Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXVII, Number 12, 25 March 1898 — KA MEA HUNA POHIHIHI [ARTICLE+ILLUSTRATION]

KA MEA HUNA POHIHIHI

Unuhlia ( //•>;ulvrmahithle nr, "AV Kiwhaua P r *> ltla c ē': Lah'ii Ilauaii " MOKUNA XXXV. Alaila, hui ae la ua Adelo nei a nana hou ae la ia Alamfra, oiai hoi ia e u\re ana, a pane aku la: "Ela, e Alamira, aole no i hala ka manawa. E ae mai oe i ka'u i nol aku nei ia oe, a o ka pakele no ia 0 kou makuakane. E ae mai oe, a kou pakele nohoi ia mai ka inaina aku o kuu makuakane nei." Pane mai la hoi o Alamira: "Aole ioa au e ae aku i kau noi. Aka, hookahi a'u mea hai aku ia oe, a oia keia, e hiki mai ana ka la e noi aku ai oe I ke Akua lokomaikai e aloha mal Oia ia oe, pela nohoi au e noi aku nei ia oe, e aloha mai oe ia'u i keia wa." Aole nae i ae aku o Adelo i keia leo uwalo a Alamira I nonoi mai ai iaia, a hoomau aku la no ia i ke kamailio ana imua o ka Haku Tereveiiana: Alaila, huli hou ae la o Adelo a kamailio aku la i ka Haku Tereveliana: "E kuu haku makuakane," -walii ana 1 kamailio aku ai. me ka olelo ana aku, "Ae —he wahi kaikamahine ui io no

ka Geofere, a ua like kona ano me ko ka manu nunu. A e hai aku au ia oe, e kuu luaui, ke mau nei no ka opu ino a enemi o Geofere ia oe. I: kona wa i lohe ai ua ano palupalu oe i keia wa, ua manao oia e hoouna mai i kana wahi kaikamahine ui i ou la. A ua manao tioi oia, ma kona hoouna ana mai i ua wahi kaikamahine la ana ia nei e noho pu ai me oe, e lilo ia i mea nana e hoomaiielie ai i kou naan huhu iaia. A ma ka wa pono hoi e loaa no kUa ka hoi hou ana mai i Ter©veliana Pa nei, a noho pu hou oia me oe ame kona ohana. Ke lohe mai la oe, e kuu makuakane?" Me ka inaina ame ka prha ioena o na maka o ka Haku Tereveliana, aia hoi, pane mai la ia: "Pehea? E hoouna mai ana oia i kana kaikawahine I o'u nei? Bia, e hoao paha ia e hana *nai pela, a e ike no auanei i ka hopena o kana mau hana." I nei wa huli hou ae la no ua Adelo nei a nana ae la ia Alamira, a aia hoi ko Alamira mau onohi maka oloha ke nana ku 1 iaia, me he mea la e nonoi okoa aku ana no ia, e hoohaliu mai oia i ke aloha iaia, am&iawa hookahi no nae t ua hoike mai no oia i ke kulana kupaa a naueue ole, oia hoi, aoie no oia e ae e mare me Addo, kona enemi ame ka enemi o kona mau makua. #U& hoomaopopo hoi o Adek> i ka ike ana mai i ke kulana kupaa o I Alamira. aole loa no oia e ae ana e mare mai iaia, ua oi aku kona pono e make e mamua o kona haawi ana mai i ka hoaolelo ae no ka mare aia (Adelo).

Alaiia, huli ae ia īa a hoomau aku !a i kana kamailio ana me ke aloha ole imua o ka haku Terevel!ans: 4 'Ae—e kuu haku, ma ka wa pano a Geofere i ike ai, oia paha ka wa kupono ana e hooko ai i kona makemake, aia hoi, ua hana iho la ia i kekahi hana maalea loa. Ua ike oia. i kau hoolaha ana. e kuu haku, no kekahi wahine malama ia oe, a oia ka wa ana i manao ai ? he wa pona loa ia e hookoia ai kona makemake. Nolaila, ua hoouna mai la oia i kana kaikamahine imua ou. me kona paulele ana e lilo ana kona ano waipahe. ka oluolu, ka ui ame ka maikai i mea e hoohlhiiaai kou manao. Ua aoia keia wahi kaikamahine me ke akahele loa, no na mea ana e hana ai imua ou, oiai kona mau la e noho pu ai me oe. Nolaila, ua hele mai la oia i Tereveliana Pa nei, me kona hoomaopopo ana, he kaikamaliine oia na Geofere, a iie moopuna hoi nau ma ke koko. Aka, i kona hoea ana mai imua ou, he mea okoa loa kana o ka hoike ana mai imua ou, a ke ole au e kuhihewa, ua hoopihapiha oia i ua moolelo la ana i hoike mai ai imua ou me na huaolelo walohia e komo ai ke aloha iloko ou nona, a " Mamua ae o ka holo pono loa ana aku o na olelo hope a ua Haku Adelo ne i manao ai e hoopuka aku imua o

3D?.liine la. A ua hoolilo Uo: oe iaīa I aliiwahine no kou home T a—" Me ka pioo nui ninau mai la ka Haku Tereveliana: 'ia wai?" 'I ke kaikamahine hoi a Tereveliana. Oia īho nohoi kena wahi kaikamahine e kukuli la ma kou'mau kapuai wawae!" wahi a ka Haku Adelo. 1 kela wa i huli ae ai ka Haku Tereme na onohi maka ahiu o ka ioaina a nana iho la ia Alamira, otai ia e kukuli ana, mamua ponoi aku ona, me ka heiehele-na haikea e pahola ana maluna ona. A ma keia nana ana iho a ua Haku nei, me he mea la e ike pono iho ana oia i na helehelena maoli o Geofere TtTeveiiana e "waiho pono ae ana imua ena, a ia wa i umalu koke iho ai kona mau kuek-ue maka, aaki iho la kona •mau ku'i, ame ia ku'i aki, pane ae 3a ia: Ua alakaiia ka au iloko o ka lua meki o kuu poino. O keia ka ke kaikamahine a kela lima koko eleele loa o ke ao nei. E kuhi ana au he anela keia mai ka lani mai, eia ka, 0 ke keiki keia a kuu enemi. Ua hoopume|iana mai keia wahi kaikamahine 1 kurf puuwai a ua ike io au i ka pumehana o *kona aloha iloko o'u, eia nae ua like ka ia me kekahi moo nahesa i loaa kona mehana ma ka poli o kona

ka Haku Tereveliana, aia 'hoi. hooho ae la o Alamira, me ka leo maopopo o ke kuoo, oiai nae kona mau helehelena i uhi pu ia ae ai e ka na-nanakea: "E kuu haku, aole loa e oiaio o keia mau olelo a nei kanaka. E kuu kupunakane, e manaoio mai oe i ka'u mau olelo. aole loa he oiaio o keia man olelo." Ia wa i holo aku ai oia (Alamira) Imua o ka Haku Tereveliana, me ka puili ana ae o kona mau lima mamua ponO o kona alo. Ua anehe iho la hoi ia e haule iho ilalo a kukuli iho ma kona mau kuii no ka uwalo ana aku imua o kona kupunakane, aka, pane mai la nae ua elem&kule la: "E Alamira, heaha kou ike no keia mea? Aole ioa iie mea nana oe e hoopilikia mai, oiai au e ku ana maaneL" He ano pioo a pahaohao loa ko ua elemakule la ia wa, aole nohoi ia i manao iki, ua pili na olelo a Adelo i hoike mai ai imua ona no Alamira. Aole oia i moeuhane iki no ia mea. Alaila, pane hou aku la o Adelo me k& mino aka henehene ana iho iloko ona: "I ka ike ana ame ka hoomaopopo ana o Geofere Tereveiiana e loaa ana iaia ka lanakila mamuli o na hana a kana wahi kaikamahine. Nani nohoi k& nui o kou makapo &na e kuu haku makuakane! Nani kou haule ana a paa iloko o na kaula hoohei ma&lea a keia walii kaikamahine! Ae—m&muli o kou punhei ana i kei& wabi kaikamahine, aia hoi, ua hana iho i& oe S paiapaia kauoha e hooiii an& i kekaiii puu dal& nui hewahewa n& ua kaikatoea nana i malama, i makaukau e nai

±111 mai iaia. Auwe! Ena lani e aloha mai oe ia'u, ke kanaka i hoopoino nui ia!'' Ma keia wa hoi i uwe ae ai o Alamira, puliki aku la oia i na kuli o ka Haku Tereveliana me ka hooho ana ae: "E kuu kupunakane! B kuu kupunakane! Ua hala a ua hewa ole o Papa. E kala mai oe ia'u! Aole loa nana au i hoouna mai ia nei. Aole oia i ike i ko'u hele ana mai. Aole nohoi au i :ke mamua o ko'u hele ana mai ia nei & hul me oe, o Geofere Tereveliana, ola ko'u luaui makuakane—aole, aole. Aole nohoi au i ike, he pili au ia oe n& ke koko, a hiki wale no i ka hele ana o kaua i Ladana. Nolaila, e kuu kupunakane, e ae oe e hoi mai o Papa 2» oe. Aole loa nana i hana 1 ka ne'wa maluna ou—aole." "He oiaio, ke ae mai nei oia, he ka kamahine io no ia na Geofere Tere"E kuu haku," wahi a Adelo i pane &ku ai, "i ko'u wa i hoi mai al mai na aina e mai, aole loa o'u wahi manao iki, eia oo o Geofere ke ola nei. Aka, ma ka wa mua loa a'u i ike ai i na maka o keia kaikamahine, oia leo'u wa i hoohnoi ai a lilo hoi i mea na'u e moo&oo nui ai, no ka makuakane oia n«i. No ia mea, na hoolimalima au i fc*kahi makai kiu no ka heie ana e i ka mea e pili ana i keia kaikamaliine, oiai ua manaoio loa aa, aoie 1 make o Geofere. A i ka hall ana o ka makai kiu, ua hoea aku la oia 1 ka haie i Qoho ai o Geofere ma ke ano malu. A m&muli o na kuhikuhi o ka makal kiu ia'a, ua iioea kino au i ka hale o liana, aka, aole nae i lalau m&i ua Haku neL

Geofere i noho ai. elike aohoi me ka'u i hai mua aku nei ia oe. I ko'u hoomaopopo ana. ua hoopuhili o Geofere i ko'u mau manaolana apau. a ua ku iho la hoi au he kanaka ilihune math popo. ua manao iho la au. elike me kana hana epa i hana mai ai ia'u, peia nohoi au e hana ai t a oia ke kumu nui o ko'u makemake ana e mare me keia wahi kaikamahine. Ua hopuia oia nei e a'u. a laweia oia mai a nei aku a hoonohoia ma' kekahi wahi paa, eia nae ua hemo oia mai laila mai. A i keia la, ua loaa hou oia ia'u, a ua manao no au e lawe hou aku iaia nei, eia nae hoea e mai nei hoi oe. Nolaila, ke ike mai la no oe i ko'u kulana oiaio e ku nei i keia wa. A heaha la ka'u hana kupono e hana ai? M "T r a"ku iki iho la ka Haku Tereveliana me ka noonoo nui ana, oiai nohoi kona houpo e baila ana me ka pono ole, ia wa pane mai la ia: "Ua oki e Adelo! O ka'u e hai aku nei ia oe, a oia keia, o oe ame a'u e huipu kaua ma ka uhai-loloa ana ia Geofere, a e hoopai hoi iaia no ka hewa ana i hana ai. Nolaila, oka puu dala a'u i hooili ai no keia wahi kaikamahine e lilo ia oe. E kau aku ana au i ka hoopai maluna o Geofere. O oe ko'u kokua ma keia hana," Me ka piha -hauoli haawi aku la o Adelo i kona lima i ka Haku Tereve-

0 Alamir& hoi, tme ka hoomau ana i ka pulfki ana i na wawae o ka Haku Tereveliana, pane ae la ia: •MS kuu kupunakane! E aloha mai oe ia'u, a e manaoio mai hoi, ua hewa ole no o Papa. Ke mau nei no kona aloha ia oe. Nolaila, e aloha oe iaia. E aloha oe i kuu mama, ame o'u mau wahi pokii kaikunane. E aloha—e aloha mai oe ia'u." 1 keia wa i huli iho ai ka Haku Terevelistna me na onohi maka i piha i ka inaina a pane iho la: "Kulikuli! Ua aloha au ia oe, aka, ua hana oe 1 ka haiia e pepehiia'i ia aloha o'u ia oe. Pehea no la au i ike ole ai ia oe, me kou mau onohi maka i hiki ole ke hoohewahewaia? Aole loa e hiki ia'u ke nana hoa aku maluna ou. E hele oe pela. E ku ae—e iiele koke aiku. E haalele mai oe i kuu hale. E wiki. Mai hoikeike hou mai oe i kena mau onohi maka ou." (Aole f pau.)

♦ Ua 4ik> o Mr. Antone P, Tavares, i noho moa iiho nel ma Honolulu nei, ma ke keena o Lolo Dickey I Hope Kakailolelo no ka Aha. Kaapimi Eiaa, ma kahi o Goodale Armstrong i make. Ua hooie mal ne4 o Rev. S. S. Paimer o Gakland, Kaleponi i ke noi a na hoahknaa o ka Ekalesia o Katfkeano i kaha no la Ekaleeia. E fkeia ana kooa kil ma kekahi wahi o ko makou pepa o keia ia, He waikahe nui a ikaika loa ko ka ia inehinei. Ua ae ka wai maiona o ka awapo hoa ma ke kahawai eli o Makaho &e nei a,nesne 3 kapnai ke kiekie o ka wai malnna ae o ka uwapo.

Kaiii i Halanaia e ka Wai ma ka aoao mauka o ke Alanui Beritania, kokoke ana i ka Anwai o Nuuanu.