Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIII, Number 21, 26 May 1894 — HE MOOLELO KAAO NO Namakaokapaoo KE AHIKANANA WI-WO OLE O KULA I MAUI. Ke Koa Kaulana i ke Au o Imaikalani ka Moi o Kauai. KA MEA NANA I PULUMI PAU NA KAEAEA O KAUAI A PUNI. KA OLALI AU MOANA O NA KAI EWALU O HAWAII NEI.—KA HIAPAIOLE O NA LA I AU WALE AKU LA. [ARTICLE]

HE MOOLELO KAAO NO Namakaokapaoo

KE AHIKANANA WIWO OLE O KULA I MAUI.

Ke Koa Kaulana i ke Au o Imaikalani ka Moi o Kauai.

KA MEA NANA I PULUMI PAU NA KAEAEA O KAUAI A PUNI.

KA OLALI AU MOANA O NA KAI EWALU O HAWAII NEI. —KA HIAPAIOLE O NA LA I AU WALE AKU LA.

(Hoopukaia c John K. Ilihia, lAhue, Kauai.) KA lIANAU ANA. A hiki aku la keia i ka hale, e noho mai ana no ka wahine, a ohaoha mai la hoi kela i ka ike ana mai i ke kane i ka hoi ana aku me ka aumaka o ka ia, a pa kahea he— ma—i— 0 oe ka ia e kuu kane lau pua makani o Kookoolau Kau kanu i ka ua moani ala Haia lei lehua o Hilo i ke onaona E hoope ana i ka ili o ke hoa He hoa aloha i pilia me ke ala Oi—e—he—ma—i a kuu iho la keia i ka aumaka i a a ia nei, hana'hoi ka wahine i ka ia a hele aku la hoi keia e lapulapu wahie no kahi pulehu a laua nei, a o ke ahi hoi o ia manawa, he ahi hi-a, a pu-a ae la ka uwahi o ka moe. Oia ia Kiui, ke a mai la ke ahi e; lalau aku la keia hookahi wahi ouikiniki uala a kau iluna o ka imu, a huli a huli, a huli a huli, a moa ae la ua wahi uala nei, a kanaenae ae ia keia iko ia nei mau aumakua a pau loa, a hoili keia i ua wahi uaia nei i ke kua, a noa aku la kanawai 0 lakou, a ua enaena hoi ka imu, o ke poo hoi o ke kahala a kau i ka imu, oke poo oke ahi a ku, uhi kauwewe, a moa ae nei hoi ua wahi pulehu nei alaua nei, a ku iloko o ka hale, a o ka wa ia a na aikaue a ua kanaka lawuia nei i hiki wai ai, o Kaolohaka me Hanale, a o ka wa hoi ia a lakou nei e noke nui ana 1 ke aumeume, ia laua nei a ia laua la, a ku ana o Keonipulu, a oia ka ua kanaka lawaia nei i pane aku ai i kana wahine, kai no paha he pali nui o Kipu e oleloia nei, eia ka he wahi pali iki wale no

Aole i anana ia ka loa o Makuaipalaulau la—e a i keia noho ana aku la no hoi a iaua nei, e like no hoi mo ka hana a ke kan#, oia ka mahiai, a pela no hoi ka ka wahine oia ke kuku kapa, a pau ae nei ka ai o keia mala, kanu hou, a nele hoi i ka ia ole, holo no i ka moana i ka lawaia, a pela ko laua nei noho ana loihi, ia wa hookauhua mai nei o Kupulanikea, oia hoi ka hanau ana i ke keiki, a hoomaka ae nei ua wahine nei e 0110 i kana mea e ono ai, a o ka nokea no hoi ia o na mea a pau ioa o ke kuahiwi i ka ono ia e ua wahine nei a ia nei, a o ka hooko wale no hoi ka ko kane, a pau ae nei na mea ono o uka o ka aina i ka ai ia e ua wahine nei a ia*nei, aohe mea koe, ono aku nei ua wahine nei ono i na mea o ke kai, mai na la nui a na ia liilli, a me na mea kolo o ke kai, a o ka ohiki makaioa, ua nokea ia mau mea a pau e ua wahine nei i ka ai ia aohe mea koe, a he hooko wale no ka ke kane i keia mau mea a pau loa a ka wahine e ono ai, a o ka hope ioa a ua wahine nei i ono ai, ono aku nei ono i ka Niuhi, a oia ka ke kane i pane aku ai i kana wahine me keia mau huaolelo hoalohaloha, kupanaha mai nei no hoi ko ono la e ka wahiue, heaha la ke ano o keia hoiloll ou, pau na mea o uka 0 ka aina, aohe mea i koe, pau hoi na mea o ke kai aohe mea i koe i ka ai ia e oe, a o ka hope loa keia o ko i iloli, he iloli niuhi ka ia maka a o | ke kai, a nolaila, he hookaiakupua kou ono e ka wahine, a heaha ia hoi ke ano o ke keiki a kaua au e hanau mai al, ehia ka hoi mea aloha owau oiai, okeiaia o ka niuhi, aolie kanaka ikaika e ku aku imua ona, aohe aiii nui, a ke makemake na iii 1 keia la e kii e pepehi, he pule mua ia e na kahuna iuka nei, a mni-

kai alaila kii uo make, a heaha la hoi, e hoao ae no hoi au e hele o iawaia i keia ia, a i make aku no hoi alaila imi hou aku no hoi oe i kane hou uau, a i hoi ola mai no hoi au, alaila, ua waiwai ko ono, a no keia mau huaolelo a ianei e kainallio aku nei i ka wahine, helelei uaai nei Jjo iala mau waimaka i ke aloha i ke kane, a o keia wa a laua nei e kamaiiio nei, eia keia i ka wa ahiahi, olelo aku nei o Namaka i kana wahine, ala a loaa ka maunu, a makau!:au na mea a pau, alaiia ka hoi au hele a o ko ianei liuliu hou ae la no ia no kahakai i ka iawaia, oia ka ia ula a loaa hoi kela mea, a o ka puaa hiwa, ka awa hiwa, aku keia mau mea a pau i ka liale, o ka maunu koe, oia ke kanaka make, i waihola a inoino, a oia ka mea i ikeia 1 ka wa naaupo o na lii o Hawaii nei ike |i kahieo, he pepehiia ke kai ak i a make alaila lawe ia i ka moana i mea kupalu mano, a aia i keia wa, ua makaukau hoi na mea a pau aohe mea i koe, ua moa hoi ka puaa, ua wali ka awa, a ua loaa hoi ka maunu he kanaka ia wa olelo aku la keia i kaua wahine, e kalokalo ae au ina aumakua o kaua a i maikai, alaila ka hoi au hele, a i īnoino, aiaiia, o ka hale no keia noho malie, ia manawa keia i hoomaka iho ai e ku i kuna pule, a 0 ka hele keia o ka puie a ia nei a o 1 ka honua, kawewe i ka lani, pau o Kahiki ku, pau o Kahiki moe, pau na moku o Hawaii nei i ka helu ia aohe mea koe, a ka la hiki a ka Ia komo, aka akau aka hema, aka paa iluna a ka paa ilaio, a ka hookui a ka haiawai, a ia wa, «mama ae Ia ka pule aia nei, huli ae la keia a ninau aku la i ka waliiue, e pehea ke akua?

I mai la ka wahino, ua maikai

Olelo aku la kei« i ka waliine, akahi a raake ka hna paio, a akahi hoi a hookoia ko ouo hookalakupuu e ka wahine, iu wa moe iho la laua ia koena po a wanano, ala ae la keia liuliu a makaukau i ka ianei mau pono lawaia, a o ka muunu oia ke kanaka make, o ko ianei kaha aku la no ia hele, a hiki keia i ka lialau waa owehewehe kai ao, oka wa moe hoi ia oke kai i ke kaomi ia e ke kehau o uka, panee keia a hiki i ke one, hookahi no a ia nei pahuna, hele ana keia mawaho oka poina ualu, hookahi no hoi a ianei mapuna hoe, hoolana ka waa o ianei i kahi o ke koa lawaia, eia no keia 1 ka wa poeleele, aole i ao, Ia wa hoohuli ae nei keia i ka ihu o ka waa o ia nei no uka o ka aina, hookuu aku nei keia i ua puolo inaunu nei iloko 0 ke kai, hoe malie aku la keia ma ia wahi me ka alawa oko ianei mau maka i hope, a i keia huli hou ana a ia nei e nana i hope, ike aku la oia i kela mea ame he ahi la I kahi e loa, aohe no hoi i loaaaku he mau mapuna hoe hou aia nei, he poha ana o ke kai ka ianei mea i lohe, i alawa Iho ka hana o ia uei i hope, o ua kaeaea la o ka moana kai uli, ua honi mai la i ka hauna o ka mauna kanaka, hukl mai ia keia i ka puolo mauuu a pili ma ka aoao e ka waa, nana iho la keia i ua i a nei ua like ka a o kona mau maka e like me ka malamalama o ke kukui uwila, a ua oleloia, i ahele ia ka mea i paa ai o keia ia iaia nel, nana iho la keia & moe malie ana ua ia nei ma ka aoao o ka waa, noke keia 1 ka pepehi a make ua ia nei me ke palaulau o kana hoe, o ka nui o keia ia elua anana a oi, a make ua la nei huki ae nei keia a komo iloko o ka waa a o ko ianei huli hoi mai la no la, hookahi no a ianei mapuna hoe, kapalili ana ka waa o ia nei i ka Miili, lele iho la keia Ilalo, hapai aku la keia i ka waa a komo I ka halau, a huli aku la keia hoi, me ka auamo pu ana i ka ia a ianei, no koauka ka pahu hopu, a hoea aku la keia i kau hale a e kali mai ana no ka wahine, a pa mai la kahea, he—ma—i 0 oe ka ia e ke aka lau pali o Makana E ke kahi lau pali o Kaiwikui 1 noiele i ka ia e ka lawakua Niua lolokaa ke poo o Hanalei Eha ka poa i ke kimokimoa e ka ua Au naele ka hala o Hihimanu , He—ma —i | E au like ke aloha i o ianei ! I hookahi walil pae o ke kanaka he I —ma —I

Hookuu iho Ia keia I ka ukana a m ne?, ua liele hoi keia a kiheahea i ka hou oka helena mui o ka loa, noho iho la keia a liuliu, olelo aku la keia l ka wahine, eia ko iloll ia, ko mea au i ono ai o ka Niuhi, maHa o ke ono hepe loa paha keia ha. nau ka hoi ke keiki a kuua, a pane mai ka wahine, ae, aohe no o'u ono hou mai, a o keia ia no hoi ka'u mea i ono loa ai,-alailH, o hana koke aku oe, i ai aku hoi au, ia wa o ko ianei eleu koke aku la no ia i ka imu o ua ia nei a pau, a oio'a ae nei ua ia nei, kaikai aku nei keia a ku i ka hale, a pane aku Ia keia i ka wahine, eai hoi paha ua mo'a hoi ko ono, aokawa ia aua wahine nei i lioolale iho ai I na ai a Wahie, hele 110 ka wai hele ka ala, a maona ao nel laua nei, haule aku nei keia hiamoe i kona maluhiluhi. I keia naho ana aku la a laua nei ma ia hope iho, a o ka hele hol keia a nui loa ae nei ka opu o ua wahine a ike ia aku ke keiki i ka oni mai iloko o ka opu, a la wa, pane aku nei ke kane, ina e hanau ae ana ke kelki a kaua a he keikikane, alaila, e kapa ana au ma ko'u inoa o Namaka. Aole i pau.