Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXV, Number 2, 10 January 1896 — Page 1

Page PDF (1.78 MB)

This text was transcribed by:  Micah Ho'omalu
This work is dedicated to:  Lei Hoomalu

Ka Nupepa Kuokoa

ME KO HAWAII PAKAIMA I NUIIA.

BUKE XXXV. HELU 2. HONOLULU, POALIMA, IANUARI 10, 1896.

Hoolaha Loio.

W. R. KAKELA, loio a he Kokua ma ke Kanawai.

HE LUNA HOOIAIO PALAPALA.

 

ALLEN & ROBINSON,

            NA MEA KUAI PAPA O NA ANO A PAU E loaa no ma Uwapo o PAKAKA, HOOOLULU, make kumukuai makepono loa, no ka pomaikai o ka lehulehu e makemake e kukulu hale. E kipa mai a e ike kumaka.

WILDER & CO., WAILA MA.

Mea Kuai Papa a me na Lako kukulu hale o na ano a pau, a me na mea e ae a pau e pono ai o ka hale. Kihi o Alanui Moiwahine me Papa.

JAMES M. MONSARRAT,

MAUNAKEA.

Loio a he Kokua ma ke Kanawai

HE LUNA HOOIAIO PALAPALA.

            E hana ia no na Palapala Kuai, Palapala Hoolimalima, a me na Palapala Pili Kanawai e ae ma ka olelo Hawaii. Dala no ka hoaie ma ka moraki ma na Waiwai Paa.

            Keena Hana: Hale Pohaku hou ma ka aoao ma Waikiki o ka Haleiwa, alanui Kaena.

 

OLELO HOOLAHA

            O na noe lawelawe hana ole a pau me ka Ilui Hailai Hipa o Humuula, ke papa loa aku nei akou aole e hele maluna o na alanui a ala liilii o na aina e noho mana ia nei e ua Hui la ke loaa ole ka ae ia mamua.

            O na lilo e loaa aku ana maluna o ka aina, e pepehiia no; aole loa ia ka ho’apua ana ma alanui.

HUMUHUMU SHEEP STATION COMPANY, Kalaieha, Apr. 20, 1895.

 

GOO KIM

411 Alanui Nuuanu.

Mau Waiwai Hou! Mau Waiwai Hou!

                Ua loaa mai nei ia’u mai Amerika ame Europa mai he mau Lako Waiwai Hou Loa, kupono no na La Kulaia. Ho mau waiwai I wae ia no ke Karikimaka. Mai hoohala I ka nana ana I ka’u mau waiwai mamua ae o ke kuai ana aku ma kahi e.

PAPA! PAPA!

AIA MA KAHI O Lewers & Cooke

(LUI MA)

Ma ke kahua hema o Alanui Papa me Moi.

E LOAA NO NA

PAPA NOUAIKI

O kel@ a me kena ano.

 

Na Pani Puka o@ Puka Aniani, na Olepelepe, ua Pou, na O’a,

Na Papa Hele, na Papu Ku, me na Papa Moe he nui loa

 

@@ PILI HALE O NA AHO PAU

A @ @

WAI HOOHINUHINU NANI

O na ano a pau loa.

 

 

Na Balaki o na ANO he Nui Wa

Ke hai ia aku nei oukou e na makamaka a pau, ua makaukai keia mau makamaka o oukou hoolawa aku ma na mea a pau pili ana ma ka laua oihana no ka.

 

Uku Haahaa Loa,

Like me ka mea o holo ana mawee@@ o Laua a me ka Mea Kuai.

Heie Mai e Wae no Oukou Iho.

 

KA MOOLELO KAULANA

O KA NAITA

GODEFERE

O Buliona;

Ke Duke o Loreine.

Ke Ahi Kanana o ke Kaua Kerusade

Mua Loa a na Karistiano no ka Hoopakele ana I ke Kulanakau hale Hemolele o Ierusalema.

MOKUNA III.

KA HUAKAI HELE E HOEA AKU AI ANELIOTA

                                Mamuli o na leo hooho lokahi o na koa Kerusade, mai na lii mai a hoea I na koa, ua hooliuliu iho la o Godefere e hoonee  aku I na mahele koa a pau ma ke alahele e hoea aku ai I Anetioka, a hoea aku no Ierusalema, ke kukanakauhale hoano.

                No ia mea, uahaawi ae la ka Naita Buliona I ke kauoha e nee aju na koa no mua, a ua nee io aku no lakou iloko o na leo huro a me na hooho hauoli ana.

                Malalo o na hoonohonoho ana a ka Naitia Buliona, ua mahele ia ae la na koa I elua puali. Hookahi mahele, e alakaiia ana e na Naita Godefere, Remona, Adimara, Hugo ka Nui, am eke Kauna Robata o Falanadera, a ma ke alahele aku lakou e kamoe ana ma ke kula o Dorileuma, a o na mahele, malalo o ke alakai ana a na Naita Bohemund, Tanakareda am e ke Duke o Noremandi, a e kamoe ana ko lakou alahele I ka hema.

                O keia mau wahi a ua mahele koa nei e hele aku nei, ua paa wale no ia mau okana aina I ka noho ia e ko lakou poe enemi, a he poe hoi lakou I huhu loa I na Karistiano I mea hoopilikia nui ia.

                E pii ana lakou ma na kuahiwi, e iho ana iloko o na awawa, e kaalo an ma na kula one papaala, e alo ana I na lele kaua kimopo ana mai a ko lakou ma enemi.

                Aka, aole I ike mau ia, pela iho la lakou e halawai a e hookui aku ai me na poina a me na popilikia a lakou I a’e aku ai.

                O kekahi kumu hoi nana I hoopilikia loa ia lakou, oia ko lakou manao ana, ua lanakila lakou ma na hoouka kaua a lakou I nai mai ai ia hele ana mai a lakou, nolaila, ua lilo lakou I poe kau ia o ka weli, a he poe aku hoi maluna o ka aina, no lakou o luna, o lalo a o kai, a ua hiki ia lakou ke hele ku, ke hehiku a moe I kea la e like me ko lakou makemake, a no ia mea, aole lakou I hoomakaukau ia lakou iho ma kekahi mau keehina hana e malama ia ko lakou palekana, oia hoi lakou lawe ole ana I na alakai no lakou, mai waena mai o na kamaaina o ka aina.

                No ia mea, ua lilo ka lakou mau hele ana maluna o ka aina malihini ia lakou I mea pilikia.

                A e like me ka mea I hoike ia ae nei, mahele ia na koa Kerusade I elua puali, pela no I nee aku ai lakou me ka hookui pu ana me na popilikia I hoikeia ae nei.

                E a’e an aka mahele koa alakai ia ana e Godefere a me kona mau hoa ma na kakai mauna o Perugia Uuku, a oiai hoi kekahi mahele e nee ana ma ka aoao hema.

                Oiai keia mau puali o na koa Karistiano e nee nei, kela alihikaua Tureke I hoopahua ia ai kona Akamai ame kona noeau kaua e na naita Europa ke hoohalua la mahope aku nei o na Karistiano, me kekahi pualikaua nui, I olelo ia, ua hiki aku ko lakou nui I ka 200,000.

                Nolaila, ua koho iho la ua Solimana nei I kana mahele koa Karistiana e lele kaua aku ai, oia ka mahele koa malalo o Bohemund, Tanc@ed ame ke Duke o Noremandi.

                Oiai keia mahele o na koa Kerusade I hele aku ai ma kekahi muliwai, non aka inoa I ka paia e ka lahui Latina, o Gorgini, a e nee aku ana lakou a hoea I kekahi kula papu, ola ka wa I loaa mai ai kekahi lono ia lakou ma kea no ulia wale mai kekahi poe kauaka Helene mai e hoike ana, aia kekahi pualikaua nui o na koa Tureke ke hookolo aku la ma ko lakou meheu                                AOLE I PAU

 

KA NANEA HOONI PUUWAI

O KA

MEA HUNA POHIHIHI

O

HAMETONA KAKELA.

Ka Ui Beatirista, ka oi o ke Kupaa, ke Pookela o ka Hoomanawanui

A o ka Hiwahiwa a ke Aloha.

MOKUNA I.

KA LEDE BEATIRISTA.

                “Aole I keia wa, aia no oia I Tereveliana Paka. I ka la apopo, holo au e ike iaia,” wahi a ka Haku Adelo I pane aku ai, me ka hoomau ana aku no I ka olelo ana. “Ua lohe mai nei au, ua onawaliwali loa oia I keia wa. Ua hoolimalima aia aku kona hale noho ma Ladana nei, a aia kona noho ana ma ka Paka; a I keia wa, peia ko’u lohe mai, ke ola la ia ma kea no ai pakiko loa, a ua ano e no hoi ke kulana o kona ola kino I keia wa, aole e like me ko ka wa mamua.”

                “ Ae; ua lohe no au ia mea,” wahi a ka lede Beatirisia I pane mai ai. “Ua loli ano e loa kea no o ua Haku Tereveliana la Iloko o keia mau makahiki he umi a umikumamalima I hala hope ae nei. Nolaila, e holo io aku ana oe e ike I ua Haku Tereveliana la I la apopo?”

                “Ae, a ke hopohopo nei au, e huhu ana paha oia no ko’u hele e ana mai nei anei, O na kahaka no hoi kekahi e kamailio ana no ko’u nana ole aku iaia a ina ia e make ana, alaila, e waiho iho auanei oia ia’u he kanaka I heluia mawaena o na kanaka waiwai loa o Enelani nei.”

                Ma keia wahi, Noho iki iho la ua Haku Adelo nei, me ka pane leo ole no kekahi wa, a mahope hoomau aku la ia ke kamailio ana:

                “Ua ike no oe, e Beatirisia, o ko’u kuleana I kona waiwai, aia no ia ma ke anuu elua, ke anuu hoi mahope iho o ko Eofere Tereviliana kulena. Ina ke ola ia keia wa alaila, aohe o’u nana ana aku I keia waiwai, aka e lilo no I mea haahaa loa, oiai, ua make ko’u makuakana me ka waiho ana iho he mau aie nui na’u e auamo.”

                E kuu makamaka heluhelu, eia kaua ke hele nei I keia wa ma ka papahele e moapopo ai ia kaua kahi mea e pili ana ia Geofere Tereviliana, ka inoa I hoohalawai mua ia aku ia oe ma ka helu o ka la 7 o Dekemaba aku nei, oia ka helu 49 o ka Buke 34, a nolaila, e hoomau aku kaua.

                Alaila, ninau mai la ka Lede Beatirisia laia, oiai no nae na maka o ua Lede la e nana ana I ke kapuahi:

                “Ua oi ae paha kou punahele I ua makuakane la ou, mamua o ka punahele o Geofere iaia?”

                “Pela no ko’u manao, ua punahele maoli no au I ua Tereviliana la,” I pane aku ai ka Haku Adelo, me ka hoomau ana aku: “a inaina loa hoi oia ao Geofere, me he enemi ino loa la oia nona. Ae! He kanaka noonoo kupono ole maoli no kela, o Geofere, no laila, aole loa oia I kupono e ola ma kea o nei. Ina oia I ola, ina ua hoaahu oia I kona inoa me na aahu eleele a pau o ka hoohilahila, a-“

                Mamua o ka pau pono loa ana aku o na huaolelo a ua Haku Adelo ia I makemake ai e hoopuka aku, o ka wa no ia a ka Lede Beatirsia I pane mai ai, oiai hoi ke koko e pua ohelohelo mai ana ma kona mau papalina, a hoike mai la hoi kona mau maka I ka huhu, a eia kana I olelo mai ai:

                “Aole loa pela! He oiai no paha, he keiki no o Geofere I loaa kekahi mau kina, elike no hoi me na keiki e ae, aka, aia iloko o kona houpo ka waipahe ame ka oluolu. Ua kakoo ia hoi kona puhaka me ka oiai, a o ka lokomaikai o ka haawina makamae ia kona puuwai.”

                No keia mau olelo a ua Lede Beatirisia nei, ua ninau aku la ka Haku Adelo:

                “Manao anei oe e Beatirisia maikai, o kona hoao ana e pephi I ka makuakane o mana I kela po weliweli ana I hana ai pela, aole ia he kina eleele ino loa nona? Ea, ina ke ola nei oia I keia wa, aole auanei e pili ana na maka o ka Haku Tereviliana ma ka hookolo ana mahope o kona mau meheu I mea e kau ai ia ka hoopai weliweli maluna ona , no ka hana eleele loa ole ana I hoao ai e hooko”

                “Ke manao nei au ua kala oia no kela hewa I manaoia nana I hana, a ua poina hoi oia hana, no ka mea, manaoio loa nei no oia, ua make o Geofere,” wahi a ka lede Beatirisia I pane mai ai me ka leo uuku, aka, me ka helehelena kaumaha nae.

                Alaila, ninau aku la ka Haku Adelo me k amino aka ana iho:

                “He umikumamahiku paha makahiki I hala ae nei, I loaa mai la kakou ka lono ua make oia?

                A hoomau aku la no hoi oia I kana kamailio ana:

                “Ua loaa mai ia kakou ia wa he nupepa mai Berazila mai, ke ole nae hoi au e kuhihewa, aka he nupepa no nae hoi ia mai Amerika hema mai. Aia maloko o ua nupepa la he olelo hoolaha he kona make ana. Ua loaa mai no hoi he palapala mai kekahi kanaka Sepania mai, a I ole ia he Pukiki paha, e hai mai ana, ua make o Geofere maloko o kona hale, a oiai oia e alii ana I kona hanu hope loa, ua nonoi ae la oia I ua kanaka Sepania la, e kakau mai oia I Anelani, e hoike mai I kona make ana. A ke ole no hoi au e kuhihewa, ua loaa pu mai no he palapala hooiaio no kona make ana, maloko o ua palapala ia. Nolaila, mamuli o keia mau mea hoike maopopo loa e hiki ai ke manaio ia ua make o Geofere”

Aole I pau

HE MOOLELO NO

EBINE LANOKA.

KA NAITA O KE

Kakela Ulaula.

KA WELI O KE

KENETURIA UMIKUMAMALIMA

Ka I Ioola hoi o Fanari, a o ka Mea Nana I Hooki I ke Kaheawai ana o ke Koko Maloko o Parisa.

“Na ke aheahe makani I lawe mai Ka lono hauoli o ka maluhia, Aole hoi me ka heluhelu, Aka, iloko o ke aheahe malie.”

MOKUNA II.

                Aka, I ka anehe ana ae nae a ka opio me ka manao e ku ae iluna no ka hoi ana iloko o kona keena no kekahi mea ana I makemake ai e kii aka, oia ka wa a ua kanaka la I hookunu iho ai, a me ka leo I like loa me ke owau ana a ka popoki, ua pane mai la ua kanaka la: “Eka ka opio malihini! E ae mai oe ia’u e kamailio aku ia oe, oiai, ke hoomakamailio aku ia oe, oiai, ke hoomaopopo nei au, he malihini oe ma keia wahi.”

                Kaulona pololei aku ia ana na maka o ka opio malihini ma na maka o ke kanaka, me he la e ake ana oia e maopopo mua iaia ke ano keia kanaka e kamailio mai nei iaia. I ka hala ana o aneane hapalua minuke, ua pane aku la ka opio: “Pehea la I loaa ai ia oe he manao e kamailio mai ai no kekahi mea ia’u, oiai he malihini loa au ia oe?”

                “E kala mai ia’u, oiai, ia oe I komo ae nei e ai maloko o ke keena paina, iloko au olaila ia wa, a mamuli hoi o ko’u umauma na hoomanao ana no kekahi mea a’u e poina ole loa ai a hiki I ka uhi ana o ka lepo maluna o ko’u kino. Nolaila, e kala ma oe ia’u, ma ka ninau ana aku, owai la kou onoa?” Wahi ake kanaka.

                “He inoa ko’u a’u e hilahila ole ai ke hoike aku I na poe a pau, a ina oia kou makemake, alaila, ke hoike aku nei au ia oe me ka lana o ko’u manao e pomaikai ana o e ke lohe o Ebine Lenoka ko’u inoa!” wahi a ka opio me ke kunou haahaa ana aku imua o ke kanaka. I ka hoopuko ana aku ka opio I kona inoa, oia kona wa I hoomaopopo aku ai I ka haikea koke ana ae o na papalina o ua kanakaa, me ka huwila ano e ana ae o kona mau ouli maka, e hoike ana na puiwa loa ia oia I kona lohe ana, Mamuli hoi o ko ka opio hoomaopopo ana I kela hiohiona I hekau iho maluna o ka helehelena o kela kanaka, ua hoomanao koke ae la oia, aole keia he hoa maikai nona ma kahi mehameha.

                Ia wa, pane mai la ua kanaka la me ka leo ano kakana, e hoike ana, ua wela kona naau I ka inaina no kela inoa.

                “Ahe, aole keia he inoa malihini ia’u! Ina nae he kanaka Fanari oe?”

                “He Farani au ma ke koko a me ka hanau ana, aka aole nae ko’u maumak I ike I kona mau kualono oiai I ko’u wa kamalii loa mamua o ka hiki pono ana ia’u ke hoomaopopo lea ae I na hiohiona o keia o keia ao, ua haalele aku aeu I na aekai o ko’u aina hanau,” wahi a ka opio.

                Ia wa, ua huli ae la ke kanaka a haalele mai la ia Ebine Lenoka ka opio malihini, a hoi aku la ua kanaka la iloko o ka hale me ka pane hou ole mai nolaila ua hoomaopopo iho la ka opio, elike hoi me kana mea I haupu waleai iaia e paina ana, he kanaka puuwai elele kela, a ua hooiaio loa ia mai la kela mea iaia mamuli o kona lohe ana I kana mau olelo a me ke ano o kona kulana, No keia mea, ua hoomau hou iho la oia I ka noho ana malaila no ka noonoo ana I ke aoao kupainaha o keia kanaka, a heaha aku ana la na mea a ua kanaka la e hana mai ai maluna ona?

                Iaia no e noho ana, ua hoohikilele ia oia I kekahi lima kanaka o ke kalele ana Iho ina kona poohiwi, a I kona ea ana ae, eia ka o ka ona mea hale. Me ka minoaka maaela ma na papalina o ua ona hale ia, ua pane iho la oia ia Ebine Lenoka, ka opio malihini: Pehea, aole anei he maikai o ko makou nei kulanakauhale?”

                “Aole au I hoomaopopo I ka maikai a me ka ole oini he malihini loa au I keia wahi, aka mamuli nae o ka’u mau mea I ike iloko o keia o keia mau hora pokole o ka noho ana iho nei maanei, aole no I mahalo loa ko’u naau no kekahi mau mea a’u I ike ai?” wahi a ka opio.

                “E ae mai oe e kuu makamaka maikai e hoike aku au I kou lokomaikai,” wahi a ka opio I pane aku ai, aole nae no kona ake maoli e lohe, aka aole ona makemake e hoakaka aku I ke kamaaina, oiai ua oi aku, a I ole ua like no paha ko Ebine Lenoka maopopo I na mea pili ana no Roma amen a kulanakauhale e ae o loko o Europa; a ua a’o mai no hoi kona makuakane iaia I ke kile ana I ke ouli o ke kanaka, nolaila, ao’e keia opio he ihu pohue elike la me kekahi poe opio e ae. Me ka minoaka ana iho ua kanaka ona hale la, ua na kamailio mai la oia.

                “He mea pono, e lohe mua oe I ko’u inoa, mamua o ko kaua kamailio ana, a pela noi au I kou inea”

                “Ae, he mea pono io no ia, nolaila, o ko’u inoa o Enibe Lenoka,” wahi a ka opio.

                “O Enibe Lenoka!” I hooho koke mai ai ke kanaka ina hale me ka puiwa , a ua haalulu koke hoi kona kino mai luna a lalo, me he la, ua hoopiha ia oia me ka maka’u ino loa; a mahope iki iho, ua akakuu iki iho la kona ano puiwa, a ia wa oia I pane hou mai ai,

                “E ka opio! Ua kahana paha oe no ko’u puiwa ino I ko wa I hoike mai nei I kou inoa; nolaila, ke hoike aku nei au ia oe, o kela inoa o Lenoka, oia no ka inoa o kekahi kanaka a’u I ike ai I ko’u mau la opio he kanaka hoi a’u e poina ole ai a hiki I ko’u la e make ai, a no ia mea, ka ninau aku nei nu ia oe he kanaka Farani anei kou makuakana?”

“Ae,” I pane aku ai o Enibe.

Alaila, o ua kanaka ia no ia!”

Auhea kou makuakana I keia wa?” I ninau mai ai ai ke kanaka.

“Aia ko’u makuakane ma kahi a pa poe a pau e hoomaha mau ai,” I hoike aku ai o Enibe, ma kea no haalulu iki ana iho o kona leo, no ka mea, ua hu koke mai la ke aloha makua iloko o kona puuwai.

                “Ina pela, alaila aia oia ma kahi a ka poe maikai e noho ai. Oia ke kanaka nana I hoopakele ia’u a me ko’u ohana iloko o ke kaua huliamahi o Italia nei iloko o ke kaua M.H. 1450. Oia paha ke kanaka hookah a kou maka I ike hou ole ai I kona lua ma ke Akamai, a me ke koa iloko o ka wa uluaoa o ke kaua. Nolaila, he aio nui loa kou iaia a’u hoi e hiki ole ai ke hookaa, a ke hauoli nui nei au I ko’u halawai pu ana me kana keiki.

Aole I pau

Kuai o na Aina Aupuni ame na Hoolimalima

                Ma ka POAONO, Ianuari 4, 1896, ma ka hora 12 awakea, ma kea lo iho o ka Hale Hookolokolo, Honolulu, e kuai kudala ia aku ai keia mau Aina Aupuni a me na Hoolimalima:

                Apana Aina ma Waiahole, Koolaupoko, Oahu, maloko o laila, he 1 15-100 eka, he 6-10 o ka eka ma ua aina la, aina raiki Kumukuai keu maluna o $120.

                Apana Aina ma Waiahole, Koolaupoko, Oahu, maloko o laila, he 6 7-10 eka, 2 eka o ua aina la he aina raiki. Kumukuai keu maluna o $400.

                He pono alanui, 30 kapuai ke akea o ka Apana Kula o keia aina I hookaawaleia no na pono alanui.

                Mai ia Manawa a ma ia wahi hookah no hoi e kuai ia aku ai.

                Apana Helu 3, ma ka Apana o Kaupo, Maui, maloko o laila he 75 1-10 eka. Kumukuai keu maluna o $225.30.

                Apana Helu 4, ma ka Apana o Kaupo, Maui, maloko o laila he 52 25-100 eka Kumukuai keu maluna o $166.75.

                Apana Helu 5, ma ka Apana o Kaupo, Maui, maloko o laila he 58 2-100 eka. Kumukuai keu maluna o 174.05.

                Apana Helu 6, ma ka Apana o Kaupo, Maui, maloko o laila, he 54 92 -100 eka. Kumukuai keu maluna o $164.75.

NA KUMU AELIKE

                He kuike ke dala mau keia kuai ana, a I ole ia. Ke makemake ka mea I lilo aku a, ka aina, alaila, o ka akahi hapaha o ke kumukuai ma ke ma ke kuike a o ke koena ma na hookaa huina like ana iloko o hookah, elua a ekolu makahiki, me ka ukupanee e hookaa ia ana I kela a me keia hapalua, makahiki, ma ka 5 pa keneta no ka makahiki.

                E hoomaka ka mea I lilo aku ai ka aina I ka mahiai io maoli ana ame ka hana ana I mau hoomaemae maluna o ka aina, iloko o ka makahiki mua a e hoomau aku hoi ia mahiai ana iloko e na makahiki elua ma ia hope aku.

                Ma ka hope o ke kolu o ka makahiki, ina ua pau I ka mahiia ka 10 hapa haneri o ka aina a paa hoi I ka pa ia, a hookoia na kumu a pau I hoakakaia, e loaa aku no I ka mea I lilo ai ka aina he Palapala Sila ma ke Kuleana Alodio.

                O ka hiki ole ana ke hooko I na kumu I hoakakaia ae la maluna, he mea ia e hooneleia ai ke kuleana ma ka aina.

                Ina hoi e hai ana keia aelike, a kuai ia ka aina e ke Aupuni, a ma ia kuai ana, ua loaa mai la he hookaa mua ana e like no me ke kumukuai mua, e loaa auanei I ka mea I lilo mua ai ka aina, mailoko mai o keia huina hou, na huina dala ana I hookaa ai I ke Aupuni, ma ka helu o kana kuai ana, me ka ukupanee ole a he mahele pro rata (ma ka averika) iloko o ia huina I hookaa e ia mai, elike me ka nui o na huina ana I hookaa e ia mai, e like me ka nui o na huina ana I hookaa mai ai. A ina hoi ma ia kuai ana ua loaa mai he kumukuai emi malalo iho o ke kumukuai mua, o ka huina o kana mau hookaa ana I hoihoi ia aku iaia e kaiia no ma ka huina pro rata (ma ka averika) o ia emi ana, e like hoi me ka huina o kana mau hookaa ana.

E hookaa mai an aka mea I lilo aku ai ka aina I ka huina dala hookaa mua o ke kumukuai mahope koke iho o ke kuai ana.

NA HOOLIMALIMA

                Ma ia Manawa a ma ia wahi hookah no hoi e kuai.

                Ka hoolimalima o ka loko i’a o Pouhala, Ewa, maloko o laila he aneane 23 eka.

                Manawa Hoolimalima no 15 makahiki.

                Kumukuai oi, maluna aku o $100 no ka makahiki, e hookaa mua ia ana I kela a me keia hapalua makahiki.

                Ka Hoolimalima o ka loko i’a ma Ualapue, Molokai, maloko o laila, he aneane 22 eka.

                Manawa Hoolimalima no 15 makahiki.

                Kumukuai oi, maluna o $50 no ka makahiki, e hookaa mua ia ana I kela a me keia hapalua makahiki.

                E ike ia no na Palapala Aina e hoike ana I keia mau aina ae la no ke kuai ame ka hoolimalima, ma ke keena Aina Aupuni, Hale Hokolokolo, kahi e loaa ai na hoakaka hou aku.

J.F. Brown

Agena o na Aina Aupuni.

OIHANA WAIWAI.

Malalo o ka Pauku 35. Mahele 1 o ke Kumukanawai, ua kauaohaia kela ame keia hoa o ka Aha Kuhina e waiho mai I hoike no na hana o loko o kona Keena iho, iloko o ka makahiki e pau ana ma Dekemaba 31.

                Ke kauoha aku nei ke Kuhina Waiwai ka poe a pau he mau koi lakou I ke Aupuni ma na mea pili Dala, e waiho mai I keia Keena, ma o na Keena oihana la komo ai ia mau koi, aole mahope aku e ka hora 12 o ka Poalua, Ianuari 14 1886 oiai, mahope aku o ia la, pani ia me ma buke o keia Keena.

                O na poe a pau he mau dal aka lakou I paa nei ma ko lakou mau lima, no ke Aupuni, ke kanohaia aku nei e hookaa @ mai me ka uleu, I ole ai e ulolo@i ka Manawa hookaulike I na Buke Hoike Waiwai, no ka makahiki e pau ana ana ma Dekemaba 31, 1895.

S. M. DAMON

Kuhina Waiwai.

Keena Waiwai, Honolulu, Dek. 9, 1895.

Hoolaha Wai.

                I kulike ai nue ka Pauku 1 o ka Mokana XXVI o na Kanawai o 1896.

                O ka poe a pau he mau pono wai ko lakou a e uku ana paha no ka wai, ke hoolahaia aku nei, ma keia, o na uku wai no ka Manawa e pau ana mai Iune 31, 1896, e hookaaia no ma ke Keena o ka Oihana Wai o Honolulu, ma ka la 1 o Ianuari, 1896.

                O na uku wai e hookaa ole ia ana mahope iho o ka hale ana o na la he 15 mahope iho o ka la 1 o Ianuari, e auhau @e keneta ia no, he 10 keneta ke kaulele.

ANDREW BROWN,

Luna Nui o ka Oihana Wai.

Honolulu, HI Deke 16, 1895.

OLELO HOOLAHA.

                Ma ka mana I haawiina I na Komosina o na Aina Aupuni malalo o ke “Kanawai Aina, 1895,” ua hookohuia keia poe Kanaka I poe Hope Agena no na Aina Aupuni, @a mau hookohu la e hoomaka ana ia mai Novemaba 1, 1895 mai.

                Mr. CHARLES WILLAMS no la apana Aina Aupuni Elua, Hawaii.

                Mr. J. KAELEMAKULE, no ka Apana Aina Aupuni Ekolu, Hawaii.

J. F. BROWN

Agena no na Aina Aupuni,

Keena o na Aina Aupuni, Honolulu,

Dekemaba 4 1895.

                I kulike ai me na olelo o ka Pauku 1 o ka Mokuna XXXV o ua Kanawai o 1888, ua hoololi ae au I ke ku ana o ka Pa Aupuni ma Hookena, mai ka aina mai I ike ia o Kealia 1, maloko o ka Apana o Kona Hema, Mokupuni o Hawaii.

J. A. KING

Kuhina Kalaaina.

Keena Kalaiaina, Dek. 1895

                I koia la ua hookohuia o Mr. K. Buchholtz I hoa no ka Papa Alanui n aka Apana Auhau o kona Hema, Mokupuni o Hawaii.

                Eia na hoa o ka Papa I keia I keia wa:

                A J Wilson, Lunahoomalu,

                S Lazaro ame

                K Buchholtz.

J. A. KING

Kuhina Kalaaina.

Keena Kalaiaina, Dek.16, 1895

Kuai o ka Apana Aina Aupuni ma Alanui Betela, Honolulu, Oahu

                Ma ka Poakahi, Ianuari 20, 1896, ma ka hora 12 o ke awakea, ma kea lo iho o ka Hale o ka Oihana Hooko e kuai kudala ai ia aku ai aku ai he wahi apana aina aupuni ma alanui etela Honolulu, Oahu, non aka nui o ka ili(area) he 1,200 kapuai kuea. Oi iki aku paha a emi mai paha.

                Kumukuai oi maluna oi maluna o $800.

                Kuike ke dala.

                Ma ka la 27 o Ianuari, 1896, e haawiia aku ai ke komo ana ma ka aina.

J. A. KING

Kuhina Kalaaina.

Keena Kalaiaina, Dek.16, 1895

Hoolaha Hoohui.

Ma keia ke hoolahaia aku nei no, o makou o Chun Kow. Pang Wah Ch@p, Wong Yau Yick, Lau Kit Kiu, Lau Hop, Pany Say Mau, U@@ S@@ Ling, Hung Yee, Lau Sat Tong, Lau S@n, L Akau, ame Wong Chong Hee, no Mokuleia, Waialua, Oauh, ua hui anei makou malalo o kekahi Hui malalo o ka inoa Hui Wing O@ W@l Co.

                O ka hana a ka Hui, oia no ke kanu ana, mahi ana @ kuai aku laiki ana Mokuleia I olelo la.

                O ke kahua hana o ka Hui, aia no ma Waialua, Oahu.

                H@@iala, Nov, 27, 1896.

CHUN @OW.

PANG WAH CHUP.

WONG YAU YICH

LAU KIT KIU

@@U HOP

PANG SAY MAY

UNG SAM LING

HUNG YEE

LAU SAT YONG

LAU SUN

L. AKAU

WONG CHONG HEE.