Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIV, Number 2, 12 January 1895 — Page 4
| This text was transcribed by: | Reya Liilii |
| This work is dedicated to: | Awaiaulu |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
KA
NUPEPA KUOKOA
XI
Ko Hawaii Paeaina i Huiia
No ka Makahiki,…$2 00
No Eono Mahina,…1 00
Kuike ka Rula.
HOOPUKAIA @ @
HAWAIIAN GAZETTE CO.
GEO. H. PARIS, Luna Nui.
J. U. KAWAINUI, Luna Hooponopono.
No Honolulu, Oahu, Lakou a pau.
POAONO,…IANUARI 12, 1895.
KULA SABATI.
HAAWANA IV.- IAN. 27.
O ka Hoike Manaoloanonui. Mat. 16:13-23.
I KA hele aku o Iesu i ka aina o Kaisareia Pilipi, ninau mai la ia i kana poe haumana i mai la, Owai la wau. ke Keiki a ke kanaka, i ka ua kanaka olelo?
14 I aku la lakou, O Ioane Bapetito i ka kekahi o Elia i ka kekahi, o Ieremia i ka kekahi, a i ole ia, o kekahi no o ka poe kaula.
15 Ninau mai la oia ia lakou, Owai hoi wa@ i ka oukou nei olelo?
16 Olelo aku la o Simona Petero, i aku la, O oe no ka Mesia, ke Keiki a ke Akua ola.
17 Olelo mai la o Iesu, i mai la ia ia, Pomaikai oe, e Simona ke keiki a Iona; no ka mea, aole na ke kanaka ia i hoike mai ia oe; ak@ na ko'u Makua no iloko o ka lani.
18 Ke olelo aku nei hoi au ia oe, O oe no o Petero, a maluna o keia pohaku e kukulu ana au i ko'u ekalesia, aole hoi e lanakila mai na ipuka o ka po maluna ona.
19 E haawi aku hoi au ia oe i na ki o ke aupuni o ka lani; a o ka mea e hoopaa ia e oe ma ka honua nei, e hoopaaia hoi oia ma ka lani, a o ka mea e kuu ia e oe ma ka honua nei, e kuu ia hoi oia ma ka lani.
20 Alaila, papa mai la ia i kana poe haumana, aole lakou e hai aku i kekahi, oia ka Mesia.
21 Mai ia wa mai i hoomaka ai o Iesu e hoike mai i kana poe haumana, he pono nona ke hele aku i Ierusalema, a e hoomainoino nui ia e ka poe lunakahiko a me ka poe kahuna nui, a me ka poe kakauolelo, e pepehiia hoi ia a make, a po akolu ae e ala hou mai ai.
22 Lalau aku la o Petero iaia, hoomaka e no aku la iaia, i aku la, E aloha mai oe, e ka Haku; aole loa oe e hana ia pela.
23 Haliu ae la kela, i mai la ia Petero, E hele oe pela mahope o'u, e Satana: He mea hihia oe no'u; no ka mea, aole oe e manao nei e like me ka ke Akua, o ka ke kanaka kau e manao nei.
Pauku Gula. Mataio 16:16. O oe no ka Mesia, ke keiki a ke Akua ola.
Manao Nui. E ponon ia kakou ke paulele ia Iesu ko kakou Haku e Ola ai.
Olelo Hoakaka. Ua nui ka poe Parisaio mai Ierusalema mai e kue ana ia Iesu ma Galilaia. Nolaila ua haalele oia i ua mokuaina la, a hele aku i ka akau. Ma Kaisareia Pilipi ua hana ia na hana i olelo ia ma keia haawina Baibala.
13. Kaisareia Pilipi,- Oia no ke kulanakauhale i kukulu ia ma na punawai, ke poo o ka muliwai Ioredane. Oia hoi Baala Gada ma ke Kauoha Kahiko, a Bamasa i keia wa. Ua kukulu hou o Herode Pilipi, a nolaila ua kapa ia mamuli o ka inoa o ka Emepera Roma a me kona inoa ponoi. He mau mile he 20 ma ka akau mai ke kai o Galilaia aku. 14. Ioane Bapetito,- I hoala hou ia. 16. Simona,- Oia no ka hauamna eleu loa. Mesia,- I poni ia, a me ka olelo Hebera; o Kristo, ma ka olelo Helene. 17. Kanaka,- Ma ka olelo Helene, ka io a me ke koko. 18. Pohaku,- Ka olelo hoike oiaio. Petero,- He inoa, nona ke ano "Pohaku." Ekalesia,- Oia hoi ka aha kuka o na makaainana nona ka mana e hookele ai i na hana aupuni. Ua hoopili mua i keia huaolelo ma keia paukuia, i ka aha kuka o ko Iesu poe manaoio i akoakoa ai no ka hooholo ana i ke aupuni o ka Haku. Po,- Ke ao ino e hiki mai ana no na mea ino a pau loa e hookaawale ia ai. 19. Ki,- Na hoailona o ka mana hoomalu a hooholo. Hoopaa ia,- Aole i kue kekahi i kekahi, na manao o ka poe lani a me na manao o ka poe honua. 20. Papa,- No ka mea aole i hoomakaukau ia ka hapanui o na kanaka e hookipa i ke Akua Hoola. 21. Make,- Oia no ko Iesu ala i pii ai i kona noho alii. 22. Lalau,- Kau o Petero i kona lima maluna o Iesu, me ka manao e aua ai ia ia. 23. Satana,- Aole no Petero mai ka manao i ka makamua, aka nae no Satana mai, ka uhane ino e hoowalewale mau ana i na kanaka.
I Ka Iesu ninau, 13-15. Ua hele aku o Iesu i hea? Heaha kana ninau imua o kona poe haumana? Heaha ke kumu no keia ninau ana? Heaha na manao lalau e pili ana ia Iesu? Heaha kona ninau hou? Heaha ko Iesu inoa kapakapa nona iho, Dan. 7:13, 14? Owai o Ioane Bapitite? Elia? Ieremia? Na kaula? No keaha la keia mau manao okoa? Heaha kou manao e pili ana i ke ano maoli o Iesu a me kona oihana ponoi?
II. Ka Petero olelo hoike, 16-19. Heaha ko Petero manao e pili ana ia Iesu? Mamuli o keia olelo hoike, ua ike piha pono anei oia i ka oiaio? Heaha ka olelo, 1 Ioane 4:15, e pili ana i ka hoike manaoio o ia ano? Heaha ke kumu o keia manaoio? Ua makemake ia anei ka manaoio wale ana? Heaha ka Paulo olelo e pili ana i ka manaoio e ola ai, Epeso 2:8,10? Heaha ka Iesu olelo hoomaikai aku ia Petero? Heaha na kumu o ko Petero pomaikai? Heaha ko Iesu manao e pili ana i ka pohaku? Heaha keia pohaku? Heaha ka manao mua ma ka pili ana ia Iesu? E hiki anei ia kakou ke paulele pono i wahi manao koho e pili ana i ko ke Akua ano, a me kona manao paa? Ua lilo anei o Petero i poo no ka Ekalesia? Ua pili anei keia olelo a Iesu i ko Petero mau hope? Owai ke kumu o ka Ekalesia o Iesu, 1 Kor. 3:11? Heaha ke ano maoli o ka Ekalesia? Heaha na ipuka o ka po? No keaha la ko lakou lanakila ole ana? E mau loa ana anei kekahi Ekalesia ma Hawaii paha, ma Korineto paha, ma Epeso paha? Heaha ke aupuni o ka lani? No wai anei na ki no keia aupuni? Heaha keia mau ki? No keaha la na mea i hoopaa ia ma ka honua, oia no na mea i hoopaa ia ma ka lani? Ua paa anei na ki o ka puka komo o ka pomaikai lani ma ko Petero mau lima, e wehe ia ana na puka mamuli o kona manao koho? Ua pili anei ka pomaikai lani o kekahi mea ia oe?
III. Ka Iesu olelo papa, 20-23. No keaha la i papa loa o Iesu i na haumana e hoike aku i kona oihana Mesia? Ua hoomakaukau pono ia anei lakou e hai Euanelio? Heaha ko Iesu olelo hoike aku e pili ana ia ia iho, i kona ano maoli a me kona oihana ponoi? No keaha la, ua lilo ka laau kea i ko Iesu noho alii? No keaha la ua pono ia ia ke hele aku i Ierusalema e hoomainoino ia ai? Aole i hiki anei ia Iesu ke pale aku i kona poe enemi, ke ole kona make ana? Heaha ka Petero olelo ao aku ia Iesu? Ua kupono anei kona lalau ana i ka Haku? Heaha ka Iesu olelo hooweliweli ia Petero? Pehea ke ano like o Petero me Satana? Heaha ke ano o ko Petero lilo ana i mea hihia ia Iesu?
Manao Pili. 1. Ua manaoio aku anei oe ia Iesu kou Akua hoola panai? 2. Ua hoike aku anei oe i kou manaoio ma ke akea? 3. Heaha na kumu no kou manaoio ana aku ia Iesu, oia no ke Akua Hoola? 4. Mahea ka Ekalesia oiaio? 5. Pehea e maopopo ai na Ekalesia Euanelio o Hawaii nei oia no na Ekalesia maoli?
Hoike Hapaha o na Kula Sabati Huiia o Kalawao a me Kalaupapa.
Ma ka la 30 o Dekemaba o ka makahiki i hala, ua malamaia ka hoike hapaha o na Kula Sabati ma ka luakini Kanaana Hou.
Hoomakaia na hana me ka Himeni 110 Hoku Ao Nani, i alakai ia e ka hana me ka pule a Rev. M. C. Kealoha a me ka Himeni 17 H. A. N. Papa Pokii o Kalaupapa, he akamai a me ka naauao, o na haawina i ao ia lakou e ke kumu T. K. Nakanaela. Na makuahine iho o Kalaupapa i kapaia Maunaolu, he kohu p@e opiopio i ka lohe aku i na l@o. Papa huiia o Kalawao, he ano maikai na hana o ia papa. Na makuakane o Kalaupapa, no lakou ka inoa, "Ulekia."
Himeni hui 19 o H. A. N., i hoohene ia e ka @ana. Lulu dala, he $16.40.
Ma keia wahi, e ike aku ai kakou i na l@o lea, a o ka ono e ke lehulehu a pau i ake e ike, oia iho nela: Opio wahine o Kalaupapa, nona keia inoa "Ka Leo o ka Manu," he maikai ka himeni; au no e ka mea makaikai e lea ai, a o na haawina, ano pupu i ka'u ike. Opio kane o Kalawao, maikai; koe wale no ka rula ole. Ma keia wahi e ike ai kaua i ke Ahi Helene nei, pio ole i na wai o Waikolu a me Waileia, papa ma na himeni, a me na haawina, ua uleu ka pane ana a na wahine, me he poe haumana ia na Kauka Hai, ke lohe aku oe i ka leo, uhene keia i ka pua o ke Koolau, a kaua no e moni ai ka hane.
Mahope iho o keia he himeni hui aoao 18 H. A. N.
Na opio kane o Kalaupapa, oia hoi, "Anela," mai ia lakou mai kekahi mele akaaka, maikai no na himeni, a o na haawina, ano pupu, a ua helu ia lakou ma na leo himeni. Papa Naika o ka Aah@ Ulaula. Ua like ia me ka uwila, a ko lakou mau leo, he like me ka luakini e kakou nei, oia o Kaukeano, i ka pono o na lee, a he uleu @a ka haiolelo. Hospital, nui ka nani o ke@a papa, J. K. Waimanu ke alakai. O keia ka panina hope o na p@p@, a he manao paipai mahope iho.
Nolaila, ma ko'u hoonohonoho ana i na papa oi, Ahi Helene a me Naita, helu 1; Anela a me Opio Wahine 2; Pokii me Hospital 3; Makuahine me Kalawao 4. O keia ka lunaikehala i l@@a i kou mea kakau nei. Ua hookuu la na p@e a pa@ no ka ka hale papaa, e hoopiha ai i ka lua o ka inaina, ua ai a ua lawa, a he ahahui opiopio na hana hope loa o ia ia.
HAPPY NEW YEAR.
Ua malamaia he anaina haipule ia la ma ka luakini i hoewehiwehi ia i na mea o ke kuahiwi, a i ka nana aku, o Laka kai luna. Ua hoomakaukauia elua papaaina, hookahi ma ka Y. M. C. A. a hookahi ma ka hale papa. O ka paina o ka inoa mua, ua ona ko laila poe, a @ohaha ke pola, a o ka inoa hope, he lai malie wale no. Nui ka maluhia o nei mau la.
Ke moi ae nei au i ke Akua e kokua ia makou a loaa hou @e mau makahiki, me ka mahalo i na Kula Sabati.
Owau no me ka oisio,
J. K. H. AKOWAI.
Kalaupapa, Jan. 3, 1895.
Hoike hui o na Kula Sabati o Kapaa a me Koolau Kauai.
MR. LUNAHOOPONOPONO:
Aloha oe;
Kauai, Dec. 30.- Ua malama ia ka hoike hui o na Kula Sabati o Kapaa a me Koolau maloko o Poni M@i ma Koolau.
1. Kula Sabati o Kapaa J. Opio kahu Kula Sabati apana.
2. Kula Sabati o Koolau o James Apolo kahu Kula Sabati apana, he 3 mahele apana Kula Sabati malalo ona o Anahola, Koolau a me Kilauea.
HOOMAKA NA HANA HORA 11:40.
1. Kula Sabati o Kapaa, haawina o Ian. Heb. maikai na haawina a me na himeni.
1. Kula Sabati o Anahola, na himeni a me haawina maikai no aole i @leu loa.
2. Kula Sabati o Koolau, maikai like na himeni a me na haawina i haku la mai.
3. Kula Sabati o Kilauea, na himeni a me na haawina a na pokii opio a me na makua, he maikai wale no.
A PAU NA KULA SABATI I KE KULA IA.
Hoike mai o Daniela Puhi ka lunahoomalu o ke komite nana e nana i ke Kula Sabati o@. Wahi ana o ka apana Kula Sabati o Anahola ka helu ekahi, Kilauea helu elua, Koolau helu ekolu, Kapaa helu eha.
Ma ka manao o ka lehulehu naauao o ke anaina Kula Sabati o ka apana Kula Sabati o Kilauea ka helu ekahi. O ka mea oi loa ma ia mahele Kula Sabati, ua ku mai iluna a haiolelo mai kekahi opuu pua rose ma Mat. 4:1-10.
No na dala i lulu ia he $20.40 no keia hoike, Kula Sabati, a ua hooholo like na Kula Sabati o uku aku i ka aie o na hoahanau o ka Ekalesia o K@olaau i ko lakou kahu.
KIUMEAHOU.
Hoike hui o na Kula Sabati o Maui-Waena a me Makawao Hema.
MR. LUNAHOOPONOPONO:
Aloha oe;
Ma ka la 25 o Dekemaba i hala, ua akoakoa ae keia mau kula Sabati ma ka luakini Hoole Pope o Waihee, penei:
Ko Maui Waena 1, Keawakapu 2, Waikapu 3, Wailuku 4, Waiehu 5, Waihee a me Kahakuloa. Ke Makawao Hema 1, Keokea 2, Waiakoa a me Makawae. I ka akoakoa ana o na kula a pau, ua h@onee ia aku la na hana ma ke koho ia ana o keia mau keonimana, David Kahaulelio, M. Kealoha a me D. N. Opunui i komite, a ua wehe ia me ka himeni a me ka pule.
Na ke kula Sabati o ke kai nehe i ka pueone o Keawakapu i hoau mua ae ke kahua o ka hana, a e noho hookele ia ana keia kula Sabato o S. W. A. Kaleikoa ma na mea a pau. A o ke kula Sabati aku o kauahi kokolo i ka hau o Keokea mahope aku o Keawakapu, he mau lede ko Keokea eha a me hookahi keikikane aohe kapena o kela kula; aka, ua auam@ iho keia mau paahana ina koikoi a pau maluna o lakou pakahi, ua maikai no keia mau kula, himeni hui.
Hoike o ke kula Sabati o Waikapu nona ka makani kololio, he kula Sabati keia no hookahi wale no ahiahi o ke ao ana, aka ma na mea i hana ia ua holo pono na mea a pau, a ina paha he manawa loihi aku ina ua papalua a papakolu paha ka nani a me ka eleu o keia kula, o ke kula Sabati aku o ka i'a kakehau o Waiakoa mahope o ka makani kololio, a e noho kapena ia ana keia kula @ E. H. Kekapai mamuli o ka makaukau o kona mau aoao ua lawe ae kana mau keiki ina hana, oia hoi ia Henry C. E. H. Kekapai ke alakai ana ina himeni a ia Ellen E. H. Kekapai ke alakai ana ina ninau, ola no ka makua a oia no hoi ka hou o ka lae @ ka makua o ka hoomanawanui ana e loaa ka naauao ina keiki, nahenahe no na hana a keia mau kula, himeni hui.
Hoike e ke kula Sabati o ka malu i ke ao @ Wailuku, ma keia kula e lohe pono ai me he hana maoli no, kuliu na haawin oiai ua lawe mai ke kahu ekalesia i ke koikoi o na hana a pau, a hookau iho ma kona umauma lahalaha o ka hoomanawanui, aole @ au e kuhihewa ke hoike a@ akahi no a ike ia, ae he Wailuku ma na hana kula Sabati, i ka loaa ana he kahu naauao i awili paa ia me ka hoomanawanui, ua kohu keia mau inoa ou e Wailuku, 1 malu i ke ao 2 ke ahi 3 paniwai e Iao, e mau aku ka welo o ke ahi.
Hoike o ke kula Sabati o ka ua ukiukiu o Makawao, a o noho alakai la ana keia kula Sabati o ke kuahiwi kilakila o Maui, oia hoi o Haleakala (John Kalama) ma na haawina a keia kula, ua pili aku oia me Wailuku ku i ka naauao na haawina. He hookahi mea maikai loa i keia kula oia hoi, ua makaala mau ke kahu i ka hoopaa ana ina Sabati a pau iloko o keia hapa makahiki, a e like me ka makaala o ke kahu peia pu i makaala mau ai na haumana, a he mea nui loa ia ia lakou ka paa mau me ka haule ole a ke hoohaliko ae ia Makawao he kula la aupuni. Ma ka pau ana o na hana pili ina haawina, ua hoike mai o John Kalama ina helu ekahi o ka paa mau, a hookahi Sabati i haule mamuli o kela ino puni iho nei, penei: Mr. J. Hanamaikai, Miss Ellen Hanamaikai a me Dick Haake, Mrs. Kalino helu elua, oia hoi ua hele ia e na inoa mua ekolu na Sabati a pau iloko o keia hapa makahiki, ke hiki ae i keia Sabati ae Dekemaba 30 a pela no hoi ka inoa hope hookahi Sabati i haule. Nolaila, ua hana maoli ke kula Sabati o Makawao, a manao au ua hana apuka ole ia ka hana ke hele like nei keia hana ia Keokea, a pehea aku la na kula a puni keia Pae Aina, himeni hui. Mahope iho ua malama ia he lulu dala, ua loaa na dala he $31.00 a ina e hui ia me na dala hoomoe e loaa no na dala he $53.00, himeni hui.
Hoike o ke kula Sabati o ka ua h@eha ili o Waiehu i noho kahu ia e Mr. Kawela, a e alakai ia ana na mele e kekahi opio Lahainaluna, nun@lu aole e Iawa ka nalo hana momona (honey bee) uleu maoli kela opio, aole no e ualo kela mau huaolelo kaulana a na kaikuaana o kaua i hala aku oiai he ipukukui pio ole i ka makani he kauaula, aia iuka e nu mai ai puehu na manu o ke kuahiwi i kai, a ke puka i kai aohe nao o na kumu ulu i ka luku ia. Imua aku e na koa o kaukaweli oia iho ia no ka pohaku kumu o ke kihi, aohe e naueue ana.
Hoike @ ke kula Sabati o na lehua o Kaukini i Kahakuloa, ua mahele ia keia kula elua mahele oia hoi na opio wahine a me na opio kane; pohihini ia'u keia mahao lua ana. O ka mahele o na opio wahine oia kai hoike mua mai, a e noho alakai ia ana e Melekana Keanu a he opio Lahainaluna no keia, a ke noho kumu olelo Beritania nei no ia kahawai. Hauoli mau no au i na opio o Kahakuloa ma ka lokahi maoli no e hana ina hana pono, oiai ua kamaaina au ina opio o keia kahawai he paa mau ina wa a pau, nolaila e na manu o na lehua o Kaukini, e mau aku ka oukou mukiki ana i ka wai ono loa o ka pua lehua o ke kumu lehua o ko kakou Haku Iesu Karisto, himeni hui.
Hoike o ka mahele o na opio kane oia wahi hookahi, e noho alakai ia ana e Hakalaau Oana he opio Lahainaluna no keia, a ua noho kumu olelo Beritania mua iho nei no ia wahi i kela mau makahiki aku nei, a ma ka huakai kaahele kakau inoa a J. W. Kalua e kakoo ana i keia aupuni, a e loaa hoi ka mana koho balota ua wehe ia ae ia ia papale mai kona po@ ae, mamuli o ka h@ole ana aloha ae. He alakai eleu keia ina wa hoike hui mau o Maui Waena, a he minamina nui no hoi au i ka nele ana ina p@n@ a me na pomaikai o ka noho ana o kei mau la, aka, e kau aku na maka i ka Haku aloha a nana @o e haawi mai ina hoopomaikai, o ka'u e noi nei ia oe e ka pokii mai haalele mai pa@aho, aohe hana e ae malalo iho o ka la e ike ia ai kaua a puni keia ao holookoa. E hoomau aku imua a kau mai ka lei, ai@a o'u ike ana i keia mahele ua hana ia mai na mele me na bila violina, hapa, kika, a pela aku, ua palanehe maoli na lawe mikiol ana a keia mau opio a he kohu Romlanaho, ka lima @ hoi o na kaula eono @ uwehone hauoli mau ke anaina ina o na keiki o Kahakuloa ao kela.
Hoike o ke Kula Sabati o ka Makani Kilieope o Waihee, e alakai ia ana e J. N. Kamakaiwi ma na ninau Hawaii, Miss Hattie Ma@ ma na ninau Beritania i na pokii, a o Mr. R. K. Nawahine ma na himeni; ea, o keia ka hope o na kula, nona ponoi ke kahua; he oia mau no o Waihee, me he wai la e kahe ana ma na hawai, aohe wahi e ili ai. Ina he @ kou e haawi iho ana nana e lawe; ea, nei lua me he wai la e hoopau ana i na piha@ moewai o uka. E ole no hoi ka noho mau o Waihee i ke kahua paa, aia no ka hoi ke kuhikuhi puuone i koe iwaena o ia kihapa@. Ola mau ao o Waihee, a e mau aku mai mua mai, a i keia wai, a pela aku o mua nei.
Himeni hui.-E like me ka papa kuhikuhi hana, he mau manao paipai ko keia wa. Na J. Kamak@le i wehe mua mai, e haawi ana i na manao hoolana i na kula, a i hui pu ia mai hoi me na mahele, oia hoi o ka moopuna me Tutu me na leo hoaeae. O James Hakuole H. r atth aku; ea, keia no kekahi o na opio a'u i hoike mua aku ai ua kupono no Honolulu a me Wailuku na wahi kaena, ua hui au me ia ma ka Poakolu Dec. 19, olai oia i huli hoi mai ai mai ka unuhi olelo Kepani aku nei i ke kau kiure ma Lahaina, ua hoi aku oia ma ka Poaha e ike i ka ohana a me ka laua hanakumukula, oiai e pani ana na kula ma ka Poalima, Dec. 21, a ua kauoha ikaika aku au iaia e hoomanawanui hou mai e ike i ka hoike hui o na Kula Sabati o Makawao Hema a me Maui Waena ma Waihee ma ka la 25, ua hooko hou mai oia.
He nui no na manao hauoli mai iaia mai, oiai ma kana olelo paipai, ua hue ia mai ko Iapana noho ana. Kupanaha no ka ke Akua hana. O kou mea kaku aku ke kolu o na manao paipai, o ka'u ia @ hauoli ai, ke hoike aku he Waihee au, a o ko'u one hanau ia, a malaila aku no ke Kula nui o Lahainaluna a hemo mai i ka A. D. 1887. Noho kokua kumu no ke kula olelo Beritania o Waihee, ke kula a'u i noho haumana ai no na makahiki lehulehu, a malaila aku no Keokea, Kula i ka A. D. 1888, a hiki i keia wa. He hoahanau au no ia ekalesia, a he Kahu Kula Sabati nui no Makawao, a ma ka hoike hui iho la, ua hoike aku au i ka hua ohana o ka anoano i kanu ia ma ka lepo momona o ka honua, a ua ike na makua o kuu home aloha. A he mea hauoli no'u ka loaa ana o keia nuhou maikai iloko o ko'u mau la opiopio iloko o keia hana nui.
Hoike a ke komite.- Mahope o ka'u manao paipai ka hoike a ke komite, e hoomaka ana mai ke kula mua a ka hope, alaila puka mai la ka olelo hooholo, Wailuku, Waihee, Makawao a me Keawakapu ma ka papa m@a, a o na kula @ ae ma na papa elua. David Kaha@lelio, D. N. Opunui, M. Kealoha na komite. He mau olelo paipai na ke Kahu Kula Saati nui T@os. Clark a hookuu ia na hana me ka pualu ana o na kula i ka pule a ka Haku iloko o ka maluhia. Ua naue aku kela a me keia ma kahi i hoomakaukau ia ai na mea e oluolu ai ke kino. Pomaikai nui maoli makou i keia hui hauoli ana. E mau aku ko kakou lokahi, oia iho la no ka ikaika.
Ike i ka wai hui o Eleile a me ka wai huai i ke kai o Kapuna.- Ma ka wehe ana mai o ka malamalama o ka la o ka Poakolu Dec. 26, aia he huina nui o na keonimana a me na lede e haulani ana no na wahi i hoike ia ae la, no lakou keia mau inoa: James Hakuole Harbatth, Abbe J. Kauhaihao, Thes. K@kua, Dick Haake, J. G. Kalama, Paulo, Kelii, G. K. Kaleikini, Kaukunui Solomon, Mr. a me Mrs. William Maule, Miss Hattie Maule, Mrs. A. Kaleihoa, Miss M. Kaleih@a, Miss Napulo@, Miss Annie Kukahiko, Mrs. A. Kalilikane, Miss E. Hanamaikai, Miss Hattie Maikai, Miss Marle Pono, James Kauka, Mrs. W. E. K. Maikai, Miss Inoaole, Ainana Nawahine a me kou mea e kakau nei.
[Hoomau@a.]
Na An@ai o Kona Akau.
MR. LUNAHOOPONOPONO;
Happy New Year kaua:-
Ua hala me ke aloha ia.- M@ Holualoa, ua hala aku la ma ke ala polikua a Kane he elua mau opuu wahine mahee, na ko makou pol@ o ka ulili holo aumoe, o na lae @ kawalu o
"Kona kai Opua i ka lai, Opua hinano ua malie,"
ua haalele mai kekahi i keia ola ana ma ka hora 5:30 p.m. o ka la 12 o Dekemaba, oiai e waiho ana keia keiki, hoomaka ka lua o ke keiki o mai. A ma ka hora 9:30 a. m o ka la 14, @alo aku la ke keiki mua, hoi i kahi i hoea mai ai, auwe! Aloha ino.
Ae he mea walohia keia ke heluhelu pono ia iho keia moolelo no keia mau mahoe i make, a ma ka hora 6 p.m. o ka la 14 o Dekemaba, make aku ia ka lua o ka mahoe a ma ka hora 9 a.m. o ka la 16, kanu pu ia aku la ma kahi o kona mua i waiho ia ai.
Oiai hoi e waiho ana ke kino o keia keiki aole i nalo, loaa iho la ka makuahine i ka ma'i, ola ano ma'i like ao me ko na keiki. O ke ano o ka ma'i, he huki a me ka p@ pu mai o ka wela a me ke anu, a mamuli hoi o ka pokole loa o ka manawa o ka Iosa ana o keia mau keiki i ka ma'i, aohe he manawa e kii ia ai ko kauka haole i kahi loihi no 20 mile ke papalua ia. I ka wa i ike ia ai ua loaa ka makuahine i ka ma'i, ua kii ia kekahi kahuna Hawaii a na ia kahuna i hana a ola a hiki i keia la a'u o kakau nei i keia mau mea hou. He mea hoehaeha i ka naau ke ike aku i keia mau hana kupaianaha i hoea mai i waena o keia ohana; aka, ke ao mai nei keia i ka poe i koe a e ike aku ana, e kiai me ka makaala loa, no ka mea, me he aihue 'la i ka po na lima palanehe ole o ka Haku e kii mai ai i kana ukana nui o ka uhane a lawe aku la, a koe iho la ke kino aohe hanu, a e hoi aku no la i kahi i hoea mai ai.
HOOKAHI PUUWAI HOOKAHI PANA ANA O KA LIKE.
Ma Holualoa no ma ka la 26 o Dekemaba, e kokoke aku ana e kani ka hora 12 a. m., ua hoohui ia ma ka berita mare o Rev. W. M. Kalaiwa@ o Miss Kaaimakauahi Kahao a me Master John Kaiama Keka, a ua malama ia he papaaina ma ka home noho o na makua o ka wahine, i hele ohuohu ka papaaina ma ka home noho o na makua o ka wahine, i hele ohuohu ka papaaina i na mea ai like ole o ke ano Hawaii. Ua hauoli ka poe i kono ia aku me na mea nona ka la i haawi ia ai ka hanohano no laua, ua ai a kou ka puu, ua ai no a lawa a koe no. Ke haawi nei ka mea kakau i kona mahalo nui i keia mau opio, i ko laua hui ana ae i hookahi ma ka manai hookahi, a e mau hoi ke aloha pilipaa o kekahi i kekahi, e hooko ana hoi i ka olua mea i hoohiki ai imua hoi o ke Akua, a e ukuli ia na la opio o ka noho mare ana me ka maluhia.
PAINA LA HANAU.
Ms. Helualoa no ma ka la 27 o Dekemaba hora 12 awakea, ma ka home noho o D. Alawa ua malama ae laua he wahi paina luau no ka lua hiapo hanau kahi, a oia no hoi ka la i hoea kohana mai ai o ka laua kamaiki mai ko laua puhaka mai, o ka M. H. 1882, a o ka, piha ana no hoi ia o na makahiki he 12 o ka mea nona keia inoa John Alawa Jr., ka la hanau i malama ia ai. He mau hoaloha a me na makamaka he nui kai malama pu ae i ka paina o ka mea nona ka la hanau, maluna o kekahi papaaina i ohuohu Halemano i na mea ai Hawaii, ua ai a lawa i na mea ai i hoolako ia. Ke noi nei ka mea kakau e ukali ia na la opio o keia kamaiki me ka maluhia, a e haawi mai hoi e ka ikaika ma ke kino a e alakai ia ma ke ala o ka hoopono, i lilo oia i mea kokua ma ka pono a maluhia hoi ka noho ohana ana. A ke haawi pu aku nei hoi au i ko'u mahalo nui, i na kahu na laua ka papaaina i hoomakaukau ai no ka la i ehaeha ai o ko laua mau puhaka @ ka laua kamaiki aloha.
UINA KA LA O KONA.
He mau la welawela keia o na Kona nei, ua hele na mea kanu a mimino i ka ua mea o ka wela, aka, hana mau no nae ka poe kanu kope o na Hui Mahi Kope, aohe kanalua ana hauoli mau lakou no keia mua aku e hoea mai ana. Elieli mau na paahana ina hua ohaha ma ka honua.
PUPU KE KAI O KE ALALAUA.
Ma ka po o ka la 25 nei, ua loaa he Pukiki k@ai waiona ma Kailua ia Kealoha makai a me Kapeliela, ma ka la 29 nei ua noho ka aha a nana i ua hihia la, ua hoopai ia ka mea kuai waiona he $100 a me $3.00 ke koina. Ua hoohalahala ka mea hoopii ia i ke kau kiure o Aperila ma Kau, ua oi aku ka pono o ki@ai l@a ia ke@a @ @ e ulu liilii mai nei, mahalo i na makai i ko lakou eleu ma ia hana.
D. A.
Kona Akau Hawaii, Dec. 31, 1894.
I ka wa e nakulu ai oloko o ka opu me ka eha, a hele moku ka lepo, alaila, e hoao i ka CHAMBERLAIN'S COLIC, CHOLERA a me DIAL ROEA REMEDY laau lapaau a e oi aku ana kou mahalo ke ike oe i konw hop@na. He oluolu, palekana a puhili ole. He oluolu, palekana a puhili @e He 25 a me 50 keneta o ka omole, a e kuai ia no ma na halekuai lapaau a pau. BENSOM SMITH & Co., na. Agena ma ko Hawaii Paeaina. tf
"O ka oi ma ke ao h@lookoa.' Oia ka W. D. WOODRING @ BORDLY KENETUKE, e hookaulana nei no ka Chamberlain's Cough Remedy (L@au Kunu). Ke Kamailio nei oia ma kona ike ponoi iho i ka inu ana, oiai o kona a me ko kona ohana oia ana mai nei no ia mai ka loaa ana i ke kunu koikoi loa a me ke an@, a ua hooholo oia o keia laau lapaau ka oi ma ka honua nei. E kuai ia no ma na Halekuai Laau Lapaau pau. O BENSON, SMITH & Co., na Agena ma ko Hawaii Pae Aina. tf
Hoolaha @.
Aole loa e maikai a oluolu ke ola ana o kekahi mea kino uhane ola ina he aaiole kona akepaa a hiki ole ke lawelawe i kana mau hana m@ ka hololea. E hahai ana ka @ a me na nawaliwali e ae ma ka m@ali o ke ake po@alo. He mea oiaio keia i hooiaio ia ma na wahi o na poai oluolu akau iloko o ka hapaha keneturia, o na
HUALE A AYERS.
oia wale no ka LAAU HOOLA AKE maikai loa i ikeia. E hoola ana i ka lepopaa, ka nalulu eha, na ma'i oloko o ka opu, a ma ke ano LAAU OHANA aohe ona lua e like ai.
O ka Ayers Sasaparila, oia ka Laau Hoomaemae Koko kilakila, e haawi ai i ka ikaika a me ka hooponopono ana ia loko o ke kino o k@ o ka ili, e hoopau ana i na maluhilukanaka. E pepehi a ulupa ana i na PUHA, e hoola ana i na pohapoha hi o ke ola ana a e kipaku loa ai i na ano ma'i a pau. O ka poe ma'i no ka wali pono ole o ka ai, ka nawaliwali mau a ano ma'i @ ae i ulu ae mai ke koko ino mai, he mea pono e inu i ka laau
SASAPRILA A AYERS.
He laau e hooikaika ai i ka nawaliwali, a e hoopuipui mai ai i ke kino. Ma ka inu ana i keia laau, e hoonoono ia ai ka ai ana, oluolu ka moe ana a maikai ke ola ana.
O ka Ayers Cherry Pectoral laau, aohe lua ma ka hoola awiwi ana i na KUNU, ANU a me na PUU EHA. E hoola ia na KUNU KALEA a me na ma'i pili i ke ake me ka hikiwawe loa.
O na Huaale a Ayers, na Sasaparila a me ka Ayers Cherry Pectoral, aia kahi e loaa ai ma ka Hale-kuai o ka
Hollister Drug Co. Lt.
Na Agena ma ka P@ Hawaii
2514
KAKELA ME KUKE
Ka Halekuai Nui
O NA
WAIWAI LIKE OLE
NA MEA
HANA KAMANA AIPAU
Na lako pili hao kukulu hale,
Na kepa,
Na lei ilio,
Na kaulahao ilio,
Na Pahi,
Na Upa,
Na Kope hulu,
Na Palapala.
PALAU LIO
Na mea mahiai,
Na au ho,
Na au koi,
Na kua bipi,
Na lei bipi,
Na kaulahao bipi,
Na uwea p@,
Na haa palala,
Na mea pi@ia,
Na ipuhao.
Makau me Aho Lawaia
Na Iliwai
Na kaula,
Na hulu p@na,
Na p@lumai,
Na p@, me ka aila,
Na kope,
Na aila mah@
Na pakoko
Na pakeke hao,
Na kapu hao,
Na p@,
Na kukaopele,
Na uwiki, a me
Na ipuk@k@i.
Mikini Humuhumu Kaulana
Wilcox, & Gibbs Hookahi L@
ka Remington, Elua L@
A me na ukana he nui loa, o @ a me kela ano.
Kakela me Kuke
@