Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIII, Number 18, 5 May 1894 — He Pane ia J. S. Lanihau "Leoki." [ARTICLE]

He Pane ia J. S. Lanihau "Leoki."

O Pauwehi Haiku Maui. Aloha ok: .K oluolu mai oe e kikoni noeo.h Leioki o Pjuwgla no nsi mea e pili ana 1 ka hoka ka o kekahi hoohui aina o ua aina nei i olelo ia, naanpo wale ke kula o Pauwela ewaiho ae nei. Ua ike īho au ma ka nupepa Makaainana helu 17, nona ke poo halawoi Aloha Aina a IT. C. ma Pauwela nei. Ea! kikoni akahi ae oe ia J. S. L., heaha la kona kuleana i na kupa o ka ua ukiukiu nei. Haina, he nele a he oki loa o na oki loa, penei e maopopo a.i he aeahaukae, mai Hawaii mai e.ia a hoopilimea ai wale ae me kona hoahanau ma Haaleie ia e ka wahine a noho iho me na keiki 4 me ka nele a me ka hune, e ole o Mrs. Meleana Pa, ola ka noho ana. Kikoni elua ao oe, noho mai oia i Pauwela nei 1 ka M. H. 1891, he neo ka ike ia o kona ano keonimana, hookohukohu Lahainaluna, a hookohukohu haumana o ke kula Kahunapule, a koho ia e ka Hui Hale kuai o Pauweia i kupakako, noho ma ia oihana iloko o eono mahina waie no, kāi ehu ia ae, no ka poho ana o ka Hui he $50, aole iliuliu loa ka nolio ana, hanu hele ae i waena o na lima aloha, a na J. Kaholokulaame a me J. P. Kapihe, pau ka maka poniuniu o na maka,

kikoni ekolu ae oe. Ohaoha ae na iima aloha o ku Ekalesia o Haika i ua lalau nei, koho ia i Kahu Kula Sabati no Haiku i lanuan M. 11. 1892, noho ma ia oihana 110 iiu nmhina helu wale no. Ho!o malu aku i Honolul'i ine ka u-i ole ae i ke Kula Sabjti, a ke noomanao nei au i kahi mau 01010 ao ana ana i na haumana o ke kula Sabati, he haumana na Kakina, holo mai oia ma kekahi moka no Honolulu ka ihu, a hiki i ka lae o Kalanu puka ae la ka olelo a ua haumana nei. A ka lae o ka laau pau ka pono a Kakinf<, «o pu mai oia i ua haumana kula (i o Haiku, mai hoohalike me keia liaumana i noho me na makua o ka pono a hana uko ole, a lilo kona kino i ka lapuwale, e ku paa oukou ma na hana pono a e lilo oukou i mau haumana kula Sabatl no kela kula Sabati ma-o, hookohukohu Karistiano keia a ua muhee hololua nei, o ka'u i iko maka o ko'u mau maka ponoi e noho nei i keiu muu la, he hoopiha i na pahu uala awaawa, a hoomalimali aku i oa auna like o lakou e hele mai e mahiai i kana wahi pulu niu, alaila, wala ae na pola uala a noho iho o Sataua, hau ae la ka walia i aloha aina. Kn! auhea la ka ka aina o ka aeahaukea 1 houlilo ao iaia he aloha aina. Kohu ole maoli 110 keia ano kanaka a hilahihi ele maoli no ka noho ana me ka ike iho he noho hoopili mea ai me h.<ii, e ole ka wahine hou i mare iho nei loaa kalii e hoomoe ia ai o ke poo, a na hai na wahi loi e mahi nei, oka olelo ana i hoka loa kekahi hoohui aina, wahi ann, he mea hoka aenei ka mea ike i ka

hana pouo. Penei i maopopo ai ua kau nui mai o H. 0. luna nui o ka Ona Miliona ia J. P. Kapilie, a me 1 ia i ioaa ai na kukai olelo naauao ai, a pala kana paiu i ke kupa oke kanaka aloha aina oiaio, a manao nui ika pono oka leliulehu. Ile hoka auei ia i ko'u ao aku i kuu ohana e pule ikaika oukou i ke Akua a e aloha mai ke Akua i ka oukou pule, huli aku au me oukou, he hoka a nei ia? Ke manao nei au aole ia he hoka, o ko oukou aoao kai hoka, aole i hooko ia ko oukou mau kuko ana, ua nele. Eia o Kapihe ma ka aoao o ka pono e like ma ka ke Akua alakai ana, a haule ko oukou mau manao huhewa, he hoka anei oJ. P. K. i ke ao aku mai hana mau kuu ohana i ka uaia awaawa i mea e hakaka mau ai a nele i ka noho ana opupuleo ka ohana a hele oe e hoopiha i ka luakini i wahi e pale aku ai i na ino o ka noha ohana ana. He hoka anei ia? aole ia he hoka he ola ia e pono ai ka noho ana. O J. S. L. Kai hoka loa, penei i maopopo loa ai kona mau hookoa ia ana. 1 Ua hoopau ia ma ka noho kupakako ana no P S. Co. 2 Ua hoopau ia ma ka noho kakauolelo nui no Peahi Co. 3Ua lioopau ia ma ka noho Kahu Kula Sabati ana no Haiku. 4Ua hoopau ia ma ka noho makai ku huina ana ke aupuni P. G. ma Honolulu he mau pule wale no. 5Ua hoole ia mai ena lunakanawai o ka Aha Kiekie aole loaa ka laiklni 1010 noelua manawa, he nui aku na hoohoka i koe o ua O. K. Pa nei, oia ka inoa oialo o J. S. L. ua lawa keia mau hoka nou i keia wa, o J. P. Kapihea aole oia e hoka _ana, olai ua lako oia ma na ano apau, he kuonoono nona ponoi iho a he lima hana malalo o ka La, aoie Wilimana wahi a kamalii. He pake mahiai kona ua pau ka eku ana i ka lepo, na ka pake ka hana mai a he hoopiha wale no i na kumau, he uhao wale no ka waho ia ioko. Oia ke alakai ake Akua i kona noonoo kanaka, o kau e olalau nei, ke papa nei oe i na keiki maanei, aole hele i ke kula Sabati ma hope lilo i ka Hoohui Aina. Lalau maoli kela manao.

Kc hea inai nei ko lesu leo, e hele mai na keiki liilii io'u nei, eia ka hoi kau he kipaku aku e hele na keiki i ka inu uwalu, pau ka pouo wahi au, eia oe ke hol hou nei i kou wa naaupo, oia ka piiikia, holo imua a holo i hope, he pupule ka hopena. Pehea la auanei na keiki a ua C. K. Pa nei, aole paha e pono ke hoouna i ke Kuia aupuni ma Pauwela nei, oiai he Hoohui Aina na Kumukuia o keia apana, e lilo paha auanei i na eheu o ka Aeto ua mau keiki nei au, papau no hoi ka noonoo ana, o ka ike īa o ka nohe ana i ke kula Kahunapule o ke klno i na hana e pono ai ka noho ana, ke hiki mai na la aoo oke kanaka. llookani ae oe i kau pu leo hanapilo ma o H. P. Baldwin i ka muumuu hokae ipukai, e aha ana oe i ka oi oio Maui Hikina, owai oMaui holookoa e hoohaiike aku me ia, o oe anei e ka lapuwale nui.

O kou Inoa aoie i heiu ia iwaena o kela apana, mai hapaia wale i ka poe i kapoe i heie a kau I ka wokiu, noonoo iho no ka pono nou iho, hau hou ae ko waha i ka makani he Piula make wai ala ma ua nupepa ala; nukee ka waha o Rev. J. P,

Kuia i ka akaakaa, kahunapule hoopunipuni. Ea! heaha la kau mea nui i pau ia Kuia i pihā ioa ai a hu kou inaiua i ke kauwa a ke Akua i hoonoho mai ai ma keia raau Ekalesia i hui in, akaaka no kou mau manao opu kee inoa a lili nui 110 hoi, wawa ia nei. Ua hele kino aku o L. Z. Helekuuiiii e hoekui i ua lalau nei, no na mea e plli ana i ka hoolaha laipila wale i ka inoa maikai o kana Ewa, aua kuiou mai oia me ka mihi mai, aua noi niai e hooiaha aku ana oia no ka oiaio ole oia hoolaha ana. A ke kali nei o L. Z H. i na aole oia e hooko ana, e uwe ana o kanepuni i ka wela o ka La. Oia ka hua o ke kanaka haakei a hookiekie no hol.

He hewa ka i ka noonoo iho i ko ke kino pono, hau ka waha i ka makani puahiohio ka mea loaa, oia ka lawa pono ana uo na hoohoka ia oC. K. Pa o Pauwela, aua kohu keia mau hoohoka ana nou e lawa po n ,o ai ko wahi papale muouou holo moku. A i imikemake oe i mau lei hoohoka hou nou, eia uo ua kul ia a lawa no kahi wa aku, kukapaila hana kahaawe e waiho nei. Amerika Bov