Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXVII, Number 39, 30 September 1898 — Page 4

Page PDF (1.40 MB)

This text was transcribed by:  Michele Pimentel
This work is dedicated to:  Dad-Hauoli La Hanau

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

MISS WHEELER ANGEL OF MERCY

 

O ke kii keia o ke kaikamahine a Mekia Kenerala Joseph Wheeler i kaulana loa no kona malama ana i na koa ma'i ma ke kahua hoomoana o Wikoff, Montauk.

 

KA WAIHONA O KA NAAUAO.

 

HE HOAKAKA NO KA OLELE BERITANIA.

 

A

Abduction. !. O ka hookaawale ana, o ka hoomahuka ana o ke alakai ana ia hai ma kahi e; ke ka'i malu ana'ku, ke kaili ana (Emerson, Hitchcock).

2.  (Oihana Kauka Oki.)  Oia ka oni a nee ana e kaawale ai ka lala, a wahi e ae paha o ke kino o ke kanaka mai ka iho-waena mai o ke kino.  Oia ka o-wa a naha pahupu ana o ka iwi, a no ia kumu ua pili ole na apanapana iwi oia wahi i nahaha i kahi ame kahi.  3.  (Ka ike kakalelo, Logika.)  Ma ka manao nui i ku ai ke kukulu manao, ua maopopo pono kona manao, aka, o ka manao-pili nae, i kapaia ka welau manao uuku (minor) aole ia i maopopo pono ke ole e hoomahala hou ia aku kona hoakakaia ana ma kekahi manao hoakaka hou.  Eia ka hoohalike:  "All whom God absolves are free fro sin:  therefore, all who are in Christ are free from sin.  O ka poe apau a ke Akua i huikala aku ai, ua pau ka hewa: ke kala nei ke Akua i ka poe apau iloko o Karisto; no laila, oka poe apau iloko o Karisto ua pau ka hewa."  (Ina no he kanaka hewa e olelo ana aia no oia iloko o Karisto, aole nae ona mihi i kona hewa, alaila, mamuli o ke kulana manao i hoikeia ae la, he mea pono i ke Akua ke huikala i ka hewa o ua kanaka mihi ole nei i kulike ai me ka welau manao mua o keia kukulu manao ana.)  4.  (Kanawai.) Oia ka lawe ana a me ke kaili ana'ku i kekahi keiki, keiki hanai, wahine, a pela aku, mamuli o ka hana hoopuipuni (epa) hooikina, a lima-ikaika paha.  Blackstone, Mahuka, hoomahuka.  E nana ma ke Kanawai Karaimi Hou (1898), Mokuna 11, Pauku 79.

Abductor.  !.  Ka mea nana e ka'i malu aku (Hitchcock); ka mea i hewa no ka hana lawe, kaili a hoomahuka malu i kekahi keiki a wahine paha. 2.  (Anatomia.)  Oi ka i'o e hoeke a e huki ana i kekahi wahi o ke kino a nee iwaho mai kona laina i kupololei ai.  E like me ka i'o huki i kapaia he abductor oculi, oia ka i'o e huki ana i ka maka iwaho:  a o ka inoa oia i'o ma ka Anatomia Hawaii, he "pololei mawaho."

Abeam.  Pa aoao mai.  The wind is abeam, pa aoao mai ka makani.  (Hitchcock)  Ma ka huina kupono me ke kila o ka moku.

Abearance.  Ka hana, ke ano o ka noho ana.

Abecedarian.  1.  Ka mea e a'o ana i ka A, B, C.  He haumana e a'o ana i ka A.  2.  He hoahanau noloko o ka Ekalesia hookumuia a Stork, he anebapetite, ma ke keneturia 16.  Aole ae keia kanaka e aoia ka pi-a-pa mawaena o kona poe hoahanau.

Abcedary, Abecedarian.  Pili i ka hua pi-a-pa.  Abcedarian psalms. Na haleleu Pi-a-pa.  O keia ka Halelu 119.  Ma keia Halelu, he 176 ona Pauku, a ma ka Baibala Enelani, ua mahelehele ia keia mau Pauku, ma na Mah ele kaokoa he 22, elike me ka nui o na hua maloko o ka Pia-a-pa Hebera, mai Aleph mai a hoea i Tau.  Penei i maheleia ai:  Pauku 1 a 8, no ka mahele lakou o Aleph; mai ka Pauku 9 a ka 16, no ka mahele o Beth; 17-24 no Gimel; 25-33 no Daleth; 33-40 no He; 41-48 no Yau; 49-56 no Zain; 57-64 no Cheth; 65-72 no Teth; 73180 no Jod; 81-88 no Mem; 105-112 no Nun;  113-120 no Samech; 121-128 no Ain; 129-136 no Pi; 1@7-144 no Tzaddi:  145-152 no Koph:  153-160 no Resh:  161-168 no Sehin:  169-176 no Tau.

Abed.  Maluna o ka moe: ma ka moe.  (Hitchcock.)

Abele, Abeltree.  He paina keokeo aaia keia.  E ikeia no keia ano kumulaau maloko o ka pa-ilina kupapau o na haole ma Maemae.  Ua hoomaka ka pii ana ae o kona mau lala punonohu i ka lau mau lalo ae no o ke kumu.  Aia paha ma Waimea, Hawaii, kahi knui loa o keia ano laau.

Abelian, Abelite, Abelonian.  (Moolelo Ekalesia).  He poe Abela, he poe o ka hoomana Abela, he hoomana a Ekalesia Abela.  He mahele Ekalesia Karistiano keia i ku ma ke keneturia 4. ma kahi kokoke i Hipo, ma Aferika Akau.  O ke ano o keia poe, e mare and no lakou i ka wahine, aka, aole lakou launa aku me ka wahine; a ua olelo lakou, pela i ola ai o Abelo, ke kaina kaikaina a hiki i kona make ana.  Ua mare no ia i ka wahine, aole nae oia i ike i kana wahine a hiki i kona make ana; a ua manao keia poe ia mea, mamuli o ko ka Palapaia Hemolele hoike ole ana mai he poe keiki kekahi ana.  No laila, o na keiki a kekahi poe okoa aku, oia ka keia poe e hookama ai na lakou, a ma ia ano e hoomauia ai ke ku ana o ko lakou kino ekalesia.

Abelmok.  He hua-ala, o kona wai hooluu he ano ha-ulaula a baraunu hoi.  Ma Inia e lilo ana keia i mea ho-aala i ke kope (coffee) ame na wai-ala no hoi.  O ka hua rutini paha keia i kaulana no ke ala.

Aberdevine.  He wahi manu kani a mele no keia i like me ka manu himeni eheu melemele i kapaia he goldfinch.  O keia ano manu nae hoe, he eleele ka hulu o ke poo, a pela ma ka puu; ma ke kua hoi o ka a-i.  oia ka hono, he ano omaomao hauli, a he mau kahakaha melemele maluna ae o na maka, a pela nohoi mahope ae.

Aberrance.  Ka hele hewa ana mai ke ala oiaio aku, a pololei hoi.  E nana Aberration.

Aberrant.  1.  Auwana ana; hele hewa ana.  2.  He kulana kamehai o kekahi mea kino mai na mea maa mau; ano e; ku ole i ka rula.

Aberration.  O ka auwana ana; ka lalau ana; ke kekee ana; ka haalele ana i ka pololei; ke opulepule o ka noonoo.  (Emerson, Hitchcock.)  1.  Ka auwana ana; ka luli ana mai ke kulana oiaio mai a hoopono hoi, a i ole ia mai ke kulana maa mau.  2.  (Ao Hoku.)  He wahi loli iki ana ia i kela ame keia wa o na mea kino lani, mamuli o ka nee ana o ka malamalalama mai ka mea hoi e nana aku kana mai ka honua aku nei.  Ua kapaia ka loli ana oia ano i kela ame keia makahiki, he Annual Aberration; in hoi i kela ame keia la, ua kapaia he Daily, a i ole, he Diurnal Aberration.  O ka mea i kapaia Planetary Aberration, oia ka loli ana o ka hoku-hele mamuli o ka nee ana o ka malamalama, ame ke ano no hoi o ka nee ana o ka hou-hele, elike ma ka mea e ikeia aku ana mai ka honua aku nei.  (Akeakamai o na Mea i Ikeia.)  Oia ke alakaiia ana a hooleleia ana o na kukuna malamalama i puka mai kekahi wahi mai, ma o na aniani la i kapaia he l@ns (na lene) a mirror paha, a ku ia mau kukuna malamalama ma na kiko lehlehu; a i ole ia, o ka lele, a o ka o kaawale ana o na kukuna malamalame mai ke kiko hookahi mai.  He elua paha mau mahele o keia kulana alakai a hoolele malamalama, Spherical Aberration ame Chromatic Aberration.  O ka kmua (Spherical Aberration), ua pili ia i ka lele ana o ka malamalama mai ke aniani peopoe aku, a lehulehu kona mau kukuna i hoomohalaia.  O ka lua hoi (Chromatic Aberration), oia no ke komo ana o ka malamalama ma ke aniani ili-hualala (convex lens) a lele aku la na kukuna malamalama ma ke ano kakaawale.  3.  (Oihana Lapaau) He o-lalau; he opulepule o ka noonoo.  4.  (Pisiologia.  Ke ola o na mea kino.)  Oia ke kahe @ hemo ana'ku o ka @@@ @oko o ke kino kanaka ma kekahi @@@ waha a alahele paha iloko o ke k@ @ aole ia o kona alahele maa mau.

Na h@@o@e@o ano like: Insanity:@@@cy; madness;; derangement; alienation; mania; dementia. E nana nohoi insanity.

Aberunc@@or.  He mikini waele nahelehele.

Abet.  E kokua ia hai; e hoolana i ko hai manao; e kokua ma na mea pono ole.  Do not abet the thief, mai kokua i ka aihue.  @. E kokua malu.  (Emerson, Hitchocock.)  (Kanawai)  E paipai aku, e hoohoihoi aku, e hooko@okono aku, e hoohoihoi aku, e hooko@okono aku, e kenakena aku e hana i kekahi hana karaima.  (Bouvier.)  Any person who not himself being present at the commission of an offense, abets another in the commission thereof,  O ka mea i kokua (abets) i ka hana hewa****a ole nae i hele ma kahi o ka hewa i hanaia ai.  Kanawai Kar@ma Hou (Olelo Beritania, 1898),  Mokuna 5.  E nana nohoi, Abettor.

Na huaolelo ano like:  Aid; assist; support; encourage; sustain; back; connive act.  Do no connive at evil, mai kokua malu i ka hewa.

Abetment.  Ke kokua ana.  The abetment of friends, ke kokua ana o na hoaloha.

Abettor.  O ka mea e kokua ana mahope o ka mea e (Emerson):ka mea e paipai ana, hookonokono ana, hookikina ana i kekahi mea okoa aku e hana i ka hewa.  E nana Accessory.

Na Huaolelo ano like:  Abettor; Accessory; Accomplice.  Ua pili keia mau huaolelo apau i ke kokua hana hewa, aka, ma na ano like ole no nae ekolu i like ole ai kahi ame kekahi.  Abettor-ua pili ia i ka mea i kena-kena, hookonokono a paipai e hanaia ka hewa, me kona komo kino ole ana iloko o ka hanaia ana o ka hewa.  Accessory-ua pili ia i ka mea i ae a kokua i ka hanaia ana o ka hewa, mamua ae a mahope iho paha o ka hana ia ana o ka hewa, me kona noho kino ole ana nae ma kahi i hanaia ai o ka hewa.  Ma ke Kanawai Karaima, he elua mahele o nei mea he Accessory (Kokua Hewa), oia hoi, ke kokua hewa mamua o ka hanaia ana o ka hewa, a o ke kokua hewa hoi mahope iho o ka hanaia ana o ka hewa.  Kanawai Karaima (1898), Mokuna 45.  Accomplice-ua pili ia ka mea maoli no nana i hana ka hewa.

Abevacuation.  K na-ha maikai ole ana.  Ka hemo maikai ole ana o ka lepo mai ka opu aku.

Abeyance.  Ka hookaulua ana me ka hooko ole.   The work was in abeyance, ua hooka'uluaia ka hana.  (Hitachcock.)  Ma ke anawa'i hoi, oia ke ku ana o kekahi waiwai hooilina, mahope iho o ka make ana o ka mea nona ia waiwai, me ka maopopo ole o ka hoilina (Blackstone).

Abeyaant.  Ke ku ana ma ke kulana hooka'uluaia.

Abhal.  He huaai keia no Inia Hikina i loaa mai kekahi laau mai i like me ka laau kupero (cypress).  O keia laau kupero (cpress) oia ka laau tiresa i hikeia ma Isaia 44:14.

Abhominable.  e nana Abominable.

Abhor.  E hoowahawaha, e hoopailua loa, e inaina aku (Emerson, Hitchcock).  Abhor that which is evil, e hoowahawaha i ka ino, Roma 12:9.  They abhor him that speaketh uprightly, hoowahawaha lakou i ka mea e olelo pono ana.  Amosa 5:10.

Na huaolelo ano like:  hate; detest; loathe; abominate.  E nana 'Hate.

 

KA ELE O KA LAU OLIVA.

 

Ma ka malama o Iune, o ka wa i noho ai ka Ahahui Euanelio nui o ka Paeaina, ua hooholo ia Aha, e koho ia'u i komite hoeueu, e hoohele i na ekalesia ame na opio, no ka hana o ko na aina e.

Ma Augate 2, kau au ame ko'u ohana mpa ke Kinau no Hawaii.  A ma Hilo ka lele ana no kahi o ka anela o Haili.  A hookipa aku la oia ia makou me ka maikai.

Oluolu no ua anela 'la ame kana mau kamalii. Augate 7, he anaina  maikai ma Haili.  Maikai ko lakou lohe ana i na mea o ko na aina e oiai oia ka hana mahope iho o ke Kula Sabai.  Aia ma Kinoh.  8:11, " Ka lau oliva hou" ke kumu ia o ka hana.  Malaila na kanaka opio.  Me lakou kekahi manao o ka lau olia, no ka hoolana i keia oihana nui a nani hohoi.  Hora 3 p.m. ma Puueo ka halawai.  He anaina nui ma ia hale halawai.  Nui na opio kane, ame wahine ma ia hora.  Koena o na mea i hai ole ia ma Haili, oia no na mea oia Halawai.  Maikai ko lakou hoolohe ana.  Ina paha e loaa ana kahi o kela poe opio mai kela ekalesia, oia no ka pono loa, aka, o ka Haku nae kai ike i ko loko o ka kanaka.

Hora 7p.m., ma ka halepule haole, ma ia halawai ua holaunaia na anela like ole, anela o Haili, anela o na Pukiki, anela o na Pake, anela o na Iapana, a o ka anela lau oliva o Maikonisia.     1/2

Na ka anela o ka Ekalesia haole, ma Waimea, Kauai, Re. W. M. Massie, oiai e noho kahu ana no manawa hoomaha ma Hilo, ua kahea na haole o Hilo iaia no ka manawa.  A ma ia po halawai hoope loa, o pau ai kona noho pu ana me lakou.  Nui na kanaka ma ia halawai.  Hauoli ke anaina i na manao ihoike ia e ua kahu @a.  He lulu dala mahope o ka olelo.  @@ @@@@k@@@ no na p@@@@@ @@@@@ @@eu k@ia makamaka. kokua kahi i kahi, elike me ka Iesu.  "Aloha kahi i kekahi me A'u ia oukou."

No Hilo iho ke pii awiwi  nei na hana ano hou.  E laa na halekuai kukaa o na haole.  Pake, Iapana, Pukiki.  Na kaa lealea, kaa lawe ukana, kaa lawe ohua, na alanui maemae, na kukui @wila e a no i ka po ame ke ao, kupaianaha.

Mai loko loa mai koonei waiwai e laweia mai nei, a he kuai wale no koonei.  Nani keia liilii ka pa-keneka.  Augate S. haalele ia Hilo no ke alahele o "Punapaiaalaikahala."

Ma ke @@aa o na Iapana no Pahoa, no ka uku o 75 keneta o ka ohua hookahi.  Maikai ke aiapii mauna no Olaa. ame kai o Pohoiki ame Kawaili.  Nani na mala kope ma kela ame keia aoao o ke ala.  Hale inu kope a ti @@ ma kapa o ke alanui. he 10 keneka no ka inu ana.  He wahi taona maikai o Pahoa.  kahi e hoolulu ai na kaa.  He hotele no na Iapana. he 10 keneka no ka moeana.  Na halekuai Iapana, haole, Pake ma keia weahi e ku nei, pau ka pilikia o na huakai hele ma keia mau alanui o Puna ame Hilo.

Hora 6p.m., hiki aku la ka elele lau oliva i kai o Pohoiki. a hoomaha iki ma ka luakini poino, a na ka wahine Mele Kapukini, i hookipa aku ma kona home ia po ame na la elua.  Maikai kela ohana e noho ana i ka nani o ke kuawa. na ka Haku auanei e hoopomaikai loa aku.

Augate 10.  no Opihikao.  Launa pu me ka anela oia ekalesia, ame ko iaila mau kini makamaka a ohana o ka'u wahine.  Sabati, augate 14, aloaloa loonei poe puni Akua, a ua hai aku i kna nuhou o ko na aina mamao.  Ua oluolu lakou e hoolohe i na mea o ka hana o ke Aupuni o ke Akua.  O na opio hoi kakahi ma ia kahua, e loaa ana paha i mau opio no ka hana i ko na aina e mai Opihikao, ke ae ka Haku pela, oa no kai ike i ko loko o ke kanaka.

Augatae 21, Sabai, ma Kalapana.  Piha maikai ka luakini nani, he anaina o na makua ame na opio. Olioli nui lakou i na nuhou, ame na olelo paipai no ka hana i ko na aina e.  Ma keia apana, ka hopena o keia huakai a huli hou no Hilo. Ma kahi mea pii i ka luakini o Kalapana, he hale hou keia i hooeleia e ka ikaika kuloko o na hoa hanau o Kalapana ame Kaimu, aole hoi i kuwahoia elike me kahi mau ekalesia.  E hoao no jpaha e na haipule i ko oukou ikaika iho, elime me lakou iho i hoikeia, a na ka Haku e kokua nui mai.

Kamaili; Augate 24, hoaumoe ma kahi o W. Kamaio.  He makamaka heahea oia ame kona ohana.  Ua loaa hou he bebe hou na laua, hanau Augate 21.  Oia kekahi o na kanaka mahi kope o Kamaili, a he kuonoono nohoi ma na mea pili kino, a ua oi ka malihini imua o kamaaina o kela wahi.

Mai keia home aku, pii no ke ala hoi i Hilko, a ma ka lokomaikai o ua makamaka 'la, nana no i pailaka ia makou no ka hoomakaikai ana i na mala kope ame na mala kalo oia uka waolaau a---a manu i noho ai; a hiki hou i Pahoa.  Hoaumoe iho la ka huakai kaahele ma ia po, a huli hoi ke pailaka no ka home Kamaili me ke aloha nui.

Augate 26, no kai o Hilo.  Kau ma ke Kinau no ka holo kaapuni ia Hawaii, a ku hou  Honolulu Augate 28, hora 12 awakea.  Ma keia ua maikai na hana pono ma Hilo ame Puna.  A o na hana o keia au holomua, ke pii awiwi nei o Hilo ma o na hana ano hou.  O "Paiaalaikahala," ke holo kea nei na alanui ma kona mau pahoehoe, me na ululaau.  Holo na kaa mai kai o Hilo a hiki i ka uka o Puna, a mai uka nei aku no kai o ke taona o Hilo, a mai laila ae no ka wahine o ka lua (Pele).

"Pomaikai ka lahuikanaka o Iehova ko lakou Akua."

Maanei ke hooki nei au i keia kakele ana.

S.P. KAAIA.

K.L.O.M.P.H.

Kula Kahuapule, Honolulu, Sept. 8, 1898

 

HOOLAIA KA MA'I HI MAU.

 

He mea hoike aku keia, ua loohia au i ka ma'i hi mau mai ka wa mai o ke kaua huliamahi.  No ka nui loa o ka'u nawaliwali, aole hiki ia'u ke hele a hana i kahi mea.  Hookahi no omole o ka Laau Ola a Kamelena no ke Nahu, Kolera ame ka Hi, ua ola loa ae la au a maikai.   J. R. GIBBS, Fincastle, Va.

Ua loaa au i ka ma'i hi mau no 12 makahiki.  Ekolu omole o ka Laau Ola a Kamalena no ke Nahu, Kolera ame Hi o ko'u ola no ia.   S.L. SHAVER, Fincastle, Va.

O Mr. Gibbs ame Mr. Shaver, he mau kanaka mahiai koikoi laua a noho ana ma kahi kokoke i Fincastle, Va.  Ua kuai laua i ka laau mai a Mr. W. E. Casper mai, he kanaka kawili laau no ia wahi, a i kamaaina loa hoi kme laua, a e hooiaio ana hoi i ka oiaio o keia mau olelo ae la.  E kuaiia ana e na poe kuai laau apau.  O Benson, Smith & Co., na Agena ma Ko Hawaii Pae Aina.

 

KE A'O PILI-OLELO BERITANIA.

 

HAIANO.

I mea e @oaa ai ke Anuuwaena ame ke Anuuloa o na Haiano, ke maopopo ka Haiano, Ma ke Anuukumu, alaila, eia iho na Loina e hoomanao ai:  Loina 1-Ma ka hapa nui o na Haiano o hookahi mamala-leo (syllable) ma ke Anuukumu, e hoohui aku ia E@ i ua Haiano la, a loaa mai he Anuuwaena, a ua like ia me na huaolelo a'e ame "iho."  Loina 2-O keia ano Haiano nohoi e hoohui aku i ka mamala-leo Est. a loaa mai ke Anuuloa, a ua like ia me ka huaolelo "loa."

NA KUMU HOOHALIKE

Anuukumu-Bold, koa.  Anuuwaena-Bold-er, koa ae.  Anuuloa-Bold-est, koa loa.  Anuukumu-weak, nawaliwali.  Anuuwaena-Weak-er, nawaliwali iho.  Anuuloa-Weak-est, nawaliwali loa.  Anuukumu-Fair, u'i, maikai.  Anuuwaena-Fair-er, u'i, maikai a'e.  Anuuloa-Fair-est, u'i loa, maikai loa.

Loina 3-O na Haiano hoi i oi aku na maala-leo mamua o ka hookahi, e loaa ana ko lakou mau Anuuwaena ma ka hoohui ana'ku i ka huaolelo more i de Anuukumu:  a'i ka huaolelo most no ke Anuuloa.

NA KUMU HOOHALIKE

Anuukumu-Beautiful, nani.  Anuuwaena-More beautiful, nani loa.  Anuukumu-Faithful, kupaa.  Anuuwaena-More faithful, kupaa a'e.  Anuuloa-Most faithful, kupaa loa. 

Hoakaka-E hoomanaia, o keia ae la ka Loina nui e pili ana i ke kau ana i na Haiano o elua a oi aku mau mamal-leo, i mea e loaa ai ko lakou mau Anuuwaena ame na Anuuloa; aka, e loli ana no nae keia loina ma kekahi mau Haiano, oia hoi na Haiano i lilo o y, le, ow, ame er i mau hua a mamala-leo hope no ka Haiano.  Ma keia mau kulana, ua kapaeia ae la ke Kau Anuu ana mamuli o ka Loina i hoike ia ae la maluna, a komo mai la na Loina 1 ame 2 i hike ae nei.

NA KUMU HOOHALIKE.

Anuukumu-Happy, pomaikai, hauoli.  Anuuwaena-Happier, pomaikai ae.  Anuuloa-Happiest, pomaikai loa.  Anuukumu-Shallow, papa'u.  Anuwaena-Shallower, papa'u iho.  Anuuloa-Shallowest, papa'u loa.  Anuukumu-Tender, palupalu.  Anuuwaena-Tenderer, palupalu iho.  Anuuloa-Tenderest, palupalu loa.  Anuukumu-Able, makaukau.  Anuuwaena-Abler, makaukau ae.  Anuuloa-Ablest, makaukau loa.

O kekahi Loina ano nui no ke Kau Anuu ana i na Haiano, oia no ka hoomaopopoia ana o ke kani oluolu a holo maikai o ka leo ma ka hoopuka ana i na huaolelo Haiano i kauia ma na Anuu, a loaa ole hoi ke kani ka-ka-na a oolea apuupuu.  Ua kapaia keia kani oluolu a holo maikai ana o ka leo he Euphony.  Nolaila, i kekahi wa, ua hoopiliia na huaolelo more ame most i na huaolelo Haiano pokopoko o na mamala-leo, ina nae he mea ia e oluolu ai ka pepeiao i ka lohe ana.  Penei:  Alfred is the most apt of all pupils.  o Alafereda ka haumana oi loa aku o ka makaukau (aapo) o na haumana apau.  Give us more ample ground, e haawi mai ia kmakou i kumu (kahua) oi aku o ka lawa pono.

O na Haiano hoi i loaa ko lakou mau Anuuwaena ame na Anuuloa ma ke ano i like ole me kekahi o na Loina i hoikeia ae nei, ua kapaia kela kulana Kau Anuu, he Anuu paewa.  Aohe Loina maopopo e loaa ai ia kulana Kau Anuu ana.  O ka maa ame ke kamaaina i na Haiao oia ano, oia ka Loina maikai loa e ikeia ai lakou.  Penei:  Anuukumu-Good, maikai.  Anuuwaena-Better, maikai ae.  Anuuloa-Best, maikai loa.  Anuukumu-Well, oluolu maikai.  anuuwaena Better, oluolu ae.  Anuuloa-Best, oluolu loa.  Anuukumu-Bad, evil, ill, inoino, & c.  Anuuwaena-Worse, inoino a'e.  Anuuloa-Worst, inoino loa.  Anuukumu-Little, uuku, liilii.  Anuuwaena-Less, uuku iho  Anuuloa-Least, uuku loa.  Anuukumu-Many, much, nui, lehulehu.  Anuuwaena-More, nui ae (aku).  Anuuloa-Most, nui loa.  Anuukumu-Far, mamao, kaawale.  Anuuwaena-Farther, mamao aku.  Anuuloa-Farthest, mamao loa.  Anuukumu-Near, kokoke.  Anuuwaena-Nearer, kokoke a'e, (aku, iho, mai).  Anuuloa-Nearest, kokoke loa.  Anuukumu-Old, kahiko.  Anuuwaena-Older, elder, kahiko aku.  Anuuloa-Oldest, kahiko loa. 

O kekahi mau Haiano, aohe o lakou Kau Anuu ia.  Elike me Dead, make;  perpendicular, kupololei; round, poepoe.

(Ma keia pule ae na mea pili i na Haina, Verbs.)

 

Hoolaha Kumau

 

Ka Ayer Laau Hoomaemae Koko.

SARSAPARILLO.

 

E hoomaemae oi i kou koko me ka Ayer Laau Hoomaemae Koko Sarsaparilla@. o keia ka laau pah@@ ole o kona ikaika hoola.  Kupono maoli keia laau no ka kma'i Alaala, ma'i Hehe, Puha, ma'i Aai, ma'i Kuapuhi, ma'i PuuPuu o@i@hu, ma'i Kane pohaka, ame na ma'i no apau e ul@ mai ana mailoko mai o ke koko ino.  He kupono loa nohoi keia LAAU HOOMAEMAE KOKO A AYER no ka ma'i @@lulu @@@@arrhi, ruma@ika ame ka rumaiika p@hu.

Ma ke ano he laau hooikaika kino ia, aohe @@@ l@a.   E kokua ana ia i na mea p@@h@@a o ka opu ma ka hoowali ana i ka ai, hooikaika i ka hana ana a ke ake-paa nawaliwali, hooikaika hoi i na aa-lol@ a hooikaika @u hoi i ke kino i hele a nawaliwali mamuli o ka luhi ame ka hoomail@ a@@ a ka ma'i  Ua ike na kauka  lapaau ma na wahi apau, he Laau maikai loa keia Laau Hoomaemae Koko a Ayer.  He laau keia i loaa no loko maio ka pa'ipa'i ame ke kawili a hoohuihui naauao ia ana o na laau hoomaemae koko a hooikaika kino ikaika loa.  Aohe laau hoomaemae koko elike ma keia, a i makemake nui ia nohoi elike me keia.

Ka Ayer Sarsaparilla

Hoomakaukauia e DR. J.C. AYER & CO., Lowell, mass., U.S.A.

Ola ka Ma'i Awa awahia o ka Opu i na Huaale a Ayer

No keaha i Hookawelewele loa aku ai oi i kela Anu, Kunu ame Puu Eha?

Ua kaulana loa ka LAAU KUNU A AYER (Ayer's Cherry Pectoral)  iloko o na makahiki he aneane 60, ma ka hoola ana i na Ma'i o ka Puu ame ke Akemama, ke Anu, ke Kunu, ka Ma'i La Grippe, ame ka Ma'i Mala o ka pale Akemama.  He ono keia laau ma ka inu ana, a he oiaio ke ola.   AYER'S CHERRY PECTORAL.  Na Medala Gula mai @@ Hoikeike Nui o ke A@

Mai lawe i na Laau Emi i Hoohalikela me ke@@  Hollister Drug Co. Lt.  Na Agena ma ka Paeaina Hawaii.

 

Kakela me Kuke.

Ka Halekuai Nui o na Waiwai like ole O na Mea Hana Kamana a Pau

Na lako Pili Hao Kukulu Hale, Na Kepa bela, Na Lei Ilio, Na Kaulahao Ilio, Na Pahi, Na Upa, Ka Kope H@lu, Na Pulup@@@

Na Palau Lio

Na Mea Mahiai, Na Au Ho, Na Au Koi, Na kua bipi, La lei bipi, Na kalah@o bipi, Na uwea pa, Na kaa palala, Na mea piula, Na Ipuhao.

Makau me Aho Lawaia

Na Iliwai.......Na Pakeke....., Na Kula......Na Pakeke Hao, Na Hulu Pena.....Na Kap@ Hao, Na Pulumi....Na Panda, Na P@na Me Aila....Na kukaepele,  No Kopa....Na Uwiki, a me, Na Aila Mahu....Na Ipukukui.

Mikini Humuhumu Kaulana a Wilcox & Gibbs Hookahi Lopi, Ka Remington, Elua Lopi.  A me na ukana he nui wale a kela a me keia ano.

Kakela me Kuke.