Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXVIII, Number 41, 12 October 1900 — Ke Kinowailua I KE KULUAUMOE [ARTICLE]

Ke Kinowailua I KE KULUAUMOE

/ £ kno makamaka heluheiu a hoa haioielo o keia moolelo walohia nui waie, aole paha oe i hoopoina 1 na mea i hoikeia aku ta oe ma ka heiu i hala aku nei oo ke alualu ana o ka Haku Opio o Ketawina Hale i kana mea I aloha ai, a peia pu hoi me kona halawai ana me Billyia ame ko Oi!ibeta haiawai ana m«i iaua ma ia wa o ke kuluaumoe. a nolaila. ma keia hoomaka hou ana 0 ka kaua mooielo, e hoomau aku ana kaua I ka nana ana i na mea e ana e ua Haku Opio nel o Ketawint Hale. Mahope Iho o k«*feUawa! ana o ua Haku Opio la me Sillvia ame Giiibeta, eiike me ia i hoikeia aku ma ka helu 1 hala, aia hoi. ua hol loa aku la ka Haku Opio noloko o ka rumi o Bernice, olai, ua hoomanao ae ia oia ma ia manawa no ka iima kuhi o Bernice i kuhikuhi mai al lala ma kona wa i anehe ae al no ka uhai ana mai iaia, a nalu iho la oia iloko ona i ke ano o a iima kuhi i hoikeia mai ai iaia ma ia po. 1 kona hoea ana aku iloko o ua keena la, ua hooiele koke aku la kona mau maka maiuna o ka papahele o loko o ua keena nel. a ia wa oia 1 ike aku ai i kekahi wahi apana pepa e waiho mai ana maiuna o ka papahele ma kahi kokoke loa i ka hikiee ana i moe ai. "Auwe, he wahi apana pepa hoi kela j e waiho mai la," wahi ana I hooho ae ai iioko ona. "Heaha la hoi ke ano o j kela wahi apana pepa? 0 keia anei ka mea a kona iima i kuhikuhi mai ai ia'u ame ke ki hoi e hemo ai ka mea huna pohihlhi o kona hoopaa ana ae i kona waha me kona lima?" Awiwi aku ia kana heie oua a hoea ma kahi a ua wahi apana pepa la e waiho ana, ia wa kulou iho ia oia a laiau iho la i ua wahi apana pepa ia. Heie aku la ia a ma kahi e a ana ka ipukukul, ia wa oia i wehe ae ai i na opi o ua apana pepa la, ala hoi, ike iho ia ia 1 ka huaoleio maopopo e kau pono ae ana imua o kona mau maka, a o ua huaolelo ia, oia keia: "SILAIA" (Beaied). 1 keia wa i ku iho ai oia me ka ike ole i kana mea e jiana ai. olal ua hlki oie iaia ma la maimwa ke hoomaopopo pono i ke ano maoil oia huaoieio ke hoohaiik&a aku, a i ole hooplll.a aku paha ia Bernlce. NO kekahi wa iolhi i ku ai ola ma ia wahl me ka noonoo nui ana, a mahope mohala mai la iioko ona ka noonoo ana, me he mta la o ke ano oia huaolelo i holke ae ana iaia mai a Bernice mai no la, sa e hoike mai ana hoi oia iaia ua paa ola (Bernice) malalo o kekahi hoohlkl, e hikl ole al iala ke uhaki Ina oia e manao ana e hana peia. Ma ia wa no hoi 1 ulu mai ai ka manao iioko ona, oia ka paha ke kumu miiO"ltoß*fnlee paa ana ae i * ha me kekahl lima ona, e hoopaopopo mai ana iala, ua siiaia kona wāha, aole oia e kamalllo mal i kekahi huaoielo

lmua ona. Iloko o keia mau nunē noonoo ana a ua Haku Oplo net, ua hooholo pono loa iho Ia oia iioko o kona noonoo, ht mea oialo ua paa kana Bernice aloha malaio o kekahi hoohiki oolea loa e hlki oie ai iaia ke hahakl, a ia wa i hloio kho ai kona mau waimaka ma kona mau papaiina a puana ae la oia: "O Bernice, thou art sealed to me," (B Rernice, ua silaia oe mai a'u aku.) Ano, e kuu makamaka heiuhelu, ma keia wahi o ka kaua mooielo, e ae mai oe ia'u, e hai aku au ia oe I kekahi mea e hoopauia ai kou pohihihl no keia maheie i hdikeia ae ta no ke stiaia ano 0 Beririce, ke kinowallua hoi i ke kuluaumoe a kaua e ike nel i keia wa. He mea oiaio, ua paa o Bemice i ka hoohikiia e Gdibeta i kekahi wa i hala lilo ae mamua o ko Bernlce hoi hou ana mai 1 Ketawina Hale. O ke ano o keia hoohiki a Gttibeta i Wookau aku ai maluna o Bernice, oia keia. Aole ioa o Bernice e hoike iaia iho imua o kana kane a imua paha o kekahi mea e ae lua. e halawal ana ola ma kekahi wahi o loko o Peiekane, a i ole la, maioko ponol paha o ka Haie Kakela Mo, kahi hoi ana i hoonohoia ai e Giiibeta me he plo ia. Aia wale no ka hiki iaia ke hana pela, aia a ae o Gilibeta. Ma k& wa hol c*uhal ai o Bernlce i keia hoohiki. oia auanel ka manawa e kau aku ai o Gllibeta i kekahi hoopai oolea ioa maluna o Bernice, a ina no he lawela no kona ola, ola Iho la no. Ma na ano hol apau, ua ae o Bernice 1 keia hoohiki, a wa hoopaa aku ia ola iala Iho e noho malalo o keia hoohiki wellweli. a maniull hoi o ka 1110 ana o kona uhane, he uhane maemae a Ike ole la mea he wahahee ame ka hoopunipuni, ua manao iho la ola he hoohiki laahia loa kana i hana aku ai inuia o Gilibeta. Ua kakau o Qilibeta I keia hoohikl maluna o kekahl apana pepa mc ke kakauinoa ponoi ia ana hoi e Befnice, a I hoopaaia mamull o ke kau ana ae o kona hma iluna, a puana ae 2» i na huaolelo a Gilibeta i hoopuka aku ai imua ona I ka I ana: "Ma ka inoa o ke Akua Mana Loa ke hoohiki nei au me ka olaio loa, aole , Joa au \ho4ke aku ia'u iho ma ke ano owau ka Haku Wahlne Opio o Ketawt« na Hole. a owau hoi ka wahine mare a ka Haku Ko« o ka ohana alli o Ketawlna, imua o kekahi mea kino kauaka nee ana maluna o ka iU o ka honua, aole nohoi imua o ka'u kane. ola ka Haku Roe o Ketawlna Hale. A ke ae laelae nei hol au ma keia hoohikl ana, ma ko'u wa e uhakl ai 1 keia oleio hoohikl a'u e lawe nei I keia wa, ua hiki no ia Gliibeta Moneka ke kau mai maluna o'u 1 ka hoopai ana ! makemake al e hookau mai maluna o'u. Noialla, ma ka Inoa o ke Akua Mana Loa ke hoohikl nei au me ka oialo loa, he hoohlkl paa ioa keia a'u • hana nei, a o kuu ola no ka panal ame ka uku ke uhaki au i keia hoohikl, a peia ka Akua *ma &ma mau anela hemolele* e kokua mai alla'u. Amene.** _ N'oiiOa, e kuu makamaka heiuheiu, ** Ike p® a* U no | 0 i hoopaaia al o hanaaiohaoleaOUlheU. Kokeia nooWW waUwali | hookauia iho maiuna « B*roftce i holke mal ai oia Unua o ka>

na kane maieko o kela wahl apana pepa ana I kakau &i, ua "Sllala" ola, aoie » hiki iaia k? koik« mai iaia iho imua o kana kane cn k« aiio ola no o B?rnice kana mea 1 aloha »L Ma ka wa I hoi hou ai o Eemiee I KeLawina Ha.l*. eiik#* me ka kaua, e kuu makamaka heluheiu, i ike ae nei, ua hailhali pu aku o?a i ka weliweli o kela hoohiki ana i hoopaa aku iniua o GiHbeta, a ua hoop&a nohoi oia I kona rpar.an e> hooko aku oia i ua hoohiki ia me ka uhaki oie ana, a he mea oīaio, ua hana oia ia hana ma ka hoike ana md! # f kana kane ma kahi apana pepa, no kona Silaia ana. He keia kulana maopopo ia oe. e kua makamaka heiuhelu. no ko Bernice kulana, peia e nee aku ai kaua no mua ma keia wahJ aku o ka leaua mooielo. Ma ka wa i pau ai ka hoonoonoo ana o ka Haku Ketawina ame ka uwe ana hoi no ke aloha o kana wahine, ua hoi aku ia no oia moe hou iho ia maluna. o kahi hikiee ana i moe ai, Ma ka wa e blamoe ana Xa Haku Opio, ola ka wa e heie huil ana o GUibeta iloko o na keena apau ana i manao ai oia na wahi a Berniee e komo af, aka, he ole nae kona haiawai me kekahi moall e hoomaopopo mal ana lala, e loaa ana o Bernice iaia ma ia huii ana- O ka hele ia o kana hoomau ana i ka huii a kani wale ka horā 1 o ka wanaao, aole no a wahi mea a halawai iki aku kona ike ana me ka raea ana e huii ana. Alaila, hooholo iho la ola he mea po« no iaia ke hele aku a ma kekahi keena . e pili koke ana me ka mmi a ka Haku Opio e hiamoe ana, oia nohoi ka rumi ] o Bernice, a malaila oia e kali ai maiia e ike aku no oia i ke kinowailua ana i , makemake ioa ai e halawai a e ike hoi. , Nolaiia, me keia manao, hele aku la oia a hiki maloko o ka rumi ana i makemake ai, ola kona wahi e kiai ai, ia wa wehe ae Ia oia i kona mau kamaa, a komo iho la he mau kamaa paie wawae i loaa iaia maioko o ua keena la. | Oiai ua Gilibeta nei e noho ana me | ke kali pihoihoi ana no kana mea i ' makemake ai e ike ma ia po, aia hoi, a haia ae la he hapalua hora ka loihi 0 kana kali ana, ia wa i lohe aku ai oia 1 ka nehe ana mai o kekahi lofe silika maiuna o ka papahele, a o kona wa ia i ala ae ai a a-loa-lo ae la ma o a maanei o ioko o ka ruhii ana e noho ana me he* mea la e nana ana oia o ka ike aku i kekahi mea a kdna noonoo e kikoo aku ai e ike.

| I kona nana ana ae ma o a maanei i o loko o ka rumi, aia hoi, aole oia i ike aku i ka mea ana i makemake ai e ike, la wa I haalele iho ia loko o ke keena a puka aku la ola iwaho. lafa e ku ana mawaho o ka puka o ke keena ana i puka aku ai Iwaho, aia hoi, ike aku ia oia i ka hemo'ana mai 0 ke pani puka o ka rumi auau e plii kokoke ana i ka rumi a ka Haku Ketawina ei moe ana, a ia manawa nohoi 1 ike aku ai oia i kekahi mea klno 1 aahuia i ka lole keokeo, a hele ae Ia oia me kā mama loa maiuna o ka pa« pahele, me he mea la aia wale no kona mau kapuai wawae iluna o ka lewa kahi i heie ai.

Ike pono aku la oia i ua mea kino la, aole no ia he kino e ae, aka, o Ber*nlce no ia ilokcr o kona kino ola maoli eiike me kana i hoonoho aku ai maloko o Mo Kakela. He\e ae la ua kinowailua nel 1 ke kuluaunioe, wahi a ka olelo ana» ma ke alahele e hoea mai al i ka rumi a ka Haku Opio o Ketawina e moe ana, a ia wa no o Giilbeta i lele aku-al me na kapuai mania loa mamua pono aku o kahi a Bernlce e hele mai ana. Elike hol me ka mama o ka Gilibeta lele ana aku, pela no ka mama palena ole i huli ae ai o Bernlce 1 hope a niau aku la kona mau kapuai me ka awiwi nui maluna o ka papahele me he ohu nee la iluna o ka ili o ke kai.

j I kela wa i hoomaka ai he alualu ana I |a he holo ana mawaena o Bernice ame.i Gllibeta. Ua holo aku la o Eemiee me ka mama apau e loaa ana laia, aia hoi 0 Glllbeta mahope ona kahi i holo aku ai. I keia *va a laua e holo ana kekahi mamua a o kekahi hoi mahope, oia ka wa i puoho ae ai ka Haku Opio Roe mai kona hiamoe ana, a lohe koliuiiu ae ia oia i ka haluku' nanahe o kekahi mau kapuai e nee ana maluna o ka pa» paheie veieveta, a o kona wa ia i puiwa ' ae ai a haalele iho la oia I kana wahi e moe ana, a puka aku la iwaho malloko aku o ka rumi. i I keia wa i puka aku al ua Haku Opio !a iwaho, aoie ana mau haiulu Jjou 1 iohe iho ia wa, nolaiia, hoomanao iho la oia he mea okoa wale no kana o 1 ka lohe ana, a, %oie hoi ia o ka mea ana ' ! i haupu wale ai o kana mea laia loha ' jai, ia wa la oia a hoi aku la ilo(ko o kona keena i hiamoe ai. Ma keia wahi, e kuu makamaka heiuheiu. e nana aku kaua ia Bernice ame QUibeta oiai laua e hele ana Uoko o ka . pouii ma ke aiahele a laua i holo aku ai, elike ho) me ia i hoikeia ae la. O kela w-ahi a iaua i holo aku ai. ala no la iioko o ka hale pon&i o Ketawina Kakeia ma kekahi aoao o ua hāle ]a, kahi hoi e hiki ole ia ai ke loheia aku na halulu ame na nakeke ana a laua mau kapuai. i Ua hoio aku la o B<;rnice a hoea t kekahl alapli. a ma ia alapii I hoao aku al oia e pii aku iiuna, a ela nohoi o Giiibeta ke uhal aku nei mahope ona me ka mama apau i ioaa iaia. eK pii awiwi la o Bernice ma keia alapii ana i ptt aku al me ka nana ole mai o kona mau maka I hope nei ma kahi a Oiiibeta e holo aku ana. O kona pii la a hoea Uuna iilo o ke kaupaku ponol oia hale ma ia aoao, a komo aku la maioko o kekahi keena I heie ka puuawelewele a paapu, Ela nae maioko o keia wahi keena e uiuiki ana ka malamalama o k& mahina aloalo o ka wanaao. Ua hoao hou aku la oia e iml i wahi nona e puka aku ai malloko aku oia keena. & komo &ku paha maloko o kekohi wah! okoa aku, ela nae, aole wahi mea a loaa iki, a hoomaopopo iho la oia, aohe ona wahl e pakeie ai mai k& loaa pono ana aku la GiUbeta, Nolaiia. me na -waimaka e Wolo ana ma kona mu papalina, noho iho la oia iiaio, paa ae !a ola I kona mau maka, a uwe Ufto ia me ka walohia nuL | Olai oia e uwe ana» aia hoi hoea mai jla o GUibeta maioko o kahi ana « nobo ana, a Hahea mal ia: | "Bernic«. w lawa ilra«e«io Bemic« Uuna me ka uw« ana nohoi. a pane aku la oia ia GUibc«ta* ' "K OllSl«taw ua kuhi au o k* Haka Ketawina o« i bota mai nei. a i ainahi mai nel ho) laV