Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXV, Number 25, 19 June 1896 — Page 3

Page PDF (1.49 MB)

This text was transcribed by:  Dee Olsen
This work is dedicated to:  Haunani and Arthur Rice

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

MANAWA HOLO.

 

Mai a Mahope aku o Iulai 5, 1895

 

@Drawing of a Train@

 

@Train schedule column headings below are perpendicular to schedule@

Wili o Ewa Kaa Ukana Na la a pau koe Sabati, Hiki i Waianae na la a pau., Hiki i Wili o Ewa na la apau., Hiki i Waianae Na Poaono me Sabati wale no., Hiki i Waianae na la a pau.

 

                                                            A.M.    A.M.    P.M.                P.M.                P.M.   

Haalele ia Honolulu                6:40                 9:15                 1:45                 1:45                 5:10

Haalele ia Manana                   7:40                 9:58                 2:28                 2:28                 5:53

Haalele Wili o Ewa                 8:10                 10:19   2:49                 2:49                 6:14

Hiki i Waianae                        --                      10:54   --                      3:24                 6:49

 

@Train schedule column headings below are perpendicular to schedule@

Waianae na la a pau., Wili o Ewa Kaa Ukana Na la a pau Koe Sabati, Waianae na la a pau. Wili o Ewa na la a pau.,@Hiki i Waianae na Poaono me Sabati.

 

                                                            A.M.    A.M.    P.M.                P.M.                P.M.   

Haalele ia Waianae                  6:44                 --                      1:22                 --                      4:16

Haalele Wili o Ewa                 7:19                 9:10                 2:07                 3:51                 4:51

Haalele ia Manana                   7:50                 9:48                 2:38                 4:22                 5:22

Hiki i Honolulu                       8:23           10:30                  3:11                 4:55                 5:55

 

            E lawe ana na kaa ahi hali ukana i na kaa ohua o ka papa ekahi.

G.P. DENISON,

            Luna                F.C.Smith,

                                                Luna Kuai Palapala Holo.

 

He hoolaha hui ka Sing Loy ma o keia la.

 

Ua hokuuia ka Ahaolelo o 1896 ma ke ano liula o ka Poakahi nei.

 

He heihei holo kiau ko ka la i nehinei mawaena o na lio Billly Button a me Judah.

 

Ma ka hora 10 o ka Poakolu nei i ku mai ai ka mokuahi Peru mai Kapalakiko mai iloko o na la holo 6 1/2.

 

Ua lilo ae nei o Curtis P. Iaukea i Notere no ka Lehulehu no ka Apana Hookolokolo Kaapuni Ekahi.

 

E hoike ana ke Kulanui o Iolani ma ka la 9 o Iulai ae nei, a ma ka la 7 o Sepatemaba hoomaka hou ke kula.

 

He aha mele nui ka na kula elua o Kamehameha e haawi ana ma keia ahiahi Poaono iho ma ka pa halekula o na Keikikane o Kamehameha.

 

He onawaliwali ko ka lunahooponopono Mr. J. Nawahi i keia mau la aku nei, aole oia i hoea ae ma kona keena oihana ia mau la.

 

Ke upu, mai nei ko Hilo poe keiki hokelakela e koho ia G.K.Wilder i "Meia" (Mayor) no ke kulanakauhale o Hilo.

 

Ua hookohuia ae nei o Mr. Atkinson, kahukula mua, i Luna Helu Lahui no keia makahiki. Aole keia o ka oihana kakauinoa.

 

E nana ae i ka olelo hoolaha no ka hooponopono i ka waiwai o Pilipo Kakimilo (k) o Honolulu, ma ke noi a S. K. Aki.

 

He kai mimiki ko ka Poakahi nei. He hoolaau hookuu Ahaolelo paha, a i ole ia, he kai hoee paha no ke Saki mai Iapana mai.

 

Ma ka Poalua nei i aeia ai o John F. de Bolt o Wasinetona e lawelawe i ka oihana loio iloko o na Aha apau o ka Repubalika o Hawaii.

 

Ma ka ulele kinipopo ana wawaena o Kamehameha me Hoku i ka auwina la Poaono aku nei, ua lilo ka eo ia Hoku. He 15 ana puni ia 6 wale no o Kamehmeha.

 

Mai poina i ka alawa ae i ka hoolaha a ka Luna Wai Nui o ka Oihana Wai o Honolulu nei, ma ko makou pepa o keia la, malalo o ke poo "Ma ke Kauoha,"

 

He hauwawa ia e laulaha nei, e hoihoiia mai ana o V. V. Akepoka i Hawaii nei e kekahi manuwa Pelekane, He lalau ia mau olelo. A keia pule ae loheia ka mea oiaio.

 

Ua make mai nei ma Hilo o J.R. Robertson, ka luaui makuakane o Mrs C.W. Akepoka. He haole oia i kamaaina ma Honolulu nei no kekahi mau makahiki i hala ae nei.

 

Ma ka Poakolu nei i haalele mai ai no na kaiaulu o Hawaii nei he 213 poe Iapana paahana i pau ko lakou manawa kepa, a huli hoi aku la no Iapana maluna o ka mokuahi Toyo-Maru.

 

Na Mele Kuke, me kona mau hoa ike himeni, mawaena o ko kakou poe ike mele e uniki ana ka Hale Mele hou ke pau pono ae kona mau hemahema a pau. 'Aole maopopo loa ka manawa e malamaia ai keia uniki ana.

 

Eia ka Mr. D.P.Davis olelo, he kanaka malama lio hoolimalima a kanaka kalepa hoi no Goshen, Va., no ka mea e pili ana i ka Rumatika: "Ke hauoli nei au i ka hoomaikeike ana aku i ka KAMALENA LAAU HANO no ka Rumatike, oiai, ua ike maka maoli au, mamuli o ka ike maka ana, e hiki ana ia laau ke hana i na kulana hoola, elike me ka mea i hoikeia no ua laau la. I ke kau kupulau o kela makahiki aku nei, ua waiho kuu hoahanau maluna o kahi moe, mamuli o na umii ana a ka rmmatike mala, a ua nui launa ole kona eha. I ka hamo mua ia ana no o ka LAAU HAMO A KAMALENA, o ke kanahai mai la no ia o ka eha, a hookahi ponoi wale no omole i hamo ia ai o ke ola no ia. E kuaiia ana e na poe kuai laau apau. O BENSON SMITH & CO. na Agena o ko Hawaii Pae Aina.

 

He ekolu mau kanaka opio Amerika, hookahi o lakou he 20 makahiki, i holo aku no Maikonisia ma ke ano misionari, 'a he poe lakou i holo aku malaila mawaho ae o na hoounaia ana e kekahi Ahahui Ekalesia.

 

Ma ka auwina la Poalua nei i haalele mai ai ka mokuahi Kinau ia Honolulu nei a holo aku la no kona mau awa ma Maui ame Hawaii, a maluna aku ona i huli hoi aku ai kekahi mau "Levi" o Maui am Hawaii.

 

Nui ka haanou mai a na poe he nui no ka aha hoikeike a ke Kula o Sana Lui i haawi ai ma ka po  Poaono nei, no ka maikai. Ma ia po i hookani ai kahi keiki uuku a ko makou hoaloha Mr. J.L. Kaulukou maluna o ka piano, a ua nui ka mahaloia.

 

Ua lilo ae nei ma ke kuai ke kuleana mahi kope o George Manson o Hawaii ia W.F. Johnson, ka haole hoohana papa-pa'i o keia nupepa mamua. O kona hoa hui ma keia hana oia o Mr. Thaanum, he ulele hua-kepau no ka papa-pa'i Star.

 

Ua hoopaiia ka Iapana nana i aihue i ka bila banako o ka hui o Ahuimanu i lawe hewa ia ai e kekahi mau Iapana i ka hale banako o Spreckles. He 10 mahina hoopaahao a ka Aha i kau ai maluna ona, me ka hana oolea ame na wahi koalaala o ka Aha.

 

Ua hookoia ka palapala kauoha a Adelia Konuwela imua o ka Aha Hooko, a o ka huina waiwai o ka mea i make ua hiki aku i ke $76,145.92. O F.W. Makapolena ame W.H. Konuwela na luna hooko kauoha malalo o ka bona o $58,ooo. O Kikila Baraunu me W.F. Allen na hope ma ka bona.

 

Ke hoomaka mai nei kekahi mau kahunapule Hawaii e ao i ka Olelo Beritania. He keehina naauao keia a lakou e hoomahui mai nei. Oiai aole i liuliu na la mai keia wa aku, a hakoko no na poe haiolelo Hawaii me ka noeau o ka hanauna hou mawaena o na Hawaii i hoonaauaoia ma ka ike Olelo Beritania.

 

He kanahiku-kumamawalu ka nui o na Kanawai i hooholoia e ka Ahaolelo i pau aku la a i lilo i Kanawai no ka Repubalika o Hawaii, ke Aupuni mana hookahi ma ko Hawaii Pae Aina nei. Ua oi aku mamua o hookahi haneri na Kanawai i noonooia e na Hale elua, a ua make kekahi a ua wiliia kekahi iloko o na Kanawai i hooholoia.

 

Ma ko makou pepa o keia la e ikeia ai kekahi hapa uuku o ka haiolelo a Mr. J.K. Kaulia no ka "Oihana Kahuna Hawaii". Aole i aeia e hoopuka pau aku i keia haiolelo. O kahi koe aku o keia haiolelo o kahi waiwai loa ia, a oia nae kahi i ae ole ia e hoolaha aku. Heaha la ka mea e pa'i buke ole ia nei keia haiolelo a kuai ae i ka lehulehu.

 

Ma ke ahiahi Poalua nei, Iune 16, i malamaia ai ke anaina Aha Mele maloko o Pauahi Hall, ma ke Kulanui o Kapunhou, no ka hoolaa ana i ka Makana Nani a Kakela makua, oia hoi ka ogana nona ke kii malalo iho nei:

O ka nui o na ohe o keia ogana he 649 me 16 mau ki. Na ka Hui o John Bergstrom & Sons o Kapalakiko i hana i keia ogana.

 

Ma ke ku ana mai nei o ka mokuahi Peru i loaa mai ai ia makou ka palapala mai ko makou mea kakau mai Oakland mai, a e hai mai ana ia, aia maluna mai o ka mokuahi Australia o ka Poakahi ae nei e loaa mai ai ia makou na mea hou o ka hoolele baluna la Sabati ana i hoike mai ai ma kana palapala a makou i hoopuka aku ai ma ko makou pepa o ka la 5 o Iune, ame kekahi mau mea hou e ae.

 

Ua ninauia aku ke Kuhina o ko na Aina E no ka mea e pili ana i ka lono e wawaia nei no ka hoea mai o na manuwa Pelekane i Hawaii nei no ka mea e pili ana i ke koi a V.V. Akepoka, ua pane mai oia, aohe oiaio o ia mau lono. He oiaio nae, ua holo palapala iho nei na Aupuni a elua, a o ka palapala hope a Enelani i Hawaii nei, ma ka malama aku nei ia o Feberuari. Aia wale no i ke aheahe la'i malie na launa olelo ana.

 

Ua lilo o F. Kaaka, ka Hope Makai Nui o Wailuku a kaikuaana hoi o ka Lunakanawai Kaaka o Oahu nei, i Lunakanawai Apana no Wailuku, ma kahi o Elia Helekunihi i pau. A ua paniia aku ka makalua i waiho hamamaia iho e L.M. Balauwina, ka Hope Makai Nui o Lahaina; a e hoi aku ana hoi o Wile Kelekona ma ia wahi; a o ko Wile Kelekona wahi hoi ma Waianae ae nei e paniia aku ana ia e George Nawaakoa. E malama i ka hana.

 

Ua hopuia kekahi Iapana o Kobayashi e Chester A. Doyle no ka hoopuka ana i kekahi kikoo dala banako mai ka Hui Hanai Holoholona mai o Ahuimanu, Koolaupoko, a i hoopauia hoi ka waiwai io o na kikoo dala. Ua kuhikuhi keia Iapana, he mea okoa ka mea nana i haawi mai iaia i ua kikoo dala la, he Iapana o Ioma ka inoa, a he kanaka hana hoi no Makapolena o Ahuimanu. Ua hopu pu ia ka Iapana mua ame kona hoahanau. O kahi i paa ai keia mau Iapana ma ka banako o Spreckles, oiai laua e hoao ana e kikoo i ke dala o ua bila la.

 

Ma ke ahiahi Poakolu o kela pule aku nei, oiai kekahi Pake o Sun Sin kona inoa i hele mai ai no Honolulu nei mai Kalauwao mai a hiki i Halawa, ike mai la oia i kekahi Pukiki me kekahi kanaka maoli. I ko laua nei kokoke ana'ku hoi i ua Pake la, ua nonoi koke aku la ke Pukiki i ka Pake no kona palapala hookaa auhau. Manao iho la ka Pake, he luna auhau keia, nolaila, nanao iho la ia iloko o kona pakeke no ka palapala hookaa auhau. Hemo ae la pana eke, a anehe iho la oia e lalau i ka palapala hookaa auhau, ia wa i ike aku ai ke Pukiki he bila dala 50 ame ka hapalua kini. O kona wa ia i lalau aku ai i ke eke dala a ka Pake a lilo iaia; alaila, kui aku la oia i ua Pake la a hina ilalo, a kauoha ae la i ke keiki kanaka e kopi i na maka o ka Pake i ka lepo. Aole i loaa iki keia mau kolohe a hiki i keia wa.

 

Ke Kai Mimiki Hookalakupua

o 1896

 

            Ma ke kakahiaka Poakahi nei, i ikea ai kekahi kai mimiki, i olelo maa mau ia, he kai ho@e, ma na kapa-kai o Honolulu nei, a me he mea la ua ike like ia no keia hoeu kupaianaha ana a ke kai ma na wahi e ae o kela mau mokupuni. O keia mea he kai mimiki, he hoike maopopo ia no ke poha ana o kekahi hooluai pele ikaika ma kekahi wahi o na aekai e pili ana i ka moana Pakipika nei. O ka mea maa mau i ikeia, mai Amerika Hema mai e hoea mai ai na onou kai mimiki ana, elike me ka mea i ikeia ma o ke kai mimiki la i kakaa ae ma ka moana Pakipika nei, e nee ana mai Iapana mai a hoea i Kapalakiko, ma ka wa i poha ai ka hoonaue olai weliweli o Simoda, a pela nohoi ka hooluai-pele o Krakotoa.

 

            Iloko o Mei 1819, mamua koke iho o ka make ana o Kamehameha I, ma ka la 8 o Mei, 1819, ma Kailua, Hawaii, he kai mimiki ma Hawaii. A ma ka manao ana o ka ka ie kahiko o Hawaii nei, he hoailona ke kai mimiki no ka make ana o kekahi Alii aimoku, oiai o ka oni ana keia a "Hulihia," oia hoi, o "Sanehulihonua."

 

Ua ikeia he kai mimiki ma Hawaii nei ma ka makahiki 1837, Novemaba 7. Penei ka hoike ana a kau wahi nupepa i paiia ma Ianuari 1858: "I ka hora aono me hapalua paha o ka ia ahiku o ua malama nei, mimiki aku la ke kai a maloo ke awa, a ili maoli iho la kekahi mau moku no ka papa'u. A i ka emi ana o ke kai, hahai aku na kanaka e hopuhopu i ka i'a, a nui ko lakou wawa a me ka walaau. Hookahi paha mora o ka emi ana a pii hou mai no. Aole liuliu mimiki hou aku no, a pii hou mai no, a pela aku no a ao ka po. Ma Honolulu nei, aole i pii ke kai ma uka; aka, ma Kahului, i Maui, a ma Hilo, i Hawaii, pii no ua kai nei ma uka a uhi mai la maluna o na hale, a pau iho la kekahi peo i ka make." Hoike mai ka moolelo Hawaii a Alekanedero penei: "Mimiki mua aku la ke kai, alaila, pii koke mai la a 12 kapuai ke kiekie maluna ae o ka iliwai mau i ka wa kai piha, a lilo aku la na hale a nui hoi ka poino. He 12 poe i make ma Hilo." Ua oleloia o keia kai mimiki i @keia ae la ma ka makahiki 1837, mai Kili, Amerika Hema mai ia o ka nee ana mai. Ma ia la hookahi no ka hoonaue olai ikaika ana ma Kili, a ia la i ikeia ai ka mimiki ana o ke kai ma Hawaii nei. O ke kai mimiki kaulana loa i ikeia ma Hawaii nei, oia ke kai o ka makahiki 1868, ma ka la 2 o Aperila, a make ai he 80 a oi poe kanaka ma ia mau kapakai o Hawaii.

 

            O keia kai mimiki i ikeia ma ka Poakahi nei, ua manaoia he kai ia no kekahi hoonaue olai ma na aina mamao mai Hawaii aku nei. A eia iho ke kii e hoike ana i ke ano o ka nee ana o ua kai nei ame na kulana o ka pii ana iloko o na nora 7, e hoomaka ana mai ka hora 7:30 o ke kakahiaka a hoea i ka hora 3 oo ka auwina la.

 

Kai Mimiki ma Kauai.

 

            Ma ke ku ana mai o ka mokuahi Kimo Maki mai Kauai mai, ma ke kakahiaka Poalua nei, i loheia mai ai he ikaika loa ke kai mimiki i ikeia ma Kapaa ma ke kakahiaka Poakahi. Ma ke hora 7:30 o ke kakahiaka (Poakahi) ua ike ke kapena o ka mokuahi "Maki" i ka nee ana o ke kai ma ke ano mimiki, aole i liuliu iho, ua ike aku la oia i na waapa elua o ka moku i holo aku no uka o ka uwapo e nenee ana i ka pue-one. A o ka wa no ia a ke kai i paialewa ino ae ai i ka moku me ka pukalaki nui, a oni ana o "Make" me he wahine haa la no Hopoe. Ua hoi pupuahulu mai na waapa me ka nui hoikaika a pili i ka moku, oiai ia e hula olapa ana. Hooikaika iho la ke kapena me kona poe kanaka e hemo mai ko lakou wahi i mouo ai. Ua hemo io no lakou, mahope iho o ka mokumoku ana o kekahi mau laina elua. O kahi a ka moku e ku ai, he 12 kapuai ka hohonu; aka, ma ka wa i mimiki ai ke kai ua hoonuu iho la ka iwikaele o ka moku i ke one ame ke ako'ako'a.

 

            Ua ikaika nohoi ke kai hoee ma ke awapae o Kilauea. Ma Nawiliwili hoi ua holo-a-ia ke kai iluna o ke alanui Aupuni.

 

            Ua olelo ae kekahi poe kahiko o Kauai, akahi no a ikeia kekahi kai mimiki keikikane elike me keia, a lele e wale ae la no ko lakou hauli, ma ka ninau ana, "E ke Kiai, Heaha ko ka po?"

 

Hoolaa Luakini

 

            E hoolaaia ana ka luakini o Kapaa ma ka la 21 o Iune nei. O na Kahunapule na lakou e hoolaa, oia o Rev. J.B. Hanaike, Rev. G.L. Kopa, Rev. J.B. Kahaleole, Rev. J. Kanoho ame Rev. J.M. Kealoha.

 

            Na Rev. J.B. Kahaleole e haawi ana haiolelo ma ka hora 10:30 kakahiaka o Iune 21, 1896.

 

            E malamaia ana he ahaaina lulu dala manawalea mahope iho o ka pau ana o ka haiolelo a ka mea haiolelo.

 

            Ke konoia aku nei na poe apau i makemake e kokua no ka makou koena aie, O na keiki a ke aloha oiaio ke hele mai, aole o ka poe namunamu iloko o ka naau.

                                    Me ke aloha no,

                                                J.M. KEALOHA

                                                Kahu Kuikawa

 

            No kahi hapaha dala hookahi iloko o ka pakeke o ke kanaka, he lehulehu na pomaikai e loaa ana ma oia wahi hapaha 'la; a o ka hoohana ana i kela ame keia ano hana e wiwai io maoli ai ua wahi hapaha dala nei, oia ka ninau e huliia ai e kela ame keia. Ma ko makou manao, aole paha he mea i oi aku ka waiwai mamua o ka pomaikai e loaa ana, mamuli o ke kuapo ana i ua wahi hapaha dala 'la no kekahi omole LAAU HOOLA KOLERA A KAMALENA. He laau keia i kupono e hoolako ia e kela ame keia ohana. E kuai ia ana e na poe kuai laau a pau. O BENSON SMITH & CO. na Agena o ko Hawaii Pae Aina.

 

Hoolaha Alana Hookolokolo.

 

            I LOKO O KA AHA KAAPUNI, APAna Hookolokolo Ekahi o ko Hawaii Pae Aina. Ma ka hana o ka waiwai o G.B. HONUAKAHA, i make kauoha ole.

 

            No ka mea, ua waihoia mai e Henry Smith ka lunahooponopono waiwai, kana hoike me ka moolelo o kana mau hana e pili ana i ua waiwai la, a me kana palapala hoopii e nonoi ana e nana ia kana hoike a e hookuuia oia mai ka oihana lunahooponopono wai:

 

            Nolaila, ke haiia aku nei ka lono i na pilikoko a me ka poe a pau i kuleana, o ka POAKAHI, LA 20 o Iulai, 1896, hora 10 kakahiaka, ma ke keena hookolokolo, ma Aliiolani Hale, Honolulu, Oahu, oia kahi a me ka manawa e hele mai ai lakou, a e hoike mai i na kumu e ae ole ia ai ke noi a ka lunahooponopono, a e hoike mai no hoi lakou owai la ka poe i kuleana i ua waiwai la.

                        Na ka Aha:

                                    GEORGE LUCAS.

2603-3t                                    Kakauolelo.

 

I LOKO O KA AHA KAAPUNI APANA Hookolokolo Ekahi o ko Hawaii Pae Aina. Ma ka hana o ka Waiwai o KAHEANA k., o Laie, Oahu, i make kauoha ole.

 

            No ka mea, ua waihoia mai e Kawaluna w., ka wahine mare, kana palapala noi e hoike ana ua make o Kaheana k. ma ka la 17 o Aperila, 1896, a he waiwai kona e pono e hooponopono ia, a e nonoi ana e hookohuia oia i Lunahooponopono Waiwai.

 

            Nolaila, ma keia ua kauohaia o ka POALIMA Iulai 17, 1896, hora 10 kakahiaka, ma Aliiolani Hale, Honolulu, i oleloia, ma ka rumi hookolokolo o ua Aha la, oia kahi ame ka manawa e hooloheia ai ua palapala noi la ame ka poe a pau i kuleana, e hele mai lakou a e hoike no ke aha la e ae ole ia ai ke noi i hoikeia ae la.

            Honolulu, Iune 16, 1896.

                        Na ka Aha.

                                    J.A.THOMPSON

                                                Kakauolelo.

                        2603-3

 

I LOKO O KA AHA KAAPUNI, APANA HOOkolokolo Ekahi o ko Hawaii Pae Aina. Ma ke Keena Ma ka Hooponopono Waiwai. Ma ka hana o ka waiwai o PILIPO KAKIMILO k. o Honolulu, iho nei, i make kauoha ole. Kauoha e hoolaha i ke Noi Hooponopono Waiwai.

 

            No ka mea, ua waihoia mai e Samuel K. Aki, he mea i @aie e ia aku (bona fide creditor) e ka mea i make kauoha ole. he noi no ka Palapala Lunahooponopono Waiwai ma ka waiwai i oleloia ae nei, a e hoopukaia aku ia Palapala iaia, nolaila, ke hoolahaia aku nei ma keia, i na poe apau i kuleana ma ua waiwai la, o ka POALIMA IULAI 17, 1896, ma ka hora 10 o ke kakahiaka, maloko o ka Hale Hookolokolo ma Honolulu, oia kahi ame ka manaw e hele mai ai lakou, a e hoike mai i na kumu ina he kumu ka lakou e ae ole ia ai ke noi.

            Honolulu, H.I. Iune 12, 1896.

                        Na ke Aha:

                                    P.D. KELLETT, Jr.

                                                Kakauolelo.

                        2703 3

 

Olelo Hoolaha Hui.

 

            Ua hoohuiia ae nei o SING LOY, LUM YET , NG CHEOCK, YONG YING, LUM YEE, SING and LEE CHO, he poe no Honolulu, Mokupuni o Oahu, maloko o kekahi Hui no ka lawelawe hana ana ma Honolulu, ma ke ano he poe hookomo mai a kalepa hoi ma na lole ame na waiwai e ae, malalo o ka inoa Hui o ka Hui o Sing Loy  Ua hoomanaia o Sing Loy e kakau i ka inoa o ka Hui.

            Honolulu, Ianuari 1, 1896.

                        SING LOY,

            2603-3

 

MA KA HANA O KA WAIWAI: O A.W. HAALILIO k. o Hamakua, Hawaii, i make. He noi i Olelo Hooko e ae ana e kuai i ka Waiwai Paa. Ma ka heluhelu ana a me ka waihoia ana mai o ke noi a Charles Williams, Lunahooponopono o ka Waiwai o A.W. Haalilio k o Hamakua, Hawaii, i make, e nonoi ana i kauoha a ka Aha no ke kuai ana aku i kekahi Waiwai Paa o ka Waiwai i oleloia ae nei, a e hoakaka pu mai ana hoi i kekahi mau kumu ma ke kanawai e hiki ai ke kuai ia aku ua waiwai la.

 

            Ua kauohaia ma keia, o ka poe apau i kuleana ma ua waiwai la, e hele mai imua o keia  Aha, ma ke POALIMA, la 3 o IULAI, A.D. 1896, ma ka hora 10 a.m. kakahiaka, ma ke keena hookolokolo o keia Aha. ma Honokaa, Hamakua, Hawaii, ma ia wa a malaila e hoike mai ai i kumu e hiki ole ai e ae ole ia ai ke kauoha a ka Aha @no ke kuai ana i ua waiwai paa la.

            Kakauia ma Hilo, ko Hawaii Pae Aina, Mei 25, 1896.

                        Na ka Aha:

                                    DANIEL PORTER.

                                                Kakauolelo.

            2601-3

 

I LOKO O KA AHA HOOKOLOKOLO KAApuni, Apana Kaapuni Ekahi o Ko Hawaii Pae Aina. Ma ka Hooko Kauoha. Ma ka hana o ka Waiwai o MA-O (w) o Honolulu, i make.

            Oiai, ua waihoia mai ka Palapala Kauoha a Hooilina hope loa a ka mea i make i oleloia ae nei i ka Aha Hookolokolo i oleloia, me ka palapala nonoi hoi no ka hookoia ana o ua Palapala Kauoha la a Hooilina hoi, a no ka hoopuka ana i na Palapala Lunahooponopono Waiwai ia Keliihananui (w), ma keia ke hoolahaia aku nei, o ka POAKAHI, Iulai 13, A.D. 1896, ma ka hora 10 A.M. (kakahiaka) ma ka Hale Oihana Hookolokolo, ma Honolulu, oia ka manawa i kohoia ai ame kahi e hooiaio ia ai ua Palapala Kauoha la, a e hooloheia ai ua noi la, a ma ia wa a ma ia wahi no hoi e hele ae ai kela ame keia mea e hoike i kumu, ina he kumu ka lakou, e ae ole ia ai ke noi o ua palapala noi la.

            Honolulu, Iune 9, 1896.

                        Na ka Aha:

                                    GEORGE LUCAS.

            2602 3ts                      Kakauolelo.

 

I LOKO O KA AHA HOOKOLOKOLO KAApuni Apana Kaapuni Ekahi o ko Hawaii Pae Aina. Ma ka hooponopono Waiwai. Ma ka hana o ka waiwai o D.W. KALUA, o Honolulu, i make.

 

            Oiai ua waihoia mai ka Palapala Noi ame ka Hoike Waiwai a ka Lunahooponopono o ka Waiwai o @a mea i make i oleloia ae la, a ma ia palapala i nonoi mai ai oia e nana ia a e apono ia kana hoike waiwai a e hoopukaia ke kauoha hope loa no ka mahele ana i ka waiwai e koe nei ma kona lima i na poe i kuleana ma ia waiwai, a e hookuu ana iaia mai na koikoi mai a pau ma kona ano Lunahooponopono.

 

            Ua kauohaia, o ka POAKAHI, la 13 o IULAI, A.D. 1896, hora 10 a.m. ma ke Keena, ma ka Hale Hookolokolo, ma Honolulu, oia kahi ame ka manawa i kohoia no ka hoolohe ana i ua Noi la ame ka Hoike Waiwai, a malaila a ma ia wa hoi e hele ae ai na kanaka apau i kuleana ma ia waiwai a hoike mai i kumu, ina he kumu ka lakou e ae ole ia ai noi.

            Honolulu, June 8, 1896.

                        Na ka Aha:

                                    GEORGE LUCAS,

            2602-3

 

HOOLAHA HOOPAU HUI.

 

            Ke hoolahaia aku nei ma keia, mamuli o ka aelike pu ana, ua hoopauia ka Hui mawaena o Bruce Waring ame Chas. S. Desky, malalo o ka inoa hui Bruce Waring & Co., a ua lawe ae o Chas. S. Desky i na koikoi apau o ua hui la a nana no e ohi i na aie apau e ku nei i keia wa, aole i hookaaia mai, i ua Hui la.

            Hanaia i keia la 10 o Iune, 1896.

`                       BRUCE WARING & CO.

                                    BRUCE WARING,

                                    CHAS. S. DESKY.

                                                2602-3t

 

I LOKO O KA AHA KAAPUNI APANA HOOkolokolo Ekahi o ko Hawaii Pae Aina. LOUISA MARION TODD kue ia ALFRED ADRIAN TODD. Hookaawale wahi moe.

 

            Ka Repubalika o Hawaii. I ka Ilamuku o ke Aupuni, a i ole i Kona Hope: Me ka mahalo.

 

            Ke kauohaia aku nei oe e kii ia Alfred Adrian Todd, mea hoopiiia, ina e waiho mai ana oia i kana pane i kakauia iloko o na la he iwakalua mahope iho o ka hookoia ana o keia e hele mai imua o ka Aha Kaapuni i hoikeia ae nei ma ke Kau o Mei o ua Aha la, e malamaia ana ma Honolulu, Mokupuni o Oahu, ma ka POAKAHI la 4 o MEI ae nei, ma ka hora 10 kakahiaka, e hoike mai hoi i ke kumu e ae ole ia ai ke koi a Louisa Marion Todd, ka mea hoopii, e like me ka mea i hoakakaia iloko o kana palapala hoopii i pakuiia me keia.

 

            A e hoihoi mai i ka palapala kii me ka hoike piha o kau mau laua no ia mea.

            Ikea ku Mea Hanohano A.W. Carter.

                        Lunakanawai Ekahi o ka Aha Kaapuni Apana Hookolokolo Ekahi, Honolulu, Oahu, i keia                        la 11 o Feberuari, 1896,

Sila                  HENRY SMITH

                                    Kakauolelo.    

 

            Ke hoike aku nei au, o ka mea maluna ae he kope oiaio ia o ka palapala kii ma ia hihia, a ua kauoha ua Aha la e hoolahaia ia mea a e hoopaneeia ka hihia a ke Kau o Augate e hiki mai ana o keia Aha

                        GEORGE LUCAS

                                    Kakauolelo.

            Honolulu, Iune 1, 1893@.

                        2601-6

 

 

I LOKO O KA AHA KAAPUNI APANA HOOkolokolo Ekahi o ko Hawaii Pae Aina. WILHELMINA VOGEL kue ia HANS BRODER ANTON VOGEL.

 

            Ka Repubalika o Hawaii. I ka Ilamuku o ke Aupuni, a i ole i Kona Hope: Me ka mahalo.

 

            Ke kauohaia aku nei oe e kii ia Hans Broder Anton Vogel, mea hoopiiia, iua e waiho mai ana oia i kana pane i kakauia iloko o na la he iwakalua mahope iho o ka hookoia ana o keia e hele mai imua o ka Aha Kaapuni i hoikeia ae nei ma ke Kau o Mei o ua Aha la, e malamaia ana ma Honolulu, Mokupuni o Oahu, ma ka POAKAHI la 4 o MEI ae nei, ma ka hora 10 kakahiaka, e hoike mai hoi i ke kumu e ae ole ia ai ke koi a Wilhelmina Vogel, ka mea hoopii, e like me ka mea i hoakakaia iloko o kana palapala hoopii i pakuiia me keia.

 

            A e hoihoi mai i ka palapala kii me ka hoike piha o kau mau laua no ia mea.

            Ikea ku Mea Hanohano A.W. Carter.

                        Lunakanawai Ekahi o ka Aha Kaapuni Apana Hookolokolo Ekahi, Honolulu, Oahu, i keia                        la 13 o Mei, 1896,

Sila                              (inoa) GEORGE LUCAS

                                    Kakauolelo.    

 

            Ke hoike aku nei au, o ka mea maluna ae he kope oiaio ia o ka Palapala Kii ma ia hihia, a ua kauoha ua Aha la e hoolahaia ia mea a e hoopaneeia ka hihia a ke Kau o Augate e hiki mai ana o keia Aha

                        P.D.KELLET, Jr..

            Honolulu, Iune 1, 1896

                        2601-6

 

I LOKO O KA AHA KAAPUNI Apana Hookolokolo Ekahi o ko Hawaii Pae Aina. ilia Keaweamahi kue ia David Keaweamahi. Hoopii oki mare.

 

            Ka Repubalika o Hawaii. I ka Ilamuku o ke Aupuni, a i ole i Kona Hope: Me ka mahalo.

 

            Ke kauohaia aku nei oe e kii ia David Keaweamahi e noho ana ma Yokohama, Iapana, mea hoopiiia, iua e waiho mai ana oia i kana pane i kakauia iloko o na la he iwakalua mahope iho o ka hookoia ana o keia e hele mai imua o ka Aha Kaapuni, Apana Hookolokolo Ekahi i oleloia ma ke kau o ua Aha la e malama ia ana ma ke keena hookolokolo o ka Hale Hookolokolo ma Honolulu, Mokupuni o Oahu, ma ka POAKAHI la 4 o MEI, e hiki mai ana ma ka hora 10 kakahiaka, e hoike mai no ke aha la e ae ole ia ai ke noi a Lilia Keaweamahi, mea hoopii, elike me ka mea i hoakakaia iloko o kana palapala hoopii i pakuiia me keia.

 

            A e hoihoi mai i ka palapala kii me ka hoike piha o kau mau laua no ia mea.

 

Sila                  Ikea ku Mea Hanohano Alfred W. Carter, Lunakanawai Ekahi o ka Aha Kaapuni Apana                                      Hookolokolo Ekahi, i ka la 13 o Mei, 1896,

                                    (inoa) HENRY SMITH

                                    Kakauolelo.    

 

            Ke hoike aku nei au, o ka mea maluna ae he kope oiaio ia o ka palapala kii ma ia hihia, a ua kauoha ua Aha la e hoolahaia ia mea a e hoopaneeia ka hihia a ke kau o Augate e hiki mai ana.

 

                        HENRY SMITH

            Kakauolelo Oihana Hookolokolo.

            Honolulu, Aperila 13, 1896.

                        2598-7

 

Kela ame Keia.

 

HOOLAHA HOOLOLI NO KA HUI

 

            Ke hoolahaia aku nei ma keia, i keia la ua aeia o Lee Ping e noho ana ma Honolulu, ko Hawaii Pae Aina, i hoahai no ko makou Hui o We Sing & Co., e lawelawe hana ana ma ke ano he poe kalepa a agena uku komisina ma ke Alanui Hotele, Honolului oleloia. Eia na poe o loko o ua Hui la, Yee Chin, e noho ana ma Honolulu i oleloia, Shear Lam, e noho ana ma Kapalakilo, Kaleponi, ame Yee Ping, e noho ana ma Honolulu, a oia ka mea e lawelawe ana he luna nui no ka hana o ua Hui l a e kakauinoa i ka inoa o ka Hui.

                                    WO SING & CO.

                                    Ma o Yee Chin la.

            Hanaia Honolulu, Iune 17, 1896.

                                    2603-3t

Allen & Robinson

 

NA MEA KUAI PAPA O NA ANO APAU e loaa no ma ka UWAPO O PAKAKA, Honolulu, ma ke kumukuai makepono loa, no ka pomaikai o ka lehulehu e makemake ane e kukulu hale. E kipa mai a e ike kumaka.

            2396-q

 

HOOLAHA A NA LUNAHOOPONOPONO WAIWAI

 

            Oiai, ua hookohuia mai na mea no laua na inoa malalo iho nei i mau Lunahooponopono no ka Waiwai o Phillip Joaquin, o Lahaina, Maui nei, a i make, ma o ke kauoha 'la a ke Mea Hanohano J. W. Kalua, Lunakanawai Kaapuni o ka Apana Hookolokolo Elua, ma keia ke hoolahaia aku nei na kanaka apau he mau koi ka lakou maluna o ua waiwai la e waiho mai ia mau koi me na hooia i hoohiki pono ia, imua o laua, ma Lahaina, Maui, iloko o eono mahina mai keia la aku, a e ole ia, e hoole mau loa ia aku no ia mau koi. O ka poe apau i aie i ua mau waiwai la, ke haiia aku nei ka lohe a ke kauoha pu ia aku nei hoi e uku mai ia mau aie i na Lunahooponopono nei wale no.

                        FATHER ANDREW ame KAAIHUE,

            Na Lunahooponopono o ka Waiwai o Phillip Joaquin.

            Lahaina, Maui, Mei 29, 1896.

                                    2601-3t

 

Olelo Hoolaha a ka Mea Paa Moraki no ka Makemake e Hooko i ka Moraki a e Kuai Aku

 

            Ke hoolahaia aku nei ma keia, mamuli o kekahi mana kuai i hoakakaia maloko o kekahi moraki i hanaia ma ka la 20 o Dekemaba, A.D. 18893@, e Chop Choy, Ham Yook, Asee, ame Ham Mau, no Wailua lakou apau, Mokupuni o Kauai, Ko Hawaii Pae Aina,e hana ana ma ka inoa hui See Shing Wai Ma (See Shing Wai & Company), ia Quong Wah On & Co. o Honolulu, kopeia ma ke Keena Kakau Kope Palapala, ma ka Buke 145, aoao 396, 397 me 398, a ke makemake nei o Quong Wah On & Co. i oleloia, e hooko aku ia moraki la no ka uhaiia ana o na kumu aelike maloko o ua moraki la, oia hoi, ka uku ole ia ana o ke kumupaa ame ka ukupanee ma ka wa e oo ai.

 

            Ke hoolahaia aku nei nohoi, e kuai kudalaia aku no kela ame keia hoolimalima i hoikeia a i hoakakaia maloko o ua moraki la, ma ke keena kudala o Jas. F. Morgan, ma alanui Moiwahine, ma Honolulu i oleloia, ma ka POAONO, la 13 o Iune, A.D. 1896, ma ka hora 12 awakea o ua la 'la.

 

            Eia na waiwai i hoakakaia maloko o ua moraki la:

 

            1. Hoolimalima mai ka waiwai mai o B.P.Bishop ia See Sing Wai & Co., hanaia Nov. 12, 1891, a kopeia ma ke Keena Kope Palapala Hawaii, Buke 134, aoao 296, no 8 makahiki, he 24 eka ka ili.

 

            2. Hoolimalima mai ka waiwai mai o B.P.Bishop ia See Shing Wai & Co., hanaia Nov.24, 1891, kopeia ma ke Keena Kope Palapala Buke 134, aoao 310 no 15 makahiki. He aneane 19 1/2 eka ka ili.

 

            3. Hoolimalima mai a Carl Isenberg mai ia See Shing Wai & Co., hanaia Nov. 3, 1892, no 15 makahiki. He 14 94-100 eka ka ili. Kopeia ma ke Keena Kope Palapala, Buke 140, aoao 225.

 

            4. Hoolimalima mai a Carl Isenberg mai ia See Shing Wai & Co., hanaia Nov. 3, 1892, kopeia ma ke Keena Kope Palapala ma ka Buke 140, aoao 232 no 15 makahiki. He 14 94-100 eka ka ili.

 

            5. Na hoolimalima e ae apau o ua hui la o See Shing Wai & Co. no na aina ma Wailua, Kapaa, Mokupuni o Kauai.

 

            6. Na bipi han apau, na lio, na moa, na holoholona, na mea paahana, na hale, ame na mea i hana hou ia iho, na palau raiki, na hale kuai, ame ka raiki apau e ulu nei i keia wa ame na waiwai e ae apau o kela ame keia ano e ona ia ana e ko lakou, (na poe haawi moraki i oleloia) oihana mahi raiki ma Wailua i oleloia, Mokupuni o Kauao.

                        QUONG WAH ON & CO.,

                                    Poe Paa Moraki.

            Kuike ke dala. I ka mea kuai mai ka lilo no na palapala.

            E ninau ia Chang Kim no na mea i koe. Oia ka Agena no ka poe Paa Moraki.

 

            Mamuli o ka aelike ana, ua hoopanee ia ke kuai maluna ae a hoea i ka la 20 o Iune, 1896.

            Hanaia, Honolulu, Mei 12, 1896.

                        2602-td

 

Hoolaha Hooko a ke Mea Paa Moraki

no ka Makemake e Hooko i ka

Moraki a e Kuai aku

 

I KULIKE AKU AI ME NA OLELO O KEkahi moraki i hanaia e HAKUOLE ame MAHIAIMOKU, kana wahine mare. ia A.J. Cartwright, Kahu Malama Waiwai o ka Waiwai o Holt, hanaia Iune 9, 1885, kopeia ma ke Keena Kakau Kope,  Oahu, ma ka Buke 93, ma na aoao 414 me 415, a i kuai lilo ia aku hoi ua moraki la ia J.A. Magoon, ma ka palapala hoolilo Ianuari 30, 1893, i kakau kope ia hoi, ke hoolahaia aku nei ma keia, ua makemake ka mea i hooliloia mai ai ua moraki ia e hooko aku i ua moraki ia no ka uhakiia ana o na kumu, oia hoi, ka uku ole ia ana o ke kumupaa ame ka ukupanee.

 

            A ke hoolahaia aku nei nohoi, mahope iho o ka hala ana o na pule ekolu mai keia la aku, e hoolahaia aku no kekahi hapa o ka waiwai i paa maloko o ua moraki la no ke kuaiia ana aku, a e kuai kudala akea ia aku ana ma ke Keena Kudala o Jas. F. Morgan, Honolulu, ma ka POAKAHI, Iulai 6, 1896, ma ka hora 12 o ke awakea o ia la.

            No na mea i koe e ninau ia

                                    J.A. MAGOON.

                        Mea i hooliloia mai ai o ua Moraki la,

            Hanaia, Honolulu, Iune 12, 1896.

            Eia ka waiwai e kuaiia aku ana:

            Keia apana aina apau ma Hamama, Manoa, i hoakaka pono ia ma ka Palapala Sila Nui 3471, Kuleana 1769, ia Malaihi, maloko o laila he 86-100 eka                        2602 4t

 

Olelo Hoolaha a ka Mea Paa Moraki

no ka Makemake e Hooko i ka Moraki

a e Kuai aku.

 

            I kulike ai me na olelo o kekahi moraki i hanaia e Joseph Aea (k) ame Kahae Aea, kana wahine, ia Henry Waterhouse, hanaia Aug. 4, 1893, kopeia ma ke Keena Kakau Kope, Oahu, ma ka Buke 145, aoao 92 me 93, ke hoolahaia aku nei ma keia, ke makemake nei ka mea paa moraki e hooko aku i ua moraki la no ka uhakiia ana o ke kumu aelike, oia hoi, ka hookaa ole ia ana o ke kumupaa ame ka ukupanee ma ka wa e hookaa ai.

 

            Ke hoolahaia aku nei nohoi ma keia, mahope iho o ka hala ana o na pule ekolu mai keia la aku, e hoolahaia aku no ka aina i paa maloko o ua moraki la, no ke kuai aku a e kuai kudala akea ia aku nohoi ma ke keena kudala o Jas. F. Morgan, Honolulu, ma ka Poakahi, Iulai 6, 1896, ma ka hora 12 o ke awakea o ia la.

            No na mea i koe e ninau ia

                        HENRY WATERHOUSE

                                    Mea Paa Moraki.

A i ole ia J.A. Magoon.

            Alanui Kalepa

            Honolulu.

            Hanaia Honolulu, Iune 12 1896.

            Ka waiwai e kuaiia aku ana, penei:

 

            O kela apana aina apau e waiho la ma Waikahalulu, Honolulu i oleloia, a i hoakakaia penei:

 

            E hoomaka ana ma ke kihi Akau o keia Apana ma ka pa pohaku me ke alanui a e holo ana ma ka merediana mageneti: Hem. 45 deg. 30 min. Hik. 11 kapuai i ka pohaku i hoailonaiia me ke kaha pe'a; Hem. 44 deg. 00 min. Hik. 108.9 kapuai ma ka aina kula aku; Hem. 48 deg. 30 min. Hik. 137.5 kapuai ma ke kuauna a i ke kihi o ka pa laau; Hem. 35 de. 15 min. Kom. 66 kapuai ma ka pa laau e pili ana me ko Waterhouse; Ak. 42 deg. 30 min. Kom. 24.5 kapuai ma ko Waterhouse; Ak. 67 deg. 15 min. Kom. 143.0 kapuai ma ko Waterhouse; Ak 59 deg. 30 min. Kom. 106.5 kapuai ma ko Waterhouse; Ak. 41 deg. 20 min. Hik. 138.5 kapuai ma ke alanui ame pa-pohaku a i ke kiko hoomaka mua. Ka area 59-100 o ka Eka. Oia kekahi hapa o ka aina i hoikeia ma ka Palapala Sila Nui Helu 664, Kuleana 1726.             2602-4t