Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXVII, Number 1, 7 January 1898 — KA MEA HUNA POHIHIHI [ARTICLE]

KA MEA HUNA POHIHIHI

Unuhiia e Hooulumahiehie no "Kc Kilohaua Pookela o ka Lalmi Hawaii " I keia wa i hoea mai ai ka wahine malama hale me ke koloka o Alamira, a aahu iho la ua lede opio nei i ua mea la, me ka awiwi nui. Ua paa pu mai la nohoi ua wahine malama hale nei i ke kihei ame ka paiki lima o Alamira, a oia mau mea ka ka Haku Tereve'.iana i lalau aku ai a paa mai la ma kona lima. Alaila, haalele iho Ia lakou ia loko 0 ke keena hookipa, a hele aku la no kahi e ku mai ana ke kaa o ka Haku Rosevena. Kau aku la lakou apau iluna o ke kaa, a ma ia wa i huli ae ai ka Haku Tereveliana a kauoha ae la i kona kahu kaa ponoi e ukali aku kona kaa mahope o lakou. Me ka maikai wale no i holo aku ai lakou nei a i ka puka pa o Tereveliana maanei i lele iho ai ka Haku aoo ame Alamira. Oiai hoi ka. Haku Tereveliana i kau ai no luna o kona kaa ponoi iho, ia wa i hawanawana aku ai ka Haku opio R«sexena ia Alamira ma ka olelo ana a.ku: "E kakau mai ana no au ia oe, ma ka'wa e ike ai au ia laua, ke ole nae hoi au e hoi mai. Nolaila, e Alamira, e paulele mai no oe ia'u. E manaoio hoi e hana aku ana au, kau kauwa nei, 1 na hana apau e hookoia ai kou makemake." Alaila, me ka awiwi nui, pane mai la o Alamira: "E Rosevena, ina e pakele laua ia oe, a pela hoi me o'u mau pokii kaikunane, mai ka inaina mai o ka Haku Adelo, alaila, o ka ekolu manawa ia i hoopake'.e ai oe ia'u mai ka popilikia mai. Ke haawi aku nei au ia oe i kuu paulele ana apau, a oiai e hele aku ana oe ma keia alahele, e pule aku ana au nou. E kau aku auanei ko'u maka o ka loaa mai o na lohe mai a oe mai no knu mau makua, a e ike hou aku nohoi ia oe." Ia wa haawi iho la laua i na lulu lima aloha ana me ka pumehana, a kau ae la o Alamira no luna o ko laua kaa me ke kupunakane a o Rosevena hoi maluna o kona kaa. Maanei, e kuu makamaka heluhelu, e kamailio iki kaua no ko Alamira hoea hou ana i Tereveliana Hale. I ka lioea ana'ku o ka Haku Tereveliana am6 kana moopuna lianai no ka hale, ua kuiee ae la ua Haku Tereveliana nei i kana hanai opio a komo aku la iloko o ka hale. Ua ha'.awai aku la hoi ko Alamira mau maka me ko na kauwa lawelawe 0 Ji>ko o k hale, a haawi aku la oia i ke kunou ana. O ka wahine lawelawe hoi keia, o Mrs. Pumetona, ua nui loa koha hauoli i kona ike hou ana mai 1 kona haku wahine opio. Oiai ka, Haku Tereveliana ame kana hanai i komo loa aku ai noloko o ka rumi hookipa, ia wa i kamailio iho ai ua Haku Tereveliana la i? Alamira: "Ao'e hookahi mea o loleo nei o Tereveliana Pa i ike i ke kumu o kou nalowale honua ana mai a nei aku i ka po nei, oia hoi, aole hookahi mawaena o na kauwa. - Aole nohoi au i kamailio aku i kahi mea e pili ana i ka palapala au i waiho iho ai na'u. Na'u no e kamailio aku ia lakou i kahi mau mea e hoopauia ai ko lakou haohao, a pau hoi ko lakou waha-a wale ana; aka, aole nae au e hai aku ana ia. lakou no na hana a ka Haku Ade'.o i hana mai ai maluna ou. Ua lawa no ke hai akū au ia lakou, ua hele oe i ka holoholo i ke ahiahi nei a halawai oe me kekahi ulia poino, a i ole ka Haku Rosevena e hoopakele ia oe, ina ua komohia maoli oe iloko o ka pilikia maoli. Ma ko'u manao, ua oi aku ka pono e hoike pau ole aku i keia poe, mamua 0 ka hoike ana aku ia lakou ia mea." "Aka; e kuu Haku," wahi a Alamira 1 pane ae ai i kona kupnnakane, "heaha no ka mea e koiia ai oe e hoakaka aku i kahi mea ia lakou?" "Pela io no; he wahi hana hoehaa io no ia, o ko ka haku hale lilo ana i mea hoohaahaaia, ma ka hele ana e kamailio aku imua o kana poe kauwa ma mea pili ohana; aka, e Alamira, e hoomanao oe, o ka aneane hookahi hapajua o na poino ame na pilikia i komo ileīko o ka nohona ohana o ka hapanui 0 na ohana o Ladana, a o Enelani nei hoi apau, mamuli no ia o ka waha-a a waha-kakani w'.e o na kauwa lawelawe. He nui loa na. wahine iloko o na home nani a oluolu o ka noho an& i haawi aku i ko lakou mau pepeiao e hoolohe ia mau ano olelo mai ka lakou poe ka.uwa mai; a na ia mau olelo hoi 1 hoanoe ae i ko lakou mau noonoo, a nana e kamailio hou ae i kana mau mea i lohe ai mai kana 'luike mai paha, wahine pulumi hale paha, a kauwa hana e ae paha, i khi wahine hou ae, a na keia wahine hoi e hoolaulaha aku ia mea ana i lohe ai i kahi wahine hou aku, a o ka hele no ia o ka olelo i ka nui ame ka laulā, o ka hopena oia ka ulu ana mai o ka pilikia iloko o ka ohana i lawe olelo ia ai. Aole loa o'u makemake e lilo kou nalowale ana i ka po nei mai nei aku i mea kamailio ia e keia poe kauwa. O keia ke kuipu nui.o ko'u makemake ana e kamailio aku ia oe." Ma ia wa ku ae ia ua Haku Tereveliana nei iluna, a haalele iho la ia Alamira iloko o ka rumi hookipa. A

hala kekahi mau minute, alaila, hoi hou mai la ia. Hai mai la ua elemakule Tereveliana nei ia Alamira. ua holopono na mea j apau/a e pono laua e hele uku no ka , paina. I ko laua noho ana ma ka papa-aina, a mahope iho o ka pau ana o ka laua ai ana, ua huli hoi aku la '.aua no ka rumi hookipa. Malaila i hoike pau aku ai o Alamira i na mea apau e pili ana i na hana a Adelo i hana mai ai iaia ma. ka la mamua iho, koe nae na olelo hooweliweli a Adelo i hoopuka mai ai imua ona, aole oia i hoike aku j ia mau mea imua o kona kupunakane. | "0 keia mau mea apau au i hoike mai la ia'u, ua like ia mau mea me kekahi mau kukuna ma!amalama nui e hoomaamaama pono ana i ke ano maoli o Adelo," wahi a ka Haku Tereveliafia i pane mai ai. "He oiaio, he ano hou loa hoi keia ona i keia mau makahiki i hala koke iho la. E Alamira! 0 keia wahi kanaka o Wigby e noho kauwa lawelawe nei na Adelo, he wahi kauwa mua loa no oia na'u. Aole 110 o'u makemake i keia wahi kanaka, aka, no kona pakela hoomanawanui maoli i ka'u mau olelo hookeke aku faia i ke'a ame keia manawa, ua hiki ole ia'u ke hoopau aku iaia. Aka, inehinei ike aku la au i nei wahi kanaka e kamailio ana me Adelo, ma ke ano malu loa, a me he mea la i keia wa ke ike nei au, he wahi kiu kela i hoonohoia mai e Adelo e kiai ia'u, a ua hoolimalimaU oia e hana pela." "Aole o'u kanalua iki ia mea," wahi # a A:amira. "Aole no o'u makemake iki i kela kanaka." "Pela anei? Alaila, ua ike au i ka'u mea e hana aku ai iaia. E kipaku koke ia ana oia e a'u. Aole loa o'u makemake iki e noho mai kahi hoaloha o Adelo me a'u. I keia kakahiaka no oia. e haalele mai ai ia a nei." No keia mau olelo a ka Haku Tereveliana, aole no i pane mai o Alamira. Noho iho la 'aua no kekahi wa, a liuliu ninau aku la ka Haku Tereveliana ia Alamii-a: "Aole oe e ahewa mai ana ia'u no na mea i loohia mai maluna ou, ma ka la inehinei?" "Aole—aole, e kuu luaui kupunakane." "Alaila, ke aloha mai nei oe ia'u, elike me ko ka wa i hala?" 0 ka A'.amira pane i haawi aku ai iaia, oia kona ku ana ae il/na. mai ka noho ana e noho ana, a haawi aku la ia he muki ana ma ke poo o ua Haku Tereveliana nei. Alaila, pane hou ae la ua elemakule nei me ka leo aloha: "E hala ana he wa loihi loa mamua 0 ka hiki ana ia'u ke hoopau ae i ko'u hoahewa. ana ia'u iho. Aole loa au i ' haawi i na kiai makaala ana no ka waiwai makame i haawiia mai ia'u. Nolaila, ina ua kalaia au, a ua mau nohoi kou aloha ia'u, ma ke ano he kupunakane au nou, elike me ko ka wa 1 hala ae nei, alaila, e noho kaua. E hoihoiia aku kou mau wahi ukana no kou rumi." 1 kela. wa i hookani iho ai ua Haku Tereveliana nei i ka bele, a hoea mai la o Mrs. Pumetona. Ua kauoha aku la hoi ua Haku Tereveliana la i ua wahine la e hoihoi aku i na puolo o Alamira no kona rumi. I ko Alamira hoea ana aku i kona rumi, a mahope iho hoi o ko Mrs; Pumetona haalele ana iho iaia, ua hapai ae la oia i keia mau mamala olelo, oiai ia e noho ana ma ka puka aniani a e nana ana ia waho, maluna o ka aina e waiho mai ana imua o kona mau maka: "E hoea aku ana anei oia i ka wa pono i Ever Green Home? E pakele ana anei o Papa iaia? A i ole, ua hoea mua aku la anei ka popilikia i ona la a ke noho Ia oia ame o'u mau pokii iloko oka pilikia?" y E huli ana kaua a nana aku, e kuu makamaka heluhelu, ia Adelo. , (Hapenuia. Aole i .>au.) ±

1 Ma keia Poakolu ae, e haalele mai ai ka mokuahi Australia ia Honolulu nei no Kapalakiko. 0 ka Poaha iho la, lanuari 6, 1898, oia ka la hoomanao no ke "Kaua o Kaimana Hila," ma ka makahiki 1895.