Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXVIII, Number 20, 18 May 1900 — KA HAKU OPIO O Kakelamaina. [ARTICLE]

KA HAKU OPIO O Kakelamaina.

KA AHA FEA I'LUMAHIEHIE—HE MAKANA HIWHIWA MAI KA EMEPEHA WAHIN'E MAI O KA UI —IKE AU I KA HANA A KA INAINA. He wa ulumahiehie keia e nee nei mawaena o ka poal o na wahlne hinohano a koikoi o loko o ke kulanakauhale o Ladana; a, o ke kumu nui o keia ohooho malkal ana o kela haawina lilhīmanu, mamali no ia o ke komo ana aku o ūa poe maka hanohano nei ma na kaiaulu o na noonoo ana, no ka mea e pili ana I ke kukuluia ana o kekahi fea no ka pomaikai o ka halemai o na keiki liiiii. ole kana md.i ka heie hihimanu o na hooikaika ana i ikeia mawaena o na'liiwahine ame na wahine kiekie a hanehano o ka aina ma keia hana, oiai o ka halemai o na keiki liilii, oia kekahi 0 na hale i alohaia e na mea apau, a o ka loaa ana o na kokua ana no ka waihona waiwai o keia hale; he hana waiwai nui ia e pono ai ke hanaia e na poe puuwai hamama apau. No keia hana, ua laullma koke ae la koia poe wahine koikoi o loko o ke kulanakauhale, -a noho iho la hoi ka lakou aha kukakuka no ka hapai ana 1 ha fea nui. Ma keia noho ana o ka halawai a ua poe wahine nei, ua haawi tnai ia ke Duke o Mildmay i kana kihapai ululaau nani, nona ka inoa "Ka ululaau wehiwehi o Tukenehama," a malaila hoi e malamaia ai ka aha fea. Mamuli hoi o ke omaimal ame ka nawaliwali o ke Duke-wahine o Miidmay (Mei Opiopio) ua hiki ole iaia ke laulima pu mai me keia hana e hapai ia nei e kona mau hoa lede o ka poai hookahi, nolaila, ua kohoia ke Dukc wahine o Kakelamaina i poo nul no ke alakai ana i na hana o ua fea la. I kieohi, aole i ae iki ua Duke-wahine nei e Ulo oia i poo no ua hana manawalea nei, aka, mamuli hoi o ke noi e lilo i alakai nui no ua fea la, a no ia mea ua koho lokahi ia oia i Peresidena no ka papa komite nana e hoomakaukan ana i ua hana la. Ma keia noho ana a ka halawai, he nul na ninau i hoea mai mawaena o iakou, aka, o ka ninau oi loa aku o ke koikoi i hooa mai mawaena o lakou, oia ka loaa ana o kekahi mau wahine ui loa ekolu na lakou e nohoalii pakahi i kekahi mau pakaukau kuai ekolu o loko o ua aha fea la. Ma keia kuka ana a ua poe wahine nei, ua hooholoia hookahi pakaukau ia Miss Valenatina, Moiwahine o ka ui mawa«na o na wahine opiopio apau o Ladana; hookahi pakaukau ia Miss Kiletona, ka Emepera Wahine o ka Ui mawaena o na wahine ui apau o Pelekane i hehi aku i ka poai o na "hono a Piilani;" a o ke kolu o na pakaukau i ke Duke-wahine no ia o Kakelamaina, ka luaui o ka Ui mawaena o na ījsde aoo o ka aina. Mawaho ae o keia poe, ua hoouna aku la ke komite he mau paiapaia poloai i kekahi poe wahine e ae he nui o loko o ke kulanakauhaie i hiki ole mai ma ia wa o ka noho ana o ka halawai, mamuli o kekahi mau piiikia he nui, Ua hoounaia aku la he mau palapala 0 ia ano hookahi ia Mis3 Valenatina ame Miss Kiietona. I kekahi la ae, ua noho hou no ka halawal a ua poe wahine nei a ma ia akoakoa hou ana a lkou i loaa mai ai n pane a ka poe i konoia aku e lakou apau i ko lakou ae ana no ke noi i haawiia aku ia lakou; aka, hookahi paiapala mawaena o keia poe palapaia apau 1 loaa mai 1 ua poe komite la, mai a Miaa Klleiona mai no ia, a e hoike mai ana ua palapala la, na hoole oia i ka lawelawe ana mawaena o na kaiaulu hanohano o ka aha fea e haawiia ana e ke komite. Ua lilo keia hoole ana mai a Miss Kiletona i mea hoopahaohao loa mai i ka noonoo o na wahine Pelekane apau \ akoakoa ae ai ma ua halawai nei. a ua lilo iho Ja nohoi ia i mea na iakou e kamailio ai. "Aole o'u wahi pahaohao iki no kela hoole ana mai n«i o Miss Kilelona l ka kakou i nonoi aku nei iaia. Ua ike mua loa no au ma ka wa & kakou e noonoo ana i kona inoa, aole no ia e ae mai ana e iawe i kekahi pakaukau kuai o loko o keia Aha fea a kakou e haawi aku nei," wahi a ke Duke-wa&i--i kamaiiio aku ai imua o kēim mau hoa komite, I ka lohe ana hoi o Misss Val§natina 1 ka hoole ana mai o Miss Kilelona, ao!e oia e lawelawe. ma kekahi o na pakaukau kuai o na mea hoikeike o ka aha fea ua hoohauoli loa ia kona noonoo, a oi«lo iho la la Uoko ona, oia wale ana no ka ui nana e hooheno na hana o ka ia ulumahlehie o ua aha fei nei. Oiioli loa oia so ko Miss Kiietona hoole ana mai, oiai ua ike ola, ina e lilo ana o MLss Kilelona, ka wahlne ana i lUi ai me kona uhane apau. alaila, e kaa ana iaia ka ekahi o na loaa o ia !a; a ia wa i mohala mai ai na uta weweo ohelohelo ma kona mau papaiina a pua hou mi ia ka "pua rose iani" ma kona mau papaiina. I ka ike ana o fca Haku Opio i k» weo bou ana mai o ka ula oheloh^lo

ma oa papiliea o VaJeoaiioa, ua oaka ae la na manao malkai iloko ona, a kamal ia oia i oa lede opio nei: **E kua VaJe2atioa maikai. ke ike r.et au ua papahi hou inal nei "koa mau papal!sa i na pua rose !axii maemae a'u l hoohih! maa af i na wa apau i kaa hop* ae nel." "Sure! my dear San Sebastian," wahi a Vaienatina i pane mai ai, me ka mioo aka mahiehie ana ma kona maa papalina ame ka hoomau ana hoi i ka o'e'o ana mai: <4 Aka e hooi ioa ia akn ana na hoike ana a kuu mau papalīoa nei ma ka la e malamaia ai ka fea ina nae hoi o oe ma ko'n aoao i na wa ipau." "Poor girl!" wahi & ke Dake Opio Sana Alahana i nune iho ai iloko o ko na noonoo me ka olelo ana iho, "Eia ko VaJenatlna puuwai apau ua a ia e ke ahi o ke aloha no'u nei. He lede opio oia i hoike i ka oiaio o kona uhane a he kamaillo nohoi ea i na mea ana i makemake ai e kamailio; a ina paha oia e ike ana i kuu mea huna pohihihi, ka mea hoi a'u e manao nei.e loaa ana ia iloko o Miss Kiletona, keia wahine hiehie a hanohano hoi ana i ike ai me kona mau m&ka, a o ka mea hoi nona ka oiwi i hoopa ai me kona puuwal." Alaila, pane mai la ia imua o Miss Valenatina: "Ua ike no oe, e kuu Vaienatina, ua mohala maikai ko'u mau aoao apau ia oe. Ma kela ame keia hana au e laweIwe ai; owu no kou koa kavalia, a i ole kou Naita kiai hoi o ke aloha." "Thank you, my cavalier San Sebastian (Mahalo, e kuu Kavalia Sana Seba satiana). E hai aku au ia oe mc ka hauoli lua 'ole o kuu puuwai, makemake loa au i mau pua maikai ioa; a o ka'u mau mea wale no keia o luna o ka'u pakaukau. Yes, I have nothing else but beautiful flowers( Ae, aohe a'u mau mea e ae, aka, i poe pua nani wale no.) Ae—i poe pua opuu a mohala nohoi. E hana ana au i mau pua boke pihi, i mau pua papahi hoohiehie, i pua pakahi omilo lima nohoi, a ma na ano kihene pua no apau i hiki i ko'u noeau ke hana ke pau pono ka'u hana ana i ka'u mau pua ma na paikini apau a'u i makemake ai, alaila, e hoohoihoi ana ka poe apau e ike iho ana i na mea i hanaia e te\iu mau Uma nei. Pehea la kou manao, e kuu Sana Sebastina no keia mea a'u i hoike aku la ia oe?" "0 ka hiki an ia oe, e Miss Valenatina ke hoaahu ae i ka nani o na pua me na aahu hou, e lilo ai ka hoohihi c ke kanaka e ike aku ana i ua mau pua la au, he hana noiau loa ia au i hana ai. 0 ka ui o ka oiwi kino, he mea okoa no ia; aka, o ka ui o ua oiwi kine la i hoomahuahuaia ae e na hookilihehe maiau ana iho a na lima o kekahi loea elike me oe, e Miss Kiletona he hana ia na ka waiopua i nenehiwaia eka uhane noeau ame ka ike. O ke pookela loa keia o na hana akamai ai e hana ai, e Valenatina?" Me ka mino aka ana ma na papalins o Valenatlna ia wa i pane aku ai oia i ka Haku Opio: "0 ka mea hou i loaa mai nei i ke komite, ua hoole o Miss Kiletona i ka lawelawe ana ma kekahi pakaukau kuai ma ka aha fea." "Aole no au i ike, he pakaukau kekahi o nei aha fea i kupono ke uohe alakai ia e Miss Kiletona, mawaho ae o ke pakaukau i luluu pono i na pua i mohala ko lakou mau lihilihi; a, olai ua lawe ae nei oe, e Miss Valenatina ia mau mea, nolaila, aobe mau mea hou ( ae e kupono ai o Miss Kiletona ke lawelawe mai." "He keu no ka hoi oe, e ua Sana Sebastina uei, me he ia o ke ano o kau mau oLelo e kamailio mai nei ia'u, e 3 okoa mai ana no oe ia'u, ua kupone au ke lilo i kauwa no keia aha fea € hiki mai ana, mamuli o ka lilo ana e j na pua i mau mea na'u e maauauwa a- | ku ai; a noho mai hoi o Miss Kiletona | i mea hookauwa mai ia'u, ma kona ho- | olilo ana mai ia'u i wahi kalkamahine j maauauwa' nana. Heaha hoi kou ano j e Sana Alahana? Ina ua kupono ia'u | na pua, a oia ke kumu o kou manae I ana, ua kupono iho la au i mea maauuvra aku, nokeaha hoi e kupono ole ai , ia hana ia Mies Kiletona?" j "He ninau pohihihi keia au i ninau mal la ia'tf, e Miss Valenatina. 0 ko'u manao oia keia, ua hanau ia oe e Moi- • wahine no na pua, apau o Pelekane nei aka, o Miss Kiletona ua hanauia oia i £mepera wahne no ka Repubalika nui 0 ke ao nei, oia o Amerika Huipuia." "Nawai i olelo mai ia oe he Emepe- ; ra wahine kekahi ma ke Aupuni o Aj merika Huipuia?" 1 "Aole io no he mau Moiwahine ahe i mau Emepera "Wahine ma ke Aupuui < makaanana o Amerika Huipuia ke au- , puai hoi e 111 o ai ke kanaka makaai{nana i Moi a ! Emepera maluna o ko i laila lahuikanaka no kona hilinaiia ana | e ka lehulehu o kona poe hoa makaaiI nana, aka. ma kahi e noho ia ana e nei ! mea he wahine, e ulu mai ana no ma ia wahi he poe wahine i ku ma ke kulaoa Molwahine a Emepera Wahine hoi e.ike me na haawina hiwahiwa i loaa ia lakou ma ko lakou hoonaauaoia ana. Aole kela poe wahine Amerika 1 II lo 1 poe Moiwahine a Emepera Wahine no ko lakou komo ana iloko o na koko alii mai ka po mai, elike me ko kakou o Pelekane nei, akst, ua loaa ia lakou keia mau kulana" mamuli o ko lakou hoopulapulaia ana e ka naauao, ka hiehie, ka hanohano ame k& nui o ko lakou waiwai, and fhey do not gire a i fig for all your royal blood in England. l (A aole o lakou 1 hookahi hua plku no na koko alii apau o oukou ma Enelani nei,)"

"Aiaila. oke ano wahine hea kau *-ibine m3kke.īszke loa. o na waitiae paha e lilo aaa i Moiwahine ao na pai. a i ole, o aa wahiae paha, I UIo I poe Emepera "Walilae mamuli o ko lakoa ai, ka naaaao ame ka waiwai i banauia ma ke Aupu&i Makaaiaana?" "E Valenatina. ua poina anei oa i kekahi olelo kaulana a Hoonaneueihe» ka haka mele kaalaaa !oa o Enelaai neU iaa i koopuka ae ai ma na hookaaa olelo ana mawaena o Julleta ame Romio, he mea o!e ka inoa, Ina no nae he t pua. rose. Aoie ma ka inoa ka^u | nana. Aka, no kan ninaa i hai aku au ia oe, ua llke no a like ko lau aala I imua o'u nel." | Aoie i kana mai ka wela ikiiki oko j Valenatina houpo i ka oni a ka lili ame ka huhu iloko ona no Mss Kiletona, niamuli o ka hoike maopopo ana a ke Duke Opio, ua like no a like kona makemak* ame kona hoohihi ia Miss { Xiletona me kona (Miss Valeuatina). Aka, ua huna iho la no nae o Mfes Vaj lenaiina i keia inaina ona iioko iho ona, alaila, kamaiiio hou mai la oia: | He mea oiaio e hoea ae ana no o j hoea ae ana no o Miss Kiietona ilaila, I a o ka loaa o!e ana o kana 1 pakaukau e liio uanei i i mea nan e I nemnema mai ka makou mau hana ma

ia la." ' Aole paha f la Miss Kiletona wale no ia hana ma ia la, me he mea la i na mea no paha apau e hoea mai ana ma ia la, me he mea la i na mea no paha apau e hoea mai ana ma ia kahua hoikeike." Nana mai la o Miss Valenatina i ka Haku Opio Sana Aiahana, naholo ae la ka haike m kona mau papalina. a ia wa oia i pane mai ai: *'He keu maoli no ko'u naaupo haa-, lele i ko'u ae ana e lawe au i pakaupau na'u ma kela la. Ua maopopo loa, e paa loa ana au ma na hana e pili ana I i ka'u j»kaukau, aole loa e loaa ana ia'u he wa e hooluolu ai. E like loa ana au me kekahi mea i hoopaa:\aoia oiai hoi au e ike aku ana ia oe ame Miss Kiletona e hele kuiee mai ana imua o'u a e holoholo ae ana hoi olua me ka haaheo." Ua akaaka aku la hoi ka Haku Opio no keia mau huaolelo a Valenetina i pane mai ai. I kekahi mau la mahope mai, aia hoi, \ia nee aku la na hana hoomakaukau a hooliuliu a na mea apau no ka Aha Fea, I ka- la mamua iho o ka la e weheia ai ka fea, Ua akoakoa ae la ke komite holookoa maloko o ko lakou hale halawai mau no ke kukakuka ana ame ka noonoo ana no na hana o kekahi la ae a, oiai lakou e noho ana, ua leaa mai 1 kekahi palapala i kakauia ka inoa o ke Duke-wahine o Kakelamaina ma ke ano eh Peresidena ia no ke komife hooko o ka fea e haawiia ana ma ke kihapai Tukenehama. I ka weheia ana ae o ua palapala ia loa iho 1 he kikoo dala mai a Miss Kilelona mai no ka huina o 500 paona, ua like hoi ia me $52,500 no ka pomaikai o ka halemai o na kamaiki opio o ka aina. Aia hoi maloko o ua wa-hi leta la, loaa iho la he palapaia mai a Mr, Kiletona mai, a e hoike mai ana ia i kona minmina loa no ka hiki ole ana o Miss Kiletona ke haawi mai i lima kokua no na hana o ka fea, a o kahi mea hiki iaia ke hana mai, oia kona haawi an mai i ke kikoo dala e loaa ana maloko oia palapala. Ua iilo keia makana I loaa mai a Miss Kiletona mai i mea e hauoli loa ai na lala apau o ke komite Hooko, a o ka oi loa aku nae o ke Duke Wahine 0 Kakelamaina. "He makana hiwahiwa lua ole keia," wahi a ua Duke wahine nei i kamailia ae ai ia wa, "He mea oiaio, he puuwai lokomaikai loa ko Miss Kiletona." Ua lokahi like ae ]a hoi na mea apau ma keia manao i hoikeia ae e ua Duke wahine nei. 0 Miss Valenatina ka mea hbokahi i makemake ole i keia makana i hoounaia mai ai e Miss Kilelona, a m ka wa i noho kokoolua iho ai oia ame ke Duke-wahine, ua hoike okoa aku la no oia i kona manao hoonalonaio ole imua o ua Duke-wahi-ne nei, ma ka olelo ana aku: "0 keia mau paona dala he elim* haneri i loaa mai nei mai a Miss Kiletona mai, he mea oiaio, he mau dala mahuahua maoii io no keia, aka, aole ne hoi keia o ka haawina kupono a kekahi ona miliona e haawi mai ai no na hana o keia ano. Manāo au, ua manao loa o Miss Ki.'etona, a i ole, o kona makuakane paha o keia iho la ke ki gtila e hemo ai na anaina hanohano apau o Ladana nei f oia hoi, na wahi i hamama ole ia ko lakou mau paia ia laua iloko o keia mau ia e nee nei." I kela wa i nana mai ai ke Duke-wa-hine ia Miss Valenatina me ka haohao ' loa o kona nooaoo, a pane mai la: i ,4 He huaolelo mama loa keia au e ho- ! opuka mai nei e Yalenatina no kekahl hana lokomaikai nui e like me keia a Miss Kiletona i hoouna mai nei i ke komite. Manao au, aole loa hookahi pakaukau o ka. la apopo e loaa ana k& hapalu okoa o na paona dala he 500 a Mias Kileiona i haawi manawalea mai nei no keia hana." "Aiaila, ua hoehaeha aku la anei ka'u man huaolelo i hoopaka aku nei 1 koa hanohano?" wahi a Miss Va»enatina 1 pane aku ai imua o ke Duke-wa-hioe me ka haahaa, me ka honi ana aku hoi I kona lima. "Ae; e Mlss Valenatina, manao au o na olelo eiike me kau i hoopuka mai nei he mau olelo ia i kn i ke ano hoowahawaha ame ka hookae 1 na hana lokomaikai elike me ka Miss Kiletona 1 hoike mai neL E hai aka au ia oe i

ka mea oiaio a ho«a xaa| !a i kea aoie ioa he kulil dal« kuike maoli 1 loaa mal I ke kooake mal waeaa mai o.aa ona mi.'loua o Pele&ane neL '0 'keia baina dila nui i to»a mai neī mai a Mi?s ola £a pau dala muii loa i loaa mai ī ke fcomlte; a, oia haina dila tsae, mai kekahi Amenka muii no ia. kaa ka ianakila haab«o i na kaaaka Amerika." "Alaiia. k« mihl aka nei au ia oe ao keia mau olelo a"u; a ma keia hope aku hoi, ao'e aa e hoopuka hoa aku ia oe i na ano olelo elike me keia»" "Ae; o ka haaa pono loa i& au e hana ai, e kuu Valenatina. Kuhi au he | hoaloha oiaio oe no Miss Kiletona?" No keia nioau a ke Duke-WaWne ua mumule iho ia o Valenatina a hala kekahi mau aekona, pane aku ia ia: "He oiaio no ia, he hoaloha oia no'u; aka, no keia vra nae, he mea oia i oi aku mamua o ka hooloha no'u nei. M Ua maopopo iho ia i ke Duke-wahine ke ano o keia mau olelo a ka lede opīo, a ike iho Ja ia me ka maopopo loa, ua lili o Yale&atio& ia Miss Kiletona. E hele ana kaua i ka Aha Pea o "Tukenehama Paka." (Aoie i pau.)