Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXV, Number 36, 4 September 1896 — Page 2

Page PDF (1.45 MB)

This text was transcribed by:  Sabine Schmidt
This work is dedicated to:  to Anghul di Capulet a.k.a Dicker, the bravest, strongest and most patient & loving cat of all

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

Hoolaha Mana Hooko.

 

HOOLAHA O KA PAPA OLA.

 

Keena o ka Papa Ola,   Honolulu, Augate 21, 1896. Ke  konoia aku nei ko kalehulehu hoomaopopo mai i na Pauku mahope iho o kekahi Kanawai i kapaia "He Kanawai e hoomaopopo ai no ka Malama ana o na Moolelo o na Hanau ana, na Make a me na Mare," i aponoia Iune 3, 1896: 

 

NA HOIKE I NA HANAU I KA MEA KAKAU. 

 

Pauku 12.

E lilo no i hana na ka makuakane o kela a me keia keiki i hanauia ma ka Repubalika o Hawaii, a i ole ia, ina ua kaawale aku ka makuakane mai ka aina aku i ka manawa i hanau ai; a i ole ia, aole e ola ana; a i ole ia, ina he keiki ku ole i ke kanawai, alaila, e lilo no i hana na ka makuahine o ia keiki iloko o kanakolu la mahope iho o ka hanauia ana o ia keiki, e hoike aku i ka Mea Kakau i na Hanau, na Make a me na Mare ana o ka Apana i hanau ai ia keiki i ka la i hanau ai, ke kama a me ka inoa o ia keiki, ina ua kapaia ka inoa, na inoa o na makua o ia keiki, ina i ku a ku ole paha i ke kanawai a me kahi i hanau ai.   

Ea lilo no hoi i hana na kela a me keia kauka nana i lawelawe, a i ole ia, i kaheaia aku; e pili ana me ka hanau ana o kekahi keiki maloko o ka Repubalika o Hawaii,’e hoike aku iloko o kanakolu la mahope iho o ia hanau ana, no ia hanau ana a me na mea e pili ana i ua keiki la i hoakakaia maluna ae nei maloko o keia Pauku.

 

NA.HOlKE I NA MAKE I KA MEA KAKAU.  

 

Pauku 13. 

E lilo no i hana na kela a me keia ona o kekahi hale a wahi paha iloko, a i ole ia, maluna olaila i make ai kekahi mea ma ka Repubalika o Hawaii, e hoike koke aku no ia make ana i ka Mea Kakau o ka Apana kahi i make ai me ke hoike aku e like me ka hiki iaia e hana pela i ka inoa, ke kama, na makahiki, kumu o ka make ana, ka lahui, wahi noho hope o ka mea i make a me kahi i make ai; a i ole ia, o ka hale a wahi paha maloko, a i ole ia, maluna olaila i make ai ua hoolimalimaia, a i ole ia, ua nohoia e kekahi mea e ae aole oia ka ona, alaila,  e lilo no i hana na ka mea hoolimalima a mea noho paha ma ia hale a wahi paha, e hoike koke aku i ka Mea Kakau ia na mea a pau i hoakakaia mamua ae nei maloko o keia Pauku. 

 

Pauku 14.

E lilo i hana na 'ela a me keia Kahunapule nana i lawelawe ma ka hoolewaia ana o kekahi  mea i make, a me kela a me keia mea lawelawe a mea e ae paha nana i hana ma ke kanu ana i kekahi mea i  make, a me kela a me keia luna halema’i, agena malama ola, a me kela a me keia mea i pili i kekahi mea i make, e hoike aku i ka Mea Kakau o ka Apana kahi o ia make ana i na ike a pau i loaa ia lakou e pili ana i kekahi mea i make, i na manawa a pau a ka Mea Kakau i oleloia e noi ai no ia mea.     

 

NA HOIKE I NA MAREA I KA MEA KAKAU.

 

Pauku 15. E lilo no i hana na kela a me keia mea i hoomanaia e ke Kanawai e hooko i ka oihana mare nana i hooko i kekahi manawa i ka oihana mare e hoike koke aku i kela a me keia mare ana i ka Mea Kakau o ka Apana iloko olaila i mareia ai, a e hoike aku iaia i na inoa piha, na makahiki, kahi noho, ka lahui a me ka inoa piha o kela a me keia makua o kela  a me keia o na mea i mareia. 

 

NA HOOPAI.

Pauku 20. 

O kekahi mea nana i uhai, a i ole ia, nana i hana a hooko ole paha i kekahi o na mea i kauohaia ma keia Rula a Hooponopono ana paha i hanaia a hoolahaia e ka Papa malalo, a i ole ia mamuli o keia Kanawai, ina e hoahewaia no ia uhai ana a hooko ole ana paha imua o kekahi Aha Hookolokolo Apana, e hoopaiia oia no ia uhai ana a hana ole ana paha i kekahi huina i oi ole ae mamua o kanalima dala. 

            Ma ke kauoha a ka Papa Ola, 

                        B. REYNOLDS,

                                    Luna Hooko.

2613-3ts 

 

 

KUAI O KEKAHI APANA AINA AUPUNI MA ALANUI PROSPECT, HONOLULU, OAHU.

 

Ma ka Poakahi, Sepetemaba 21, 1896, ma ka hora 12 o ke awakea, o kuai kudala akea ia aku ai, ma ka puka ma ke alo o ka Hale Oihana Hooko, kekahi Apana Aina Aupuni, ma Prospect Street, Honolulu, Oahu, nona ka ili, he 22,800 kapuai kuea, oi aku a emi mai paha.

            Kumukuai maluna aku o $225.00.

                         J.A. KING,

                                    Kuhina Kalaiaina.

Keena Kalaiaina, Aug. 18, 1896.

2612-3t

 

KA NUPEPA KUOKOA

 

No ka Makahiki          .           .           . $ 2.00

No Eono Mahina         .           .           .    1.00

            Kuike ka Rula.

 

PUKA ANA.  1 Pule  2 Pule  3 Pule  4 Pule  5 Pule  6 Pule

   Iniha..         $1.50   $2.00   $2.50   $3.00   $3.50   $4.00

2 Iniha..           2.00     2.75     3.50     4.00     4.50     5.00

3 Iniha..           2.50     3.50     4.50     5.00     5.50     6.00

4 Iniha..           3.00     4.00     5.00     6.00     6.75     7.50

5 Iniha..           3.50     4.75     6.00     7.00     8.00     9.00

   Iniha..         4.00     5.50     7.00     8.00     9.00     10.00

   O na Olelo Hoolaha a pau o hoouna ia mai ana no ka Hoolaha maloko o keia Nupepa, e hoouna pu mai me ka auhau, a ina aole, aohe hookomo ia.

 

HOOPUKAIA E KA

HAWAIIAN GAZETTE CO.

C. G. BALLENTYNE, Luna Nui.

JOSEPH M. POEPOE, Lunahooponopono

Honolulu, Oahu.

 

POALIMA, - - SEPATEMABA 4,1896 

 

Ke Alahao a Hoea i Kahuku. 

Ua lohe mai makou, aole e liuliu loa na la mai keia wa aku, a ikea no ka moe ana o ke alahao e hoomaka ana mai Waianae aku a hoea i ka mahiko o Kahuku, ma Koolauloa. He nuhou hoohauoli keia i loaa mai ia makou, a, aole wale no paha o makou kai komohia iloko o na manao olioli no keia lono, aka, o ko makou poe heluhelu no kekahi. Ua maopopo ia makou, ke mohala aku nei ke alahele hookokoke i na kumuwaiwai o na  apana aina pili kahakai, e hoomaka ana mai Waianae aku a hoea i Kahuku, a hoea i Honolulu nei, ke kikowaena o na makeke o ka mokupuni nei o Oahu. Ua ike mua makou i ke ko ana a ke au o ka manawa, no ka hoea io ana mai o keia hana holomua ma Oahu nei, a no ia mea i paipai nui aku ai makou i ko makou poe makamaka ame na hoaloha, mawaena oh na oiwi ili-ulaula ponoi o ka aina, he mau apana aina ko lakou ma  na wahi a keia alahao e moe aku ai, e paa i ko lakou mau apana aina, a e mahi hoi. Mamuli auanei o ka loaa ana o keia alahele maalahi, ma na apana aina i hookokoke mai ma kahi i moe aku ai, e hiki ai i na poe no lakou ia mau apana  aina ke hooulu i na mea kanu, na pelehu, na wahi moomoo puaa, a pela aku, i mau kumu hoowaiwai, no ka hoopiha ana mai i ka makeke o Honolulu nei. Mamuli o keia alahele hou, e hoomama ia ana  na luhi nui o ko na kuaaina pii ana mai no Honolulu nei. E waihoia ana paha na lio e lakou,  ma ka hapanui o ka manawa, ke pii mai lakou no ke kulanakauhale nei, oiai o ka hanai ana ame ka malama i na holoholona ma Honolulu nei, he hana nui no ia e umeia aku ai he mau wahi kenikeni mahuahua. Ma ke kaa ahi hoi, aohe e lalama mai keia mau hooluhi ana i ke kanaka.

            O ka makou leo paipai i na kanaka Hawaii e noho ana ma keia mau wahi, e makaala i ko oukou mau aina, e imi i na mea e ulu ai ka pomaikai. O ka oi aku, o ka poe Hawaii he mau aina ko lakou iloko o na mahi raiki a na Pake i keia wa i kokoke e pau ka manawa hoolimalima, e makaala loa e loaa ona uku hoolimalima maikai ma ia mua aku, a  i ole, e komo kino maoli lakou iloko o ka mahi ana i ko lakou mau aina ponoi iho, ina he mea hiki ia. Kokoke loa e hoea mai ka wa e "Kokolo aweawe" aku ai ka uwahi o na "lio mahu" a Dilinihama, ko Hawaii nei kanaka kalaiaina holomua. 

 

He Kula Mahiko Hou. 

 

Ua lohe mai makou, e hooliloia aku ana ke kula panoa e hoomaka ana mai Hoaeae aku, ma Ewa ae nei, a hoea i Kaukonahua, i kula mahiko ma keia mua aku. A o ka mea nana e hoeueu aku ana i keia hana nui a waiwai oia no o Mr. Dilinahama. He mea maopopo loa e lu ia ana ma keia kula mahiko he mau tausani o na tausani dala, i loaa ai ka ulu ana mai o ka waiwai i upuia aku, e loaa  mai ana mailoko mai o ka lepo o ua kula panao la a kakou e ike aku nei. Ke hoomaopopo nei makou, eia ke omamaka mai nei na hana hoowaiwai iluna o ka aina, a o na poe paahana o lakou ka poe na lakou e kaana aku ana i na pomaikai o keia mau tausani  dala e luia ana ma keia wahi. O ke kumuwaiwai ka mea e ku ai ka hana, a o ka paahana ka mea nana e hoonee i ka holomua o ua hana la, a e ukuia hoi ua paahana la ia pono ai kana hana ana.

            Ma ka nana ana i keia aina e manaoia nei e weheia aku ka oihana mahiko, he aina ia i nele i ka wai, kekahi kumuwaiwai nui e pono ai ka hooulu ana i ke ko. He mea makehewa hoi ke kaukai ana i na haule ku-a-ua ana, oia ka mea nana e hoola i ke ko e kanuia ana ma keia wahi; nolaila, me he mea la o ka eli ana i na lua wai "aniani," oia wale no ka mea e hiki ai e loaa he lako wai hooulu ko e kanalua ole ia ai kona mau ano. He hana nui no keia, aka, he hana nae i hiki ole ke kapaeia ae. O keia ke ano hana a makou i hoaiai aku ai mamua aku nei, he mea pono ke hanaia ma kela kula panoa palahalaha maluna aku o Moanalua e hele ana hoi a hookui i Halawa, makai pono ae o Alia-paakai ame Kapukaki. Ke kanalua ole nei nae makou i ka hoike ana aku, aole no i mamao loa aku ka la mai keia wa aku a hoea mai no ka hana ia ana aku ona lako wai "aniani" no ka hooulu ana i ka waiwai oia kula panoa.

            Oiai nae keia mau kulana hooulu a hoomahuahua waiwai e nee mai nei @noluna nei o ka aina, he mea pono ia kakou na kanaka Hawaii, ke hooulu ae i na noonoo ana iloko o kakou iho, no ka kakou hana kupono e hana ai i keia wa, i ka la apopo a ma ia mau mua aku hoi, i mea e loaa mai ai ia kakou kekahi mau pomaikai o na dala e lu ia ana maloko o keia mau kumu waiwai a na poe ake holomua e hooliu liu mai nei i ka hana.

            O ka mea mao popo ia makou ua lawa loa iwaena o kakou nei na lima paahana holomua no keia mau kula mahiko e upuia aku nei e ku mai ana; aka, o ke kuia nui ma ka aoao o na poe no lakou ia mau pomaikai e luia aku ai maloko oia mau mahiko, ma ka huli ana mai i na lima hana Hawaii, oia ke kiekie o ka uku hana a ia poe e koi ai, a nolaila, ua loaa ia lakou ka imi ana i mau lima hana kuwaho mai Kina mai, a mai Iapana mai hoi; a o keia poe auanei ke ume ana i na dala mahuahua mai loko mai o keia mau hana hou.

            O ka hoopauia ana o ke kulana hoopae lima hana kuwaho iloko nei o ka aina, oia ka hoihoi ana mai i ka hana a ia poe o ko na Aina e i honuu ai i ka mo mona o ka aina, ia loko ponoi iho nei o kakou, oia hoi na poe paahana Ha waii.

            O lakou ke pomaikai ana ma keia hoopauia ana o ka hoopae lima hana kuwaho. O ka pau ana o ka hoopae ia ana mai o na limahana mai na Aina e mai, oia ka pomaikai o ke kanaka paahana Hawaii. Nolaila, e hiki no ke ninau ia ma keia wahi, Pe hea la e pau ai ka hoopae limahana mai na Aina e mai? Eia:- O ka loaa ana ia Hawaii , he kulana mokuaina malalo o Amerika Huiiia. I keia ku lana Aupuni, e pau ai ka Oihana Kepa Kanaka ma Hawaii nei, a e pau ai ka hoopae limahana ana, a hoolaia na poe limahana kuloko o ka aina iho nei.

            O keia ke kumu nui o ko ke KUOKOA ake nui ana e loaa ka hoohui aina me Amerika Huiia. No ka pomaikai ho ola ilihune a nohona pilikia mawaena o kakou Hawaii, ke kumu nui o ko makou hoonaauao mau ana aku i ka lahui oiwi o ka aina e ku e noonoo no ka pomaikai o nei mea he hoohui aina ana me Amerika Huiia, ma ke ano mokuaina.  

 

KA MISIONA AIE DALA AUPUNI A MR. P. C. JONES I KO NA AINA E.  

 

Ma ka la 10 o Augate aku nei, hoea maalahi aku la o Mr. P. C. Jones, ma Kapalakiko. A oiai oia maloko o ka Hotele Occidental, ua hoike aku oia imua o kekahi mea kakau o ka nupepa Examiner o Kapalakiko, no ke ano o kana huakai ame ka aie lahui o Hawaii nei. Ua hoike aku oia, no Ladana kana huakai-hele imi dala.

            O ka huina aie "Aupuni" o Hawaii nei, wahi ana, he $3,000,000 a e uku ana i uku panee o 6 keneta. O ka elua hapakolu o keia huina aie, aia ma Hawaii ponoi nei kahi i paa ia ai. A o ka hapakolu i koe, oia hoi, he $1,000,000 aia ma Ladana. Ma ke kulana aie hou i hooholoia iho nei, ua hoohuihuiia kela mau aie "Au puni," e ku ana ma ke ano kau liiliil, a komo iloko o kekahi huina holookoa, a oia huina houluulu hou, oia ka mea i kukuluia i kahua hoohana no ke ku lana Aie "Aupuni" hou, ma ka hoopuka ia ana ona mau Bona Aupuni hou, ma ka ukupanee o 4 pa-keneta.

            "O keia ka manao nui o ka'u huakai e hele nei i Ladana," wahi a Mr Jones. "O na uku-panee o ke dala e laulaha nei i keia wa, ua oi aku ka emi i ko ka wa mua loa i hanaia ai ko makou aie mua, a ma ko'u manao, o ka makou koi e hoemiia iho ka uku-panee no keia aie hou, ua ku maoli no ia i ka maikai ame ka pololei. He maikai ke kulana loaa dala i ka Repubalika Hawaii, a ku maoli ia ma ke kulana hiki iaia ke au amo ae i ke koikoi no ka uku ana i kekahi dala ana i aie ai, a e aie aku ai paha ma keia mua aku.

            Ua loaa mahuahua loa na kopaa ia makou i keia wa, aole hoi oia wale no, aka, ua loaa ia makou na kumukuai maikai no ia mau mea. Nolaila, aia na mokupuni (o Hawaii) ma ke kulana oi aku o ka holomua ma na ano apau, malalo o ka Repubalika, i ko na wa e ae apau ma mua aku nei." 

 

HE MOKU ILI MAWAHO AE O LAE AHI. 

 

Ma ke kakahiaka Poaono aku nei i hekau ae ai ka moku-kiapa "Gainsborough" ma na ku-a-au mawaho ae o Lae Ahi, aneane he hapalua mile mai ke kahua hale-kiai aku o "Kaimuki." Ma ka hora 5 o ia kakahiaka i loaa mai ai ka lono telepone no keia poino i Honolulu nei, a ua hoouna koke ia aku ka mokuahi "Eleu" e kolo i ka moku poino mai kona wahi i ili ai, aole nae he hemo iki. O ka mokuahi Ke Au Hou kekahi i haawi i na kokua ana, aole no nae he hopena pomaikai i ikeia. 

            Ua haalele aku keia moku ia West Port, Nu Kilani, ma ka la 23 o Iune, 1896, me 1,315 tona lanahu no Kapala kiko. I kona kokoke ana mai i Hawaii nei, ua kokoke e pau ka wai e inu o luna o ka moku, a nolaila ua manao ke kapena e kipa mai i Honolulu nei i wai. Ma ka auina la Poalima, kaalo lakou mawaho ae o Molokai, a ma ka hora 1 oia auina la, ike lakou ia Oahu nei.

Oiai e holo mai ana ka moku no Honolulu nei, ma ka mamao o 4 mile a oi, mai ka aina aku, ua hoololi iki ae la ke kapena i 1 1/2 mile ke kokoke mai iloko nei o ka aina. Hora 4 a oi iho aku la ke kapena ilalo e nana ai i kana palapala aina, a iaia i nana ae ai la uka o ka aina, ua ike iho la me ke pahao hao nui, ua hala loa lakou iloko, a ma kana hoomaopopo iho na ke au e ko ana ia lakou iloko. I ka hora 5:30, ike iho la ke kapena i ka hookui ana o ka moku a ili iho la.

            O kahi ana i ili ai he 18.7 kapuai ka hohonu o ke kai. O ke kapena o keia moku, oia no kekahi, mea kuleana i ua moku la. Ua manao ia he $15,000 ka waiwai io o ua moku la. Aole ola i poino. Aole i hoopaa poho ia keia moku, a o kona poino ana iho la, ua poho loa ka poe i kuleana maluna ona. Ua kapiliia kela moku ma Ladana 1866. He 230 kapuai kona loa; ke akea, 31.4 kapuai; hohonu, 2o.4. 

            Ma ke awakea Poakahi nei, ua kuai kudala ia aku ua moku la, a ua lilo ia Allen & Roblnson no $1,825. Ua hoo hana koke ia na poe limahana Hawaii ma ka hu'e ana i ka ukana. He hoopii koi poho nae ka Marcus Colburn maluna o ua moku la, no kekahi hana, i lawelaweia e ia a me kona mau kanaka maluna o ua moku la, a eia ua hoopii la imua o ka Aha hookolokolo.

 

 

KE KANIKELA FARANI HOU. 

 

Ma ke ku ana mai o ka mokuahi Monowai mai Kapalakiko mai, ma ka po Poaha aku nei, i hoea mai ai no Honolulu nei o M. Louis Vossison, ke Kanikela Farani hou ma ke Aupuni Repubalika o Hawaii nei. Ua noho Kanikela keia kanaka ma Piledelepia, Amerika Huiia. 

 

(Kii o Kanikela Farani M. Vossion.) 

 

Ua hanauia keia kanaka ma Farani ma ka makahiki 1847. O kona makua kane he Aliikoa ia noloko o ka pualikoa pu-kaa o Farani. I ka 17 o kona mau makahiki komo oia i ke kula koa ma Sana Cyr, elua makahiki mahope mai, ua puka mai oiai mailoko mai oia kula, ma ke kulana aliikoa. Ma ke kaua ana mawaena o Farani ame Perusia, ua lilo oia i mea kaulana loa mawaena o kona pualikoa, oia ka Regimana Elua o na Koa Papale Hulu Kila o ka Puali Imeperiala o Farani.  Ma ke kahua o Gravelotte, na hoehaia oia me ke kukonukonu loa, a ua paa pio oia, ma ke ano ha pio no ke kahua kaua, ma ka halepaahao Geremania, ma Muenster, Westphalia. Ma ka makahiki 1871, ua hoounaia aku oia i Alegeria, Aferika, me kekahi pualikoa "hulumanu" (zouaves) a hoopio i kekahi haunaele kuloko i ulu ae maloko oia aina. Ma ka makahiki 1874. haa lele oia ika oihana koa o Farani, a nolaila ua hoounaia oia e ke Aupuni o Farani i Mandalay, ke kulanakauhale poo o Burema, a malaila oia i  noho ai he eha (4) makahiki.

 

Ma ka makahiki 1880, kohoia oia i Kanikela no Khartoum, ke kulanakauhale poo o Aigupita-Soudana. Ma ka makahiki 1882, huli hoi mai oia no Farani, a loaa iaia he medala hoohanohano mai ka Hui Kalepa Hoikehonua aku. Ma ka malama o Augate, 1883, lilo hou no oia i Kanikela ma Rangoon, ke awa kumoku kaulana loa o Burema. Ma ka makahiki 1885, kohoia oia i Kanikela ma Piledelepia, a mai ia wahi oia i nee mai ai no Hawaii nei. He kanaka kakau buke naauao keia. Mawaena o na buke kaulana loa aua i kakau ai, oia ka "La Celebration du Centenaire de la Censtitution Americaine a Philadelphie," (Ka Hoomanaoia ana o ka Haneri Makahiki o ke Kumukanawai o Amerika ma Piledelepia.)   

Ma ka Poalua nei, ua hele aku la oia (M. Louis Vossion) e ike piha i ke Kuhina o ko na Aina E, H. E. Cooper ma ka Hale Oihana Hooko, a waiho aku la imua ona i kona mau palapala hookohu no ke Aupuni Repubalika o Hawaii, aole no kahi Aupuni e ae. Ua ukaliia aku oia e M. Vizzavona. 

 

PAKELE MAHUNEHUNE KE OLA O KE KEIKIALII ITALIA, A DUKE HOI O ABRUZZI. 

 

E hoike ana kekahi lono i hoea ae i Kapalakiko, mai Valaparaiso ae, no kekahi hana eleele i hoouluia ae e na kanaka papa haahaa lou o Kile (Chile) maluna o ke Keikialii Lui o Savoy, Duke o Abruzzi, ma ka la 16 o Iulai aku nei. O ka lono i loaa mai, oia keia:  

Mamuli o kekahi kulana maikai ole, i ulu ae ma ka aoao o ke Aupuni o Kile, no ka lahui Italia" ua holo aku la ka mokukaua Italia "Colombo" i ku ai ma Honolulu nei, no Valaparaiso, no ka hoopau ana ae i keia wahi moo hihia maikai ole mawaena o na lahui elua.

O ke kumu nui o ke ala ana mai o keia manao enemi ma ka aoao o ke Aupuni o Kile, oia ke kuai ana o ke Aupuni Repubalika o Aregenetine, ma ka wa i aneane loa ai o Kile ame ua Aupuni la o Aregenetine e ku ma ke Aupuni o Italia i ke Aupuni Repubalika o Aregenetine, ma ka wa i aneane loa ai o Kile ame ua Aupuni la o Aregenetine e ku ana ma ke kahua hakoko o ke kaua i kekahi mau mokukaua o ka papa-helu elua. Ma keia huakai a ka mokukaua Italia "Colombo" no laila, ua loaa io ka hoolaulea ana mawaena o na Aupuni elua. I kekahi la ua hele makaikai aku la hoi ke Keikialii Lui ame kona mau hoa hoi ame na koa marina he nui o luna o ka moku iloko o ke kulanakauhale; a oiai lakou e hele holoholo ana maloko o ke kulanakauhale, ua hailukuia mai la lakou e na kanaka "Kile" me na laau ame na pohaku.   

Ua lawe awiwi ia aku la ke Keikialii noloko o kekahi halekuai, a malaila oia i kiaiia ai; olai hoi, ua ’liikoa ukali o ua Keikialii la ame na kanaka o luna o ka moku i unuhi ae ai i ka lakou mau pahi a paio aku la i ka poe "Kile" hoohaunaele a hiki wale i ka hoea ana mai o na makai. Ua hopuhopuia na poe hoohaunaele, a ua alana mai la hoi ke Aupuni o Kile i kana mau olelo mihi no ka loaa ana o keia ulia maikai ole i ka huakai a ke Keikialii. He nui na poe o luna o ka moku i loohia i na palapu mainoino iloko o keia uluaoa ana.

He mea keia nau e ke kanaka Hawaii e kaena iho ai: "Aohe no lua e loaa ai o Hawaii noho i ka iu o ka malama maluhia." 

 

KEKAHI MAU HOA O KA BANA LAHUI HAWAII MA INDEPENDENCE, MISOURI. 

 

E hoike ana kekahi nupepa i loaa mai ia makou mai Independence mai, Mokuaina o Misouri, no ka himeni ana o kekahi poe "keiki ehiku" o ka Bana Lahui Hawaii, ma kekahi o ko laila mau luakini, ma ke kakahiaka Sabati, Augate 9. O ka nupepa i loaa mai ia makou, no ka la 15 mai ia, oia ka Poaono; a penei ka hoike a ua nupepa la:

"He la malie ka la Sabati aku nei, he oluolu ka ea, a ua ano akakuu mai. hoi ka wela kikiki a ka la. Ma ke anaina pule o ke kakahiaka he nui ka @@akoakoa ae maloko o kaluakini @@. Mahope iho o ka pau ana o ka himeni mua ame ka pule, ua himeni ae la he ehiku mau hoa o ka Bana Roiala Hawaii. malalo o ke alakai ana a Mr. S. Kamakaia, i kekahi himeni maikai loa, a ua kaili ia aku e lakou na hoohihi mahalo ana a ke anaina e akoakoa ana, no ka nani maoli o na leo o keia poe mai na mokupuni mai o ke kai. He umikumamaha wale no ka nui o na huapalapala o ka  pi-a-pa Hawaii, a he oluolu maoli ke ano o ke kamailio ana i kela olelo. O keia poe Hawaii, he mea oiaio, ua loaa ia lakou na leo oikelakela o ka maikai, a he poe ike hua mele maoli no lakou.

He nee maikai me ka like loa ke ano o ko lakou mau leo ma ka pii ana ame ka iho ana, a o na mea kani a lakou i hookani ae ai, oiai e himeni ana, he ku i ka makaukau, a he mea oiaio, he poe lakou i hanauia mai me na hua himeni ma ko lakou mau waha. l ka hookuu ana o ka pule, ua mele mai lakou elua mau himeni me ka nani. E hoea hou mai ana no lakou i keia la Sabati ae." 

 

NUHOU KUWAHO. 

NA NU HOU MAKAMAKA LOA O NA AINA E. 

 

Ma ke ku ana mai o ka mokuahi Coptic ma ke ahiahi Poalua nei, iloko o na la holo 6 ame 4 hora me 34 minute, mai Kapalakiko mai, ua loaa mai la ia makou na mea hou makamaka loa mai na Aina e mai, ai oia ka makou e panee aku nei imua o ko makou poe heluhelu:

 

HAALELE O KUHINA HOKE KAMIKA I KA AHA KUHINA O KALIVALANA. 

 

Nu Ioka, Aug. 22. Penei ka olelo a ka nupepa Herald, no kekahi lono kuikawa mai Wasinetona mai: O ka haalele ana mai o Hoke Kamika, ke Kuhina Kalaiaina, ua apoia aku ia e ka Peresidena, a ma ka la 1 o Sepetemaba e hookoia ai. Ua hoomaopopo ia nohoi, ua loaa ka mea pani ma kona wahi, aole nae i hoikeia mai ka puka ana o kona hookohu a hiki i ka wa e hookuu loa ae ai o Hoke Kamika i ka lawelawe ana i ka Oihana Kuhina. 

 

(kii o HOKE SMITH) 

HOKE SMITH. 

 

O ke kumu o keia mawehe na maloko o ka Aha Kuhina o Peresidena Kalivalana, ma ke ano like ole no ia o na manao kalaiaina ma ka @?ninau dala e ko ia nei na noonoo ana a ka lehulehu koho balota o Amerika, a ua oleloia, aia mau no ke pili paa la @a launa aloha ana ame na manao mikai mawaena o Peresidena Kalivalana ame ke Kuhina e paua ana. Ua oleloia, na lawe mai o Peresidena Kalivalana, i ka palapala haalele oihana o Kuhina Kamika me na manao kau@mha.  

 

KE PANI HAKAHAKA O KUHINA KAMIKA.   

 

Kaikuono o Buzzard, Masakuseta. Augate 24.—I keia po i hoike ae ai o Peresidana Kalivalana ma Gray Gables@ i ka hookohuia ana o Davil R. Francis, Kiaaina mua o Misouri, he Kuhina Kalaiaina, ma kahi o Hoke Kamika i haalele mai. Me he mea la, ma ka la 1 o Sepetemaba e noho aku ai o Francis ma ia oihana.

            Wasinetona, Augate 24.-  Ua hoike ae o Kuhina Kamika i kona manao mahalo i kona lohe ana i ka inoa o ka mea e pani ana ma kona hakahaka. Penei kana pane: "Ua loaa ia ka hauoli o ka launa makamaka maoli ana me Kiaaina Francis, a ua mahalo nui au iaia. He kanaka makaukau maoli no ia. He oiaio, ua paulehia loa ko'u ohohia ma na hana o keia keena, aole hoi a'u kanaka e ae e hiki ai ke haawi aku i na hana o keia keena, me ka hoihoi elike me ia."  

            Ua hoouna telegarapa koke aku o Kuhina Kamika ia Kiaaina Francis, e haawi aku ana iaia i kona mau mahalo ana. Manao ia ma ka la 1 o Sepetemaba e hookuu aku ai oia i ka oihana kalaiaina ia Kiaaina Francis. 

 

KUE A PERESIDENA KALIVALANA I KA AOAO DEMOKARATA DALA KEOKEO. 

 

Wasinetona, Aug. 21.-Aole loa o Peresidena Kalivalana e haawi ana i na kakoo ana i kekahi paa balota hou e onouia ae ana ma ka aoao Demokarata. Ua loaa mai kekahi lono malu.@ mai kekahi mea i hilinai nui ia, a e kekahi poe koikoi o na hana holo balota o keia kulanakauhale, e hoike ana ua lono malu la me ka maopopo, ua kakau aku o Peresidena Kalivalana he palapala ia Peresidena @@@ he palapala ia Lunamakaaainana @i pau) Bynum o Indianpolis, ka lunahoomalu o ke komite hooko o ka Aoao Demokarata Kakoo Dala Gula, a ma ia palapala i hoike maopopo aku ai oia i kona mau manao hoakaka ma ka mea e pili ana i keia kumuhana.

            Ua kakoo o Mr. Bynum i ka manao e kohoia ka paa balota holookoa a ka Aoao Demokarata Dala Gula e hooholo ai, a no ia mea kakau aku la oia ia Peresidena Kalivalana e nonoi ana iaia e hoike mai oia i kona manao. Ma ka pane i loaa mai, ua apono ka Peresidena i ke kumuhana holo balota maluna o ke kahua Dala Gula, a e hoole ana i ke kahua holo balota i hooholoia e ka Aha Elele ma Kikako, no ke Dala Keokeo. Ua kue loa nae oia (Kalivalana) i ka hoala hou ia ana ae i paa balota holo Peresidena e ka Aha Elele a na Demokarata Dala Gula e hapai hou ai. Ua olelo ae nohoi, o Kalivalana, he hana naauao ole ia a ku ole hoi i ke kulana aloha aina oiaio, a, aole nohoi oia e kakoo ia balota. Aole oia e nana ana i na poe no laua na inoa

 

******

[[column 6 – blurred - lots of guesswork from here:]]

 

ma @ paa balota. O ka @@@@

 

KE KAUA MA MATABELE; AFERIKA.

 

Ladana, Aug. 23.- Ua loaa mai @ mai Buluwayo mai a i ka nupepa Central News, e hooia ana i ka loaa no ka haawi @ ana mai o na @ o ka lahui Matabele iloko o na @ na koa Pelekane, a ua manaoia @ neu ua pau ke kaua.

 

Ladana, Aug. 24. - Elike me na @ i loaa mai ai mai Buluwayo mai i @a nupepa o Ladana nei, ua @ Matabele aole kaua me na koa Pelekane ina nae e ae o Cecil Rhodes e noho me lakou a @ ia lakou. N@ nohoi lakou e hoopauia kekahi @ Aupuni, nana na hana a lakou i makemake ole ai. Ua pane aku nae o Cecil Rhodes, ua haalele mai ua luna @ la a lakou i hoohalahala mai ai @ hana a ke Aupuni, a ma @ aku la ia i na poe Matabele nei, @ manao lakou no ka hooma@ aku ke kaua, a i i@e ia, e noho maluhia pa@ lakou. Ua hele mai la o @@@ Alii nui o lakou, a waiho mai la i kaua pu ame kana koi kaua imua o Mr Rhodes e pakele ko lakou mau @ Mahope iho o ka pau ana o na @ kuka ana, ua pane mai la o S@@@ "E hele oe me ka maluhia, e @@@ kua, ke pookela o na @"

 

MAKE KE ALII O ZANZIBA

 

Zanziba, Aug 25. Ua make o Hamed bin Thwain, ke Sultana o Zanziba. Hanauia oia ma ka makahiki 18@56? a noho oia  paui @hakahaka no kona makuakane hoahanau, oia o Suletana Seyyid Ali Ben Said, ma ka la o 5 Maraki, 1893. Ua loaa ke kuokoa i ke Aupuni o Zanziba ma ka makahiki 18@5?6, ma ka wa e nohoalii ana o Seyyid Majid, ke keiki a Seyyid Said, ke Suletana o Mascat? ame Zanziba. Aia lakou malalo o ka hoomalu ana a @lani.

 

Aia nae he aumeume mawaena o keia Suletana ame kekahi kanaka e ae @@ ka inoa o Sayid Kalid. O keia kan@ hope, ua lawe ae la ia i ka @@ mahope koke iho o ka make ana o Hamid bin Thwain. Ua paniku ae la oia iaia iho iloko o ka hale alii me @700 poe koa Asekaria. No keia mea, ua hooleleia aku la na @?luma ame na koa o na mokukaua "Pelekane @Filomela [Philomel], Thrush ame Sparrow. i uka i ka aina no ka malama ana i ka waiwai, a o na wahine ua h@@@ maloko no ke @@@@@ Kanikela Pelekane, a ua @@@lakou e na manuwa.

 

NA LONO NO NANSEN, KE KANAKA HULI WELAU AKAU.

 

Christiana, Aug. 2@.- Ua h@@ mai ka moku @@ ka inoa o "Fra@@ Skjervo ma ka mahele aina o Tr@@@@ ma ke ahiahi o @@@. O keia ka moku a Nansen i haalele nai mai na @@ mua o Ianuari, 1885?, ma ke kai @@ akau, i luna ai kona "waa" @@@ ao ma keia huakai hou aku @@@ i keia wa kokoke aku nei.

 

Christiana, Aug. 2@. Ua hoike ae ka nupepa Aftenposen?, ma kekahi o kona mau mano, ua olelo ae o @?Dr. Nansen aole ola e hoao hou ana e @@ i ka welau akau maluna o ka moku, aka, e @@ aku ana ia maluna o na kaa holo @@ e huki@@ ana e na @@ mai ka aina @@@ o Franz Josef aku. Ma kona manao ke alanui maa@@ loa ia.

 

@@, Norewai. Aug. 24. - Ua @@ ai ni @ o Prof. Andree mai ka mokupuni mai o @@ Spitzenbergen maluna mai o ka moku @@@. Ua @@@ o ka baluna @@ aku ai oia  @@ i ka we@@ akau, i keia makahiki. Ua hala loa ka manawa  kupu@@@ ka  ana aki ia hana.

 

LANAKILA NA KARISTIANO MA KERETE.

 

Ladana, Aug. 2@. E hoo@@ ana kekahi lono mai Atenai mai a i ka nupepa Telegarapa, ua hooukaia kekahi kaua @@ a hahana @@, mawaena o ka poe Karistiano ame ka poe Turwa@@.

Ua hoala ia e na poe Karistiano e noho ana ma na kuahiwi ke pualikaua? @@ ika loa no ka lele kaua ana @@ ma ka kauhale o ka Apana o Heraklion. Ua haalele iho he @@@@ poe koa @@ ia Heraklion no ka malama ana @@@ lakou mau waiwai. A ma ka hoo@ kaua ana i na aoao elua, ua @@ ka poe Tureke. He @@ o lakou poe make a he 47 poe i ho@@@. He @@ loa ka poino o ka poe Karistiano.

@ pio aku i na Karistiano he @ haneri raifela ame na tausani @.

 

KA LIMA E EELE WINTHROP

 

O ka Poalua, Sepetemaba 1. @ e hooloheia ai ka hihia a ke A@@kue ia Oliver W. Wintrhop no ka @ powa ia Kimo Kamabela.

---

 

Ma ke kakahiaka Poakolu @ i hooloheia ai k@ hihia kip@ o Arthur Fitzgerald, maluna o ke ki@o o A@@@@ he makai kiu. O Karaitona me @@ loio o ka mea hoapiiia. O E. Dole, ka Hope Loio Kuhina ma ke aoao hoopii. Elua no @@@ke ma ka aoao hoopii a hoomaha ka Aha ma ka hora 12. Ma ka auina la ae, ua holo Lunakanawai Geo. H. De La Verg@@ na loio, me David Kaapa  @@ ka m@@ i hoopiiia, na makai Ah Fa@@@ no uka o Kapalama, e nana ai i ka@@ i hanaia ai ke kipu i manaoia @ Fitzgerald i hana.

 

He mea pono i kela ame @kela ame keia?@ ohana ke loaa o@ laau lapaau @ no na ma'i o ka @ I laau lapaau puhili ole ao ka "Moku ino lue lepo" (D@arden) Nahu, Umii, K@@ ame na ma'i apau o ka opu, aole he laau oi ak@ o ka maikai elike me ka PERRY DAVIS LAAU PENIKILA (Pain Killer). Ua lawelaweia keia laau no na makahiki ke kanalima, a ke hana mau ia @@ kela ame kaia la, me na @ apau o ka honua nei. O ka Hui Kua Laau Lapaau o Holister, ka Agena@