Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXVI, Number 22, 28 May 1897 — Page 2

Page PDF (1.45 MB)

This text was transcribed by:  L. A. Marchildon
This work is dedicated to:  Any Canadians calling Hawaii home...I'm so envious !!

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

Hoolaha Mana Hooko

            I keia la i hook@huia aku ai o David @ Esq. i hoa no ka Papa Alanui o ka Apana Ohi Auhau o Ewa ame Waia@ kupuni o Oahu, ma kahi @ Esq., i waiho mai.

J. A. KING,

Kuhina Kalaiaina.

            Keena Kalaiaina, Mei 1@, 1897.

@

 

            I keia la i hook@huia aku ai o D. H. Ka@ Esq. @ Notere no ka Lehu@ Hookolokolo Kaapuni E@a o Ko Hawaii Pae Aina.

J. A. KING,

Kuhina Kalaiaina.

            Keena Kalaiaina, Mei 11, 1897.

2650-3t

 

OLELO HOOLAHA.

Oihana Waiwai.

Honolulu, K. H. P. A., Mei 10, 1897.

            Ke hoikeia aku nei ka lohe ma keia i ka poe apau e paa nei i na Bona Aupuni Hawaii no lakou na manawa ame na huina nui i hoikeia mahope ae nei, ma ka la, a mahope aku hoi oia wa, e oo ai ke kupona (coupon) dala hou aku iloko ae nei o na mahina o Iune ame Iulai, 1897, e pau ai ka loaa ana o na ukupanee.

            E ukuia ana ke kumupaa o ua poe bona la ma ka haawiia ana mai oia mau mea ma ka lua hou aku o ka manawa o ua kupona (coupon) la.

Kanawai o Augate 5, 1882.

            Mahele A.  Bona Helu 395, Ian. 27, 1883, no $1000.

            Mahele A.  Bona Helu 396, Ian. 27, 1883, no $1000.

            Mahele A.  Bona Helu 397, Ian. 27, 1883, no $1000.

            Mahele A.  Bona Helu 398, Ian. 27, 1883, no $1000.

            Mahele A.  Bona Helu 457, Iune 27, 1883, no $1000.

            Mahele A.  Bona Helu 458, Iune 28, 1883, no $1000.

            Mahele A.  Bona Helu 460, Ian. 4, 1883, no $1000.

            Mahele E.  Bona Helu 277, Dec. 2, 1883, no $500.

            Mahele E.  Bona Helu 279, Ian. 3, 1883, no $500.

            Mahele E.  Bona Helu 280, Ian. 3, 1883, no $500.

            Mahele E.  Bona Helu 281, Ian. 3, 1883, no $500.

            Mahele E.  Bona Helu 282, Ian. 3, 1883, no $500.

            Mahele E.  Bona Helu 283, Ian. 27, 1883, no $500.

            Mahele E.  Bona Helu 284, Ian. 3, 1883, no $500.

            Mahele E.  Bona Helu 285, Ian. 3, 1883, no $500.

            Mahele E.  Bona Helu 286, Ian. 3, 1883, no $500.

            Mahele E.  Bona Helu 287, Ian. 3, 1883, no $500.

            Mahele E.  Bona Helu 288, Ian. 3, 1883, no $500.

            Mahele E.  Bona Helu 300, Iune 19, 1883, no $500.

            Mahele E.  Bona Helu 301, Iune 29, 1883, no $500.

            Mahele O.  Bona Helu 307, Ian. 8, 1883, no $100.

            Mahele O.  Bona Helu 308, Ian. 87, 1883, no $100.

            Mahele O.  Bona Helu 309, Ian. 16, 1883, no $100.

            Mahele O.  Bona Helu 310, Ian. 27, 1883, no $100.

            Mahele O.  Bona Helu 311, Ian. 27, 1883, no $100.

            Mahele O.  Bona Helu 312, Ian. 27, 1883, no $100.

            Mahele O.  Bona Helu 321, Iune 19, 1883, no $100.

HENRY E. COOPER,

Kuhina Waiwai no ka manawa.

2650-3t

 

OLELO HOOLAHA I NA HUI I HOOHUIIA.

            I kuiike ai me ka Pauku 1441 o ke Kanawai Kivila, ke hoolaha aku nei na Hui apau i hoohuiia e waiho mai i hoike piha a pololei o ka lakou mau hana i ke Keena Kalaiaina ma ka la 31 o Iulai ae nei, a mamua ae paha oia la, a oia hoike hoi no ka manawa ia e pau ana i ka la 1 o Iulai, 1897.

            E loaa no na Pepa Pa'i Hakahaka no keia hana ke nonoiia mai i ke Keena Kalaiaina.

            Ke hoike ole mai kekahi Hui i Hoohuiia i keia hoike, ma ka manawa i kauohaia, e hele kino aku no ke Kuhina Kalaiaina, a i ole, o hookahi a oi aku paha Komisina e hookohuia ana e ia.  I ka Hui i hooko ole i ke kauoha, no ka hoikeia ana mai o na buke ame na pepa o ka Hui, a e ninaninau hoi i kona poe Luna no ka mea e pili ana i kana mau hana malalo o ka hoohiki.

J. A. KING,

Kuhina Kalaiaina.

            Keena Kalaiaina, Mei 20, 1897.

2562-3t

 

            He mea pono i kela ame keia ohana ke loaa ona laau lapaau mama no na ma'i o ka opu.  I laau lapaau puhili ole no ka "Moku ino loa o ka lepo" (Diarhea) Nahu, Umii, Kolera ame na ma'i apau o ka opu, aole he laau lapaau oi aku o ka maikai elike me ka PERRY DAVIS LAAU PENIKILA (Pain Killer).  Ua lawelaweia keia laau no na makahiki he kanalima, a ke hana mau la nei i kela ame keia la, ma na aina apau o ka honua nei.  O ka Hui Kuai Laau Lapaau o Hollister, ka Agena.

 

Ka Nupepa Kuokoa

No ka Makahiki          $2.00

No Eono Mahina         1.00

Kuike ka Rula.

 

PUKA             1          2          3          4          5          6

ANA               Pule     Pule     Pule     Pule     Pule     Pule

 Iniha               $ 1.50  $ 2.00  $ 2.50 $ 3.00  $ 3.50  $ 4.@

2 Iniha             2.00     2.75     3.50     4.00     4.50     5.00

3 Iniha             2.50     3.50     4.50     5.00     5.50     6.00

4 Iniha             3.00     4.00     5.00     6.00     6.75     7.50

5 Iniha             3.50     4.75     6.00     7.00     8.00     9.00

 Iniha               4.00     5.50     7.00     8.00     9.00     10.00

            O na Olelo Hoolaha a pau e hoouna @a mai ana no ka Hoolaha maloko o keia Nupepa, e hoouna pu mai me ka auhau, a ina aole, aohe hookomo@.

 

HOOPUKAIA E KA

HAWAIIAN GAZETTE CO.

C. G. BALLENTYNE, Luna Nui

JOSEPH M. POEPOE, Lunahooponopono,

            Honolulu, Oahu.

 

POALIMA,    MEI 28, 1897.

 

Hoomaka na Kipoka Pili Aupuni a Hawaii me Iapana.

            Ua hoouna aku nei ke Aupuni Repubalika o Hawaii, ma o ke Kuhina la o ko na Aina E, i kana pane pili Aupuni ma ka Poakahi nei, i ke Aupuni o Iapana, ma o kona kuhina la e noho ana maanei, no ka ninau pili i na "eemoku Iapana" i hoihoiia aku ai no Iapana, a no ia mea ua hoomaka i keia wa na "kipoka pili Aupuni" mawaena o Hawaii ame Iapana.

            Oiai, aole imua o makou i keia wa na kino maopopo maoli o na palapala pili Aupuni i panaila ai mawaena o na hana.  Ke hoi au, ua maopopo no ia Aupuni elua no ka mea e pili ana i ke koi a Iapana i waiho ae ai imua o ke Aupuni Hawaii, aka, o na mea nae a makou i lohe mai ai ma ke ano nui no ua koi la, oia keia:  Ua koiia aku ke Aupuni Hawaii e hoike mai nokeaha la oia i uhaki ai i ke kuikahi; a ua koiia aku nohoi ia e ike mai i ke koi poho no ka poino ame ka pilikia i loaa i kela ame keia Iapana i hoihoi hou ia aku no Iapana.

            I ka nana i keia mau mahele elua o ka Iapana kumuhana i hookau mai ai maluna o Hawaii, ua ikeia, aole o Iapana i nee mai nei ma ke kulana ninaninau a noii paha i ko Hawaii nei pono a pono ole paha ma kona hoihoi hou ana'ku i na Iapana i laweia mai ai no onei nei: nokamea, ina he kulana ninaninau a noii oia ano ka Iapana i makemake ai e launa mai me Hawaii nei, alaila, he makehewa ka waiho ana mai i ke koi poho.  O ka mea maopopo nae, ua waiho mai o Iapana he palapala hoopii koi poho maopopo imua o ke Aupuni o Hawaii, a ina aole e loaa aku he pane kupono (i ko Iapana manao), alaila, ma kahi o ko Iapana ae ana e komo aku keia ninau iloko o kekahi Aha Uwao e noonooia ai, e hookomo aku ana paha oia i keia kumuhana i loaa ai ona haina ku i kona makemake, iloko o ka "Aha Hookolokolo" o ka limaikaika ame na mokukaua oolea.

            I ka mawaewae ana i kekahi mau olelo a ke Komisina Iapana, ua hiki ke ike maopopo ia iho kahi i kamoe aku ai ke au oia mau olelo, a oia hoi, o ka hookala ana i na mea oi mawaena o na aoao paio elua, ka hana e manalo ai ka ihiihi, ke kapu ame ka hanohaweo o ka inoa o ke Aupuni o Iapana i hoohaahaaia e Hawaii.  A ma keia pane nohoi a ke Komisina Iapana, ke nana aku nei ia maluna o Amerika Huiia, ma ke ano oia ka opu malumalu o Hawaii nei, elike nohoi me ka makou i hoike mau aku ai imua o ka lehulehu.

            O ka pane a ka Repubalika o Hawaii he "he panaiki" no ia ame ka moakaka lea, no ka hoike ana'ku imua o Iapana, no ka manao i hooko ai ka Repubalika o Hawaii i ka hana e ninauia nei oia i keia wa.  O ka manao maoli o keia pa@e a ke Aupuni, oia no keia:  Ua hooko aku ke Aupuni i na koi ana a na kanawai i kau@a e kona Ahaolelo.  Aole loa o Hawaii e ike aku i na hoakaka kanawai ana a kahi m@a e ae, mawaho aku o na mea i hooholoia e kona Mana Hooko ame kona Mana Hookolokolo.  A o ke kahua nui i ku ai keia pane a ke Aupuni, oia no ka ae ole ana aku i ko Iapana leo koi, i kakooia e kona ikaika "kaua," e haawi pio wale aku o Hawaii ma ka ae wale ana ua hewa ke keehina hooko kanawai ana i lawelawe ai, oiai nae o ka hana pono no ia a Hawaii e hana ai no ka pulama ana i ka "nene-iii kapu" o kona mau kanawai.

            Ua hoomakaia ke alahele o ka nee ana'ku o keia ninau no ka hoea ana'ku i kona hopena, aka, o keia hopena nae e upuia aku nei e na mea apau mawaena o ka poai o ka poe i makemake e hoomauia na launa aloha a makamaka mawaena o na Aupuni elua, aole ia i ikeia aku i keia wa.  Ua hoonohoia iho la ka pohaku-kihi o ka helau o ka palo pili Aupuni mawaena o Hawaii uuku ame Iapana, ka Enelani o Asia.  Ma keia hookui mua ana o na hoonee @ ana a na aoao elua, ua ikea ko laua mau kulana i ku ai.  Ua koi mai o Iapana i pane mai a Hawaii aku:  a ua pane aku o Hawaii ia Iapana, o ke kanawai o ka aina ka makou i hooko aku ai.  Ua makemake ole loa ko Iapana Kuhina no keia pane a Hawaii.  A ina paha e pane aku o Hawaii.  "Ua hewa loa au i keia hana i kou mau makaainana i hoao ai e komo kue mai i ko makou mau kanawai," ina paha ua apono koke ia keia pane.  A oiai hoi, aole i loaa aku ia Iapana he pane kupono i kona manao, mai a Hawaii aku, alaila, o ka mea maopopo loa, e hooman@ hou ae no paha ke Kuhina Iapana imua o ke Aupuni i loaa ona hoakaka hou.  A ina hoi e loaa ole aku he pane kupono ia Iapana mai ke Aupuni Hawaii aku, alaila, heaha ka hopena?  O keia ka kakou mea e makemake loa nei e ikeia aku, aka, aole nae mea i ike i keia hopena.

            Aole paha o Iapana e hoohewahewa iho ana i ka pane a Hawaii i hoikeia ae la, ma ke ano he pane ia e puhi ana i ka leo ka "hoo-na-na."  O keia maoli iho la no ke kulana a ke Kuhina Nui Kupa i kukulu aku nei ia Hawaii imua o Iapana.  Pehea la ka loihi o ke ku ana o keia kulana "hoo-na-na" o ke Aupuni o Hawaii me ka hoee ole ia mai e kekahi wiliau ikaika e uhalu ai oia?

            Me he mea la, e lilo ana o Amerika Huiia i hoa hooponopono pu ma keia ninau ko'iko'i, oiai aole i poina ia makou kana olelo kukala akea imua o ke ao nei apau, ma ke ano elike me keia:  Na Hawaii e hooponopono iaia iho ma kona mau hana pili Aupuni kuloko:  a o ke Aupuni auanei e maua'e ana i keia mau hooponopono ana a Hawaii:  he enemi ia no Amerika Huiia.

            Aole o makou kanalua iki e ku ana no ke Aupuni o Iapana ma ka aoao kakoo i ka pono o kona mau makaainana.  A pela nohoi, e ku ana no ke Aupuni Hawaii ma ka aoao kakoo i ka pono o kona mau kanawai.  A ma ko makou manao ana, ina e mau ana keia kulana "hehipaa" a kela ame keia Aupuni—Hawaii ame Iapana—aole loa e hiki ia Iapana, me kona ikaika apau, ke ae ole e komo keia mau ninau iloko o ka noonooia ana e kekahi Aha Uwao.  Aole loa e hiki iaia ke hoole i keia hopena e hoea mai ana.  Na ko Hawaii nawaliwali e onou ia Iapana ikaika e komo ae ma keia kulana.  O ko Hawaii nawaliwali, oia kona ikaika e ku nei i keia la imua o Iapana.

            Malia paha e hoea aku ana kakou i kahi e hookaawale mai ai o Iapana i kana mau launa a noho aloha ana me Hawaii nei; a me he mea la, oia paha ka wa e konoia aku ai o Amerika Huiia e hoike mai i kona lima kokua ia Hawaii, ma ka hoomalielie ana ae i ka ooloku ame ka pioo e ulu mai ana mahope iho o ko Iapana wehe ana'ku i kona launa aloha ana mai a Hawaii aku nei.  Ke manao nei makou, e lilo ana keia ninau i kumu e hoike maopopo mai ai o Amerika Huiia iaia iho me ka hakalia ole.

 

Ka Aha Kuhina ame ka Aha Kuka o ke Aupuni.

            Ma ka auina la o ka Poalima o kela pule aku nei ua noho iho la ka Aha Kuhina ame ka Aha Kuka o ke Aupuni no ka noonoo ana i kekahi noi a ka Aha Kuhina e aeia aku lakou e unuhi aku mailoko aku o ka Waihona Aupuni i puu dala e lawa ai na lilo o ke kiaiia ana o ka mokuahi Iapana "Kinai Maru, i hoea mai ai i Honolulu nei ma ka la 9 o Aperila, me 682 poe eemoku Iapana.  E komo pu ana hoi iloko o keia noi a ka Aha Kuhina na lilo no na kiai ma ka wa i puka ai he ma'i puupuu liilii (smallpox) mawaena o kela poe i hoopaeia mai ai maanei a hoomaluia ai.  O ka huina dala a ka Aha Kuhina i nonoi mai ai e aeia e unuhi mailoko aku o ka Waihona Aupuni no ka uku ana i keia mau lilo, he $6,000, oiai ua pau ka haawina dala a ka Ahaolelo i hookaawale ai no ia hana.  Aka, ua hoole nae ka Aha Kuka i keia noi a ka Aha Kuhina, a ke ole makou e kuhihewa, ua hooholo lakou he mea pono na kela moku "Kinai Maru" e uku i keia mau lilo apau a ka Aha Kuhina e koi nei, oiai ua kauoha maopopo kekahi kanawai e ku nei i keia wa, na na moku oia ano e uku i na lilo elike iho la me keia:  a no ia mea ua kaa maluna o ka Aha Kuhina ke ko'iko'i o ka ohi ana mai i keia mau dala mai na agena mai a mai na ona mai paha o ua moku la ma Iapana, oiai ua haawi mai no ua moku la, ma o kapena la, he bona hoopaa no ka uku ana i na lilo o keia ano i ke Aupuni.  Mamuli o keia hoole ana o ka Aha Kuka i keia noi a ka Aha Kuhina ua hoopilikia loa ia na poe kiai, na poe kalepa o Honolulu nei ame kekahi poe e ae i haawi i na hoolako ana no ka pono o kela poe Iapana i hoomaluia maanei.

            O keia moku Iapana i hoea mai ai ia nei, aole ona mau agena maanei e hiki ai i ke Aupuni ke huli koke ae a ohi mai i ke dala mai a lakou mai i mea e hoopauia ai na koi a na kiai ame na poe i haawi i ko lakou mau waiwai kalepa no ka pono o ua moku la ame na kanaka ana i lawe mai ai ia nei.

            Ke ole makou e kuhihewa, o ke Aupuni ka mea nana i haawi i na kauoha i na poe kalepa o Honolulu nei e hoolako aku i ka moku me na mea i kupono no ka malama ana i na uhane o@a ana i lawe mai ai n@ Hawaii nei.  O ke Aupuni ka keia poe kalepa amena kiai e nana aku ai no ko lakou uku:  a o ke Aupuni hoi ke nana aku i kona ukuia ana mai e na ona o ka mokuahi, elike me ka bona a ke kapena i haawi mai ai.

            E kam@ hou aku ana makou ma keia ku@ ma ke@a pale ae.  He ninau a @ nui ke@a ma ka nana aku.

 

Ke Kuikahi Panailike.

            Aole no i loaa mai ia makou i ke@a wa na lono e hooiaio mai ana ua hooholo ka Aha Senate o Amerika Huiia @a hoopauia ke Kuikahi Panailike mawaena o Hawaii nei ame Amerika Huiia.  O na nune ame na hauwawa olelo e pili ana i ka Bila Kanawai Dute a ke Komite o ko na Aina E i waiho aku ai imua o ka Aha Senate, oia wale no na mea i loaa mai i keia wa.

            E hoike ana nae kekahi lono mai Wasinetona mai, o ka la 17 o keia mahina, penei:

            "He nui loa na palapala i hoounaia aku nei i ke Komohana e hoouna loa ia aku ana i Hawaii ma ka mokuahi o ka la apopo, a e hai aku paha keia mau palapala i na lono elike la no me na mea i hoikeia aku e ka Nupepa Chronicle, oia hoi, e komo ana no iloko o ka bila kanawai dute he pauku e pili ana i na waiwai i aeia malalo o ke Juikahi Panailike e komo dute ole mai.  Ma ka wa e holo ai ka bila kanawai e paa ana keia pauku.  Ua ikeia keia keehina i keia la, ma ka wa a Luna Senate McEnerry o Lusiana i waiho mai ai he pauku pani no ka hookomo hou ia ana iloko o ka bila kanawai, a ua like loa no ia me ka pauku o ka Bila Kanawai Dute i hooholoia ai e ka Hale o na Makaainana.

            "I keia la, ua waiho mai o Luna Senate Frye he olelo hoolaha no kekahi hoololi ana e waiho mai ai imua o ka Hale no ka Bila Kanawai Dute, e kapae ana i na papa hoololi a ke Senate e pili ana i na papa hoike kopaa, a e hookomo hou ana i ka pauku i hoololiia ai e ka Hale o na Makaainana no ka mea e pili ana i na kopaa."

            Nolaila, ma ko makou manao, ana aohe kakou i hoea pono aku i kahi e maopopo loa ai ka make loa ana o ke kuikahi elike me na hauwalaau olelo e loheia aku nei mawaena o kekahi poe o kakou.

 

KA HOOKIPA HANOHANO.

Hiwahiwa na hana no ka La Hanau o ka Moiwahine Vitotia.

            O ka Poakahi nei, oia ka la hanau o ka Moiwahine Vitoria o Beritania Nui a Emepera wahine hoi o Inia.  Ua alana ae na puuwai Beritania oiaio ma Hawaii nei i kakoo pu ia aku e na poe pulama "alii" apau o ka aina oiwi iho nei ame ko na kaiaulu e mai i na hoohiwahiwa ana i mea e hanohaweo ai na hana oia la.   E ikeia aku ana na hae o kela ame keia ano maluna o na kumulaau.

            Ma ka hora 12 ponoi oia la, ua haawi mai la na mokukaua e ku ana ma ke awa ia la, i na kipu aloha ana.  A ma ka hora 3 a oi, ua malamaia ke anaina hookipa a ike i ko ka Moiwahine Beritania Kuhina ma Hawaii nei, ka mea e paa ana i ka hanohano oia Aupuni pookela o ke ao nei.  Ua kokuaia ke Komisina Hawes ma ka oihana hookipa ana mai i ka poe i hele aku e ike, e Mrs. T. R. Walker, ka wahine a ka Hope Kanikela Beritania.

            Ua hoonaniia o loko o ka pa me na uluwehiwehi lipolipo o ka waokele, na mea ulu hoonani iloko o na ipu ame na pua.  Aia ma ka puka komo aku i ka lanai, ua kahikoia ae la ia wahi me ka hae Beritania.  Ua unuia aku a akoakoa i keia wahi na Kuhina Kupa me kana wahine, ke Kuhina Kamika me kana wahine, Mrs. S. M. Damon, ke Kuhina Iapana me kana wahine, Kuhina Pukiki, Kanikela Amerika me kana wahine, Komisina Farani, ame na Kanikela o na Aupuni e ae.

            Ma ka hora 4 hoea aku ilaila ka Peresidena o ka repubalika o Hawaii.

            Ua paneeia ae he mau papa ahaaina i luluu pono i na mea ai ono o kela ame keia ano.  Ua nui maoli na Hawaii maoli i akoakoa aku ilaila.

 

BUKE MELE O NA HIMENI HAWAII.

            Mamuli o ka oluolu o ka Hawaiian News Company, ua haawi makana ia mai la makou me kekahi buke nona ka inoa e kau ae la maluna.  He buke keia i hoakoakoaia ai na himeni ame na mele Hawaii i maa mau loa i ke mele ia a i ka himeni ia hoi e na puukani o Hawaii nei.  Ua hoomakaukauia keia buke e Mr. Ed. Holstein e noho nei ma ka mahele kuai mea kani o ka Hawaiian News Company.  He 183 aoao ka nui o ka buke.  O ke kumukuai he 75 keneta wale no.

 

"KA OI KELAKELA MA KE AO NEI."

            O keia na olelo a Edwards me Parker, he mau kanaka kalepa no Plains, Ga., i olelo ai no ka LAAU HAMO A KAMALENA, no ka rumatika, kua haneenee, ame na eha ame na hu'i o ke kino.  E kuaiia ana e na poe kuai laau lapaau apau.  BENSON, SMITH & CO., na Agena no Ko Hawaii Pae Aina.

 

EDHEM PASHA.

            The commander of the Turkish troops on Greece's frontier is @ Turco-Russian war.  He is 45 years of age and is noted for his bravery and end@

 

EDHEM PASHA.

O ka Alihikaua Tureke keia nana e alakai mai la na koa  Tureke @ aulu akau o Helene.  O olali no keia no ke kaua o Tureke m@ R@ 45 ona mau makahiki i keia wa, a he kanaka koa me ka piha ho@n@

 

Haule ka Haawina Dala no ke Awa o Puuloa.

Ke Hui o Hawaii me Amerika Huiia, makehewa ke Awa o Puuloa.

            Wasinetona, Mei 11.—O ka paio olelo ohohia nui ia iloko o ka Hale o na Makaainana i keia la, oia ka mea e pili ana i ka haawina o $50,000 no ka hana ana i ke Awa o Puuloa ma Ko Hawaii Pae Aina, a ua haule mamuli o ke koho ana a @5 ma ka aoao kue ia 53 ma ka aoao kokua.  Ua hooikaika loa o Hitt o Ilinoi, ka lunahoomalu o ke Komite o ko na Aina E no ka waiwai o ka hoopaa ana i ke kuleana o keia Aupuni ma ua awa la, no ka manaoia ana e hoopau ana ka Aha Senate i ke kuikahi.  Penei kahi mau olelo a Hitt:

            "Ina e hoohuiia mai ana na Pae Aina o Hawaii i ka la apopo, aole no ia he mea e pau ai ka waiwai o ke apono ana i keia hoololi.  Ua hoao kakou no kanakolu makahiki e loaa ona mau wahi hoolulu moku ma na wahi he lehulehu o ka honua nei, aohe nae i loaa ia kakou hookahi wahi oia ano i keia la.  Ke aumoku o Beritania Nui, ke aumoku ikaika loa hoi, ua hiki loa ke hoonohoia ma kekahi wahi o ka poepoe honua nei, a e kokoke ana no ia i kahi e loaa mai ai kona mau lako, a pela pu nohoi me na pono o ka hana ame ka hoomaemae hou ana.  Ma ka wa kaua, e lilo ana ko kakou mau moku i mau mea waiwai ole loa, ma ka wa e pau ai ka lanahu.  Aia maloko o ka moana Pakipika ua loaa i na mana nui o ke ao nei apau, elike me Enelanai, Farani, Geremania, Sepania, he hookahi, elua, umi a iwakalua mau wahi e hiki ai ke kapiliia na moku e hiki ai ke paulu-a mai i ko kakou mau kapakai.

            "Nani ko Enelani ike ana i keia pomaikai, i kona wa i ninini aku ai he mau miliona dala maluna o kela mau puko'a liilii, na oioina ame na puu o Beremuda!  Nokeaha la i hooliloia aku ai ia mau dala?  Aole no ka hakaka ana me Farani—aole hoi no ka manaoia ana e ulu mai ana he hakoko me Rusia, kona hoa paonioni nui.  Aka, he moku ia e halihali ana he mau pu, e komo mai ana i ko kakou mau awa nei; he mau mea paahana weliweli loa ia e kue mai ana @a kakou ke hoea mai ke kaua ana.

            "Ano, ina e haule ana keia kuikahi, ina e hoopauia ana ia, e onou koke ae ana o Beritania Nui he mau launa hou ana me Hawaii.  E koi hikiwawe ae ana nohoi o Iapana, a e koi ana nohoi ia me ka ikaika loa.  Ma na lono telegarapa o keia kakahiaka, ua heluhelu au, ua hoea ae la ka mokukaua Naniwa i Hawaii no ka onou hookikina ana i kahi mau koi maluna o kela Aupuni nawaliwali.  me na pu wale no a kakou i loaa ko lakou mau kulana maikai e hiki ai ia kakou ke paa i keia wahi, a o keia kuikahi e lilo nei i mea pa@oia, ua manola ua haawi mai ia ia kakou i ka mana e kukulu ai i mau papu malaila."

            Ninau o McMillin—Alaila, o ka manao o ke keonimana, oia ka hoomaemae mua ana i ke awa, alaila, kukulu papu aku malaila?

            Hoomau o Hitt i ke kamailio ana—Oia mau mea apau na ke keonimana ia e ku mai ana mahope o'u ma keia papahele.  Ke kamailio nei au no ke keehina hana ame ka naauao o ke Aupuni elike me ko kakou nei, ma ka nana ana'ku i ka mea oiaio, o ka mana ma ka moana oia ka hoike oiaio o ke kulana ame ka holomua o na lahui o keia mua aku.  Mamuli auanei o kahi hoolilo dala uuku ana e hiki ai ia kakou ke hehi iho i ko kakou mau kapuai a hana aku i ka mea i oi aku mamua o ka pono olelo wale no i loaa ia kakou—e loaa hoi ia kakou kekahi mea i oi aku mamua o ka hoopaapaa nili Aupuni kuwaho wale iho no—e kukulu ana hoi i ko kakou hae ma ka nuku o kela muliwai, a, aole loa ia e uu ia iho ilalo no na makahiki he tausani.

            Pane hoi o Cannon ia Hitt, ma ka olelo ana, aole e poino keia Aupuni ina e hooholo ole ana ka Ahaolelo i keia haawina ma keia kau.  Ua haawi lilo loa ia mai kela awa ia Amerika Huiia nei, no na manawa apau, a he waiwai ia no kakou elike me kekahi awa ma ke kapakai Pakipika.  Manao no oia he mea maikai no ke Aupuni ka hana ana i ke Awa o Puuloa, elike me kona hana ana i kekahi awa e ae i kuleana ai ia, ma ka wa e m@ hana.  Aia no ia ma kahi @ mai ke awa aku o Honolulu moku Amerika i hiki mau @ piha me ka lanah@ p@ nohoi, oiai e loaa ana ke da@ moku la no ka uku ana'ku i ka @ Aole i lawa keia haawina @ ana i ke one o na awa la E @ ae ana hoi na kanaka no lakou @ e pili mai ana ma ia wahi i ko @ mau kumukuai, ma ka wa e h@ ai ka hanaia ana o ua awa la @ lawa keia haawina no ke ku @ puai aina, a no ka hoomaka ana @ e hana i wahi hoolulu moku.  A@ manaoio iki ma ka hoonui kuah@ wa wale ana ae no i keia ma@ pili lahui a puiwa wale ae noho@ lahui a i kela laui aku hoi.

            Ua kueia keia haawina @ Wahi ana, ma kahi o ka nana @ ma na aina e i mau hana na @ kau kanawai aku ai, he mea p@ Ahaolelo Nui ke nana no ka @ kona poe kanaka ponoi iho.

            Kamailio ikaika hoi o @ (Demokarata) o Nu @oka ma @ kokua i ka haawina.

            Olelo hoi o Hilborn @Repu@ Kaleponi:  "Ua kuai o Ameri@ he wahi apana kai ma ke aw@ loa, aka, aole nae he wahi kap@ Ua pau loa na aina o Puul@a @ i na poe hoopukapuka dala, a @ nei lakou ia mau aina me ka @ ana na Amerika Huiia e kuai @ mau aina."  Ina ua nele maoli o A@ rika Huiia nei i na wahi hoolulu @ i ke alo ponoi iho nei, he hana h@ wale no ka hoala ana ae ia mau mea ma na aina e aku.  Ma ka wa kana @ pau holookoa ana ko kakou mau aum@ ku kaua no ka paa ana i ke Awa @ Puuloa, a ma ka wa nae e holo ai @ hoohui Aupuni, ua lilo ua awa la i @ ole."

            Ua kojua hoi o Simpson @ no Kanesa i ka haawina, a ua k@ nohoi o Henry (he Repuba@ Konetikuta ame Walker @ lika) no Makakuseta ma ka a@ kua i ka hoololi.  Olelo hoi o @ o ke keehina hana hou e ho@ oia ka hoohui Aupuni.  Aole @ maka'u a puiwa wale i na @ ana na Pae Aina o Hawaii ia @ Hoike ae la i kona makemak@ kaua me Enelani.  Aole ona @ e makemake ana o Enelani @ kakou, elike nohoi me ko kak@ kemake ole e kaua aku iaia.

            Ua haawiia na koho ana ma @ a Hitt, no ka lokahi ana me ka @ a ke Senate, a ua haule ma ke k@ he 53 ma ka aoao kokua a h@ aoao kue.

            He kakaikahi loa na poe Rep@ i hiki mai, a o ke koho ana @ mea la he hookahi no aoao.  M@ koho ana, he eono poe Demoka@ Populiki, e komo pu ana o @ no Nu@ Ioka, Tate o Geogia.  K@ Uta ame na Papukiki Simpson @ Ridgley o Kansas i koho ma k@ kokua i ka hoololi, a he anean@ mamalua poe Repubalika i k@ ma keia aoao, a mawaena oia:  o Cannon, Hilborn, Parker, M Makakuseta, Brodrick o Kansa@ weli o Ohio ame Linney @ K@ Akau.  U hoihoiia ka hool@ Awa o Puuloa i ka Aha Komite @ kuka (Conference).

            Ua olelo ae o Hilborn i ke@a @ noii pono loa oia i ka hopena @ koho ana a ka Hale o na Mak@ no ka hoololi, a ua puka mai la @ kahi ole ana o ka Hale o na M@ nana me ko ka Hale o na Senate @ manaoio oia aole e loaa ho@ i k@ hoohui Aupuni ka hiki e hoike @ ikaika elike me ke@a.  O keia @ wahi ana, oia no kahi koena ik@ ke au hooponopono Aupuni o Har@ me ka mahele kue ia Kalivalana ame ka poe i loaa i na laulima ana @ elele mai Hawaii mai.  Ma kona @ nao, o ka palena kiekie iho la k@ ka ikaika o ka manao hoohui Au@ a he hoike hoi keia, aole wale @ Hale o na Makaainana i kue i ka @ pili kokoke loa, aka, i ke Kuikahi Panailike kekahi.

 

            Ua hoolaha ae ka nupepa W@ News i keia manao e pili ana i k@ kamaaina kahiko oia wahi:  "P@ olelo a Frank McAvoy, i noho ha@ me L. N. A.. & Ry., maanei @ au i ka LAAU OLA A KAMALENA @ ka Lepo paa, Kolera ame ka Hi@ makahiki a oi—aole loa he kaaw@ aku o@a laau mai ko'u ohana aku.  @ nao au, o ka laau pookela loa ia i @ ia.  Ke hauoli nei au i ka hooia a@ ia mea.  He laau kupono maoli ia @ na ma'i o ka opu.  E kuaila ana @ poe kuai laau lapaau apau.  O BENSON, SMITH & CO., na Agena ma K@ Hawaii Pae Aina.