Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIII, Number 14, 7 April 1894 — Ke Kii o ka Halepaahao o Kawa. [ARTICLE+ILLUSTRATION]

Ke Kii o ka Halepaahao o Kawa.

0 <«Kawn" he inoa keia i iohe ia e na poe a pau a puni keia mau pae aina. He inoa weli ia eka lehulehu. Oka pahu hopu nae keia o na poo hana hewa a pau, a maanei e hoohaiklia ai na manao uiiani haihai kanawai o na poe hana hewa a pau. 1 ka poe pouo, he wahi maha keia, oiai, aia a komo ke poo o ke kolohe maloko ona paia puanuanu o kela kakela, alaila maha ko lakou noonoo no na hoopoino mai a na poe hana hewa. Ua kukalni» kn ?,r ' 1857, Ikeauo ka l Kamehameha IV. He lehulehu na luna nui o keia lialo mai kona wa i kukulu mua ia ai. OJ. A. Low nae ka iuna nul i keia wa. He mahalo/a na hoohana ana a keia luna i keia wa. I ka wa e komo aku ai kn malihini ma na ipuka nunui hoanoano o keia kakela, e waiho mai ana Imua ona kekahi ala ololi me kona mau paia pohaku mania; aka, maanei no i mahuka ai a liemo o Qeo. Ryan, kela kaeaea nana i lawe aihutf mai na pohaku daimana mai ke kalmnu alii mai o ka Moi Kalakaua i mako. Mai keia wahi oku no i hemo ai o «•Bila Kamaaole" William lloopH, a hele lanakila oia mawaho nel e aihue ai i na mea liilii.

He kohu moo kaula no hoi oia ka lalama ma na paia mania o na hale pohaku nunui ana i komo ai, e laa kahl o Bainapa, Hale Aupuni, a me kekahi mau wahi eae ana i komo palanehe ai. īloko o kona kino nui, eia nao, ua kohu enuhe ola ke kolo ma na paia paa, a komo aku la ma kana wahi i makemake ai. Aole mau waiwai nui 1 lilo iaia,

oiai, he akamai komo hale wale no kona aole ike i ka aihue, noiaila koe no na waiwai a ka poe waiwai. He nui na mooleio o keia hale Maloko o kona mau ruml liilli i hoopaala ai .na poe pepelu kanaska lehulehu ame kekahi poe hana karaima wollweli e ae.

Aka, i keia wa, aole no I nele o Kawa i ka noho hi o na poe kaeaea halhai kanawai. 0 Geo. Ryan paha ka naea makaala nui loa ia ena kiai o mahaka oia, oiai ua koena ae keia kuaka aole e hiki i na paia o Kawa ke paa lolhi iaia. Aole ona hillnai na kona akua pueo a unihipili paha e kii mai iaia a wawahi ae i na ipuka hao o Kawa a liookuu aku iaia e hele me ka molae, aole ona hiilnai maiuna o keia mau naana o na au pouiiull; aka, o kona hilinai, aia no mnluna o kona eiea ma ka pinana ma na paia paa ke hala ikl ae ka makaaia ana. Nolaila, ua kona mau wawae me na poka hao kaumaha, a me he mea ia he moku oia ua heleumaia I keia wa. O na pohaku (laimana o ke kalaunu a keia ««huaelo" i lawe aihue al, ua loaa aku nei i na kiu o o fce Aupuni Kuikawa ma ka poli o kona kaikuahine ma Amerika, a ua hoihoi hou ia mai nei i Hawaii nei,

oin nao, na pau ka nani uke kalaunu ana i wawahi ai. O ka lua o keia keiki, oia o Kum

Wun, he keiki no ka aina pua. Ho »weiiiak(,lapnke ke hemo oia i waho nei, ft ho makau pu 110 kona lahui iaia mawaho nei. Ua hoopaa pn ia keia pake me Ryan me ke kau lahao hookahi a he kohu paa bipi laua e huki ana i ka palau ko hoohanala lauamakahi

hana manaalanui o ke aupunl. He maemae a maikai no na mea ai «ua poe paahao, ano ia kumu, maikai a oolea mau no ko lakou mau ola kiuo. He kamano me ka poi ka hapa nui ona mea ai ona paahao Hawaii, a he raiki no hoi ka na poe o Asia, a he barena ka na poo lahui Euuopa. He mau mea liilii hoonoono e ae no nae kekahi e liaawiia ai 1 na paahao ma kekahi mau la kulaia. Aole no he hoohalahala o na paahao no na mea ai, oial he lawa kupono no lakou. O ko iakou mau wahl e moe al, he ahamaka.

He okoa no kahi e hoopaa ia fli na wahine paahao. O ka lakou hana, oia ka holoi, humuhumua pahonohono ina loie ona paahao kane. He ano maikai no ka lakou mau mea eai ai. He maikai iki ko lakou wahi e moe ai, oiai, he hoolakoia aku lakou me na pela nolunolu, aole hol e like ma na kano ka hioiani iluna o na ahamaka. He nui na wahine Hawaii i noho ma Kawa a hemo mai, a o lakou kai ike pono i na luhi a me na inea o keia hale hooko kanawai o ke aupuni.

Ina makemake oe i AupuniHlpupalika, ke ano aupuni ma ka balota aka lahui e kohoia ai na luna au. puni, aiaila e hele mai oe e hoopaa i kou inoa i loaa ka mana koho.

William Uoopii (i ßila Kamaa ole."

Gco. Rynn.