Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXVII, Number 7, 18 February 1898 — KA MEA HUNA POHIHIHI [ARTICLE+ILLUSTRATION]

KA MEA HUNA POHIHIHI

Unuhiiae Hooulwmahiehie no "A'e Kilohaua Pookela o ka Lahui Uawaii " MOKUNA XXXIV. E hoomakaukau oe ia oe iho, e kuu haku, no ka mea au e hoike aku ana ia oe," wahi a Wigby i pane mai ai imua o leona haku. "Auhea oe, he mea makehewa loa ia kakou ke huna iho i na hana a kakou i hana ai imua o ka Haku Tereveliana, oiai, ua ike oia i na mea apau i hanaia e oe e kuu haku maluna o Miss Arevalo. Ua pakele mai oia mai loko mai o kahi hale a ia nei i lawe ai e hoopaa, a aia ola i Tereveliana Pa i keia wa. Ua hoike mai oia i na mea apau imua o ka Haku Tereveliana i na mea apau i hanaia aku maluna ona, a ua nui launa oie mai ka huhu o ka Haku Tereveliana. Oia ke kumu o kona kipaku ana mai nei ia'u, me ka olelo ana mai e hele mail au i Laelana nei a loaa oe, alaila, e hai mai au ia oe aole oe e hoi hou aku i Tereveliana Pa, oiai oia e ola ana." I keia wa i li-o ae ai na maka o ua Adelo la ano e ae la kona helehelena, a hooho ae la ia: "Pehea! ~$a pakele ka, kela kaikamahine?/He keu maoli ka hoi ka mea pilikla nui wale." Ua huli ae la ia a nana aku la i kahi e ma ka wa a Wigby i hoike mai ai i na mea apau e pili ana i ka. pakele ana o Alamira; a ma ka wa i pau al ke kamailio ana a huli mai la ua Aelelo nei a nana mai la imua o kana mau kauwa eiua e noho aku ana imua ona. O kona noonoo ma ia wa, me he mea la ua ike ®ia ua hemo aku na mea apau mailoko aku o 'kona iima, oia hoi, aohe manaolana i koe iloko ona e loaa ana iaia ka waiwai ana i moeuhane mau loa ai. Me he mea la o kana mau' hooikaika ana e hakoko me na ulia hoopakalaki o ke au o ka manawa, aia lakou ke puhee awiwi aku la mai iaia aku. Aole i kana mai ka pilikia o kona noonoo. | Nana mai la oia iua mau wahi kāuwa ia ana, a liuliu, pane mai la oia:

"Aole loa au e haawi pio wale aku aua ia'u iho me ko'u hoao hou ole ana e hana i kahi hana e loaa ai ia'u he lanakila. Ke hai aku nei au ia olua, e ku ana olua mahope o'u a hiki i ka hora hope loa e ikeia ai ko'u nele a o ko'u waiwai paha. A e hai aku au ia olua eia no ke ola nei i keia wa o Geofere Tereveliana, kuu hoahanau, ua mareia oia i kekahi wahine waiwai nui a hanohano nohoi; a ina e make ana oia, aia he ekolu ana mau keiki e pani ana ma kona makalua, a o lakou ekolu auanei na hooilina o ka waiwai o ka ohana Tereveliana. Ela lioi o Geofere ke noho pee nel ma ke ano huna loa iaia iho, a ke kali nei oia o ka make o ka Haku Tereveliana, a o kona manawa ia e ku mai ai, a komo mai iloko o ka waiwai. 0 Miss Arevalo, he kaikamahine oia nana. 0 kela wahi keiki e moe mai la maluna 0 ka punee he wahi keiki ia nana. Nolaila, ke ike mai la olua, aole au 1 lihi launa aku i kahi o ka walwai, a o ka mea maopopo loa no'u i keia wa, aia au ma ke kulana o ke kanaka ilihune, ke ole au e oni me ka iiaika ame ka eleu i keia wa, me ka nana ole i na hoopahua ia ana o kahi mau hana a'u i hana iho nei. E hai aku' hoi au ia olua he ekolu a'u mau hana e ake loa nei e hookoia. Makemake au e kauia ka welenia o kuu inaina maluna o ka wahine nana au i hamabaga mau ia'u iloko o na makahiki i kaa hope ae nei; makemake hoi au e waiwai a o kuu makemake hope ioa, oia keia, e mare au me ke kaikamahine a kuu hoahanau. Ua ike au, he kaikamahine ui oia a nani nohoi. Nolaila, e kokua olua ia'u me ko olua ikaika apau i mea hoi e hookoia ai keia mau makemake o'u, a e lilo no olua i mau kanaka waiwai loa. Na'ū no olua e

hoowaiwai aku." I keia wa i ninau mai ai o Wigby ia Adelo: "Pehea la oe i manao ai e hookoia keia mau makemake ou, e kuu haku?" "E paa ia ana e a'u kela keiki. 0 kela kahi keiki aloha loa a ko lakou makuahine. E paa ana au iaia a hiki i ka loaa ana mai ia'u o kekahi puu dala nui, ma ke ano he uku makana

no konā hoihoi hou ia ana aku i kona makuahine. E hoao hou ana hoi au e imi a loaa o Miss Arevalo, a paa pio hou hoi oia ia'u, a ma ia wa e hookikina ai au iaia e mare oia ia'u. A ke pau ia, o ko'u manawa. ia e hana aelike pu ai me Geofere." No Keia mau olelo a ua Adelo 'nei ua ae aku la o Wigby ame Hekini e kokua iaia, me ko laua ikaika apau. Alaila, pane mai la o Wigby me ka eleu nui ame ka piha hoihoi hoi: "He mea pono loa ke laweia keia wahi keiki a hunaia ma kekahi wahi nalowale loa. A ke ole hoi au e kuhihewa, ua ike au i kahi kupono loa e huna ia ai oia. 0 kahi a' e manao nei e lawe aku iaia nei oia kahi o Pegi Wilese, kela wahine hoopalau kahiko loa a Negewina nei. Aia kona wahi ; ma kekahi wahi kuaaina loa o Wa.le. He wahi mehameha loa kona e noho nei. Ua kamaaina nohoi au iaia, a ua hiki loa ia'u ke lawe aku i kahi keiki nei i ona la, a ua hiki loa iaia ke malama a ke kai iaia nei me ka makaala loa. Ua hiki nohoi oia ke hilinai ia ma na ano apau." No keia mau olelo hoi a Wigby i hoopuka mai ai ma ka mea e pili ana ia Pegi, ua komo iho la iloko ona ke kaanini hoihoi ole, oiai, aole rio i mahiehie na hoomanao ana iloko ona no ua wahi wahine hopalau kafhiko nei ana. I keia wa hoi, pane mai la o Adelo ia Wigby: "Ina pela, e lawe aku oe i keia keiki a haawi aku ia Pegi, me ko'u kauoha paa loa aku hoi iaia e malama loa oia i kahi keiki nei, a mai hoolohe hoi oia i na olelo a keia wahi keiki. Aole noho oia e nana i na fcoouwe ana a ia nei? E hai aku iaia, ina e malama pono oia i keia keiki a hiki i ka hookoia ana o kuu makemake e like me ka'u i hoike aku nei ia olua, alaila, na'u no e uku aku he uku maikai loa iaia. He uku hoi ia e lilo ai oia i haku wahine maluna o na kauwa lawelawe he nui, a loaa nohoi iaia ke kuonoono nui." Ma ia wa hookahi no a Adelo i kamailio mai ai, ua kiola mai la ia he bila dala mahuahua imua o ua Wahi Wigby nei, me ka olelo hou ana mai: "Eia mai na dala no na lilo o kou hele ana aku me kahi keiki nei. A ke koe ke koena, alaila, e haawi aku oe na Pegi kekahi, ma ke ano he uku hoopaa wale no ia no kona malama ana i keia keiki, aia nohoi a mahope hoouna hou aku au i dala nana." Me ka hāuoli i lalau iho ai uā wahi Wigby nei i ka bila dala a pane mal la ia imua o' ka Haku Adelo: "0 ka pono loa keia au e hele aku ai me kahi keiki nei. Aole pono ke kali hou aku, oiai aole i ikeia aku ka hoea ana mai o ka huli ia nei no ia nei. Ua maopopo loa ia'u, ina au e hele ana i keia wa, alaila, e hele aku no au me kahi keiki nei a hoaumoe aku i kekahi wahi, a i ke kakahiaka nui o ka la apopo, e kau aku ai maua maluna o ke kaa a holo aku ma ko maua

alahele. Pehea la, e kuu haku, ua ike no anei oe i kela wahi au e hele aku nei?" s "Ae," i pane o Adelo, me ka hoomau ana aku i ka olelo ana. "He wahi kela i piha i na lua meki hohonu a he aina awaawaa no hoi. I ka'u ike ana mamua lilo loa, aohe oia wahi." . , "Ōia kahi au e hele &VfL ai. Hē wahi ia e noonoo ole ia ae ai, he kanaka ko ia wahi. Ke komo keia wahi keiki i kela wahi, aole oia e ike i na maka o kona mau makua, aole nohoi i ke ao aina. 0 na hipa ahiu ame na holoholona o ke kula, oia kana mau mea e ike ai ma ia wahi." I nei wa i ku ae ai ua wahi kanaka nei iluna, hele aku la ma ka punee e moe ana kahi keiki, lalau iho la ia i ua wahi keiki la a hapai ae la. Alaila, kamailio hou aku la o Adelo ia Wigby, i ka olelo ana aku: "E hoomanao loa oe i na mea a'u i hai aku nei ia oe. Mai poina iki oe. Noiaila, ke hilinai nei au ia oe, e Wigby." Alaila, puka aku la ua wahi kanaka nei a hele aku la ma ke ala hele e loaa ai iaia kahi e hooluolu iki ai ma ia po, mamua o ka holo ana aku maluna 0 ke kaa ahi i kekahi la ae. Mahope iho o ka hala ana aku o \tfigby me Jose, ua noho iho la ka Haku Adelo me Hekini, ka lua o kana mau kauwa. Hoike mai la ua wahi Hekini nei i kona hoopalau ana me ī egi, ka mau o kona aloha iaia. lloala mai la nohoi i na kamailio ana no na la e noho ana o Geofere. A hala kekahi wa loihi o ko laua kamailio ana, ia wa i pane mai ai ka Haku Adelo he mea pono ia laua ke hooluolu no ke koena aku oia po, c:ai ua kokoke no e wanaao ia wa. Nolaila, haule iho la laua hiamoe. Aka, aole i liuliu iho ka laua hiamoe ana iho, aia hoi, puiwa ae la laua l ke koele ana mai o kekahi kikeke ikaika ma ka puka. Ala ae la laua me ka pioo nui, a aia nohoi ke noke mai la ua mea nei mawaho i ke kikeke me ka ikaika. Ia wa i ala ae ai o Hekini, ho-a ae la a nui ka a o ka ipukukui, alaila, kii aku la ia a wehe mai la i ka puka. Aia hoi, e ku ana mawaho he kanaka opio o ke kulana hiehie a E hoike mai ana kona mau heleheWna 1 ke kuoo a hopepe ole. Komo mai la ua kanaka opio la iloko o ka mmi a hele aku la a kokoke i kahi e noho ana o Adelo maluna o ka punee ana i hiamoe iho ai. "O oe paha o Haku Adelo?" i ninau aku ai ke kanaka opio.

Kunou mai la ka Haku Adelo me ka ninau ana U mai hoi: "Owai oe e keia mahaoi nui wale o ke komo ana mai nei iloko o ka rumi moe o kekahi keonimana? Makemake loa au e hai mai oe ia'u, owai oe?" "Ae. E hai aku au ia oe. Owau no ka Haku Rosevena, ka hoaloha o Geofere Tereyeliana ame kana wahine ame

kana mau keiki. I hoea mai la au imua ou no Jose, ka mea au i kaili j malu mai ai i keia po iho nei. Ina he keonimana io oe, eiike me kau i olelo 1 mai nei, alaila, aole auanei e ole kou hoike ana mai ia'u i ua keiki la, a loaa hoi ia'u ka pomaikai o ka hoihoi ana aku iaia i kona mau makua i hoopilikia nui ia e kau mau hana ku ole i ke kulana o ke keonimana." Ma keia wa nohoi f nana ae ai ua Haku opio Rosevena nei ma o a maanei 0 ka rumi me ka manao ana e ike oia 1 ka mea ana i huli mai ai, eia nae he ole kona ike aku. I keia wa hoi i pane mai ai ka Haku Adelo imua o ua Haku Rosevena nei: "A-ha, ke ike nei au, o oe ke koa e ku mai ana ma ka aoao o kela kanaka limakoko a powa, oia hoi o Geofere Tereveliana, ea? O oe ka Naita nana e pulama ana ka inoa paumaele o kela wahine puuwai uahoa? Ae; kela wahine o ka hale kakela o Hametona? Aole anei ou hoomaopopo iho eia oe ke hookomo aku nei ia oe iho ma ke alahele e poino ai kou inoa maikai a maemae? Nolaila, ke hai aku nei au ia oe, e ke kanaka opio, ma kou ano he hoaloha oiaio loa au no kou luaui makuakane i hala aku ma kela aoao o keia -ola ana, nolaila, ke nonoi aku nei au ia oe, ua oi loa kou pono e haalele oe i ka manao hehena au e paa nei i keia wa, ma ke ano e lilo oe i mea nana e kokua i kekahi mau mea i kupono ole loa ke kokua ia, elike me kau e manao nei e hana eke kanaka opio. A oiai, oe a hoomaka ae e komo mai iloko o na poai o ko ke ao nei noho ana, nolaila, he mea pono ia oe ke hoomaamaa i wa hoohui ana ia oe iho me na kanaka a ohana i loaa ria inoa i hookinaunau ole ia e na kiko eleele, elike me na mē%* 1 kau iho maluna o ka ohana au, e kuu haku opio i hoike mai la; nolaila, e hoi aku oe ma ke alahele au i hele mai nei me ka maikai ame ka oluolu."

"Aole au he hupo e kamailio mai ai oe ia'u i na olelo elike me kena ke ano. Ua ike au i kau . mea e haiia nei. O ka'u wale no e ninau aku nei ia oe, heaha kau i hana iho nei me Jose?" "Ua hoonoho aku nei au iaia ma kahi e loaa ole ai ia i kekahi hoaloha o keia kanaka limakoko, a hiki i ka wa a'u e makemake ai e hoike ae iaia imua o ko ke ao nei. Ama ko ano he hoaloha oe no Geofere, nolaila, e hoi aku oe a hai aku iaia i keia mau olelo a'u i hoike aku la ia oe." (Aole i pau.) *

O keia ka Baikikala hope loa i hana ia mai nei. He mea maikal- loa no ka poe nawaliwali. Ma New York, ua ike ia keia ano huila pauma malaila. 0 ka laha nui mai koe.