Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIII, Number 50, 15 December 1894 — Page 2

Page PDF (1.78 MB)

This text was transcribed by:  Kahai Tate
This work is dedicated to:  Remy & Ryder Tate

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

MA KE KAUOHA.

 

Ua hookoh@ ia o F. M. Wakefield Esq. i keia la, i Notari no ka Lehulehu no ka Aha Hookolokolo Kaapuni Apan Eha o ko Hawaii Paeaina.

 

Ua hookohu ia o John J. Rice Esq. i keia la, i Notari no ka Lehulehu no ka Aha Hookolokolo Kaapuni Apana Eha o ko Hawaii Paeaina.

J. A. KING,

Kuhina Kalaiaina.

Keena Kalaiaina, Dec. 12, 1894.

2523-3

-------------------

Ua hookoh@ ia o Thomas Ain Esq. i keia la, i Agena Hooiaio Palapala Aelike Paahana no ka Apana o Kona Akau. Mokupuni o Hawaii.

--------------------

Ua hookohu ia o W. H. King Esq. i keia la ia lala no ka Papa Alanui o ka Apana Auhau o Makawai, Mokupuni o Maui, ma kahi o G. E. Simpson i waiho mai.

--------------------

Ua hookohu ia o Dr. John Weddick i keia la, i lala no ka Papa Alan@i o ka Apana Auhau o Kawaihau, Mokupuni o Kauai.

J. A. KING,

Kuhina Kalaiaina.

Kaena Kalaiaina, Dec. 3, 1894.

2523-3t.

--------------------

KUAI O KA AINA AUPUNI MA

KAUNAMANO, HAMAKUA,

HAWAII.

Ma ka Poakahi Ianuari 7, 1895, hora 12 awakea, mamna iho o ke alo o ka Hale Mana Hoolo e kuai ia aku ai ma ke ku dala akea kela Aina Aupuni e waiho la ma Kaunamano Hamakua Hawaii, nona ka ili he 59 mau eka oi iki aku a emi mai paha.

Ua kupono keia aina no ke kanu Kope a me na mea malu e ae.

Kumukuai kiekie: He $800

J. A. KING,

Kuhina Kalaiaina.

Keena Kalaiaina. Dec. 3, 1894.

2523-3t.

--------------------------

KUAI O NA PA AINA AUPUNI MA

KA  APANA O HILO MOKUPUNI

O HAWAII.

Ma ka Poahaki Ianuari 7, 1895, hora 12 awakea, ma ke alo iho o ka Hale Mana Hooko e kuai ia aku ai ma ke kudala akea he 17 mau Pa Aina Aupuni ma Kaumana, Kahoahana, Paana a me Laupahoehoe, Hilo Hawaii.

O na Pa Aina o Kaumana, eia lakou ke waiho nei ma kahi he 5 mau mile maluna aku o ke kaona o Hilo, a ua kupono no ke kanu Kope a me na mahiai mikiala e ae.

O na Pa Aina o Kahoahana, Paana a me Lanpahoeoe, eia lakou ke waiho nei ma kahi i kapa ia ko Hilo Akau Apo Kope, a ua kokoke loa i ka Mahi Kope a Barnard.

NA PA AINA O KAUMANA.

Helu                                                    LILO                           KUMU-

@KA                                                  ANA                           KUAI

AINA.             ILI.                  AINA.                         KIEKIE.

17                                91.70        $63.65                              $92.00

20                                117.90             81.80                           89.00

21                                106.80             74.15                           54.00

22                                116.00             80.50                           58.00

 

NA PA AINA O KAHOAHANA.

10                                43.2                 28.10                           216.00

11                                63.8                 41.45                           319.00

12                                72.7                 47.25                           364.00

13                                66.9                 43.50                           335.00

PAANA.

8                                  17.4                 23.00                           87.00

9                                  9.6                               12.00                           48.00

 

NA PA AINA O LAUPAHOEHOE.

2                                  24.8                 16.10                           75.00

3                                  19.9                 16.95                           100.00

4                                  12.4                 10.15                           38.00

5                                  92.@               60.00                           370.00

6                                  104.2               67.75                           417.00

7                                  20.7                 16.55                           104.00

8 a                               81.1                 52.70                           406.00

KE ANO A ME NA KUHIKUHI.

Aole he kanaka e ae ia e kuai a oi aku mamua o hookalu Pa Aina.

O ke ano o ke kuai ana, he kuike ke dala, a i ole ia e liko me ka ma@ao o ka mea kuai he hookahi hapaha o ke kumukuai e hookaa ma ke dala, a o ke koena uku e hookaa ia ma na puu  like iloko o hookahi, elua a me ekolu mau kamkahiki me ka ukupanee e hookaa ia ma ka hapalua makahiki ma ka ehiku (7) pa kenela o ku makahiki.

F. hoomaka koke ka mea e lilo ai e mahi a e hookomo i na hana hou ma kona pa aina i ka makahiki mua, a e hoomau aku pela ia mahi aua a pau na makahiki elua mahope iho.

I ka hopena o ke kolu o ka makahiki iua ua hooko ia ke ano o na mea a pau e ka mea i lilo ai, e loaa no iaia ka Palapala Sila e hoolilo loa ana ia kuleana nona.

O ka hooko ole ia o na kuhihuhi maluna, he mea ia e nele ai ke kuleana ole iloko o ka aina.

I ka wa e hanle ai, alaila e kuai kudala ia aku ana ka aina e ke Aupuni, a in a ma ia kuai ia ana ua loaa mua, alaila e loa@ aua i ka mea naua i kuai mua mailoko mai o ia haina, ka nui o na dala i hookaa ia i ke Aupuni ma ka helo o ke kumukuai me ka ukupanee ole, a e hoohalike ia ka mahele ma ia dala loaa mai e like me kan@ mau hookaa aua.  Ina ma ia kuai ia aua, e emi mai ana na dala loaa malalo o ke kumukuai mua, alaila e hoihoi ia aku no kana mau hookaa dala ana e like me ka mehele o ia emi ana mai.

F. kakau ia i aelike e ua mea kuai aina pakahi me ke Aupuni e uhi ana i keia mau kuhikuhi a pau, a in a e hoolilo ia aku keia aelike, e nele ia ka pomaikai ole.

E uku na mea kuai aina pakahi i na lilo o ke ana ia ana a me ka hoonoho ana i na kii o na aina mahope koke o ke kuai ia aua aku a me ka puu dala hookaa mua o ke kumukuai.

O ka palapala aina e hoike ana i na kii, e ike ia no ma ke Keena Aina, Oihana Kalaiaina a ma ke Keena Oihana o A. B. Loebenstein, Hilo, Hawaii, kahi e loaa ai na wehewehe piha a pau i pili i keia mau mea.

J. A. KING

Kuhina Kalaiaina.

Keena Kalaiaina, Dec. 1, 1894.

2523-3t.

 

Ua hookohu ia o H. John Ah@ Esq., i keia la i Notari no ka Lehulehu no ka Apana Hookoloholo Kaapuni Ekolu o ke Hawaii Pae Aina.

J. A. KING.

Kuhina Kalaiaina.

Keena Kalaiaina. Dec. 12, 1894.

2524-3t.

----------------------------

Ua hoohohu ia na keonimana malalo nei i keia la no ka Papa Alanui o ka Apana Auhau o Hilo Akau.  Mokupuni o Hawaii, o ko lakou mau hoohohu e hoomaka mai Sepatemaba 1, 1894.

W. G. Walker, Lunahoomalu;

Manuel Bronc.

……………………..

J. A. KING.

Kuhina Kalaaiaina.

Keena Kalaiaina, Dec. 6, 1894.

2523-3

-----------------------------

Ua hookohu ia na keonimana malalo nei i keia la no ka Papa Alanui o ka Apana Auhau o ka Mokupuni o Hawaii: Aug. Gramberg.   Lunhoomalu.

S. Lazaro.

…………….

J. A. KING,

Kuhina Kalaiaina.

Keena Kalaiaina, Dec. 6, 1894.

2523-3t.

----------------------------

Ua hookohu ia o George Harrison De La Vergne Esq. i keia la, i Notari no ka Lehulehu no ka Apana Hookolokolo Kaapuni Elima o ko Hawaii Pae Aina.

J. A. KING,

Kuhina Kalaiaina.

Keena Kalaiaina, Dec. 1, 1894.

2523-3t.

-------------------------------

 

KUAI O KA HOOLIMLIMA O KE

KOENA O NA AINA AUPUNI

E WAIHO ANA MAWAENA O

ALAENUI A ME PUUHAOA, MA

NA APANA O KIPAHULU A ME

HANA MAUI.

Ma ka Poakolu: Ianuari 16 1895 hora 12 awakea ma ke alo iho o ka Hale Mana Hooko, e kuai ia aku ai ma ke kudala ka hoolimalima o ke koena o na Aina Aupuni e waiho nei mawaena o Alaenui a me Puuhaoa, iloko o na Apana o Kipahulu a me Hana, Mokupuni o Maui, nona ka ili he- 1,500 mau eka oi aku a emi mai paha.

Manawa hoolimalima 20 makahiki. Kumukuai kiekie e koho aku ai he $150 no ka makahiki e hookaa mua ia ma na hapalua makahiki.

Ke kuai ia nei keia hoolimalima malalo o ke kumu aole e oki ia na laau a aole e hoolilo ia i kula holoholona ua mau koena aina la.

Ke hookoe nei ke Aupuni i ka pono e lawe mai i kekahi mau apana o ua mau aina la maluna ae ke makemake ia i kela a me keia manawa no ka hana mahiai, e hoemi ana i ka uku hoolimlima e like me ka nui o ka aina i lawe ia pela.

J. A. KING

Kuhina Kalaiaina.

Keena Kalaiaina, Dec. 11, 1894.

2524-3t.

--------------------

HOOLAHA HOOHUI.

--------------------

Hoopau ana i ka Hanalei Sugar Mill Company, he Hui Hawaii i Hoohuiia.

Oiai o ka Hanalei Sugar Mill Company, he Hui i kukuluia malalo o na kanawai o ko Hawaii Pae Aina, ua hooko pono i na kuhikuhi ana a ke kanawai no ia mau mea, a ua hookomo mai ma ke Keena o ke Kuhina Kalaiaina he noi e hoopau ana i ua Hui la, me kakahi palapalahoike e hoopili ia nie e like me ke kauoha a ke kanawai.

A no ia mea ke hoolaha ia aku nei ka lohe i na poe a pau he kuleana ko lakou i keia Hui i olelo ia i ka wai i hala a i keia wa paha, e hookomo mai lakou i ka lakou mau keakea no ka ae ia ana aku o keia noi hoopau ma ke keena o ka mea nona ka iuoa malalo iho ma a mamua ae o ka Poaono, la 19 o Ianuari, 1895, a o kekahi mau mea paha i makemake e lohe ponoi ia, e hele mai lakou ma ko'u keena ma ka Hale Maua Hooko, Honolulu, ma ka hora 10 kakahiaka o ia la, a e hoike mai i ke kumu i manao ia aole e ae ia ke noi

J. A. KING,

Kuhina Kalaiaina.

Keena Kalaiaina, Nove. 12, 1894.

2520-10

---------------------------------------------------

 

Apana Hookolokolo eha o ko Hawaii Pae Aina.  Ma ka hooponopono aua i na Palena Aiua o ke Ahupuaa o Maulua Nui, Apana o Hilo Hawaii.

Ma ka heluhelu a me ka waiho ia aua mai o ka palapala noi a A. B. Loebenstien, Hope @o Geo. Robertson a me ua oua aina o Maulua Nui, a e noi ana e hooponopono ia na Palena Aina o Maulua Nui.

Ke kauoha ia nei, o ka POAONO, la 5 o IANUARI A. D. 1895, maka hora 10 A. M., oia ka manawa i koho ia no ka hoolohe ana i ua noi la ma ke Keeua Hookolokolo o ka Aha Hoomalu ma Hilo Hawaii, a ma ia manawa, a ma ia wahi e hele mai ai ka poe a pau i loaa kekahi kuleana ma keia aina, a me na aina pili pu me ia, e hoike mai i ko lakou ike e pili ana i na palena aina o keia aina.

Kakauia ma Puna Hawaii K. H. P. A. Dec. 1, 1894.

RUFUS A. LYMAN,

Komi@iua Paleua Aina Apana Ekolu a me Apana Eha.

2523-3

------------------------------------------------------------------------

A@A HOOKOLOKOLO KAAPUNI APANA Eha o ko Hawaii Paeian.  Make Keena. Ma ka hana o ka waiwai o KAULA (w) i make o Kawainui Hilo Hawaii.

Ma ka heluhelu a me ka waiho a@a mai o ka palapala noi a me ka hoike helu waiwai a K. Kahaloohu a me J. Pinao, na Lunahook@ Kauoha o ka waiwai o Kaula (w) i make o Kawainui Hilo Hawaii, a maloko olaiia e noi mai ana e ae ia aku laua e hoolilo i na dala he $@64.67 mailoko mai o na dala he $3@4 i loaa ia laua, e nana a @pono ia, a e kauoha ia e mahele aku i ka waiwai e koe ana iloko o ko laua mau lima i ka poe i kuleana ia waiwai, a o hookuu ae ia laua a me ko laua mau hope mai ia noho ana.

Ke kauoha ia nei o ka POALIMA, la 28 o Dekemaha A. D. 1894, ma ka hora 10 A. M. imua o ua Lunaka#awai la ma ke Keena ma ka Hale Hookolokolo ma Hilo, oia kahi a me ka manawa i koho ia no ka hoolohe ana ia noi a me ka papa helu waiwai, a o ka poe a pau i pili malaila e helo mai a e hoike in a he kumu ka lakou e ae ole ia ai ke nei, a malaila e waiho mai ai i na ike no ka poe i kuleana i ua waiwai la.

Kakuia ma Hilo, i keia la 9 o Novemaba A. D. 1894.

Ma ke kauoha a ka Aha:

DANIEL PORTER.

2523-3 Kakauolelo.

------------------------------------------------------------------------------------

AHA HOOKOLOKOLO KAAPUNI APANA Eha o ko Hawaii Paeaina.  Make Keena. Ma ka hooponopono waiwai.  Maka hana o ka waiwai o AKU (k) o Huhua Hilo Hawaii, i ma ke kauoha ole.

Ma ka heluhelu a me ka waiho ia ana mai o ke noi a Keaka (w) o Kuhua Hilo Hawaii, e olelo a@a o Aku (k) o Kuhua Hilo Hawaii, ua make kauohe ole ma ________________ maka ____________ o_______________A. D. 1@7@, me ka waiho iho he waiwai ma ko Hawaii Paeaina i kupono ke hooponopono ia, a e noi ana e hoopuka ia o@@ kauoha e keia Aha i na hooilina o Aku (k).

Ke hoolaha ia nei o ka POALIMA, la 25 o0 Dekemaha A. D. 1@@4, hora 10 A. M., oia ka manawa a me kahi i koho ia no ka hoolohe ana i ua noi la ma ke Keena Hookolokolo o keia Aha m@ Hilo, Hawaii, a ma ia manawae @@@ ia wahi e hele mai ai ka poe a pau i pili e hoike in a he kumu kekahi e ae ole ia ai na noi la.

Kakauiama Hilo, Novemaha 20, A. D. 1894.

Naka Aha:

DANIEL PORTER,

2523-3 Kakauolelo.

 

KA

NUPEPA KUOKOA

-----------------------------

KO HAWAII PAEAINA I HUIIA

 

----------------------

 

@o ka Makahiki.  -    -           -           $200

@@ E@@@ Mahina. -          -           -           100

 

Kuike ia Kula.

-----------------------------

 

PUKA                         1                                  2                      3                      4                      5                      6

AKA.              Pule                 Pule     Pule      Pule    Pule     Pule

===============================================

Iaiha..              $1.50             $2.00               $2.50   $3.00   $3.50    $4.00

_____________________________________________________

2 Iniha..                       2.00     2.75                 3.50     4.00     4.50     5.00

_____________________________________________________

3 Iniha..                       2.50     3.50                 4.50     5.00     5.50     6.00

_____________________________________________________

4 Iniha..                       3.00     4.00                 5.00     6.00     6.75     7.50

_____________________________________________________

5 Iniha..                       3.50     4.75                 6.00     7.00     8.00     9.00

_____________________________________________________

6 Iniha..                       4.00     5.50                 7.00     8.00     9.00     10.00

  ___________________________________________________

 

            O na Olelo Hooiaha a pau e hoouna ia mai ana no ka Hoolaha maloko o keia Nupepe, e hoouna pu mai me ka auhau, aina aole, aohe hookomo la.

--------------------------------------------

 

HOOPUKAIA E KA

 

HAWAIIAN GAZETTE CO.

GEO. H. PARIS, Luna Nui.

J. U. Kawainui, Luna Hooponopono.

@@ Honolulu, Oahu, Lakou a pau.

 

================================================================

POAONO, -    -           DEKEMABA@ 15, 1894.

================================================================

 

Wehe ia ke kau Kaapuni me

ka Pule.

-------------------------

 

Ua wehe ia ke kau kiure o ka Aha Hookolokolo Kaapuni Apana Elua o ka Repubalika ma ka Hale Hookolokolo ma Lahina i ka la 5 o Dekemaba nei, ma ka noho ana mai o Hon. J. W. Kalua kahu o ka Aha, A. G. M. Robertson Hope Loio Kuhina a me na Hoa o ka Papa Lo@o mai Honolulu aku nei a me ko Maui iho a me na luna aupuni iho o ka mokupuni, me ka pule a Rev. A. Pali.  He hana hou loa keia iloko o ka mokupuni o Maui, aole mai kinohi mai, ka hoolilo ia ana na ke Akua e hoolaa mai i na hana o ka Aha.  Ke hauoli nui nei ka poe haipule i ko ka Lunakanawai Kaapuni wehe ana i na hana me ka hoomaikai pu ana i ke Akua.  Ua lohe mai makou, ua holomua na hana a paapaana no hoi.  Mahalo ia mai ka lawelawe oihana ana e eo ai he inoa i ke kanaka Hawaii.

--------------------------------------------------------

Ka la Wehe o ke Kula

Kaikamahine o Kamehameha.

__________________________

E wehe ia ana no ka manawa mua loa o ke Kula Kaikamahine o Kamehameha ke hiki ae i ka la 19 o Dekemaba nei, ka la hanau o Pauahi, ke Kamalei Kahu puuwai hamama nana i hoahu i kona waiwai nui no ka hoonaauao ana i kona lahui io ponoi e ake ana e loaa ka naauao, ka makua o na poe ui @@ahope aku e hele aku ai e hakoko ke hiki mai ko lakou wa e lawa ai ka ike kupono no ku hele ana aku imua o ke ao akea e imi i kona ola o ka noho ana ma ko kino.  E haawi ana o Mrs. A. A. Haalelea a me kekahi mau @e@e e ae i mau haiolelo mamua o ka hoouoa ia ana o ke kula no na kaikamahine e komo mai ai.  Ua noa na hana hoau o keia kula ma kela la i na kane, na wahine a me na koaloha o ka naauao e hele ae e maka@kai kino no lakou iho, a e kilohi i ka lokomaikai o ke kaikamahine o Konia.

------------------------------------------------------

He Mau Huakai Makaikai Nui ia

Hawaii.

-------------------------

Ke pii mahuahua aku nei i keia wa ka makahehi ia mai e makaikai ia o na mokupuni o Hawaii nei ma na wa hooilo.  Ke kono ia aku nei na malihini e hele mai e makaikai i ka uluwehiwehi o ke kulanakauhale o Honolulu a me ka nani o na nanaina e pili mai ana a me ke kaulana no hoi o ka lua ahi pele nui pio ole o Kilauea, ka pahu hopu o na malihini hoomaha a huli ea oluolu e kpa mai nei ma na kaiaulu o Hawaii nei.  Ina he oiaio na lono e lawe ia mai nei mai na mokuaina mai o ka Pakipika, alaila e hoea io ma@ ana he mau huakai makaikai ma keia makahiki ae i o kakou nei. Ua loaa mai nei na papa hoonohonoho o na huakai e holo kino mai ana malalo o Thomas Cook a me na Keiki, penei:

            O ka huakai mua, o haalele ana ia Kapalakike ma ka mokuahi Australia o Ianuari 19, 1895; kalua, ma ka Australia o Feberuari 10; a o ke kolu, ma ka mokuahi Arawa o Aperila 4.  E holo mai ana kela a me keia huakai o ka poe makaikai malalo o na alakai ana a kekahi agena o Cook & Sons.  I ko lakou wa e hiki mai ai i Honolulu nei, e hoomakaikai ia ana lakou ma ka hooholoholo ana maluna o na kaa ahi a me na kaa lio ma na wahi pana o Hawaii nei.  O ka uku ohua o ka holo ana a hoi aku i Kapalakiko, me ka makaikai ana ia Hawaii nei, he $210 o ka mea hookahi. Aia a waiho mua ae kekahi mea makemake e holo makaikai mai i ka hui nana e hoolala nei ia $25, ala@a komo oia iloko o ka huakai e hele mai ana, a o ke koena aku o ka uku, e hook@@ la i na wa a pau mamua o ka haalele ana ia Kapalakiko.

            O kahi noho o ka poe e holo mai @oa, aia ma ka Ho@ele Hawaii.  O ka huakai mua a me ka ekolu, ma ke ala aku lakou o Hilo, a o ka huakai elua, ma ke ala mai o Punaluu ma Kau.

--------------------------------------------

 

Ke Pii Nei Imua Na Hui

Hoeueu Mahiai

-----------------------

Ua waiho ia aku imua o ke Kuhina Kalaiaina i ka Puakahi iho nei, na palapal noi e hoohiu i ka Hui Aina Hawaii a me Haua Hou malalo o na kanawui o Hawaii nei. 

O ka manao o keia Hui, oia ka hoolako aku i ka poe e holo mai ana e nohe i Hawaii nei a me ka poe e ae me ka aina e mahiai ai i ke kope a me kekahi mau huaai e ae.

Ua hoomaka koke iho nei ka Hui i ka lawelawe hana ma o ke kuai ana i kekahi aina waiwai nui e pili kokoke aku ia i Olaa a me hIlo, kahi o kekahi poe lehalehu e mahi kope la.  Ua olelo ia o kekahi ia o na aina waiwai loa ma keia aina a wahi e ae paha.  O ka nui o ka aina i kuai ia e ka Hui, he 3400 mau eka mai a Mr. Shipman mai.  Ke manao nei ka Hui e wehe i mau alanui mawaena aku o ka aina.  E hapai koke ia ka hooulu ana i na hehu mea kanu ma ke ano palahalaha no ka hoolawa ana i na ehu kope, alani , lemi, a me na laau hoonani.

E hoolilo aku ana ka Hui ma ke kuai i ka poe hapa loaa i makemake e noho iho a mahiai i na aina mai ka iwakalua mau eka a oi aku, e haawi ana ma na kumu maikai loa e hookaa ai ma ka ukupanee haahaa.

Ua hoomaka keia Hui me $25,000 ke kumupaa, a e hoomahuahua ia ae ana i ka wa e nui mai ai na noi ana.

Ua kukulu ia ka Hui me ke koho ana i na luua penei:  C. M. Cooke, Peresidena; W. A. Kinney, Hope Peresidena; P. C. Jones, Puuku a o E. A Jones, Kakauolelo.  O ke Kakauolelo, oi pu ka agena lawelawe no ka hooponopono ana me ka poe makemake e kuai aina mai.

He keu keia a ka wa ulu nui o na Hui e hoala ia mai nei, e hoike ana ia i na hiohiona olino mamua aku e nee mai nei no ka hooulu nui ana i na pomaikai o Hawaii nei.  Imua aku no ka holomua o Hawaii.

------------------------------------

Hoonoho Pohaku Kihi o Pauahi Hale

ma Punahou Oahu.

-------------------------

I ka hora 3:30 auina la Poakolu iho nei, Dekemaba 12, ua malama ia na hana o ka hoonohonoho ana i ka pohaku kumu o ke kihi o ka hale hou loa e kukulu ia nei ma ke kahua o Punahou a e hea ia nei ka inoa o Pauahi Hale.  He anaina nui kai akoakoa ae, a mawaena o lakou o Peresidena Dole, Lunakanawai Kiekie Alapaki, W. R. Kakela, Kuhina Amerika Willis, J. B. Artherton, P. C. Jones, Col. W. F. Allen, Rev. A. Mackintosh, Prof. W. D. Alexander, Prof. W. T. Brigham, Rev. H. Brigham, Rev. S. A. Bishop, Rev. C. M. Hyde, ka Peresidena o ka Kulanui o Oahu F. A. Hosmer, na kumu a me na haumana o ke kula nui, ka puali puhi ohe a me ka lehulehu o ka poe makaikai.

Mahope o ke puhiia ana o kekahi leo mele wae e ka Puali Puhi Ohe, ua haawi mai la o Rev. C. M. Hyde i kekahi pule eehia a hiki i ka amama ana.  Pau ia alaila ua wehe mai la o Peresidena Hosmer i kekahi haiolelo kaukau pokole e pili ana i ka pomaikai no ka poe opio a me na kula, ka hoonaauao o pela aku.  Ua kahea ia ka Lunakanawai Kiekie a ua hai mai la oia i kekahi mau olelo ano laula no na opio e huli aku ai i ka ike ma na kulanui i hiki ai ia lakou ke komo aku e hakoko me ka lawa kupono i ke kaua o ke ola ana, a pela aku.  O W. R. Kakela kekahi i kahea ia, a ua kulu mai la eia ma ka moolelo o ke Kula o Punahou, e hoomaka ana mai ka 1841 mai, e hoonua ana i na hoomanao o ka wa i hala o ka poe hele kula, a pela aku.

Alaila, ua hoomake mai la o Peresidena Dole i ka hana e@hia o ka hoonoho ana i ka pohaku kumu o ke kihi, he wahi pahu uuku hui@aha i hoopiha ia ai oloko me keia mau mea hoomanao:  Na kii o C. R. Bishop, Peresidena S. B. Dole a me F. A. Hosmer, ka Alekanedero buke moolelo o Hwaii, papa inoa o ke Kulanui o Oahu no 1894, papa inoa o ka I@biie o ka Kulanui o Oahu, papa inoa o ke Kulanui o Oahu ne 1881, oia ke 40 makahiki o ke Kulanui, na kakaulima ponoi o na kumukula a me na haumana o ke Kuianui o Oahu a me ke Kula Hoomaamaa o Punahou, na kakaulima ponoi o na mea kaha kii o ka hale a me ka poe nana i kapili, kumukanawai e ka Repubalika o Hawaii, hoike a ka Papa Hoonaauao no 1894,  hoike a ka Lunakawai Kiekie no 1894, hoike a ke Kuhina Kalaiaina no 1894, hoike makahiki o ka Ahahui Euanelio nui o ka Pae Aina, papa kuhikuhi date Hawaii, na kanawai no ke koho balota ana, na nupepa Friend no Nov. 1894, Handicraft @e Nov. 1894 na kope o na nupepa Advertiser, Hawaiian Star, bulletin a me ke Kuokoa.

Mahope kokoe o ka pau ana o na hana hoonoho pohake, ua mele mai na haumana o na Kula o Punahou a me Oahu i ke mele na@u "God Bless Our Native Land," alaila o ka puie hookuu na Rev. R.G. Hutchins, mahope o laila mele ia e na Kula ka Mele "Hawaii Ponoi."

-------------------------------

Lilo ka Mahiko o Waihee i ke Kuai.

-------------------------------

Ua lono ia ma Honolulu nei, ua lilo aku ma ke kuai ka mahiko o Waihee ma Maui, no ka huina dala he $325,000 ke huipuia me ke $70,000 aie.  O ka hui i lilo ai, ola no ka Hui Mahiko o Wailuku e pili pu la no me ka aina mahiko o Waihee.  Ua hoao la i kekahi manawa i hala, e hoohui i keia mau mahiko a i elua i hookahi, aka mamuli o ke kue o kekahi mea kuleana iloko o ka mahiko, @olaila ua haule pu wale ia hoolala manao ana.  Aka me he mea la mamuli o keia kuai maoli ana, ua ae kela mea kuleana i ae mua ole ai.

Ua on a ia ka mahiko o Waihee e ka waiwai o Makee mamua aku nei, aka ma keia kuai ia ana, e kaa ana keia mau mahiko a elua malalo ka hooponopono ana a ka Nui Kalepa nui o c. Brewer & co.  He 700 paha mau eka aina kupono i ka kanu ko o ka mahiko o Waihee, e hoohua mai ana i na manawa a pau i ka puka kupono e uku mau ia ai na lilo a me kahi puka.  He pono wai ko keia Waihee, nona ka elua hapakolu i lilo ai ma ka hoelimalima i ka Hui o ke Kulaokamaomao no ka $10,000 o ka makahiki.  Ma keia hui ana, me he mea la, e hoihoi ia ana ka wili ana malalo o ka wili hookahi o Wailuku.

-----------------------------------

NUHOU KUWAHO

Ma ke ku ana mai o ka mokuahi "Oceanic" i ka moku ana pawa o ka Poakolu iho nei mai Kapalakiko mai, ua loaa mai ia makou na mea hou ano nui malalo iho nei:

IAPANA KA HAKU MA KA AINA A MA KE KAI.

Iokohama, Dec. 3. - Aole he mau kaua hou i hoouka ia mawaena o Iapana a me Kina mai ka wai mai i lilo pio ai o Awukumoku Ata.  Ke noho haku nei o Iapana ma ka aina a ma ke kai, me na Pake e holo pukaka ana i o a ianei i ka ua mea o ka makau i na Iapana.

Ke hoolaha mai nei na pupepa Iapana hapa pili aupuni, ua hooholo o Iapana e hookikina ikaika a haneenee kikala o Kina i na kumu e pau ai ke kaua a nohe maluhia, aka e hoomahuahua h@u ia aku no na koi ke hooloihi hou ia aku ke kaua.  Ina e hoop@@ ia ke kaua i kei wa, alaila e ae ana no o Iapana i $200,000,000 ka puu dala huikala kawa a me ka lilo pu e na aina e paa ia nei e na koa o Iapana.  Ina aole e lele kaua ia aku ana o Toku a me Shan Hai Kwan i keia hooilo no ka hoi mai o ka wa ino, alaila e hoohele ia aku ana ke kaua ma na wahi e ae o Kima.  Aole kapae kaua e ae, aia wale no o Kina a noi mua mai no ka hoopau i ke kaua me ka haawi pio mua e mai ia Pekina, a i ole ia hoohiki mai e like ka nui me ka Iapana e noi aku ai.  E hookaawale ia he mana kaokoa ko Iapana.

NA KOA MOKUKAUA AMERIKA NO PEKINA.

Nu Ioka, Dec. 3. - Mai ka lono eleie mai Wasi@etona mai i ka nuipepa "Taribiune," i lohe ia mai ai, ua loaa ae i keia la i ka Oihana Mokukauna o Amerika he hoike mai ia Adimarala Carpenter mai e hoike ana i ka nee ana o ka mokukaua Amerika lawe have "Baltimore."  Ma ka Poeono, ua kuhikuhi ia aku ka Adimarale e holo awiwi aku i kahi kokoke i Tientsin a e hoouna aku i mau koa manuwa kiai mai ka manuwa Monocacy aku no ke kiai ana i ke Keena Kuhina Amerika ma Pekins.  ia wa, ma Nagaski Iapana ka Baltimore.  Ua hoike mai nei o Admarals Carpenter i keia kakahiaka, ua loaa aku kana mau kauoha a e holo aku ana i keia la no Chee Foo.  Ma ia awa, e hoolawa ana oia i ka moku me ka lauah@. 

Mai Taku aku, e hoeuna ana o Adimarals Carpenter i na koa manuwa no ka malama ana ia Pekina a hiki i Tientsin.  Ma ka muliwai @ku na koa manuwa e nolo ia ai maluna o na waap lillii, ke keakea ole ia e na moku hau iana.  Aohe i manao ia e palekaua ana na koa ke hele wawae a hiki i Tientsin, no ka mea ua okemo ia keia wahi e na puali haahaa loa o na poe kol@he.  I ka wa e hiki ai i Monocacy, alaila e lilo no koa moku malalo o Ahimoku Impey o la manuwa.  Ua haawi ia aku ua kauoha ia Aliiawiwi i na koa manuwa i Pekina.  Ke leaa ou wa maikai, ua hiki loa i na koa manuwa ke hele i Pekina iloko i elima mau la.  Ua emi iho ka hopohopo o na luna aupuni o ke Keena o ko na aina e a me ko ke Keena aumokujaua ne ko Juhina Denby a me ka poe e holo ana malalo e ka malu o ke Keena Kuhina.  He elua mau kumu i paulele ia ai no keia nilinal hou.  O ke kumu ano nui, oia ka nee mua ana o na kukakuka hooki kaua o joipau ia ai ua kaua i keia mau la koke aku, a pela e keakea ia ai ko na Iapana maki ana iloko o Pekina.  Me he mea la i ko ke Keena o ko n@ aina e manao in a e kukula ia ana ka pau o ke kaua a e maluhia, maloko o mawaho o Pekina, aole e ala mai ana na hoohaunaele.  Aole i ae ia na luna aupuni e nema i na haua a ke lakou mau poo ae, aka o na nema maikai ua lohe ia i keia la ma ke Keena aumokukaua e olelo ana, mai oi loa ka pono in a i hiki i Pekina manua loa aku nei na koa manuwa. 

Ladana, Dec. 8. - Ma kekahi elele waea mai Berelina mai, ke uwalo mai nei ka nupepa, "Koelnischezeitung" ia Enelani, e ka hopena wale no o na kuikahi a Enelani me Rusa e hana ai, oia ko Rusia hookekena  mai ia Euelani e hooko aku maluna o Iapana i kekahi mau kumu ana e makemake ai ke pau ke kauna.  Oiai ua ike ia mamua iho nei ko Enelani manao ana e hoonele maoli i kekahi mau hua o ka Iapana mau hua o kana mau kana lauakila, eia hoi loaa aua ia Enelani ka Rusia papa hoonohonoho he mea pilikia a hoowahawaha, aka ke hoao oia e hana hoopilikia ia Iapana, e hoohenehene ia aua oia e ke ao uaau@o holookou a pau ma waho ae o kooa aupuni ponoi iho.

Sana Peteroboro, Dec. 3. - Ke olelo mai nei ka mupepa Rukini "Navee Vreym" o keia la penei: " E hauoli no o Rusia ke kukakuka me Enelani a maopopo pono in a oia e hoopaa mai ana e kaana like i na pomaikai; a e hoo@u o Enelani i kona ku ana i eueui e kue mai ai ia Rusia ma na mea pili ia Asia, a o lilo oia i hoaloha no Rusia."

Ua mahalo nui ia na hoike manao o ua nupepa Beritania i ka moolelo o ka hoolewa ia ana o ka Emepera make Alekanedera III.  ua kokua nui ia mau mea i ka kukulu ana i na luna aloha maikai ae mawaena o na aina elua.

 

HALAWAI O NA AHAOLELO LAHUI

O AMERIKA HUIPUIA.

Ma ka Poalua mua o Dekemaba nei i akoakoa ai na Ahaolele nui Lunamakaaiuana a me Senate o Amerika Huipuia ma ke kulanakauhale o Wasinetena, a ma ia wa no ua hoouna kaawale mui ka Peresidena i ke kope e kana elele palapala i na Hale pakahi elus.  o ka manawa i pau i ka heluhelu ana i ka elele palapala iloko o ka Hale Ahaolelo, he 1 hora 45 minute, a iloko hoi o ka Aha Senate, he 2 hora 10 minute.  He haiolelo loihi loloiahili i aneane he hapakolu i lilo i ko na aina e.  O kahi mea pili wale no ia Hawaii nei iloko o ia elele palapala i hele a hihipea na huaolelo, oia keia: Mahope iho o ka hoouna ia ana aku o na kukai palapala makolukolu ana i pili ia Hawaii, a me ka hana i lawelawe ia e ke Senate a me ka Hale ma kekahi mau ninau i waiho ia aku no ka noonoo a me ke kuku akea ana o na Ahaolelo, ua kukulu a kukala ia he aupuni paa ma kahi e ke aupuni kuikawa nana i kipaku i ka moiwahine, me na hoike o kona hoohana kui@.  A o na ike aupuni piha ana i m@@ ia mau mea, ua paholaia 'ku i ke aupuni hou."  Aole wahi mea hou aku no ka hopehopo o hawkae oia a paumaele.  Nui ka nema o na nupepa i keia elele palapala a ka Peresidena e kamawae loa ana aole i like me kana mau elele palapala mua.

MARE O KA EMEPERA HOU O RUSIA.

Ua awaiaulu la ma ka mare, maloko o Halealii Hooiio ma Sana Peteroboro, i ka hora 1:30 auina la o Novemaba 26, o Emepera Nicolass II. o Rusia, me Kama Aliiwahine Alix e Hesse-Darmstadt, ma o ka nakolokolo o na pukuaiahi, imua o ka ohana Imperiala o Risa a me na malihini alii wae i poloai ia, oia ke Keikialil o Wale a me ka U@ o Denemaka, ke Kama Aliiwahine Irene o Perusia, ke Duke Wahine nui o Sergius a me na poe e ae I kono ia i ka mare alii.  I ka kakahiaka nui wale o ka la mamua o ka hora 7, ua hakinua ke alanui i na kanaka makaikai mai Halealii Anitchkuff aku a i Halealii Hooilo, a ua hookulalani ia na koa in a hai o na alanui.  i ke hele ana mai o ka huakai m@re o ka Emepera a me kena pokii ke Duke Nui Mikarie mamua maiuna o ke kea alii i weho haumama ia e kauo ia a@a e na li@ alii la i ka aaliu koa makalike e ka puali loa kuai @u@@@ a ua hele au hoi u @ mau alii la a pu@@@@, kohu opuna @@@@ kakahiaka, @ e @@@@@ohaoha mau a@@ hui ua m@@ @@@@na ma keia a me keia @@@ o he alanui Mamua a mah@@ o @@@@ na pee loa kaua @@@. O le@@@@@@ ke Kama Aliiwahine @@ @ @@ ka Eurepere@@ walike Alek@nedere al@@@ he lanaui K@ @@@@ aku o na malihini a@ @ kiekie.  Pela kekai lalani ana a @@@ @ @@ halealii kahi e malawai  ui ka @a@@.  I ka pau ana o ka @are, ua hoi mai la ka pua mare alii maluu@ o ke kau liu hu@ kahi me ka @u@o nui ia inai a kepe ne la laua ma ka halepale o Ka@@@ no ke kau ana mai o na hoomaikai mao ke Akua mana loa.  I ka puka @@ nuni i waiho, ua honi aku la ka Emepera i ke kil lauu o ko Kakou Led@ o Kazau, ua hookelakela loa mai la ka h@ro ana a na makaainana.

Ia ahíahi iho, na hoopuka aka ka Emepera he kuahau, me na @elo no ka hanohano o ka mare ana, ua hookuu aku la ke poo o ke kulumau i na aie lehulehu, oia hoi ka uku hou ole ia mai o na puu dala i makana ia i ka poi ilihune i ka wa w@ Hookuu pu ia me ka poe i nohe aie i ua auhau a me na hoopai aupuni a e hoomama a hoopokole mai i na hoopai o ka poi hoopaahau ia.  Haalele ia na hoopii ao ka poe kipi i noho me ka loaa ole iloko o na makahiki he umikumamalima i hala.  O ka hooko ana i na ki@@ o na paahao e hoonolo ia aku ana ma hope o ka waiho ana mai o ka hoike a ke Kuhina Kalaiaina.  Ua huikala ia ka poe a pau i kome iloko e ke kaua kipi o Polani i ka 1863, a e ae ia aku lakou e noho ma na wahi a pau ma Rusia.  E hoihoi hou ia ko lakou mau pono kivila, ak@ o na waiwai i hao ia, aole.  N@ k@ hanohano no hoi o keia mare ana, ua haawi ia he paina awakea no 10,000 poe ilihune o Sana Peteroboro malalo o na lilo o ka Emepera Nicolasa.  Ua pani ia na halekula no ekolu mau la, i haawi pu ia ai i na kamalii kula he kulaia e hiki ai ia lakou ke hooma@@o i ka mare.

------------------------------------

KA BILA KIKOO DALA NUI A SPRECKLES.

-----------------------------

Ma ka la 30 o Novembaba, ua huihoi hou ae o Claus Spreckles i kana puu dala nui he $1,500,000 mai ka Banako ae o Nevada o iloko o ka Banako o Kaleponi.  O keia banako hope, oia no ko Mr. Spreckles @anako lawelawe hana mau no ka manawa loihi, aka i kela makahiki aku nei i hala no kekahi kumu oia wale no kai ike, ua unuhi oia o hoihoi maloko o ka Banako o Nevada.  Aka ma keia la @ae, ke hoihoi hou nei ka paakai i Waimea.  Ua olelo ia mamuli o ko Mr. C. R. Bishop lilo ana i Hope Peresidena no ka Banako o Kaleponi ke kumu o keia hoihoi ana o Claus Spreckles i kona mau dala iloko o ia banako mamuli o ka hilinai iala, a me ka pili loa o ko laua lawelawe oihana ana ma Hawaii nei.  Hookahi wale no @ila kikoo dala i kakau inoa ia ai kela huma dala nui o kikoo ia ai, ela nae hoi, ua hookaa ia mai no a pau ia la hookahi no i kikoo ia aku ai.  Ua like ke kaumaha o kela puu dala me 6000 mau paona, a u@ lilo na hora mai ka 4:30 a hiki i ka 7:30 ahiahi i ka helu ana.  Ua nui maoli no ke dala waiho palaualelo wale iloko o kela banako, ke p@u la na dala i ka hookaa ia i ka ia hookahi me ke hoapaapa ole.

__________________________________

DEKEMABA 19

 

La Hanau o Pauahi,

 

E Hoomanaoia ana ma ke Kula K@@e meha ma o ka wehe ia ana @k@

 

Kula Kaikamahine Kamehameha.

 

O KA PAKUI I KO

 

Bihopa Hale Hoikeike.

 

 

e wehe akea ia ana i ka lehulehu ma ia la no ka manaw m@@@

 

O na hana kupono no ia au mea a elua e malamaia ana maloko o @@ HOBA HOLO ma ka hora 2 p.m. Dek. 19.

 

He ma haiolelo na MRS. HAALELEA a me kekahi poe e iho

 

Na MEA PAANI a na KAMALII e ma lama ia ana ma ka hora 3:30 p.m.

 

O ka wa makaikai i ke KULA KA MEHAMEHA  mai ka hora 3 a 4 p. m. 25@4-1