Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXII, Number 20, 20 May 1893 — Page 2

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

MA KE KAUOHA.

Ua hookohu ia aku o R. P. HOSE. @. i keia la i Notari no ka Lehulehu no ka Apana Hoo-kolokolo Kaapuni Elua o @ Hawaii Paeaina. JAMES A. KING Kuhina Kalalaina. Keena Kalalaina. Mei 17, @. @-@.

Hoolaha Pa Aupuni.

Ua hookohuia aku o Mr. PETER JOSEPH i keia la, i Luna Pa Aupuni no ka Pa Aupu-ni ma kula, Apana o Makawao, Maui, ma kahi o Mr. @ i waiho mai. J. A. KING. Kuhina @. Keena @. Mei 16, @. @-@.

Hoolaha Pa Aupuni.

Ua hookoho ia aku o Mr. W. S. @ i keia la, i Luna Pa Aupuni no ka Pa Aupuni ma Manana, Ewa, Oahu ma @ o J. @ i waiho mai. J. A. KING, Kuhina Kalalaina. Keena Kalalaina. Mei 16, @. @-@.

Hoolaha Pa Aupuni.

I kulike ai me ka Pauku I Mokuna XXXV. o na Kanawai o A. D. @, ua hookaawale ae au i keia la i pa ma Hulihia, Kalalalau Apana o Hanalei, Kauai. no ka hoopaa ana i na holoholona @. J. A. KING, Kuhina Kalaiaila. Keena Kalaiaina, Mei 16, 1893. 2442-3.

Kuai o na Pa Aina Aupuni ma Ainahou, Honolulu, Oahu.

Ma ka Poakolu;. Iune 14, 1893, hora 12 awakoa, ma ke alo o Aliiolani Hale, e kuai ia aku ana ma ko kudala akea, aa pa @ Helu 70 a me 71 ma Ainahou, Honolulu, Oahu, 2 ka ili he 10,000 mau kapuai @, oi aku @ @ mai @. Kumukuai kiekie e @ @ @ @ e koho, he @ no ka pa aina @. J. A. KING, Kuhina Kalaiaina. Keena Kalaiaina, Mei 16, 1893. 2442-3.

Ua hookohuia aku o H. @. HOISTEIN Esq. i keia la, i Notari no ka Lehulehu no ka Apana Hookolokolo Kaapuni Ekolu o ko Hawaii Pae Aina. JAMES. A. KING, Kuhina Kalaiaina. Keena Kalaiaina, Mei 5, 1893. 2442-3.

Ua hookohuia aku o T. BRANDT Esq. i keia la i Notari no ka Lehulehu no ka Apana, Hookolokolo Kaapuni Elima o ko Hawaii Pae Aina. JAMES. A. KING, Kuhina Kalaiaina. Keena Kalaiaina, Mei 9, 1893. 2441-3.

Ua hookohuia o EDWAED STREHZ Esq. i keia la, i Notari no ka Lehulehu no ka Apana Hookolokolo Kaapuni Elima o ko Hawaii Pae Aina. JAMES A. KING, Kuhina Kalaiaina. Keena Kalaiaina, Mei 8, 1893. 2441-3.

OLELO HOOLAHA.

Ke hoolaha ia aku nei na poo a pau he mau kuleana aina ko lakou ma ka Panalaau unai Lepora o Molokai e waiho i ko Keena Alua o ka Oihana Kalaiaina iloko o kanaono la mai keia la aku, i hoike o ko lakou ku loana iloko o na kuleana aina a lakou e koi mai ai, ka helu o ke kuleana, a Palapala Sila nui, ka nui o na eka a me ka kumu wai-wai o ko kuleana, e hoike pu mai in a he mau mea kekahi o luna o na mau kuleana nei a me ko lakou kumu waiwai. J. A. KING, Kuhina Kalaiaina, Keena Kalaiaina, Mei 6, 1893. @-@-@.

KUAI O NA PA AINA AUPUNI MA KALUAPALENA. KA-LIHI OAHU.

I ka Poalima, Iune 9, 1893, ma ka hora 12 awakea, ma ka alo iho o Alilolani Hale, e kuai ia aku ai ma ke kudala akea na Pa Ai-na Aupuni Helu 20 a me 21 ma Kaluaopale-na Kalihi, Oahu, nona ka ili he 2 53-100 mau eka oi aku a emi mai paha. Uku kiekie e koho aku he $506. J. A. KING. Kuhina Kalaiaina. Keena Kalaiaina, Mei 11, 1893. 2441-3.

Ua hookohuia aku o L. H. STOLZ Esq., i keia la, i hoa no ka Papa Alanui o Waimea, Kauai, ma kahi o J. Kamalenui. J. A. KING, Kuhina Kalaiaina. Keena Kalaiaina, Mei 2, 1893. 2440-3.

HOOLAHA PA AUPUNI.

Ke hoolahaia aku nei ka lohe, ua hoopau ia ka Pa Aupuni ma Waikapu, a ma keia hope aku, o na holoholona mea e loaa ana ma ia wahi, o hoopaa ia maloko o ka Pa Au-puni ma Wailuku, Mauai. J. A. KING, Kuhina Kalaiaina. Keena Kalaiaina, Mei 3, 1893. 2440-3.

Kuai o ka Hoolimalima o ka Aina Aupuni ma Hana Mauai.

I ka Poalua, Mei 16, 1893, hora 12 awakea, ma ke alo iho o Alilolani Hale, e kuai ia aku ai ma ke kudala akea ka hoolimalima o keila aina aupuni e waiho la ma Hana, Mauai, nona kaili he 2,300 mau eka, oi iki aku a emi mai paha. Manawa-He 15 makahiki hoolimalima. Kumukuai kiekie e koho aku ai he $200 o ka makahiki, e hookau mua i kela a me keia hapalua makahiki. Ua hoopanee loa ia keia kuai maluna ae. J. A. KING, Kuhina Kalaiaina. Kalaiaina, Mei 3, 1893. 2440-3.

HOOLAHA. KEENA WAIWAI. Honolulu, Aperila @.

Ke hoolaha ia kau nei ka iohe, e apo ia aku no na koho e ka Oihana Waiwai no ka Ale Hawaii no ka @ Bona Dala @ Amerika i hoomana ia ke Kanawai a ka @ Hawaii i aponoia i Ianuari 11, @. a me ke Kanawai pu a ke Aupuni Kuikawa o ko Hawaii Pae Aina i aponoia i Februari @, @ no NA MANA KULOKO, ahiki i ke huina o Elua Haneri a me Kanalima @ @ mau Dala a o kekahi hope paha o ia.

O Keia mau Bona oia ma ka Hookahi 2 mau Dala @ pakahi, e @ ana no ka manawa @ e @ iho malalo o elima mau makahiki  aole hoi e @ mamua o iwakalua makahiki. a e kaula ko lakou la mai Aperila I @ aku, e lawe ana ma ke ukupanee eono hapa haneri @ o ka makahiki ma ka Dala Gula Amerika a me ka hookuu pu ia mai ne @ aupuni aku.

E hookaa ia ke kumupaa a me ka ukupanee ma ke Dala Gula o Amerika Huipula, a i ole ma kona like ma ke kaumaha a me ka maemae.

Aole mae ke Kuhina Waiwai e hoopaa ana @ iho e ae i ke koho kiekie a koho a ae paha.

E haawi ia aku ana no na palapala hookaa i ka poe a pau i ae la na koho, e hooia ana no ka haawi ana i na @ i ko lakou @ @ @ @  @ @ nei. THEO C. PORTER. Kuhina Waiwai.

NUPEPA KUOKOA Ko Hawaii Paeaina i Huiia - No ka Makahiki, . . . $2 00 No Eono Mahina, . . . 1 00 Kuike ka Rula. NA PUKA ANA. 1 Pule 2 Pule 3 Pule 4 Pule 5 Pule 6 Pule Iniha.. $1.50 $2.00 $2.50 $3.00 $3.50 $4.00 2 Iniha.. 2.00 2.75 3.50 4.00 4.50 5.00 3 Iniha 2.50 3.50 4.50 5.00 5.50 6.00 4 Iniha.. 3.00 4.00 5.00 6.00 6.75 7.50 5 Iniha… 3.50 4.75 6.00 7.00 8.00 9.00 6 Iniha.. 4.00 5.50 7.00 8.00 9.00 10.00  O ua Olelo Hoolaha a pau e hoouna ia mai ana no ka Hoolaha maloko o keia Nupepa, e hoouna pu mai me ka aihau, a lua aole, aohe @ la.

HOOPUKALA I KA HAWAIIAN GAZETTE CO. H. M. WHITNEY, Luna Nui. J. U. KAWAINUI, Luna Hoopono-pono. No Honolulu, Oahu, Lakou a pau. POAONO, - - - - MEI 20, 1893.

Na Olelo Kauoha ia Komi-sina Blount.

I ke ahiahi Poakahi aku nei, ua paiia maloko o na nupepa kuloko "Bulletin" a me "Star" kekahi palapala loihi mai ia Mr. Blount mai, e hoolaha aku ana i na kanaka o na moku-puni Hawaii i ka palapala kauoha i haawiia iaia e ke Kuhina Nui W. Q. Gresham, a malalo o ia palapala kauoha e lawelawe nei oia maanei. Ua haawiia i ke Komisina ka mana nui e pili ana i na mea nawaena o Amerika Hui-puia a me Hawaii, a no ka hoomalu ana i na kanaka Ameirka malaila. Iaia wale no ka mana e hoopae iuka i na koa o na mokukaua a me ka hoihoi ana ia lakou i kai.

Ua hiki nae iaia ke kuka pu me ke Kuhina Stevens, a e hoomau no kela ma hana oiha-na, a e kokua i ke Komisina ma na mea e pono ai. Ua unuhi ia aku ke kuikahi hoo-hui mai ka Aha Senate aku. No ia mea, ua hoopanee ia ua hana a pau maloko o ua kui-kahi la, a ke moe maile nei kela mau hana a hiki i ka wa kupono. Nolaila aohe kaua a ke Komisina e pili ana i kela mau hana no ke kuikahi. Ke mau nei nae ke aloha nui o ka Peresidena a me ke aupuni o Amerika i na kanaka ma Ha-waii.

Ua wehewehe loihi ua ma keia palapala kauoha na ano kupono no ka hoopae ana i na koa manuwa iuka o ka aina.

Ma ko makou huli ana, ua like loa no keia kauoha ana me na kauoha kahiko a ke Kuhina Bayard; malalo o ia mau kauoha i hoopae ia mai ai na koa manuwa e Mr. Merrill ma ka 1887, a me Mr. Stevens i keia makahiki.

Ua hoakaka lea ia, aole loa e lawelawe ana o Amerika Huipuia ma na hana kuloko o ke Aupuni o Hawaii. Aole no hoi e ae ana o Amerika na ke-kahi aupuni e ae e lawelawe pela. Aole nae i hoole ia ka pono o kekahi aupuni e ae e hoopae i kona poe koa iuka nei i mea e hoomalu ai i kona poe kupa ponoi i ka wa pilikia a haunaele.

Ua hoopili aku ke Komisina i kona olelo kukala ponoi, penei;

"Oiai au e ku kaawale ana. ke ulu mai kekeahi paio ana no ka mana aupuni mawaena o na kanaka o kela ano keia ano lahui. aole hoi au e lawelawe iki aku ana mawaena oia poe paio, e hoomalu ana nae au i ka poe kupa Amerika  a pau e komo ole ana iloko o kekahi paio oia ano."

He mau Manao Alakai i ka Lahui.

Aia maloko o ka palapala kauoha a ke Kuhina nui Kali-vilana o Amerika Huipuia i ke Komisina Blount, kekahi mau olelo e pili ana i ke kuikahi hoohui, e pono ke noonoo me ke akahele. Penei kekahi mau olelo oloko o ua palapala la a makou e lawe mai nei: "O ka unuhi ia ana mai o ke Kuikahi Hoohuiaina i kakau  inoa ia mailoko mai o ka Aha-olelo Senate no ko ka Peresi-dena noii hou ana, ke waiho nei ia kumuhana ma ke ano hookaulua iki, aole nae i hoo-kau ia aku maluna ou (Blount) kekehai hana e pili ana ia mea. Aka nae hoi he mea maikai paha ia oe ke hoopau aku i na manao uluaoa i ulu mai ma o keia unuhi ia ana la o ke kui-kahi, e kuhihewa ia ai he hana kue na ka Peresidena a me ke Aupuni o Amerika Huipuia i na kanaka a pau o na Paeaina o Hawaii. a i ole no ko ma-kou noi ikaika e anoi ia nei no ko lakou pomaikai holomua a me ka maluhia."

Ma keia mau olelo maluna ae. ua hoike mai ke aloha nui o ke Aupuni o Amerika ia Ha-waii nei. Ua makemake loa lakou i ko lakou pomaikai, holomua a me ka maluhia. Nolaila, mai noho a hopohopo kakou ia lakou, o hana ino mai me ke aloha ole. He maka-maka nui o Amerika, e imi ana me ke akahele i na mea kupono  e pomaikai ai keia keiki punahele ana i hiipoi lo-ihi ai, E hilinai aku kakou ia Amerika me ka hopohopo ole.

O kekahi mea koikoi nae ma ia mau olelo, oia no ka lilo ana o ke kuikahi hoohui i mea "hookaulua iki". Malaila e maopopo lea, aole loa i hoopau ia kela kuikahi a lilo i mea ole. Aole no i haalele ia, aole loa i hookae ia. Ke mau nei no ka manao o ka Peresidena Kali-vilana e hana i kuikahi hoohui me Hawaii. E "noii hou ana" kela, a maopopo lea ia ia.  A i mea e hoomalamalama ai ia ia, ua hoouna mai nei ia Blount, e huli pono ia na mea a pau e pili ana i ka noho ana o ke au-puni Hawaii, a maopopo na ano kupono e hoohui ai me Hawaii.

Nolaila ua maopopo lea. aole loa i manao o Kalivalana a me kona Komisina o  Blount, e ha-na i kekahi hana kue i ke Au-puni Kuikawa o Hawaii nei. Aohe hoi lajua e manao ana e hoihoi ae ia Liliuokalani ma ka nohoalii. Ke manao nei o Kalivalana e hoohui aku ia Hawaii. Nolaila ua pono e haalele loa ka aoao pili alii i ko lakou mau lono lapuwale e hoihoi ana o Blount i ka Moi-wahine ma ka nohoali. He mau olelo kamalii wale no ia, aohe kohu i ke ano noonoo a me ka ano kanaka makua. Na ka poe hupo a pupule paha e hilinai aku i na olelo o ia ano. E hookanaka oukou e na Ha-waii a e noonoo pololei me ka hoolohe ole aku i na leo hoo-punipuni wale.

Na Aupuni Makaleho ia Hawaii.

Maloko o ka nupepa "Ad-vance" o Kikako, ua hoopuka ia na olelo penei:

Mamua aku nei. ua hoomau ia ke kuokoa o Hawaii mamuli o ka hoohiki pu ana o kekahi mau aupuni nui elua a ekolu paha, e malama i kona lahui. He ano e nae ke au o ka mana-wa o keia wa., Ua huipu o Enelani, Geremania a me Amerika e hoomalu a e koo aku ia Samoa, Ua pio na mo-kupuni Carolaina ia Spania, a ua hoonohoia ka pualikoa ma Ponape. Ua hopu o Gerema-nia i ka Paemoku Marekala, a pio hoi ka pae moku Kilipati ia Beritania, a ke lono ia mai nei hoi, ua pakaha o Iapana i ka Paemoku Peleu. Lehulehu na mokukaua o Enelani, Gerema-nia, Farani, Sepania a me Ia-pana, e holo nei ma ka moana Pakipika. i law ka ikaika o ka moku hookahi e hele a hoo-pio i ka Paemoku o Hawaii. Aole e lawa ana na manao i hooholo kahiko ia e keakea ai i keia mau lahui a pau. i ole kekahi o lakou e hele i Hawaii a kaili aku iaia.

Aole e noho nanea wale ana o Iapana no na pono o kana poe keiki i hele i na aina e. O ka hapakolu o na kane kino ikaika a pau ae hehi nai i ka lepo o Hawaii he poe Iapana lakou. Maloko o na makahiki he iwakalua i hala iho nei. ua hele no o Iapana e hoopio i ka Paemoku Lu Chu a moe ana 300 mile i ka hema, a me ka Paemoku Bonina, he 500 mile hikina-hema. A ke noonoo nei kela no na mokupuni o Karolina a me Peleu, he

mamao aku lakou. AIa no ma ke awa o Honolulu i keia la, ka moku hao Iapana Nani-wa. he oi aku kona nui i ko ka mokukaua Bosetona o Ameri-ka.

Ina no o e hoole ana kakaou ka poe Amerika. "aohe makema-ke ia Hawaii. ua lawa ko ma-kou aina: na oukou no na na Hawaii e malama i ko oukou mau wahi puu pohaku nuku;" alaila, elua no wahi e hele ai o Hawaii. oia no ka hoohui me Beritania, a i ole ia me Iapana. Ke moe nei kela paemoku ma ke kikowaena o ka huina o na alanui eha o na laina mokuahi nunui. Ina e hoole loa o Ame-rika laua o Enelani, alaila he mea maopopo lea, e lawe ana o lapana i ua kikowaena nui la i pukaua nona iho, no ka noho nui ana o kona poe kana-ka malaila, ua oi ae i na kana-ka o na aupuni e ae e noho ana malaila, he 20,000 a oi lakou.

Ai a lilo kela huhui momi o ka Pakipika ia Iapana, o ko-na hoouna koke aku no ia i kona poe kanaka he mau ha-neri tausani a hoopiha loa aku i na kula a me na awawa e waiho neoneo nei. A hala paha na makahiki he iwaka-lua. e ike ia auanei kekahi mokuaina Iapana he miliona na kanaka e kokoke loa ana ia Kapalakiko he ono la ka holo ana, he kokoke hoi ia Keomolewa. he ewalu la e  holo ai ilaila.

Ma na manao i hoikeika ma-luna ma ka Advance, ua mao-popo, he manao pupule wale no ka na Hawaii e manao ana e hoomau i ka noho kuokoa ana. Hookahi wale no pono o kakou. oia no ka pulama ia e Amerika Huipuia, me ka hoo-huiia malalo o kona kumuka-nawai kaulike. Malaila wale no e hookupaa ia ai na pono o na kanaka Hawaii.

Ke Kuhina Amerika J. H. Blount.

Ua loaa mai ia Mr. Blount i ka Poakolu nei ka Palapala i hoouna ia mai e Mr. Gresham ma ka uwea e hookohu ana iaia i Kuhina e pani i ka haka-haka o Mr. Stevens. a e kau-oha ana iaia e hoohiki koke imua o ke Kamkela Nui. I ka auwina la hora 3. ua hele o Mr. Blount a haawi i kona hoohiki oihana imua o ke Kanikela Nui o Amerika Severance.

Ua hoike mai o Mr. Blount i kekahi elele o ke Kuokoa, aole oia e liuliu ana ma ka oihana Kuhina. Mai hoole loa ia, aka no ka makaukau loa o Mr. Stevens e hoi aku, a no ka pono ole o ka waiho hakahaka ana o kela oihana koikoi  oiai keia noho kupilikii ana, nolaila. ua ae oia e lawe koke i ka hana no ka wa pokole. a hiki mai kekahi pani hakahaka nona.

Pua ka Uahi o ka Hoohui-aina

Mai ka nupepa Hoku mai o ka Poakolu nie, i ike ia iho ai ko Mr. F. F. Hatch pane. i ka wa i ninau ia aku ai e ko ka Hoku hanu mea hou no ka hoohuiaina, oia keia:

"O ka manao o ko Kaleponi a pau eia me kakou, in a no paha aole e olelo ana na nu-pepa pela. EIa ka lahu Ame-rika a pau ke kali mai nei no ka ke Komisina Blount hoike (elele palapala) a na ke kau o na ahaolelo lahui e noho ana i Sepatemaba aenei e hooholo i na mea a pau. No ka mea pili i ka hoihoi hou ae i ka Moi-wahine, aole kamallio ia o ia mea, a mai na mea mai a pau a'u i lohe ai ma Kaleponi, o ka olelo hooholo a na ahaolelo lahui oia no ka hoohuiaiana."

I kaleponi aku nei o Mr. Hatch, kekahi o na loio kau-lana o keia kualankauhale, a ma ka mokuahi Australia iho nei no o ka Poakolu kona hoi ana mai. Nolaila he huaale hoonaha keia nuhou no ka poe anee alii kuhihewa, na kahuna-pule kokua hewa na unihipili hoomanamana, na aumakua ao-luau a me na poe lehelehe eueu.

Hopuia o Geo. C. Kenyon.

Ua hopu ia o George Carson Kenyon, ka lunahooponopono o ka "Holomua," i ke awakea o ka Poaona i hala. no ka he-wa laibila, no kona pai ana i ua huaolelo penei:

"O ke Kuhina Stevens, ua hala loa aku mawaho o kona mana ma ka huki ana i ka hae o Amerika Huipuia maluna o Hawaii. Ua hoao kela e aihue i ka Paemoku a e hookahuli i kekahi mana i hoaponoia kahi i hooiaio ia ai oia i Elele Ku-hina. Nona no ka hana a kekahi alii powa. Na kekahi poe makau ole ma ko lakou

manao iho, mamuli o ke kokua ana mai o na koa moku Ame-rika, a malalo iho o na pu hooweliweli o ka mokukaua Bosetona. i hoopau ae i ka Moiwahine , a kukulu i ke Aupuni Kuikawa. I mea hoi e pulama ai i ke Aupuni Kui-kawa, a e hoohemolele ai i ka aihue ana. ua kokua mai ke Kuhina Stevens i ka mana o Amerika Huipuia, malalo o ka hoailona lahui i maopopo i na lahui a pau."

Ua hoike mai no hoik ka palapala hopu. na manaoia ma kela mau hua olelo i pau ia i ku la 12 o Meri e hoino aku i ka inoa maikai a me ke kulana pono o John L. Stevens , a e hoolilo iaia i mea hoowaha-wahaia hooheneheneia, inaina ia, hooopailaaia a me ka hoo-haahaa ia ilalo.

Ua hoopaa ia o Kenyon iloko o ke keena paa helu 7 o Kua-papanui. Mahope nae ua hoo-kuuia ma ke bela $500.

Ua kahea ia ka hihia iaibila a ke aupuni kue ia G. C. Kenyon i ka auina la Poalua nei, a ua hoole na loio i ka ninaninau ana. Nolaila, ua waiho ia keia hihia laihila no ke kau kiure, a me he la e hookolokolo ia ana no paha i keia kau kiure, no ka mea aole i pau ke kau.

Hopu ia o John E. Buki.

Ma ke awakea Poaono, ua hopu ia ka lunahooponopono o "Ka Leo o ka Lahui." o Keoni E. Buki no ke karaima laibila, no kona pai ana i kekahi olelo e hoino wahahee ana i ka lawelawe waihone dala ana o ke Aupuni Kuikawa, penei:

HE PILIKIA.

I keia mau la aku nei, na hoolilo ia aku kekahi mau bona o ke aupuni Hawaii e na luna aupuni noho manawa. He $25,000 ka nui o na dala i loaa mai no na bona. a o ke kumu-kuai oia mau bona he 15 a 20 keneta malalo o ke dala piha. Mawaho ae o ka uku ana i ka ukupanee, e uku aku ana ka lahui. ka poe hookaa auhau ma keia hope aku i ke kumupaa a pau ma ka 100 keneta piha no ke dala. Akahi wa i haule loa ai ke kumukuai o na bona o ke aupuni Hawaii. I ka wa i na luna aupuni o ka aoaoa kue i ka Hoomaemae, e hoolilo ia ana na bona ma ka 100 a 109. O keia na hoike oiaio i ke ku-lana hilinai ole ia o ko kakou aupuni i keia wa e ka poe mea dala me kakou. He nele loa hoi ma na aina e, aole he kuai ia mai o na bona, no keia mau hana hookahuli aina e ikea nei i keia mau la. Oiai keia he au-puni noho manawa wale no, he mau hana hiki keia ke ahewa ia. I kekahi aina e aku, he nui ka manawa i hoole ia ai na hoaie o keia ano e ka lahui ke hoi iho ke kulana o ke au-puni a ke kahua paa."

O ko Keoni Buki olelo laibila i hopuia ai, aole no ia he mea hoino i ka inoa maikai o ke-kahi kanaka hookahi wale no. aka he olelo keia e hoino ana i ka inoa maikai o ke Aupuni e noho nei maluna o keia lahui. pau ai ka hilinai mai oka poe hoaie dala iaia. Ua hoo-laha aku o Buki ma na kolamu o kana nupepa wahakole Ka Leo o ka Lahui, i keia olelo hoopunipuni, ua kuai aku ke Kuhina Waiwai i na Bona aie o ke Aupuni no ke kumukuai emi loa, penei: I mea e loaa mai ai na dala he $25,000 ua haawi aku na luna lawelawe aku i na $29,412 a i ole ia i na $31, 250. Ma ia mea, e poho ana ke Aupuni ma ka hookaa  hope ana i na $4,412 a i ole ia, i na $6,250 i oi ae i ka pono o loaa mai.

Penei e akaka ai ka waha-hee o kela mau olelo a Buki ma Ka Leo. Ua hoike lea meai ke Kuhina Waiwai, o Poka. aole lakou i kuai aku i kekahi Bona aie hookahi ma ke kumukuai malalo iho o ke kaulike, oia no 100 keneta no ke dala hookahi . Eia wale no, ua hookaa aku i kekahi aie no ka poino o ke poho alanui, ma ka haawi ana i na Bona $2,00 no na $1,960, oia no he elua hapa-haneri  ka hoemi ana. Nolaila, ua wahahee wale Ka Leo.

Eia no hoi ka mea e ma-opopo aika lokoino o keia wahahee. He mea ia e hoo-maka'uka'u ai i ka poe mea dala, aole e hooaie mai i keia Aupuni Kuikawa, a pilikia lakou i ke dala ole. O ka hilinai ia mai, oia ka pono ma-kamae loa o ka poe lawelawe hana a pau. Ina paha de ikeia o E. O. Holo ma e kudala wale aku ana i ko lakou mau waiwai kalepa no na kumukuai poho loa,. alaila e makau ana ko lakou poe i aie aku ai a kii koke mai i ko lakou aie. Ina

no hoi e ike ia o Holo ma e haawi ana i mau bila aie he $1000, a loaa mai he $800, alaila, ua kui koke aku ka lono e haule koke ana no paha o Holo ma. Pela no hoi kekahi aupuni. Ina e lilo emi loa ana kona mau bona aie, alaila. ua pau kona hilinai ia mai.

Ina i hooiaio ia kela olelo a Buki, ua kuai emi loa ia na bona o ke aupuni Hawaii, alaila o ka makau koke no paha ia o ka poe a pau e hoahu ana i na dala maloko o ka Ba-nako Hale Leta. a kii koke aku lakou i ko lakou mau dala. Aka he wahahee loa kela mau olelo a Ka Leo. ka nupepa piha mau i na olelo hoopunipuni e alakai hewa ana i ka lehulehu.

Ua hapai o Buki i kana pahi. a ua hoao e oki i ka puu o ke Aupuni Kuikawa. Aka ua ku-mumu ua pahi la. a na nawali-wali ko Buki lima. Ke laweia nei kana hana kolohe ma ke akea, a e hoikeike ia ana kona ano lapewale imua o ka lehu-lehu.

Ua waiho ia kau ko Ailuene Buki hihia laihila no ke kau kiure kaapuni o Oahu nei.

He Pane Pokole i ka Holo-mua.

Ke hoolaha mai nei ka Holo-mua i na manao o na Lunama-kaainana o ke kau haaolelo i hala.

Pololei kela hoolaha ana. Oiai lakou e noho ana iloko o ka hale ahaolelo o ka M. H. 1892. Ua paio lakou no ka pono o ko lakou Aina, ka noho alii a me keia lahui. Ua kue loa lakou ia ka Bila Loteri, ka opiuma. rama a me ke ku-mukanawai hoi, no ka mea, oia mau bila e kinai ana i ke ole o keia lahui.

I ka wa i kakau ai ka Moi-wahine i keia mau bila, akahi no a maopopo ia lakou, ua haalele ia ke ola o ka lahui, a ua nana ia aku la ke dala. Ua ninau lakou ia lakou iho. pehea aku ana ia ka hopena o keia lahui ma keia mua aku? Heaha aku ana la ka ke Akua hana maluna o keia lahui? E hoomanao e ka lahui. o kela la 14 o Iuanuari, e poina ole ai i na Hawaii oiaio a pau, ka la hoi i lawe ia mai ke kumu-kanawai hou. a e ulupa ana hoi i ke kahua paa o ke aupuni a lilo i mea ole.

He mea maopopo loa, ua hele ka pili o ka hale. ua hoo-naueue ia ka pouhana e paa ai. A hiki mai i ka la 17 o Ianuari. ua maalo ae ke Au-puni Moi. elike me ke Aupuni o Babulona i maalo ae ai mai ke alo ae o Nebukaneza. No-laila, ua ike makouj ua ili a mnahaha liilii ke Aupuni Moi o Hawaii nei, aole he kapena akamai nana hoolana.

Ma keia kumu nui, na haa-lele makou i makou aupuni i ili iluna ika pukoa mamuli o ka hookele hawawa ana a ke kapena a me na aliimoku.

Akahi no a ike ka poe hai-pule, o ka ke Akua hoopono-pono ana keia maluna o keia lahui.

Ina i hoolohe i ka lakou ao ana iloko o ka Hale Aha-olelo, penei. aole e hiolo ke Aupuni Moi. a ke ku la lakou iluna o ka lakou i kakau ai iloko o na nupepa o na iana e.

Aka, aole nae pela. aole i lawa ka makemake o ka poe piliwaiwai. hoopae opinima, kuai rama, ka poe i manao e aluna i na pono a pau ia lakou. Nolaila, onou ia i Kumukanawai hou, a o ka hiki mai no ia o ka hopena e nui nei ka leo i ka walaau.

Ke Alawai Oki O @.

He mea maopopo loa i ka poe naauao. in a e moku mai ana kela puali e lilo ana ia i alahele kokoke no na oihana kaiepa a pau. A o Hawaii nei ka puuhonua a na moku e halihali mai ana i na pomaikai. He wa keia na Hawaii e hoo-makuakau ai nona. He olelo na ka poe kahiko, "I ka lani no ka ua wehe e ke pulu o lalo." Ma keia mua aku e like ana o Hawaii nei me ka wai-hona meili (hone) na kela a me keia nalo e hoihoi mai ia iloko o ka waihona. Aole he wa oi aku o ka pomaikai e loaa ana ia Hawaii nei, e like me ka manawa e moku mai ai o keia alawai oki o Nibgaraena.

O ka loaa ia Hawaii nei he aupuni maikai, kulanalana ole. oia kekahi kumu nana e hooi aku i na pomaikai. O ke ala-hele wale no e loaa ai o ke au-uni oni paa. aohe makani kona nana e hoonaueue, e komo ae kakou malalo o na eheu o ka Aeto, a nana e hoo-pumehana iho ia kakou. a o ka hoomaka ae no ia e kiko ae

na pomaikai maluna o keia Paeaina. O ke kanaka mea aina nui, mikiala hana, i mahi i kona aina me na huaai o kela a me keia ano, e loaa ana ia ia na pomaikai i oi ae mamua i keia wa. O ko lakou mau oi-hana kalepa lehulehu iloko  nei o ka aina, aohe kanalua ana no ka holomua oia mau oihana. e like me ka poe hanai holoholona. hanai hipa. pipi a pela aku. O ke awalau o Puu-loa. i ke one laula o Ewa o ka i-a kuhi luma, oia kekahi o na aina e pomaikai nui aku ana ma keia mua aku. A in a he poe kekahi o ka pana o Ewa e kue nei i ka hoohui aina he mea pono e hamahamau e ka leo mai walaau ae o makani auanei. Eia mai ka pomaikai a hoea aku i o oukou la, e like me ke alanui hao, a me ke kaa ahi a Kilinahama, na loaa he pomaikai i oi ae i ko oukou mau aina, mamua o ka mana-wa i hala loa aku nei.

O ka nui mai o na hana @ konei o ka aina. oia ke ola o ko kakou aina, a pono pu me na lima hana. O ke telena-rapa a kakou e upu aku nei e hiki mai, ua maopopo loa ia makou e hiki mai ana ua me mea maikai la, alaila, ma na @-te e lohe ana kakou i na mea hou ano nui o na aina mamau mai o kakou aku. O keia ma pomaikai a makou e hoaiai aku nei imua o ka lahui. aole ia he moeuhane pahaohao e kanalua ai ka poe mikiala ma ka hana. Naolaila, ke ku nei makou maluna o ke kahuna o ke aloha aina a me ka lahui. e hoike aku i na mea oiaiio e hiki mai ana maluna o ko ma-kou lahui aloha. Ano ka ma-nawa e hoopau ae ai ka lahui i ko lakou nonohua ana. Ma-lia paha  o lilo keia mau hoa-kaaka ana o makou. i aila hee naha e pau ai ke poiuea iloko o ko makou lahui. Alaila, e huli like ana ko kakou alo imua, a e nana uku i ka ipuka gula o Kaleponi.

He Mau Hookou Hou e Upu a aku nei.

Ua hoomaopono ia mai, e hoouna ia kau ana o Rev. W. B. Olseon ma ke ano Komisina Kuikawa ao ke Aupuni Kui kawa o ko Hawaii Paeaina i ke kulanakauhale poo aupuni o Amerika Huipuia ma @ @ i keia mau la aku.

Ke lohelohe ia mai nei e 2 ia kauana o Mr. F. P. Hastings, ke Kananolelo nui e ke Keena o ko na aina e o ke Aupuni Kuikawa i Wasinetona ma ke ano Elele @ a kokua i ke Kuhina Noho o Hawaii ma Wasinetona. Aole paha i hooholo ia ia keia wa aka, ma he mea la nae ua hoo-lala ia a e hana ia aku ana paha pela.

Ke Ahahui Hoohuiaina o Kong Heme, Hawaii.

Ma ke Poakahi la S iho nei.na kukuluia he Ahahui Hoa-huiaina ma kahi i hoakakaia ae ia malama. a na kohoia na lana @ penei:

Peresidena. S. M. Kekoa: Hope Peresidena, Thomas W. Wright: Puuku, T. K. R. Ama-lu: Kakauolelo, W. J. Wright.

Papa Hooko: S. M. Kekoa. Thomas W. Wright, W. J. Wright. T. K. R. Amalu. Rev. G. W. Waiau, H. J. Ahu, John Kauwe.

Ma la 11 ae, ua wehe ia he halawai makaainana. O na haiolelo o ka la, oia keia: Rev. G. W. Waiau, Rev. D. K. Me-heula, T. K. R. Amalu, Thomas Wright. W. J. Wright a me S. M. Kekoa. A mailoko aku o na mahele eono i hoakaka aku ai lakou imua o na makaaina-na no ka pono o ka hoohui aina.

Iloko o ia halawai ana, ua kakauinoa mai kekahi poe a piha na inoa he 50 a oi. Ua koho ia na komite ma ia hala-wai ana e hele aku ma kela a me keia apana e kakau inoa ai.

Ke ala mai nei ka poe naau-ao io o kela apana kaulana, a kokua i ka hoohui aina. Ke ano iho la ia o ka poe naauaao io, o ka ike iho i ke ala o ka malamalama a hele aku ma ia aiahele.

Ua hooloohe ia ka hihia laibila o ka lunahooponopono nupepa Ailuene Buki imua o ka aha apana o Hono-lulu nie, i ka hora 1:30 auina la Poalua. Ua heluhelu ia mai ka hoopii a ka Loio Kuhina a ua kue aku na loio o ka me ai hoopii ia, eia  Ua lawe mai ke aupuni i na hoike e hookahuna ai i ka hihia a hiki ika ole o na loio Peterson, Creighton a me Kaululkou e pale i kela wa, ua hoopanee ia a noho hou i ka hora 9  kakahiaka Poaha. q