Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXVI, Number 42, 15 October 1897 — Page 4

Page PDF (1.62 MB)

This text was transcribed by:  Veronica M Pimental
This work is dedicated to:  Tutu Charlotte Birch Cavaco

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

HAAWINA

 KULA SABATI.

HAAWINA IV.  OKATOBA 24.

 

   Ko Paulo hai E@lio ana Imua o Ageripa ka Moi. Oihana 26:19-32.

  19 Nolaila , e ke alii, e Ageripa e, aole au i hoole aku ia hoakaku, mai ka lani mai.

  2 0 Aka, hoike mua aku la au ia lakou ma Damaseko, a ma Ierusalema, a ma na mokuna a pau ma Iudea, a i ko na aina e, i mihi lakou, a e huli i ke Akua, a e hana i na hana e ku i ka mihi.

  21 No keia mau mea, lalau mai na Iudaio ia'u maloko o ka luakini, hoao mai la lakou e pepehi mai ia'u a make.

  22 No ke kokua ana mai o ke Akua ia'u, ua ku paa no wau, a hiki mai nei i keia la, e hoike aku ana i ka poe liilii, a me ka poe nui, i ka i ana aku i keia mau mea wale no, i na mea a ka poe kaula, a me Mose no hoi i olelo mai ai, e hiki mai ana:

  23 E make no ka Mesia e pono ai, oia hoi ka mua o ka poe i make ala hou mai, nana no e hoike aku i ka malamalama i ko  onei kanaka, a me ko na aina e.

  24  A i kona hoakaka ana pela i kona iho, i ae la o Peseto me ka leo nui. E Paulo, ua hehena oe; na na palapala he nui oe i hoolilo ai i hehena.

  25 I aku la ia, Aole au hehena,e Peseto maikai e, aka, ke olelo aku nei ai i na olelo oiaio a me ka naauao.

  26 Ua ike no hoi ke alii i keia mea, ke olelo wiwo ole aku nei au imua o kona alo; no ka mea, ke manao nei au aole i nalo ia ia kekahi o kela mau mea, no ka mea, aole i hanaia keia ma kahi nalo.

  27 E ke alii, e Ageripa e, ke manaoio mai nei anei oe i ka na kaula? Ua ike no au, ua manaoio no oe.

  28 Olelo aku o Ageripa ia Paulo, Ua aneane oe e hoohuli mai ia'u i Kristiano.

  29 I mai la o Paulo, Ke pule nei au i ke Akua i ole ma ka aneane wale no. Aka, ma ka oiaio e lilo ae oe, a me ka poe a pau e hoolohe mau ia'u i keia la, i mea e like io ai me a'u nei, ma na mea a pau, o keia paa wale no ke koe.

  30 A ku ae ae la ke alii iluna, a me ke alii kiaaina, a me Berenike, a me ka poe e noho pu ana me lakou.

  31 I ko lakou hoi ana'ku, kamailio ae la lakou ia lakou iho no, i ae la, Aole i hana keia kanaka i ka mea ku i ka make a me ka paa.

  32 I ae la o Ageripa ia Peseto, Ina aole keia kanaka i hoopii ia Kaisara, ina ua pono ke wehe ia ia.

PAUKU GULA. Mat. 10:32.  Nolaila o ka mea nana au e hooia aku imua o na kanaka, na'u hoi ia e hooia aku imua o ko'u Makua iloko o ka lani.

  MANAO NUI. E pono ke hoohuliia ma ke ano holookoa i ka manaoio, o mau no ko kakou ano lawehala.

OLELO HOAKAKA.  A pau na makahiki elua, oiai ua noho o Paulo ma ka halepaahao, ua lilo o Peseto i hope no Pelika. He alii oia i oi aku kona kulana hanohano mamua ae o ko Pelika. Ua noi aku na kahuna Iudaio e lawe mai ia Paulo ia lakou ma Ierusalema. Aka nae, ua koikoi o Peseto ia lakou e hoopii ia Paulo ma Kaisareia.  Ia wa no ua makaikai o Ageripa, ka Moi, ia Kaisareia.  Ua kukakuka pu laua e pili ana ia Paulo, a nolaila ua hookomoia oia iloko o kekahi aha o ka poe koikoi.  Ua pane o Paulo i ka olelo hoopii: oia no ke kolu o kona haiolelo pilikino. A pau kona kamailio ana i kona mau hana mai kona mau la opiopio mai, a me kona hoomaau ana i kapoe Kariatiano, a hiki i kona hoohuliia ana i ka manaoio, ua haiolelo oia ma na huaolelo o keia haawina.   19. - Alii, - pela ua hookoia ka wanana, 9:15. Ageripa, - ke keiki o Herode Ageripa nana i hoopaahao ia Petero. Hoole, - hookuli. E pono no i na kanaka a pau loa ke malama i na oleloao mai ka lani mai.  20. Mua, - i kona wahi noho ka mua o ka hoike. Ierusalema, - kona wahi i hoomainoino ia, aia kona hoike manaoio.  Mihi, - oia no ke kumuhana nui o kona mau haiao. Ke ole ka mihi ana ua poho ka hoike ana ia Iesu ka Hoola.  21, - Pepehi, - no kona hoike ana'ku ia Iesu, i kaulia ma ke kea, oia no ka Mesia, ka Hoola no na Iudaio a me ko na aina e kekahi.  22. Hoike, - oia ka oihana o na mea manaoio ia Iesu. Kohu ko Paulo hoike ia na oleloao a me na wanana o ke Kauoha Kahiko.  23. Make, - oia ka Euanelio. Ua pepeheia o Iesu ma ke ano he mohai kalahala.  Aka nae aole lilo oia i mea ole.  Ua ala hou ioa no ka hapalua hoi o ka Euanelio.  24. Hehena, - pela ka manao o ke kiaaina.  Ua malama oia i ko keia ao.  Mamuli o kona ano hana, ua naaupo loa ko Paulo hoehaehaia no ka pono o na kanaka a pau loa.  O wai ka mea hehena ma kou noonoo ana, ka mea e ola ana nona iho wale no, a i ole paha ka mea e hoolilo aku ana i kona ola no ka pono o hai?  25. Naauao. - oia ke ano o ko Paulo haiao.  26.  Ike, - he Iudaio ke alii:  nolaila, ua hoonaauaola oia ma na Palapala Hemolele.  27. Manaoio, - he ninau pilikino, koikoi, hohonu keia.  28.  Aneane, - pela ka olelo kuihe, haohao, kanalua: ina paha ua hooikaika a hoomanawanui a hoohua o Paulo, alaila, ua lanakila oia ma ka hoohuli ana ia Ageripa i ka manaoio.  Ua poho ke ola ina paha ua aneane e pelekane kekahi.  Eia ke ano e ae o keia olelo.  Kahaha! Me na oleloao pokole, i ka wa pokole, no na kumu nawaliwali, ua manao anei oe e hoohuli ia'u i kou aoao? Ua nui na mea keakea: aole hiki ia Paulo ke lanakila koke.  29. Lilo, - holookoa, aole aneane wale no: koe nae ko Paulo popilikia.  30. Ku. - he hoailona keia o ka hookuu ana i ka aha.  Berenike. - ke kaikamahine a ka Moi.  31. Kamailio – aole o Paulo he mea hewa. he mea hoohaki kanawai.  Ua kakau leta o Paulo i Roma, a kokua lokomaikai oia ia Paulo. Aka nae, ua hoopii e o Paulo i ka Emepera, a mamuli o ke kanawai ua pono ke hoounaia aku oia i Roma.  32. Wehe, - aole nae i hanaia pela. Ina pela ko Paulo weheia ana, alaila ua pepehi na Iudaio iaia a make. 

 I. Paulo a me kona olelo hoike 19-23.  Ehia na makahiki i noho paahao ai o Paulo ma Kaisareia?  Owai ke kiaaina hou mahope o Pelika? Heaha ke noi o na Iudaio?  Ua hoahewaia anei o Paulo imua Peseto? Heaha ke kumu no ko Paulo haiolelo ana imua o Ageripa ka Moi? Ehia mau olelo hoike nona iho i oleloia ma ke Kauoha Hou?  Heaha ka hoakaku mai ka lani mai i oleloia ma ka pauku 19?  Owai keia Ageripa ka Moi?  Heaha ko Paulo oihana?  Owai ka mea ana i haiolelo ai?  Heaha ke kumu no ka huhu o na Iudaio iaia?  Heaha ke kumuhana nui o ko Paulo mau haiolelo?  Pehea i hooia ai i kona mau hoike?  Ua kohu anei ka Euanelio o ke Kauoha Hou i ke kanawai a me na kauoha o ke Kauoha Kahiko? Ua waiwai anei ko Iesu make ke ole kona ala hou ana?

  II.Paulo a me Peseto, 24-26.  Heaha ka olelo akeakea o Peseto i ko Paulo kamailio ana?  Ua olelo pela anei oia no ka akakaka?  Ua manao paha oia he naaupo ko Paulo olelo hoike no Iesu, aole oia i hoonaauaoia ma na kula, aka nae i kaulia ma ke kea e ke kiaaina Roma, oia no ke Akua Hoola?  Heaha ko Paulo olelo pane?  Ua pono anei ke paio aku no ka pono Karistiano me ka mea kaua kumumu a popopo?  He mea luuluu, mamina, haloiloi wale no anei ka pono Karistiano? He mea kue i ke akamai a me ka naauao anei ia?

  III. Paulo a me Ageripa, 27-32.  Heaha ko Paulo ninau ia Ageripa ka Moi?  He kanaka hoopono anei oia, he Iudaio hookamani ole?  Heaha ka olelo pane a ka Moi?  He olelo kuihe anei keia, a i ole paha he olelo hoomakeakea?  Heaha ka makemake o Paulo?  Hiki anei ia kakou ke komo ana i ka pomaikai lani ke ole ke komo ana i ka ehaeha pu?  Ma ko ka Moi ku ana, heaha ka mea hoailonaia?  Heaha ka manao o na alii e pili ana ia Paulo?  Ua hiki anei i ka Iudaio ke lilo i Karistiano me ke kue ole ana i na kanawai o Mose?  Ma ko Paulo hoopii ana i ka Emepera, ua hiki anei iaia ke hookolokoia imua o ke kiaaina?

MANAO PILI.  1. Ua hookuli anei oe i kahi oleloao mai ka lani mai?  2. Ua kauohaia anei na kanaka a pau loa e mihi i ko lakou hewa?  3. Owai kou kokua nui i ka wa pilikia?  4. Ua hoohenehene anei oe i ka mea manaoio me he mea hehena la?  Ua pili aneo kou manaoio ia Iesu i kaulia ma ke kea i ala hou ai mai ka make mai?

 

PALAPALA MAI NA AINA E MAI

 

  [Eia makou ke hoolaha aku nei ma ko makou pepa o keia la i ka palapala a Cecilia Kealoha Poepoe, i loaa mai nei ia makou ma keia ku ana mai nei o ka mokuahi Australia, no ka pomaikai o ko makou poe heluhelu, a na lakou nohoi ia e wae iho no lakou iho]

 

  My dear Papa,  Aloha oe a nui loa:

  Ua halawai mai no au, kau kaikamahine nei, me kau palapala, a ua ike iho nohoi au i na manao apau mai ka mua a ka hope. E hai aku au ia oe, e kuu Papa aloha.  he nui launa ole nohoi ko'u mahalo i ke Akua Nana kakou apau i hana, no Kona malama palekana ana ia'u, oiai ko'u mau la hoomanawanui e noho nei ma keia aina malihini.  He mea oiaio..  he mea aie kaa ole au i Kona lokomaikai hiwahiwa. Ae - Oia no ko kakou Makua pauaho ole, a Puuhonua hoi no kakou i na wa pilikia apau. Aole no o'u poina i ke kahea ana Iaia i na wa apau, oiai, ua ike maopopo no au, Oia no kuu kamaaina ke hoomalihiniia au e na poe apau o ko'u wahi e noho ai.

  No'u iho e noho nei, e hai aku no au ia oe, e kuu Papa, mamuli nohoi o kou malama pauaho ole ana mai i keia kaikamahine au i ka aina malihini nei, ua makaukau no au ma na mea e oluolu ai ka nohona kino, aole o'u hemahema: a ke hookokoke mai nei la puanuanu o ke Kau Hooilo, ua hiki no ia'u ke noho me ka maalahi maikai a hala ae ia mau la o ka "hau-oki" o Kaleponi nei. e halii mai ai maluna o ka aina.

  E Papa, i keia mau la kokoke aku nei no. lohe mai ana au ua hoea ae ke Aliiwahine Liliuokalani i Kapalakiko, a hoomanao ae la au nona me ke aloha no. A i keia mau la iho la i hai mai ai kekahi hoaloha o'u, ua huli hou aku la oia no Wasinetona. Aloha no!

  Eia au ke hele nei i ke kula no ka ina like me nei ke ano no'u.  E hiamoe Beritania. O ka'u mau haawina e hoomaka hou nei i ke a'o ana, oia ka Piliolelo Beritania (English Grammar), ka Moolelo o Amerika Huipuia nei (United States History), ka akeakamai no ke Ola Kino (Physiology), Arimatika, Ana Honua, Buke Kipina (Book Keeping) ame kekahi mau lala e ae nohoi o ka ike. Ma ko'u wa kaawale,  hoomau no au i ko'u a o ana i ka'u mau haawina hookani pila ame ka himeni.

  Ua hauoli loa au kou hoouna ana mai nei i na pepa mele o kekahi mau himeni Hawaii. oia a Aloha Oe, Ua Like no a Like, Mahina Malamalama, Ke Ahi o Wailuku, Ka Wai o Eleile, ame kahi mau himeni e ae. I ka loaa ana mai, hele koke au e hookani iluna o ka Piano, a hoomaka nohoi e himeni.  Ua ike iho au ua holopono no ka'u hookani ame ko'u himeni ana.  Ua lilo keia mau himeni Hawaii au.  e Papa, i hoouna mai la i mea makemake nui ia i ko'u mau hoaloha o keia wahi. O na poe maikai o keia wahi a'u e noho nei, e kii mau mai ana no lakou ia'u no ka himeni ana i na leo mele Hawaii, ma na wa e haawi ai lakou i na anaina o keia ano i haawiia i kela ahiahi aku nei, ua ninau mai ke keonimana nona ka home i malamaia ai ua anaina la, i ka uku e kaki aku ai au no ko'u kokua ana iaia ame kona ohana ma na mea e holomua ai na hana hoohauoli oia ahiahi. ua pane aku au, e oluolu oia e hoomanao iho, he kaikamahine Hawaii au, he malihini ka nohona ma San Jose, e imi ana i ike a i makaukau elike me ka mea e hiki ana ia'u ke hooiakaika, nolaila, he mea ole ia'u ka uku ma ke dala, aka, o ka loaa ona mau hoaloha oiaio no'u ma ia wahi o ka'u uku ia i makemake loa ai.  Ua ike au i ke ano e ana ae o na helehelena o keia keonimana, a ua haloi na waimaka ma kona mau maka, a ua pane mai oia, ma kou wa pilikia e manao oe he hoaloha oiaio kou ma keia hale, a mai hookaulua i koi hoike ana mai ia mea ia'u a i ka'u wahine.  Ua haawi aku au i ko'u mahalo iaia no ia mau olelo ana.

  E ia keia, e Papa, ua lilo au i mea hookani ohana maloko o kekahi halepule Baptist o San Jose nei. He halepule nui keia.  He mau haneri kanaka e hele mau ana i keia halepule i na la Sabati apau.  O keia ogana he elua ona papa-ki, eia nae aohe paumaia e ka lima o ke kanaka elike me ka ogana o Malie-o-ka- Malu (Roma).  Ma ka la mua a'u i hoao ai e hookani i keia ogana, ua hiki pono no ia'u ke alakai i kona mau leo mele.  He maikai nohoi kona mau melodia ke kani.  He nanahe me ka oluolu; a ke huipu me na leo himeni o ka papa himeni i owiliia iloko o ka oluolu ame ka harmony o ke kani ana, aole i kana mai ka piha eehia, e hooulu maoli ana no i ka manao o ke kanaka e haawi i kona aloha apau no ke Akua.

  Na'u e hookani nei na leo himeni o ka Papa Himeni o keia halepule, a owau nohoi ke kumu ao himeni o na kamalii Kula Sabati.

  E Papa, e himeni ku-pakahi ana au (solo) i ke ahiahi Poaha o keia pule.  O ka'u himeni e mele ai ma ia po, oia o "Flee as a Bird."  Aia ma ka po Sabati aku, himeni solo hou au. O ka'u himei ma ia po, oia o "Ora Pro Nobis" (E pule oe no makou).  He Latina ka inoa o ka himeni; aka, he olelo Beritania no nae ka olelo hoopiliia aku.  He keu keia o ka himeni kiekie o ke alakaiia ana o ka leo; aka, ua hiki maikai no nae ia'u.  O ka mea nana e hookani ana keia mau solo ae la elua a'u i hoike la ia, e Papa, oia o Mrs. Crawford.

E Papa, aole paha he mea hewa no'u ke hoike aku ia oe i ka Papa Hoonohonoho o ka'u mau hana o kela ame keia la e pili ana i ka'u mau haawina hana.

 H ora 6 o ke kakahiaka, noho ma ka "piano" no ke ao ana i ka'u mau mele.

 Hora 8, hele i ke kula a pau i ka hora 2 o ka auina la; alaila, hoi i ka hale.

 Hora 3 me ka hapa, hele au e ao himeni i na kamalii Kula Sabati o ka Ekalesia a'u noho hookani ogana nei. Pau ke ao Kula Sabati ana, hoi mai i ka hale no ko'u paina ahiahi. Pau ka paina ahiahi, hele hou i ka hoomaamaa hookani ogana no ka himeni pule. Alaila, hora 8 ahiahi, hoomaka e hoopaa i ka'u mau haawina kula. I kahi wa hora 12 o ka po hiamoe aku la, i kekahi wa nohoi, hora 1 e hooluolu.

  Eia kekahi wahi mea a'u e hai aku ia oe, e Papa:

 Ma ka la 27 o kela mahina aku nei, ka la hoi au e hoomanao iho ai, o ko'u la hanau no ia, ua haawiia he paina liilii no'u e Mr. ame Mrs. Hawkins. Nui ka poe i akoakoa mai ma ia po. He po ka wa i haawiia ai keia paina. O na wahi mea ai i hoomakaukauaia, he Ice Cream, mea ono ame na mea ai haole mama nohoi. Ua hanaia keia paina me ko'u maopopo mua ole, a ua kapaia keia ano paina e lakou nei he "Surprised Birthday Party."  Aole au i moeuhane iki e haawiia ana he panui no ko'u minamina i ka ike Olelo ana au ia po, kiiia mai ana wau e Mrs. Hawkins, hoala mai la oia ia'u, me ka olelo ana mai. "E, e ala ae oe, he makamaka kela, e kali mai la ia oe, mai Honolulu mai paha." Ua ala awiwi loa ae la au, me ke pihoihoi nui, me ka noonoo nui ana, owai la hoi keia mea mai Honolulu mai? Nolaila, hoomakaukau iho la au ia'u iho, a hele aku la au i ko laua home, kahi a'u i manao ai e halawai aku ana au me kekahi maka kamaaina ia'u mai ka aina hanau mai. I ko'u hoea ana'ku ilaila, na hele o loko o ka rumi hookipa a piha pu i na hoaloha i polaila aku; a ia'u i ku aku ai ma ka puka komo, lohe aku ia au i ka himeni ana mai o kekahi mau lede opio hoaloha o'u ia "Aloha Oe," oia hoi ka "Hui." Ua kaomi ikaika loa au i ke pihoihoi e oni uluku ana iloko o'u, e Papa, a ua hoao au ma na ano apau e hiki ana ia'u ke hana e hookupaa i ka hiohiona kuoo maluna iho o'u. I ko'u komo ana aku, ua ku mai na poe o loko ka rumi, a ua kii mai o Mr. Hawkins ia'u a kuikuiee aku la, me ka hoolaunaia ana'ku me na poe i akoakoa mai ma ia po. Oiai e kaanaia ana na mea ai mama. Ua hapaiia na himeni, a ua hoohalaia na hora o ke ahiahi me ka hauoli nui. I ka pau ana o na hana, a ma ka wa i hele mai ai na makamaka e huli hoi ana e aloha ia'u, akahi no au a hoomaopopo. no'u ka ua paina la i haawiia ai, mamuli o ko lakou olelo ana mai, "Miss Poepoe, we have enjoyed ourselves very much on this occasion, your happy birthday." Aole i kana mai ko'u kahaha. A o keia iho la ka ka kuu hoaloha a makamaka Mrs. Hawkins i hai ae ai ia'u. ua hoea mai ia mai Honolulu mai. O keia Mrs. Hawkins, oia ka lede hookani ogana mau o ka halepule Baptist a'u i lilo iho la i kumuao no na kamalii Kula Sabati.

  E Papa, ua ike iho au maloko o ka Mama leta, e ninau mai ana ia'u, ina paha e hoi aku ana au no ka aina hanau ma ka malama ae nei o Aperila (1898), aka, e hai aku no au me ka oiaio, aole i pau ko'u makemake e hoomau aku i ke a'o ana i ka ike. Manao au, ma ka malama o Novemaba, o keia makahiki ae, oia ko'u wa e huli hoi aku ai no ka aina hanau, oia ka wa a'u i manao ai, ua loaa iki ia'u he wahi ike uuku ma ka hookani piano; aka.  e ae ana anei oe ia'u, e Papa, e komo i ke kula i kapaia maanei, "Conservatory of Music?"  Manao au, ina hookahi o'u makahiki e noho ai ma keia kula, a i ole, i elua paha makahiki, ua loaa no he wahi makili uuku iki o ka ike hookani pila me himeni. O na haumana e puka ana mai keia kula aku, e loaa ana ia lakou he "Diploma" (Palapala Hoomaikai).

  E kuu Papa, aloha a hoomanawanui, ua ike no oe, o ka ike e loaa ana i kau kaikamahine nei, aole ia he kumu waiwai poho, aka, he kumu hooulu waiwai maikai no ia ma keia hope aku.

  Dear Papa, e haawi i ko'u aloha nui i ka poe heluhelu o kau nupepa.  Aloha oukou apau a hui hou no kakou.

  Goodbye Papa till we meet again.  Kau kaikamahine ma ka aina malihini.

    CECILIA KEALOHA POEPOE.

   246 South 9 th  Street, San Jose. Cal.

 

KA HAIOLELO A SENATOA MORGAN

 

Mamuli o ke ano huikau o ka hapa hope o ka haiolelo a Senatoa Morgan, i puka aku ai ma ke aoao 4 o ka makou pepa o kela pule aku nei, nolaila, ua kono hou ia mai makou e hoopuka hou aku ia hapa o ua haiolelo la, ma ke kulana pololei, elike me ka unuhina Hawaii i loaa mai ia makou mai a Mr. Sheldon mai.

 Ke loli nei ke kulana o ko oukou aina.  Ma ko'u hele ana ma na kuaaina ua ike au ua nalo aku na kauhale mai ia mau wahi a ua nee ae iloko o na poai o ke kulanakauhale. Ua nee lakou ilaila, no ka mea, aia ilaila na hoailona ame na hana o ke au holomua o ka naauao, kahi hoi o na kula e hoonaauaoia ai na opia elike me ke au hou e nee nei inua, aole hoi e ku i kahi i ke kulana o kela au i hala me kona mau ano o ka nohona, aka, i kahi ame ke kulana o ke au hou, ke au oi ae o ke kiekie o ke kulana.

  Ua ike a ua hoomaopopo oukou i ke ano o kela mea he kanawai; a ua loaa hoi ia oukou ke kulana nohona Karistiano, aole nae pela ka Pake. Aole ona hoomaopopo ia mau mea, a he paakiki loa ka okomo aku i ka ike iloko ona. Ua loaa ia oukou na haawina o keia ola ana elike no me ka mea i loaa ia'u i ko'u hoomaka mua ana, a he ilihune loa no hoi au i kinohi.  Aia no ko oukou mau pomaikai mamuli no o oukou iho, mamuli o ka oukou hana ponoi a loaa na kulana kupono a maikai.  E ae ana anei oukou i kekahi kane a wahine paha i lei mua ole i ke kalaunu e noho mai maluna o oukou ma ke ano poo no oukou ame ko oukou aina?  Aole anei e hiki ia oukou ke wae ae i kekahi mea kupono o ko oukou lahui ponoi i alakai Aupuni mamuli o ka imi ana aku ma ko na aina e?  Heaha ke kumu hiki ole ia oukou ke wae ae i kanaka a oukou i manao ai ua poniia oia e ka mana hemolele e noho alii a noho poo iho maluna o oukou? Eia ke kumu: Aole loa e hiki ia oukou ke manaoio iho ua hana mai ke Akua i ke kanaka e noho ma ia ano: aka, ua hanaia ke kanaka e noho nona iho me ka lanakila ame ke kuokoa, ma ka like o na mea apau.

  O ka like ole o ke kulana Aupuni Repubalika ami ko na ano Aupuni okoa ae, oia keia: Ma na Aupuni i noho poo ia e na Moi a Emepera paha, ua mamaoia aia mai na poo mai o ke Aupuni ka mana, aia wale no iloko o ko lakou mau poho lima kahi o ka mana a mai laila mai e loaa iho ai i na makaainana a lakou e wae ai. aka, o ke Aupuni Repubalika, aole loa pela, aia kona mana iloko o ka poho lima o na makaainana, a mai a lakou mai e loaa ai i ka poe i hilinaila a i kohoia e lawelawe ia mana; elike me ke kumulaau mai lalo ae o kona mau aa kokolo iloko o ka lepo e pii ae ai kona ikaika a holo iloko o na lala.

   Aole o makou hilinai a he kue makou i ka manao ua poniia kekahi kanaka e ke Akua e noho haku iho maluna o kona mau hoakanaka elike me na Aupuni Moi. O ko makou manao a o ko makou kahua ola keia: Ua loaa keia ame keia kanaka he kuleana e komo a e lawelawe pu ma na hana e pili ana i ka hookele a hooponoponoia ana o kona aina.  Mahope iho o ka wawahi a puhiia ana o ko oukou mai kii akua i ka wa kahiko o ko aina, ua hiki mai he elua mau misionari mai Amerika mai, a aole loa au i lohe i kekahi mau olelo ua hana ino a hoopoino wale aku laua i kekahi mea.

  Eia ke paa nei ma ko'u lima ke kope o ke kuikahi hoohui aina i kakauinoa ia ma ka aoao o ko oukou Aupuni no hooholo a apono mai o Amerika Huiia. Ke noi aku nei au ia oukou e kono aku i na nupepa o oukou e pa'i a e hoolaha ae i keia kuikahi i hiki ai i kela ame keia kane, wahine a keiki ke heluhelu iho a hoomaopopo pono.  Ma ko'u manao, e ike iho ana oukou, o keia kekahi o na kumuhana ano nui a kelakela loa i hanaia no ka loaa ana o ka pono ame na pomaikai i ka lahuikanaka – aole no ke Aupuni – aka, no ka lahuikanaka.

 Ua makaukau a ua hiki ia Amerika ke lawelawe a hooko i na apana hana apau ana e ae a e hooholo kuikahi ai, a e hana aku ana no oia.  He mau haawina pomaikai paa a mau keia no na kanaka o Hawaii nei.  Ke hoi aku au a hoike aku i ko'u mau hoa o ka Aha Senate a ka'u mau mea apau i ikemaka iho nei a e ikemaka nei ma ko oukou aina. ko oukou naauao, ke kulana ikaika ame ka maikai o na kanaka maoli. e piha ana no lakou i ke kahaha ame ke ohohia elike no me ko'u hoopihaia i ke kahaha ame ke ohohia.

  Ua loaa ia oukou, ma ka'u mau hoomaopopo aku, he kulana a he kahua Aupuni i kulike kona maiki me ko na Aupuni maikai e ae o ka honua nei.  O ka olelo ae na ka heluna o 50,000 o na kanaka ma ko ouku aina nei e hoololi ae a e hooikaika paha i ke kulana o kela 80,000,000 kanaka ma Amerika ke hoohuiia aku oukou, he mau olelo lalau a ano ole loa ia.  Ina e pau ana na kanaka apau loa o Hawaii nei i ka make i keia po, aole loa ia he kumu e hoano e a e hoololiia ai paha ke kulana ikaika o Amerika Huipuia ma kekahi ano. O ko makou minamina ame na manao maikai no oukou aole ia mamuli o ka manao iho ke kulana ikaika ko oukou, a aole loa hoi mamuli a ka manao he kumu waiwai ko oukou e pomaikai ai makou, aka, mamuli o ka ike aku i ko oukou hakoko me ka ikaika me na kuia ma ke ala o ka holomua, ko oukou hoomanawanui e pii ae a e kau iluna o ka papahele kulana oiaio o ka nohona naauao, nolaila makou e ake nei e haawi mai i ka lima o ke aloha e kokua a e hapai ae ia oukou a e malama ia oukou ma ke kaupale ana aku i na komo pakaha wale ana mai a na lahui kuwaho a hoolapuwale a hoilihune ia oukou.

  E hoopihaia ana au me ka hauoli nui ma ka hoike ana aku i ko'u mau hoa Senatoa maloko oia Aha i ka'u mau mea apau i ike ai maanei, i ka momona o ka lepo o keia mau Paemoku, ka naauao ame ka maloeloe ikaika o na kino o ka lahui ame na hooia maopopo no ko lakou akenui e hoomau aku i ko lakou nee mua ana ma ke ala o ka holomua, ka naauao ame ke kuonoono, a e hooi loa ia aku ana hoi ko'u hauoli ke hoike aku imua o lakou no ka manawa e hiki ai ia makou ke puliki mai i ko oukou mau lima ma ke ano ke mau hoahanau o ka ohana lahui like no kela aina nui kamahao, ko makou aina oiwi hoi; aka, he mea nae nana e haehae ae i ko'u puuwai, ina mahope iho o keia mau hooikaika ame na hoomanawanui ana a pau e loaa ka pomaikai kamahao, alaila, e ae oukou ia oukou iho a huli hope hou a e paialewa wale la iloko o ka pouli ame ka nalohia o ka hopena o ka poino. E ae anei oukou ia haawina e kau mai maluna oukou?  Aloha oukou apau.

 

  O ka poe apaua i manao aole e ola ka hi mau, e pono e heluhelu i ka Mr. P. E. Grisham, o Gaars Mills, La., i olelo ai no ia mea, oia hoi: "He inai au na ka ma'i mau, mai ka wa kaua mai, a ua hoao nohoi au i na ano laau lapaau apau no ua ma'i la.  A mahope nae, loaa iho la ia'u ka laau lapaau e ola ai ia ma'i, a oia ka Laau Ola a Kamalena no ke Nahu, Kolera ame ka Hi." Ua hiki loa ke hilinaiia keia laau no ke ola o ke nahu, cholera, morbus, hi-koko ame ka hi maoli.  He oluolu ka inu ana, a he puhili ole hoi ma ka hoola ana. E kualia ana e na poe kuai laau lapaau apau.  Benson, Smith & Co., na Agena ma ko Hawaii nei Pae Aina.

 

 Theo. P. Severin

(KAPOLEMA MA)

He Mea Pa'i Kii Hooleleaka

 

  E hana ana oia i na kii nani loa ma Honolulu nei no ka uku haahaa loa. E paiia ana Kii Ahaaina, Mare, Hoolewa, na Hale Noho, a pela aku.

  E hoonulia ae ana na kii mai na kii liilii mai.

  Alanui Nuuanu, ma keia aoao aku o ke Alanui Pauahi. Aia iluna.  2664-12@

 

 

Ka Ayer

Laau Kumu

 

No ke Anu. Kunu. Ma'i ma ka Puu. Puu Eha. Anu ame ka Ma'i Ai Ake hoomaka hou. Aoha lua e loaa ai ka Laau Kunu a Ayer.  O keia ka laau kunu kaulana loa i keia ka hololea o na lapaau ana maloko o ka Oihana Lapaau, a ua apono loa na Kauka lapaau ma kela ame keia wahi. E hooma@ ana ia i ka aai ana i ka pale lahilahi i pili aku ai ka ma'i, wawahi i ka male paakiki e kunukunu a e maneo ai ka puu, hoopau i ke kuna ana, a loaa hoi ka oluolu.  Ma ke ano laau pale pilikia kokoke loa noloko o ka ohana o ka AYER LAAU KUNU ka helu ekahi: Aohe lua o keia laau no ka hoola ana i ke Kunu Ho.  Kunu Kalea. Puu Eha, ame na ma'i apau o ke Ake-mama i loohia mau ai ka poe opiopio.  Aohe ohana i palekana , ke ole e loaa ia lakou.

KA AYER LAAU KUNU

OIA HOI

 

KA AYER CHERRY PECTORAL,

I homakaukauia e

DR. J. C. AYER & CO., Lowell, Mass., U.S.A.

 

  E makaala loa no na laau hoohalikelike kumukuai emi.  Ka inoa o keia laau. Oia ka AYER CHERRY PECTORAL.  E ikeia ana keia inoa mawaho o ka wa-hi, a maleko nohoi e ke kino o kela ame keia omole.

  Ke pookela o na laau no ka malama ana. Ka hooulu ana me ka hoonani ana i ka lauoho, ola ka.

 

AYER LAAU HOOULU LAUOHO

 

Aole e kepia ke poo, ola na ma'i puupuu, aole hoi helelei ka lauoho.  Ina maloohaha mai ka lauoho. hinawenawe a ano hina mai, alaila, na keia laau e ho'iho'i hou ae  a kona ano mua, a hooulu lupalupa ae la i ka lauoho. Ma na wahi apau, o keia Laau Hooulu Lauoho a Ayer ke pookela . A ua lilo ia a punahele a i hoapili no na lede ame na keonimana.

 

 Ayer's Hair Vigor

I hoomaukakaia e

DR. J.C. AYER, Lowell, Mass., U.S.A.

Na Medala Gula mai na Hoikeike Nui o ke Ao

Hollister Drug Co, Lt.

Na Agena ma ka Paeaina Hawaii

 

 

KAKELA ME KUKE

Ka Halekuai Nui  -: O NA :- Waiwai Like Ole

  O na Mea  HANA KAMANA A PAU

 

Na Lako Pili Hao Kukulu Hale, Na Kepa helo, Na Lei Ilio, Na Kaulahao Ilio, Na Pahi, Na Upa, Na Kope Hulu, Na Pulupulu

 

 Na Palau Lio

 Na Mea Mahiai

Na Au Ho. Na Au Koi, Na kua bipi, Na lei bipi.  Na kalahao bipi, Na uwea pa. Na kaa palala, Na mea piula, Na ipuhao.

 

 Makau me Aho Lawaia

 

Na Iliwai .... Na Pakeke ..... Na Kula ..... Na Pakeke Hao .... Na Hulu Pena .... Na Kapu Hao .... Na Puinmi .... Na Pauda .... Na Pena me Aila .... Na Kukaepele .... Na Kopa .... Na Uwiki, a me ...  Na Aila Mahu ...... Na Ipukukui .....

 

  Mikini Humuhumu Kaulana a  Wilcox & Gibbs

Hookahi Lopi

KA REMINGTON,  Elua Lopi.

  A me na ukana he nui wale o kela a me keia ano.

 

  Kakela me Kuke.