aku nei o Ianuari, ua hopu iho la o Kapena makai A. S. Mahaulu ia Kalauao, he keiki Hawaii umikumamalua makahiki, ma ke ano hoohuoi no keia hewa. I kona paa ana, ua kuhikuhi ae la ka paahao na Momona i hana keia mau aihue. No keia mea, ua kuhikuhi aku la keia mea hope e kii i kekahi mea e aku nana e hoike pono mai.

  Nolaila, ke kuhikuhi nei keia mau keiki liilii iho, na Kalauao i kii e wawahi ka halekuai kika o Dwight me ke apuapu a me kekahi pauku hao e ae a loaa ai ka $28, he kiai wale no ka laua i ka poe hele mai aka i ka mahele ana nae o keia waiwai pio, he $2 i kekahi, a he $3.50 i kekahi. O na aihue lehulehu e ae i hana ia ai, ma ke ao wale no. Ke paa nei o Kalauao no ka hewa aihue, a ua hookolokokolo ia a hoihoi ia i Keoneula a piha kona mau makahiki, a pela iho no o Momona.

  Ke mahalo aku nei makou ia Kapena Mahaulu opio mamuli o kona kiu akahele ana i keia mau aihue, a i ka wa i hopu ia ai, loaa pono ke kalohe e lelele ana ka hauli.

 

Pakele ka Mokukaua Alliance.

 

  Pakele mai ili ka mokukaua Amerika “Alliance” ma ka hora 3 wanaao o ka la 28 o Dekemaha i hala, iaia e ku ana ma ke awa o Apia. Ua kokoke loa aku kahi a ka manuwa i ku ai ma ka nuku o ke awa, a no ia mea ua hamama pono oia i kahi a na ale e iliki mai ai ina e inoino ma ka moana. I kela hora i hoike ia ae la, ua loaa mai la ka moku i kekahi kualau ikaika, a na ia mea i mokumoku nei na heleuina elua i kuu ia, a ua hoomaka ka moku e nee i hope. Ua haawi ia ke kauoha i na wiliki e holo imua, eia nae ua apa mai la ka huila aole e niniu, a na ka ohu ale i hapai ae i ka moku a niniu ai ka huila, aka i ka wa no nae e emi iho ai ka ohu ale, pau iho la no ka niniu a ohu ae no alaila kakaa ka huila. I ka moku e nee nei imua, ua oki pu aku kona kila i ke kuaau akoakoa a haule aku la ilalo i ka hohonu o ka moana akea. Aole i maopopo ka nui o ka poino, aka ua hala aku nae oia i Pago Pago me hookahi wale no heleuma.

 

AHAOLELO O 1892

(Hoomauia mai.)

La Hana 157, Dec. 29, 1892.

 

  Heluhelu ekolu ia ka bila 139, e ho@l@@@ ana i kekahi mau p@uku o ke kanawai koho belota a hooholo loa ia.

  Poe ae: Berger, Pua, Cummins, Hopkins, Cornwell, Bipikane, Aki, Pua, R. W. Wilcox, Nawahi, Kamauoha, Kapahu, Nahinu, White, Kanealii, Edmonds me Kaluna-17.

  Poe hoole: Wilcox, Robinson, Jones, Brown, Williams, Maile, Kauhane, J. M. Horner, Hind,, Hoapili, Marsden, Young, Anderson, McBryde, Kanoa, Dreier, Wilder, Kaunamano, Waipuilani, Iosepa, Akina, Smith, A. S. Wilcox-23.

  Poe hiki ole mai: Ena, Peterson, Baldwin, W. Y. Horner, Walbridge, Thurston, Akepoka, Kauhi, Buki, Koahou me A. Horner.

  Noi hou ia e noonoo a haule loa.

  Kapaeia na rula a waiho mai o Smith i ka hoike a ke Komite Hookolokolo no ka bila e hoololi ana i ke kanawai pili i ka lawe ana mai i na hoopii kue i ke aupuni, e waiho ma ka papa. Waiho a noonoo pu me ka bila.

  Hoike mai ke Kuhina Kalaiaina ua hoihoi ia mai ka bila 157A, e hoohaiki ai i na pake paahana me ke kakauinoa ole o ka Moiwahine.

  Olelo mai ka Loio Kuhina, ua hala mamua aku o na la he umi ka waiho ana ma na lima o ka Moiwahine.

  Heluhelu elua ia ka bila 91, e hoomana ai i ke Kuhina Kalaiaina e lawe i kekahi mau aina o Wailuku no ka pono o ka oihana wai. O ka hoike a ke komite e hooholo aku me kekahi mau hoololi. Apono ia ka hoike, a kauohaia i ka Poaono e heluhelu ekolu ai.

  Heluhelu elua ia ka bila 153, e hoololi ai i ke Kanawai Koho Balota a waiho ia ma ka papa.

  Heluhelu elua ia ka bilaa 222, pili i ka hookohu ana i na kumukula.

  Oiai e hoopaapaa ana, ua hoomaha ka Hale i ke awakea a noho hou i ka hora 1:30 auwina la.

 

HALAWAI AUINA LA

 

  Akoakoa hou ka Hale i ka hora 1:50. Noonoo hou ia ka bila 222 a hooholo ia e kakaupoepoe a heluhelu ekolu ma ka Poaono.

  Heluhelu elua ia ka bila 230, e hoololi ai i ke Kanawai Hookuleana a hooholo ia me na wahi hoololi. Kauoha ia e kakaupoepoe a heluhelu ekolu ma ka Poalua.

  Hoopanee ka Hale.

La Hana 159, Dec. 30, 1892.

Hoomaka na hana i ka hora 9:18 kakahiaka.

 

NA OLELO HOOHOLO.

 

  Na ke Kuhina Waiwai i heluhelu mua mai i ka bila e hookaawale ai i mau dala hou no na lilo Ahaolelo a waihoia malalo o na rula.

  Na Nawahi, he mau ninau i ka Aha Kuhina, (1) Ua haawi mai anei ka Moiwahine i na kumu o kona kakauinoa ole ana i ka bila hoohaiki pake? (2) Ina pela, ma ka la hea i haawi mai ai oia i kana mau kumu? (3) Heaha ke ao a ka Aha Kuhina?

  Pane ka Loio Kuhina, he ae i ka ninau mua; Dekemaba 29 i ka lua; a i ke kolu, hoihoi mai me kakauinoa ole.

  Rula ka noho, ua halahu mawaho o na rula.

  Ma ke kapaeia ana o rula, ua hoolaha mai ke alii Cornwell he bila e hookaawale ai i $500 ka uku o na Lunamakaainana.

Ma ke noi, ua hapaiia

NA HANA O KA LA.

  Helehelu elua ana i ka bila 67, e hoopaa ai i ka inoa o na mea a pau iloko o ka Buke Aupuni.

  Heluheluia ka hoike a ke komite a me ka bila holookoa.

  Hoopaapaa ka Hale no kekahi manawa a waiho pu wale mamuli o ke kapaeia ana o na rula i hiki ai i ka Luna o ka Apana 4 o Honolulu ke lawe mai i mau ninau i ke Kuhina o ko na Aina E, e like penei: Ua loaa aku anei i ke Keena o ko na aina e o Amerika Huipuia na hoike o ko Hon. F. S. Pratt kohoia ana i Kanikela Kenerala no na mokuaina kapakai o ka Pakipika, a na hoonoho ia anei ma ka oihana; ina aole i loaa ka ike aupuni ia ana mai o Mr. Pratt e ke Keena o ko na aina e o Amerika, e hoike mai; mamuli anei o ko ke Kuhina Hawaii ma Wasinetona hana ole i ike ole ia mai ai o Mr. Pratt, ina pela e hoike mai.

  Hoomaha ka Hale i ke awakea a noho hou i ka hora 1:30 auwina la.

 

HALAWAI AUWINA LA.

 

  Akoakoa hou ka Hale i ka hora 1:40.

  Hoopaapaa hou ia ka bila hoopaa inoa ma ka ninau hoopanee loa a haole. He 10 hoopanee loa, 27 kue a he 14 aole i hiki mai.

  Noonoo pakahi ia na pauko ahiki i ka 19, lawe mai ana a Akepoka he hoololi i pauku hou a e kapaia pauku 20. Mahope o ka hoopaapaa ana, na ninauia ka hoololi a haole. He 21 kue, 12 ae.

  Noi o Wilder, e hapai hou i ka noonoo a ua aeia.

  Noi o Akepoka, e lilo na pauku lehulehu i hana no ka Poalua. Aeia.

  Kapaeia na rula, a waiho mai la o Akepoka o ke Komite Hookolokolo i ka hoike no ka bila uwila e hooholo aku. Waihoia a noonoo pu me ka bila.

  Noi mai ke Kuhina Waiwai e noho ka Hale i ka hora 7 o keia ahiahi, no ka apono and i ka Bila Haawina. Holo.

  Hoomaha ka Hale a noho hau i ka hora 7 ahiahi.

 

HALAWAI AHIAHI.

  Akoakoa hou ka Hale i ka hora 8:25, ka Hope Peresidena Kauhane ma ka noho.

  Noho ka Hale ma ke ano Komite Hooiaio Bila Kanawai a me Hooponopono Bila Haawina.

  Heluhelu ia e ke Kakaaolelo ka Bila Haawina ma ka olelo Enelani, a na ka Maheleolelo ma ka olelo Hawaii. Eia ka huina hoouluulu o ka Bila Haawina ma ke ano nui:

 

HONOLULU HUI.

 

  Pauku 1:

Na lilo Moi....................$     62, 999.00

Na uku hoomau..............         5,400.00

Ahaolelo me Kuakamalu.      35,450.00

Oihana Hookolokolo.....      177,425.24

Oihana o ko na aina e.....     178,621.94

Oihana Waiwai..............     577,840.81

Buro Hale Leta..............      169,654.00

Buro Hale Dute.............        95,797.67

Oihana Loio Kuhina.....       400,260.28

Buro Hoonaauao..........       222,533.00

Oihana Kalaiaina.........         39,734.00

Buro Anaaina..............          38,501.47

Buro Kakau Kope.......          16,494.00

Buro Hoopaelimahana.         11,700.00

Buro Oihana Wai.........         41,954.98

Buro o na Hana Hou....       157,864.44

Buro Malama Ola........       336,800.77

Kela me keia................       237,397.63

                                          ___________

        Huina..................  .$2,811,430.20 

   Pauku 2:

Oihana Kalaiaaina........      563,261.70

Kela me keia................       403,866.50  

                                       ____________

    Huina nui.................  $3,778.558.40

  Hoopanee ka Hale.

HOOLAHA HOU.

 

  MA KE KEENA. MA KA HANA O KE Kahu Malama o LYDIA K. ELIZABETA K. a me MARIA M. CUMMINS, na keiki oo ole.

  Ma ka heluhelu a me ka waiho ana mai o ke noi a me ka papa helu waiwai a Bruce Cartwright kekahi o na luna hooko kauoha o ka waiwai . A. J. Cartwright o Honolulu, Oahu, i make, e noi ana e aponoia na hoolilo he $3,208.65 , a e hoike ana o na mea i loaa mai iaia he $3,822.64, a e noi ana e aponola kela mau mea, a e kauoha ia e mahele i ua waiwai e waiho ana ma kona lima i na mea i kuleana malaila, a e hookuu ana iaia a me koua mau hope mai ko lakou noho ana ma ia mea.

  Ua kauohaia, o ka POAKAHI, la 13 o Feberuari, A. D. 1893, ma ka hora 10 a.m., imua oua Lunakanawai la ma ko Keena, oia ka manawa i kohoia no ka hoolohe ana i ua noi la a me ka pepa helu waiwai i oleloia, a o ka poe a pau i pili, malaila e hele mai ai e hoike i ke kumu, ina he kumu kekahi e ae ole ia ai ua noi la. a malaila e hoike mai ai na hoike o na mua kuleana maloko o ka waiwai i oleloia.

  Kakauia ma Honolulu i keia la 6 o Ianuari, A. D. 1893.

F. WUNDENBERG

2124-3    Hope Kakauololo.

 

OLEO HOOLAHA.

  UA MAKEMAKEIA NA POE A PAU I kuleana, a i kuleana paha ma ke ano pili, maluna o ka apana helu 128 o ka @@@@ ma Makiki, i kuai ia e Ehu (w) i make, e hoike koke mai i ka mea nona ka inoa malalo nei ma kona keena oihana.

G W W JONES (Keoki Mano).

Luna Nui o ka Ilina ma Makiki.

Honolulu, Ian. 10, 1893    2124

 

OLELO HOOLAHA.

  E NOHO ANA KA HALAWAI KUIKAWA O NA Ona Hui o Moloaa a me Kaapuna ma ka Luakini o Anahola, Ianuari 28, 18@@ hora 10 a.m. no ka hoolohe ana i ke kanawai o ka  @@@.

E hele mai a pau.

J K APOLO.

Luna Nui

2423-3

 

AHAHUI O NA PAKE I HUIIA.

  Ma KA HALAWAI I MALAMAIA O KA Ahahui o na Pake ma ka ia 3 o keia malama, ua kohoia keia poe malalo @@@ i mau luna nui no keia makahiki e hele nei:

  Peresidena......................................Goo Kim

  Hope Peresidena............................Wong Kwai

  Kakauolelo....................................Ching On

  Hope Kakauolelo..........................Lau Chock Sing

  Puuku............................................Wai Shing

  Hope Puuku..................................Lum Sing

CHING ON. Kakauolelo.

Honolulu , H. I., Ian. 3, 18@@      24@@@

HOOLAHA HOOHUI.

  O KE KULEANA ILOKO O KA HUI O M. PHILLIPS & CO., o Mr Ferdinand S@bl3@inger a me Solomon Le@@er, ua pau i keia ia ma ke kaupalena ia ana. E hoomauia aku ana e like me mamua e Mr Marks Green a me Mrs Sarah Phillipds, na hoa o ka hui i keia wa. O Theodore F Lansing a me Man@@@ Phillips, ua hoomana pakahi ia laua e kakau i ka inoa o ka hui ma ka mana hope kuikawa. O mr Lansing ke noho luna nui ana.

M. PHILLIPS & CO.

Honolulu , K H P A, Dek.31 1@@@           2@@@@

 

HOOLAHA HOOKO O KA MORAKI A ME KE KUAI.

 

  Ke Hoolahaia aku nei ka lohe, i kulike ai me ka mana kuai o kekahi moraki i hanaia ma ka la 1@ o Ianuari, A. D. 1889, e LULUHIPOLANI KANAMU a me KANAMU kana kane, o Honolulu, mokupuni o Oahu, ia Alexander J. Cartwright, o Honolulu, kahu o ka waiwai o R. W. Holi (I make i keia wa). I kopela ma ko keena Kakau Kope o ke Aupuni. Bule 115 a me na aoao 2@@-6. kemakemakepeio Bruce Cartwright o Honolulu, kahu o ka waiwai o R. W. Holi. I make, e hooko aku i na moraki ia no ka unaki ia o ka aelike, oia ka hookaa ole la o ke kumupaa a me ka ukupanee i ka wa e hookaa ai.

  Ke hoolaha hou ia aku nei ka lohe. O kela mau aina a pau, na pono hoaaina a me na pono piikane @oko o na moraki ia, e kuai ia aku ana ma ke kuilala akea ma ke kalo kudala o James F. Morgan, ma Alanui Noiwahine, Honolulu, ke hiki aku i ka POAKAHI, la @0 o Ianuari, A. D. 1@@@, ma ka hora 12 awakea o ia la.

  O ka waiwai i pa maloko o na moraki ia, penei i kuhikuhi ia ai.

  O kela aina a pau e waiho la ma ka aoao komohana akau o Alani Liliha, Honoilulu, nona ka ili he 244 mau amana kuea, oia ka Apana i o ke Kuleana Hoona Aina Helu 78 P. I. i hoopukalaia G. D. Kuiala, a i loaa mai i ma Luluhipolani la ma ka pilikana i kona makuahine hanauna Malaekoakoa a me kona makuakano hanauna Mahi, a me ke kuaihoi a Elia Makanui i hanaia i ka la 21 o Feberuari, 1878, kopela ma ke Keena Kakau Kope,  Hoke @@ a ma na aoao 108 me 100.

BRUCE CARTWRIGHT.

Kahu o ka waiwai o K. W. Holi. I make, mea e paa nei i ka moraki.

  KUIKE KE Dala. Na uka hana palepale i ka mea e lilo ai.

  No na mea i koe, e kinau la J. M. Monsarrat. Loio no na hooko kauoha a me ua Kahu.. Hanaia ma Honolulu, Ianuari 7, 1893.

@@@@@

 

HOOLAHA HOU.

Ma Ke Keena o ka Lunakana@@ Kaapuni Apana @@@@ o @@ Hawaii. @@ Aina. Ma ka waiwai o S Moku@@ @@@@@ @@@ Hama@na Hawaii. i make

  Ua heluhelu @@ a @@ waiho @a ka pa@@@@@ @@ a E G. Hitchcock @ noi ana e @@@@@@@@@@@ kua Hawaii. I make anu nei @@@@@@@@@@@ kau@aia na mea a pau i pili. e ka @@@@@@@@@@@@@@@@@@ kauo@@@@ na mea a pau i pili, e ha @@@@@@ @@ ka la @ o Februari 11, 18@@ @ @@@@@ @@@@@@@ ma ka @@@@@ @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ma i ka hoolehe ana i ua nei la we na mea @@@ @@ ;hoike la

F S LYMAN.

Lunakanawai Kaapuni Apana Ekolu.@@@@

Hilo , Hawaii , Ian @, 1893    @@@@

 

AHA HOOKOLOKOLO APANA @@@@@@@@@@ Jawaoo {ae Aina. Ma Ka hooponopono waiwai. Na ka waiwai o MAKAIKAI @@@@@ Wa@@@ha, Kauai. I make kauoka ole. Imua @@@ Lunakanawai Kaapuni ma ke Keena.

  Ma ka heluhelu a me ka waihoia @@@@@ @@@@@ ka palapala nui a Mauna @@@ @@@ @@@@@@ o Makaikai @@@@ Wainiha ua make @@@@@ ma Lumahai ma ka la 29 o Okatoba, M. H. @@@@ a e @@@ ana e haawiia ka palapala @@@@ Lunahooponopono Waiwai ia G. W. M@@@@@ Waimea, Kauai.

    Ua kauohaia o ka POALUA ka la 31 o @@@@@ M. @ @@@ i ka hora 10 a @@@@@ ka @@@@@@. kohoia no ka @@@@@ ana i ua @@@@@@@@@@ o na Lunaka@awai ia ma ke Keena Hoo@@@@ kolo o keia Aha, ma Koloa a ma ia @@@@@@@ ma ia wahi no e heoleo ma; @@@@@@@@@@@@ pili e hoike mai i ke kumu. ina @@@@@@@@ ka lakou e ae @@@ ia ua nei la. A okeia @@@@@@@ uoha e hoolakaia ma ka olelo Hawaii ekolu.

  Kakauia ma Koloa, ko Hawaii @@@@@@@ kemaha 22, M. H. @@@.

JACOB BROWN,

            Lunakauawai Kaapuni @@@@@@

@@@@

 

SEVERAL LINES OF UNREADABLE TEXT NOT KEYED......LAST COLUMN ON THIS PAGE. RESTARTED WHERE READABLE.

 

HALAWAI MAKAHIKI.

  E MALAMAIA ANA KA HALAWAI MAKAHIKI O KA Ahahui Kalo a me ka @@@@ Mea @@@ ma ko lakou Keena ma @@@@@ Maji, ma ka POAONO la 11 o Feberuari @@@@

A. N. KEPOIKAI

@@@@@@@

 

 

OLELO HOOLAHA.

  o ka poe a pau i haawi mai i na @@@@@@ e hana hou ia a e wiaho nei ma @@@@ mau lina. Ke kauoha ia aku nei lakou @@@@@ mai mamua o ka la mua o Aperila @@@@@@@@ ina aole e kii ia mai na wa@, e kuai la aku @@@ ma ke kuilala akea no ka holo aku i kahi @@@@.

C G PARSONS, HANA WA@@@

Helu @@, Alanui Nuuanu, Honolulu

2@@@

 

HOOIAHA HOOKO o ka MORAKI a me ke KUAI.

  I kulike ai me na Hooko ana o Kekahi moraki i hanale e JOHN COSTA o Kainaliu, Kona Akau, mokupuni o Hawaii @@@ Henry Weeks o kainaliu no ma ka la 27 o Novemaba, A. D. @@@@ @@@@@ i ke Keena  Kakau Kope, Buke @@ a ma na aoao i @@@@@@@@@Weeks la e hooko aku i ua moraki la @@ @@@@@ kumu @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@

SEVERAL MORE LINES UNREADABLE.... ENDS WITH....

HENRY WEEKS.

Mea e pau nei i ka moraki.

  No na mea @ @@@, e ninau la J. M. Monsarrat.

  Kakaula ma Honolulu, Dec. 6, 1892    @@@@

 

  Ua hoopanee ia ke kuai kudala ahiki i ka POAHA, la 18 o Feberuari, A. D. 1883, ma ka hora 12 awakea o ia la.           2423-tf.