Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIII, Number 24, 16 June 1894 — HE MOOLELO KAAO NO Namakaokapaoo KE AHIKANANA WIWO OLE O KULA I MAUI. Ke Koa Kaulana i ke Au o Imaikalani ka Moi o Kauai. KA MEA NANA I PULUMI PAU NA KAEAEA O KAUAI A PUNI. KA OLALI AU MOANA O NA KAI EWALU O HAWAII NEI.-KA HIAPAIOLE O NA LA I AU WALE AKU LA. [ARTICLE]

HE MOOLELO KAAO NO Namakaokapaoo

KE AHIKANANA WIWO OLE O KULA I MAUI.

Ke Koa Kaulana i ke Au o Imaikalani ka Moi o Kauai.

KA MEA NANA I PULUMI PAU NA KAEAEA O KAUAI A PUNI.

KA OLALI AU MOANA O NA KAI EWALU O HAWAII NEI.-KA HIAPAIOLE O NA LA I AU WALE AKU LA.

(Iloopukaia e John K. Ilihia, Lihue, Kauai.) NA LA OPIO. Oia hoi ka pane a ka wahine aole o'u makemake e pepehi mai oe i ke keiki a kaua imua nei o ko'u alo, ina kou he makemake e pepehi i ke keiki a kaua a make ioa, alaila e lawe aku oe iaia a kaawale loa ma kahi e, me ko'u ike ole aku i kona mau helehelena, aka, o kou pepehi mai imua nei o ko'u aio he manaonao au, oiai o ka kaua keiki hookahi wale no keia, a eia hoi na huaoleio a ua kanaka nei i pane aku ai i kana wahine: E kala no hoi ke ino o keia keiki he lap6wale kou hookauhua, ono i ka Niuhi i ka ia maka a o kai, a nolaila ho keiki lapuwale keia, eia ka hope loa o ka'u olelo ia oe e kuu wahine, alaiia o ka pau ia, he nani j hoi ia ua pakeie ae nei k« oia o ke keiki a kaua mai ka poho ae nei o ko'u mau lima, a eia ka'u oieio ia oe, aohe o'u makemake i ke keiki a kaua e noho pu mai me kaua na makua, neho mai no paha auanei keia keiki a hiki i ko ia nei wa e nui ai mamake kaua na makua i ita pepehi ia e ia nei, a nolaila he makemake au i ke keiki a kaua e hoo kaawale i kahi e loa me kokauaike ole aku ko na makua, a no ka wanaao o ka la apopo, e. iawe aku ana au a kiola aku laia i kahi aupuni ekoa aku, ilaila ia e noho ai a make, 0 ka aina aku h>, ao ke keiki a kaua 1 ka ikaika, ke koa, ku hoi paha ka makaia i keia ao, alaiia hana aku

hoi paha ia i kan i mau hana hookalakupua he aupuni okoa, kauiana no hoi kona inoa. Ia wa, hoopau ae nei ua kanaka nei i kana olelo ana, a pane aku la oia ika wahine, ua pau ka liana o keia 1», e uhoi kaua. Ia wa, o ka pea aku la no ia o ua kanaka nei hoi, a o ka wahine hoi, hopu iho nei oia i ke keiki a kau ae nei ma ke kua, a kuoe malie aku la i ke ala, kaumaha na kapuai o keiu makuahine e boi aku nei mahope, na ka waimaka no o hlolo, na ka upe no e kahe, hele ke aloha o nei makuahine a A kupouli ke aloha o Kanelioa Aohe eu i ka haaa e ke aau Ua oni wale i ke oho o ke kupukupu I ke oho malailena ula o ke Kooiau A owau nei ka, ka kealohai luaiele I kuewa i ke ala me ka waimaka Aloha ino. Oiai laua nei e kuoe hele nei i ke alanui, he mau wahi oolopu leo ka ka makuahine i hoolei ae ai i kana keiki, e kuu iei e, kuu kama, a pane iho la kana keiki, e-o; monia ke koko, monia ka leo, monia ka wai, ka hu, ka i, a aia ka lani, aia iluna, eia ka honua, eia ilaio nei, o Keapapanuu, o Keapapalani, a aia ka la komo, ka aina ia, a aia ka la hiki ko hale ia, o Maui keia a o Oahu kela, a o iakou nei ae a pau e kuku mai nei, kapaipai mai oe a pau a ana koe ku mal oe a hehi i na kai ewalu o Hawaii nei, a komo i ko hale, hoi ae aku Ika moku; ooe no ka'u mea aloha o kuu iwi koko, alaila, huii mai a kiei wale iho no i ko wahi hulu makua nei.

I a ka makuahine e kamaillo aku nei me keia raau huaolelo kaukau hoalohaloha i kana keiki, heieiei ia kona mau waimaka, oiai eia no ke keiki ke kau nei no ma ke kua o kona makuahine, a o koua mau kulu waimaka, oia ka mea nana i hoop ilupe iho i ka oiwi laiahi o ua ui nohea kaili puuwai nei • ka ua Uialena o Piiholo. Ka Lawe ia ana o ka Kakou Koa Opio e Kona Makuakane mai Maui mai, r Kiola ia i Kauai. E na hoa kaunu, na hoa kaau, na hoa kuwiii, haihai olelo o keia kaao hoonaue puuwai, ke kaii loa mai nei paha ko oukou makewai, o ka ike i na hana hookalakupua a ke keiki o Makawao, wahi a ka mea kakau pela iki iho, ke haale ae nei ka wai o Namalokama, a e haluku aku i ke aio o Hihimanu, a o ka uuina aku koe. O ka hoi keia o laua nei Ia a hiki i kauhale, huli ka la ma kola aoao, alai ia mai ia kona malamalama e ka lalani kuahiwi o Mmul komohaua nalo, hookuu iho la keia i ke keiki iialo, a kani iho la ke u; kani ka hoe, ia wa pane mai nel ke kane i ka wahine, keela no hoikoolua lohi ana, ke kali aku nei ko'u pololi la, o ko olua hoi mai hookahi ka paina like ana, a haule aku hiamoe, a eia ka pane a kana wahine, heaha no kou mea o ke kaii ana ae nei ia maua, o ka ai o ka i-a eia i ka htle

nei, ua hana ia e oe a ua lawa, he al na'u, he ia ia nau, 1 na la i hala ae nei a hikl mai i keia la, ua kaawale aku lakou a pau loa mai o'u aku nei a hookahi a'u ai a hookahi a'u ia, o ke aloha mokumokuahua o kuu naau i kuu keiki, ua hele au a Ua iliilihia i Makiekie ke aloha Aloha uuina katii Lea i kuu manawa 0 kuu mauawa ka ia e au wale nei Ua hala ka pili aloha me ka ipo e Kuu lei e. " T Ia wa lmopau aku nei ka wahine 1 ke kamailio ana imua o kana kane o ka upe o ka wāimaka, komo aku la kei;i me ka laua keiki iloko oka hale, huli ko ia nei alo huli i ka piiī-a, na ka waimaka no e hiolo, ua ka upe no e kahe, ke ka nei ko ianei mau lima iua ka paia, a eia hoi kana kane ke panee mai nei o ka ai oka ia, o kela o keia a makaukau, liuli ae a kahea aku i ka wahine, haeie mai hoi paha oiua e paina, aohe a iala hua pane i ka waha, no ka mea Ua huli kwa i Kahiki e Lono e Hookaa mai ana ke aloha i o'u noi O ke kua kai haawia mai 0 ke alo aia ka i ka paia, ha—o—e Aole no hoi i komo wahi ai iki i keia wahine ia Kupulanikea a hiki Ika wa i haalele mai ai o kana kamalei he keiki mai kona alo aku. A aia hoi i ua makuakane nei e paina mai la, pane iho nei ka inakuahine i kana keiki, e hele hoi paha oe e paina me papa, pane ae nei ua keiki nei, aohe o'u pololi, o ka paina hoi keia o ua makuakane nei ia a maona, haule iho hoonanea, ia wa huii aku nei ua kanaka nei a pane aku nei me keia mau huaoleio imua o kana keiki:

E kuu keiki e, e Namaka, o mai nei ke keiki, e oj neenee mai maanei a hoolohe mai i ka huaoielo, la wa, neenee mai nei ke keiki a mamua pono o ke alo o ka makuakaue, a pane mai nei kela, a keia wanaao iho, h lawe aku ana au ia oe a kiola aku I kahi aupuni okoa aku, iiaila aku oe ao i ka iK<ika, ao ke koa, ku ka makaia, ilaila oe e noho ai a make, a oia ka huaolelo. A aia hoi i ka waa ua makuakane nei e kamailio aku nei i kana keiki me Keia mau huaolelo |ku i ka manaonao, oia ka mea nana i hoopili pu nku i ka hānu o ka makuahlne, ke hele ia a Nae iki lao i ka uhiwai. a ia manawa i hor maka ae ai ua wnhine nei e uwe kupalili no ka nui o ke aloha i kana keiki, Auwe kuu keiki e, auwe kuu lei e, a na ka piii ana iho o kona mau lihiiihi a haule aku hiamoe, oiu ka mea nana i hoopau ae i ka uwe ana aku i kana keiki. O ka manao hoi o keia kanaka o Namaka e nu nei iioko iho ona, ua makemake oia e lawe i kana keiki a kiola i Lanai» aka, aoie e hiki, no ka mea, o Lanai no kela o Maui no keia, e noho no auanei ke keiki a nui holo koke aku no I Maui mamake laua, manao e kiola I Molokai, aole e hiki, o Moiokal no kela o Maui no keia, manao hoi ua kanaka nei e lawe i ke keiki a kiolai o<thu, aole no e hiki, nolaila koho iho nei ka mauao o nei e lawe i ke keiki a kiola i Kauai, a oia keia e lawe ia nei. (Aole i pau.)