Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIII, Number 51, 22 December 1894 — NU HOU HAWAII [ARTICLE]

NU HOU HAWAII

Ua hiu ia ae ka Likelik* iiuna o ke Alahuki Moku i ka Poalua oei u< kn hnoiuaemae iuia no keia kau hooliikihiki kopaa nui o na mokupuai ma ka hikma aku o Oahu nei. 1 ke knkHiiiaka o ka la 18 o L>ekemal»4 nei, ua lawe ae o Marc«« H. Colburn i ka hoohlki e kakoo i ke Aupuni Repubalika o H-waii. Auhea k» hoi o Juhn K. Coiburu ? L'a lohe m»i lunkou ma na ieta, e hoala ia ana i puall kiai o na kamaaina o Hilo ma keia mau la. Ahe mva maopopo • ku ana he puaii o la ano uiainila me ka hauie oie. ile uiuikumauiakolu uiau mile o ke Mltth*o mai lionouliuli akue holo ai i Wuianue, i pau i ka hoopihapiha a holliwai ia, a i haknlia i ka hooaioe iho o ua haouUila o ka holo uo ia 0 ke kan aiii e uome aku wi ia kula. Ua hoihoi ia uui nei o Buuiiuerb a mo Kailipaka, kekahi mau paahao 1 h'»ouua ia ai e htx>haua ma na ala* uiii o Hilo, no ke ku hoike no ka hiiii.i leue ia Mitchell e paa nel ko wawahi httle. Ke hooluha aku wei uiikou i ka p.ipa kuhikuiii huua o ka HeheUoma Haipule o laimaii aeuei mu na eka-le-ou K>iristiano a puui Ke ao holooleoa. Aia uiu ka aoao ehu o ka [iepit o keia lu, o luia ai keia p<ipa kuhikuhi liuiih. l'a uolio iho uei o Kapena McOrwgor o ka mokuaiii Luhu* i keia hel)Wtioma uu ka Upaau iaia iho, a o Kt>oni Iliio k«)ita Malam imoku eleu a maamaalea nn, oia aku la ko aiiimoku nui nana i hookeUaku lu i ku l.«hua uo Mwlokm i ka Poakahl nei. llia ke liuliu iu<ii uei ka pookinipi>po pekupeku wawae uo ka hoeueu ae ia iakou e uinlaiMa ia (Mia paani o ii ano 1 keia iu.hu la koke iho. Ua koho la he elun mau kapena e hoolala no ka paani kinipopo pekupeku wawae e malauia hi aku hiu\ iuu ka Poaono, ranuari 5.

Nui ua lop* n me na palau.iUlo uinloko o ku hale hookulokolo o ka aha apana o Honoluiu nei i ka Poalua ih« nei. O na kanaka Ilawaii whlh no i« I:t e ht»oiuuimuia hana oU la. Knnl ka aina uwakea, hoi walo tiku la no e poalo ui ma na huiua nliiiiui a hoea hou inai ana.

Ke koue ia nei ka mokukuna Mahlmuhi i lli ai a piho ma ke awa v Wwihlua ma Oahu nei, v hapal a luKiUua. llnila aku uoi o Kapena I>avls uie ka mokuahi Waimanalo k«hi i hapai «i a ua neeu ae he mau kh|iuhi «e p*ha «'h* ka lana iluna uini ka j»apaku*< i ill*i. l'u lawe ia nmi uialuna o ka mokupeu S. C. Allen mai Kapalakiko uiai, he elua mau lio kane hulupala nani no ka Oihan* Kiuai Ahi o ilonolulu nel. Ika hoolel* ia ana IUMI iuka nei, ua pne palekana mai hookahi, a o kekahi mal loaa na ulia • pilikia ai. K« hoike aku nei o Mr. a m« Mr?. Kauiukou i ko laaa oluolu ma ke kukila au« uku e mare U ana ka laua kaikam*hine Miaa Priscilla Knhiklnaakala Kuulukoii me Noble Noah Kauhane malokoo ka halepule Saua Analu aaa ka Poakahi Deke m»»ba 24, hora 10 a. m. Ke kono ia nei na hoaloha o na makua a ma na mea mare e hele ae i ka wa e nalama ia ai kt annina mire. K.ia ma ka waihona o ka Ilui Alohn Aliu o na wahlue ke waiho wale uei he $47a anle hooliana U, aka ua ono k.« |H,e ho«UaU k lpi i aUli iho U na uiho a e |»aa mal nei i ke puhi n uh nui hoomano aKu • haawi mai ia puu dala f mea kuai pu ane na laku !:vua. Aka hooie na wahine i ka haawi mai, no ka Mea ua hoohiki ia iluna o ka poha. ku, he puu dala hoahaaina hauoli Uika wa e hul ai ke alii. Eia nae ke pau«e aku nel I ka loa a me ke akaka ole ka wa o hoi ai, nolaila k« Uanao m»u akq uol ua kune e kuehu ao ia puu UuU a pau.

haaleie lbo oa mokupe» Pianier a me Ceylon ia Honolulu dcl tna ka Poalma n#i, s aa kuklni aku no Kapalakiko me oa knp&a o keia kaa will e nee oel. Ua hoohikihiki aku ka moku mua u 15 t C4 4 nau eke kopaa n me 100 mau eke kope, no lakou k« kunoukuai \ k.oho ia he $62,355.25; a ma ka moku hope hoi, be 13,687 oaau eke kopaa, no l*kou ke kumukuai i koho la he $42,920.29. Ke abai ia ka papuhi i keia mau moku rae ke ake e hikl mua i ka makeke.

Ua iawe ia aku e ka make i ka la 15 o keia malama, o M». Malietā Kahoiwai Jonea, ke kaikamahine a Mrs. Kaaimoku o Kona Hema Hawall, mai ko laua home aku me kana kane ma Makiki aenei Honoiuiu, i ke 36 o aa makahiki o kona ola ana ma keia honua. A ua waiho iho i kona kokoolua aloha he kane a me na kamaiel eha, na hua o ko iaua mau !a opio e paiauma aku na keia ao mauleuie. Ma ke Sabati mai, ua manele ia aku oia i kona hale lua e ka ohana, tia makamaka ame na hoaloha. Aioha.

Mawaena o na oleloike i puka ae mai ka waha o ka h<;ike J. llenry Van Giesen i ka wa e uinaoiuau ia ana kana ike oo ka ohumu kipi a ka poe e noho inai iei i ke puhi, oia ka Crick oielo hooia mai te kapena o ka lookuknua Hfritania Champion e kokua I ka poe kip/. O keia Crick, he haole lJeritania oia uia ka hanau a me ka lahui, a malia no ke ku houkahi o ia manuwa ia wa i keha ai keia haole l>eritanla Ina kokua a kona moku auf»uni. A ina aole ia, alaiia iaana waie nu i haku iho i mea e puni mai ai kekahi po« a hoomau uo i ka ohumu ana • hookahuli i ke aupunl, aole hoi e haalele loa mai i ka uaanao hoihoi alii.

Ua hooholo ia iho e ke komite nana i noonoo no ka mea pono e haawi ai i na mai lept-ra ma Ki-lau-papa a me Kalawao ma ke ano makana Karisimakit, mniloko mai o ka puu daia I loaa ma ka hana aiia mele a ihiikeike kii ana na Kaumakapili maialo o ka Mr. Wray Taylor hooikaika ana, e liaawi ahanina ia lakou. Noiaila, ma ka mokuahi Lehua o ka Poakaiii iho nei, ua hoouua ia aku na nlani, maia, na apala, nahua ai a me na berena a me na <iala pu o kuai aku ai i na puaa, ka ai a me na lako e ae kupono no ka ahaaina. Mawaho ue o na mea al, ua lioouna ia aku he mau pahu koloke mea puani; a he mau mea makana eae no hoi kekahi na ka Hui Kalepa o Daviea A Co.

Eia ke hele mai nei na pepa untkilo dala e hookupu aku i mau dala e uku ai i na loio o na poe ohumu kipi Ailuene Buki a me J. Nawahi e p*a nei i ke puhi o ka poe haihai kanawai. Kai no paha ua hana a wikuni hoao 1 ka ohumu hookahuli

ike aupuni. Eia kti e kaukui aka ke aho i ka pa uaai o kii iuakani. Naauao io n« ua mnu alakai nei o ka lnhui e keha nei la laua iho © ka Manao ann na hai aku e hookupu daU uo ka lioopakele ae uial ka laua mau hana hakihaki kanawai mai. He nui na pepa noi Uala o keia ano

i ko klpi a Wllikoki o 1880, aka ua pau uo i ka inama in na dala e kekuhi poe nuna i bel« e ouakilo aole i ike ia mai iiuua » ka pee nana i pale NolaiU e like aku ana no keia noi ilala me ko ia wa ka nele.