Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXII, Number 5, 4 February 1893 — NA LETA [ARTICLE]

NA LETA

Aole o makou makemake e lawe i ke koiko o na hala no na manao i hoopuka ia malalo o keia poe ko makou poe mea kakau.

Ahea Kaakaa na Maka o Kakou?

Jos. Ulumaialii Kawainui Esq Lunahooponopono o ke Kuokoa Puka La a me Puka Pule: He mea e ka uluhua o ka naau i ka lohe mau ana i na kamailio waiwai ole a kekahi poe hupo, a haiki o ka noonoo e hapai memeue mau ana ma na kihi alanui no ko lakou minamina i ke ko ole ana o ke kukala kumukanawai a ka Moiwahine. Eia no kekahi poe ke hoomau nei i na manao kuhihewa, a ke uwe haalo'ulo'u nei mamuli o kela mau puahiohio i puhi wahahee ia e kekahi poe maalea o ke kau holo balota i hala mua aku nei. Ua ike no kela poe lunamakaainana, ka poe hoi o ka aoaoe kakoo ana i kela mea, he mea hiki ole kela ke hana ia, aka, ua hoopunipuni aku no nae lakou i na makaainana koho balota, he mea hiki wale no ka ia. Ua maopopo no ia lakou aole e hiki keia kumukanawai ke hookahuli ia, oiai aole kekahi pauku maloko o ke Kumukanawai e olelo ana, "Ua hiki no ke hoololi pau loa ia a i ole ke hoopau ia keia kumukanawai e ka Ahaolelo," nolaila o ka mea hiki wale no i ua poe wahaolelo la ke hana, oia hoi, e hooikaika mua lakou e pakui i kekahi pauku o ia ano iloko o ke kumukanawai, a ina e holo ia mea, alaila waiwai iki la hoi ka lakou olelo ana aku pela. Nolaila he mea makehewa wale no ko lakou olelo ana mai pela, a he mea waiwai ole hoi i na makaainana Hawaii ke kuko wale ana aku no i ka mea hiki ole ke hooko ia o ka Ahaolelo.

O ka lawe ana ae o ka Moiwahine a hoao e hooko i kela nonoi a kela poe hapauea o ka Hui Kalaiaina, ua kue loa oia i kana mea i hoopaa ai imua o ke Akua Mana Loa. Nolaila he kue kumukanawai maoli ka hewa o ka Moiwahine, a no ia mea ua pololei a ua paewaewa ole kona kapae ia ana mai ka noho Moi ae o Hawaii nei. Malia paha o i mai kekahi poe, aole no hoi he pololei ka na haole i hana ai iloko o lune 1887.

Ke pane aku nei au, ua pololei. Oiai aia wale no ma ka ikaika o hiki ai ke hoohuli kaokoa ia kekahi kumukanawai, a o ka mea i lanakila, oia ka mea i pono. Ina i hana ka Moiwahine pela a lanakila hoi oia maluna o kona poe makaainana, alaila, aole he mea nana e i aku ua hewa oia. E nana ae hoi i ka hoohuli kumukanawai a Kamehameha V iloko o o 1864, Ua nui kona paio ana me kekahi mahele o kona makaainana, aka, o ka hopena nae, ua lanakila oia a ua hookoia hoi kana kumakanawai.

E nana hoi kakou ia Amerika Huipuia, ua hoao kekahi mahele o kona poe makaaiaana e hana i kekahi mea kue i ko lakou kumukanawai, me ka manao e hookaawale iakou ia lakou iho ma ke ano he mana aupuni okoa, aka, ua kue mai ia nae kekahi mahele o ia lahui a heaha la ka hopena ? Eia; he hakoko weliweli loa no na makahiki eha. Nui ke koko i hookahe ia, a he lehulehu waie hoi o na ola i molia no ka pono o kela a me keia aoao, a o ka hopena ua hookoia ko ka aoao i lanakila. Mamuli o keia mau wehewehe pokole, ke lana nei koʻu manao e hookaakaa ia ana ko oukou maa maka e ka poe kuhihewa. Me ka mahalo i kou ahonui e Mr. Lunahoopooopono. Kanaka Hawaii. Honolulu, Jan 30, 1893.