Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXVI, Number 33, 13 August 1897 — HE MOOLELO NO KA LEDE ISABELA, KA MEA I KAPAIA Ka Anela Nani o ka Malamalama. [ARTICLE]

HE MOOLELO NO KA LEDE ISABELA, KA MEA I KAPAIA Ka Anela Nani o ka Malamalama.

"O k«?la kekahi o na wahiee akamai (oa ma ke kaili ana i na manao o ka : poe naau palupalu. a me h<? mea la, ua lohe paha oia he Je<le oe me fea puawai haxnama T oiai o ka lakou hana nui kela o ka hele e nieniele malu ai : i ke ano o keia ame keia mea o ke ku- ; lana kiekie a waiwai. a i mea nou e I aloha koke ai iaia, a e hoowahawaha i ai hoi ia'u, no ka mea he makau oia ia'u, oiai, aole e ne?e kona iohe no'u, he kanaka au i hanau ole ia maialo o j ka lau-maia (hupo) pela iho la oia i I hele noai ai me kana moolelo | E nana pololei mai oe ia'u e kuu aloha ! a e hiki ana anei ia oe ke ike mai he ; kanaka au o ke kulana elike me ka ; keia wahine i olelo mai nei ia oe? E aho ko'u lawe ana i ko'u oia nei mamua o ko'u hoao ana e hoopoino i kekahi lauoho o kek'ahi lede, a e oi !oa aku hoi ia oe e kuu aloha oiaio—ka moiwahine iwaena; o na moiwahine!'' "Aole au e hoonui wale aku ana i ka'u mau kamailio ana, aka, ke waiho aku nei no au na kou noonoo maikai no ia e kaana me ke akahele a ke hilinai nei no au e loaa ana no na noonoo maikai ia oe; a aole hoi e hoolilo ana oe i keia aloha maemae iloko o kou puuwai laahia e ka mea a ko'u uhane i aloha ai a oi aku ka wela mamua o ka hao i enaena iloko o ke kapuahi a ka amara kui hao." Ia Francis Levesona e kamailio ana, ua haka pololei mau aku na onohi maka o ka ui nohea Isabela maluna o Francis Levesona me he ia, e hakilo ana oia ina he poiolei a i oie he epa paha keia a ua opio la. He.mea oiaio, ua kohu pono kela hoohalike ana a ua Levesona la i ka wahine malihini ma ke ano he wahine gipsy. Me ka leo oluolu maiie, ua pane aku j la o Lede. Isabela: He mea hiki ole ia'u ke koho mawaena ou ame kela wahine malihini. Mai manao nae oe e Mr. Levesona he hoohaahaa ana keia a'u i kou kulana kiekie, aka, he mea j hiki ole ia'u ke hopuhopualulu i ko'u j mau manao. Nolaila, ke haawi aku nei au i ko'u aloha ahiahi ia oe, oiai ua hiki mai ko'u wa e hoi ai e helu- ! heiu buke aku i ko'u makuakane, no ! ka mea, ke hoomaopopo nei au ua hiki , i ka manawa, a ke kakali mai la o papa , ia'u, nolaila e aloha auanei oe." ! Me ia mau huaolelo, ua niau aku la ■ ka Lede Isabela me ka palamimo a me ka palanehe lua ole. : Mamua o ka hiki ana ia Francis ke ; hoomaopopo lea ae, au nalo aku la ka ui nohea ma ke alanui akeekee o ke kihapai pua o ke kakela. Ku lohaloha iho la ua Levesona la ■ me ka maopopo ole iaia o kana mea ■ e hana ai, a me ka mino-aka ano kepolo ma kona mau papalina, ua luliluli ae la kona poo, me ka nau ana o kona ku'i i ka ua mea o ka inaina i ka wahine nana i hele mai e hookaakaa ae i na maka o ka Lede Isabela, ka wahine opio hoi a ua Levesona la i hoomainoino ai me ka naau o ka awahua haalele loa. I ua Levesona la e kulou ana, ua puana ae la oia i kekahi mau huaolelo ino me ka leo i piha me ka inaina. Me ka hoomaopopo ole, ua puka loa loa kana mau me» e noonoo ana i waho ma ka hoopuka maoli ana me he la he hoa kona e kamailio pu ana. Oiai ua lilo loa oia mamuli o kona mau manao uluku, ua ike ole oia i keia kanaka opiopio kino maloeloe maikai nona na helehelena mohaha maikai a kekahi mea uhane e haawi koke ai i kona mahalo ame kona paulele ana, no ka mea, aia kekahi ouli ma kona helehelena e hoike okoa mai ana no he kanaka maikai oia. Ua hele pololei mai la keia kanaka mba kekahi alahele o ke kihapai pna o ke kakela e holo pololei ana a hiki i kahi a Francis Levisona e ku ana; a mamuli o ka hauwaiaau o kekahi ieo kanaka ua kauoia ka manao o ka mea malihini e hele malie ana oia me ka hoolono pono ana i na hu&olelo. I kona kokoke loa ana, ua ike pono aku la oia o Franeis Levisona keia e ku nei me ka hoopuka ana i kekahi mau huaolelo a keia malihini i kahaha'nui loa ai. He mea e ka maeele ame ka eu o ka ili o keia kanaka iaia i lohe maopopo aku ai i kekahi o na mamala olelo I hoopukaia e Francis Levisona, He mea pono e holke aku au ia oe e ka makamaka heluhelu i ka inoa o keia kanaka e hoolohe nei I na olelo a Franeis Levisona, oia no ko kakou hoaloha maikai "Karaile," ka loio opio a waiwai nui o Enelani. O na olelo a KanUle i lohe aku ai a Levisona ! hoopuka ae ai, oia no keia: "Ina au i lawe mua i ke ela o kela wahine iloko o na la ana e aloha kupouli loa ana ia'u. aole la oia e hele mal e ak*akea i ko'u alahele! Ot ina e manaoio a&a o Isahela i na olelo a ■ keia wahine, aiaiia, he mea maopopo

aoie ioa oia e ae iki ana ia*u e in Ēa ia. He mea pono e hooko koke aa i ko'u makeinake maluna o kona kino mamna o kona hal3>wai bou ana me kela Facny Morse'" *oia ka īnoa o kela ■wahine maiihini a kakeu i ike ae nei.» l'a hoopukaia na mamala oieio maluaa ae e Francis Levisooa me ke ano huhu a ku-aki. E hoike ana hoi. ua wela loko i ka mea o ka inaina. Me ia mau huaolelo ua huli aku la koea alo me ka nana pono ana me na onohi maka i hele a huila i ka ua mea oka huhu. Namunamu iho la oia i kekahi īnaa huaolelo hailiili a ia wa ua huli ae la oia a hele pololei aku la no | ka ipuka pa e hemo loa aku ai no waho 0 ke alaloa. Ku iho la ke keonimana Karaiie ma kela wahi me ke pahaohao nui o kona naau no kela mau huaoleo! ano e 1 hoopukaia e Francis Levisona. Mamua ae o ko'u hookakale loa ana i na olelo ma ia wahi o ka kakou moolelo, he mea pono e hoakaka pokole aku au ma keia wahi i mea e maopopo pono ai ia oe e ka makamaka heiuhelu o keia moolelo walohia. | O keia kihapai pua oke kakela nui | a nani o ka Haku Vine. aia no'ia mai loko o ka Paka nui e hoopuni ana i ke j kakela, a he okoa aku no ke kihapai pua e pili koke ana i ke kakela, a oia • hoi kahi hiki ole ke komo wale ia e

1 ka poe makaikai me ka loaa mua ole ana o ka poloai mai na haku hale mai. ; I keia wa a Mr. Karaile i hele aku ai I no ka holoholo ana maloko o ua Paka | la, he malihini loa oia ma keia wahi, ; a aole hoi oia i ike ia Lede Isabela i | kela wa, aka, ua pinepine nae kona I lohe ana no ka Haku Yine, a oia hoi i kona kumu i hoea mai ai ma ke ku- ! lanakauhale iloko oia mau la. oiai ua ■ ike oia maloko o na nupepa i ka hooj laha a ka loio o ka Haku Vine no ka ' mea e pili ana no ke kuai ana i kekahi ! mau apana aina nui o ka Haku Vine, ; oia hoi kona manao nui i hele mai ai i ma keia kulanakauhale. A iaia e nana | ana ma ka lanai o ka hotele ana e noho | ana, ua ulu ae la ka manao iloko ona ! e hele e holoholo, a pela iho la oia i • hoea ai ma kela wahi a lohe ai hoi hoi • i kela mau huaolelo i hoopukaia ae ai 1 e Francis Levisona. Aole no hoi oia i ike mua ia Francis Levisona, nolaila, ua hoopahaohao nui loa ia kona naau no ke ano o kela opio nona na helehelena ui a kulana keonimana hoi o ke kulana kiekie e hoopuka ana i kela mau huaolelo hailiili ino loa, i Ua maopopo iho Ia no nae iaia he wahine ka ua kanaka opio ui la e ina- , ina ana, a he makemake kona e hoohaumia i kela wahine, a no kekahi wahine hoi, Fanny Morse, ua maopopo iho ■ la no iaia nei, he wahine ia i poino mua i ua Francis Levisona la. ■ Aole nae i maopopo loa iua Karaile : la no ke kakela paha o ka Haku Vine j ka wahine a Francis Levisona e make- ' make nei e hoopoino, a i ole no kahi ' wahi e aku paha; aka, ua hoomaōpopo | no nae oia no laila kekahi o kela mau I wahine i hoikeia ae la mamuli o ko Francis Levisona huli ana aku a nana | ino aku me kona mau maka huhu ma- • luna o ke kakela me ka namunamu ; ana. i kekahi mau huaolelo hailiili. | Mamuli o keia mea ana i lohe ai, ua ! hoopauia mai la kona manao ana no j ka hele loa ana'ku e makaikai ia loko ! loa aku o ka Paka, oiai ua hoopihaia ! mai Ia kona naau me ke kaumaha ano ; e loa no kela mau wahine ana i ike j mua ole ai. Ua maopopo iho Ia iaia e | hoao ana kela kanaka (Francis Levisona) me ka maalea apau i loaa iaia e hoohaumia i ke kino o kela wahine ; nona ka inoa i lohe aku ai mai ka waha ae o kela kanaka (Francis Levisona) o Isabela. I kela wa ua huli hou ae la o Karaile

a hoi hou aku la ma kahi no ana i hele mai ai me ka nalu ana o kona naau pehea la e hiki ai iaia ke hoopakele i kela wahine mai na hana lokoino ae a kela kanaka. Eia nae ka mea apiki, aole oia i maopopo owai la ua waahine | la. I laia nae e hoi ana, me he mea la e i j mai ana kekahi mea iaia, e halawai aku ana oe me ua wahine la, a oe no kona puuhonua e maluhia ai, a e pakele ai hoi mailoko mai o na hoowalewale ana a kela kanaka. Me kela mau manao hoolana, ua hoi pololei aku la oia no kona hotele e noho ana, Ia Karaile i hoi al e moe i ua po la, ua aneane hiki ole iaia ke hiamoe koke. oiai ua lilo kela mea ana i ike ai maloko o kela Paka a me olelo i hoopuka ia e kela kanaka i mea hoohia-a iaia a hiki wale i ke ao ana. Ma ia kakahiaka ae, mahope o ka paina awakea, ua hele aku !a oia no ke kakela o ka Haku Vine. a ua ike mua no hoi oe e ka mea heluhelu i kana huakai i hele ai ma na helu i hala mua. Maanei e ka mea heluheiu. e huli hou ae kaua a e hookoio hou ae ma. ka meheu o ka kaua moolelo. Ua haaiele kaua i ka hiwahiwa o keia moolelo iloko o ke keena hookipa nani o ka !ede, oiai na poe apau o na keena ahaaina la e mahalo ana i ka ui a me ka nani Ina ole o ka Lede Isabe!a, ka mea hoi nana e kaiiikn ana i na puuwai o na keonimana opio apau. (Aoie i pau.)