Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIX, Number 2, 11 January 1901 — Page 4

Page PDF (1.69 MB)

This text was transcribed by:  Ursula Chappell
This work is dedicated to:  Awaiaulu

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

 

NUPEPA KUOKOA, IANUALI 11, 1901

 

KA HAKU OPIO

 

___ ___

 

Kakelamaina

 

_____

  Ua like keia pane a ua Miss Kiletona nei i pane mai ai imua o ke Duke Wahine o Kakeiamaina me kekahi puupuu ikaika loa i kuila ae ma ka papalina o ka Haku Opio o Kakelamaina.

  Ua maopopo loa no iaia i kela wa, ua hoole maopopo loa mai no ua Emepera Wahine nei o ka Ui, aole oia e hele ana i Kakelamaina e like hoi me ka kona makuahine i koi aku ai iaia.

  Noiaila, i ka pau ana o ka ike ana a ua Duke Wahine nei o Kakelamaina, me kana keiki a me Miss Valenatina ia Miss Naomi, aia hoi, ua hoi aku ia iakou no ko lakou home. O ke Duke Opio Sana Alabana nae aia oia ke hoi la me ka lupeaia ana o kona houpo e ke kaumaha a me ka minamina no hoi.

  I ko lakou hoea ana aku i ka hale, a komo aku ia hoi ua Haku Opio ia no loko o kona keena palapala, ia wa no oia i kahea mai ai @a Miss Valenatina e hele aku oia e kamalilo pu me ia maloko o ua keena palapala ia ona.

  Ma ka manawa i hoea aku ai o Valenatia maloko o ua keena ia, ia wa i pane mai ai ka Haku Opio iaia, ma ka olelo anamai:

  “E Valenatina, ua makemake loa au e hele mai oe e kamailio pu me a’u. Ua hele ko’u noonoo maopopo ole kona ano la’u i keia wa. Makemake au e ninau aku ia oe, heaha ia kou manao no keia huakai aku a kakou i Buruka Hale i keia ia aku nei ? Manao no anei he wahi waiwai iki kekahi i loaa mai nei la’u ma o keia hele ana aku nei o kakou ilaila e ike ai i kela wahine a ke kamahao nui wale?”

  “Owau no hoi kekahi i hoopahaohao nui ia m akeia huakai aku nei a kakou. Aneane hiki ole na ia’u ke hai aku ia oe i ko’u manao oiaio maoli no ka ho pena maopopo i loaa mai nei ia kakou ma keia hele ana aku nei a kakou. O ko’ umanao, me he mea ia aohe oiaio o na mea i hoike mai ia oe no Naomi. Aole o’u wahi manao iki o Naomi keia wahine e kapaia nei o Miss Kiletona. A ina hoi aole he kuhihewa keia i hanaia ana, alaila, o ke pookela loa keia o na mea huna pohihihi a’u i ike ai a i lohe ai hoi. Eia ka’u mea e hoomaopopo nei, hele no hoi a o Naomi keia, he mea maopopo loa, aohe ona wahi aloha ia oe, a i ole, aole no ona wahi manao hou ana mai nou. Me he mea la ke ike lea aku nei au i keia wa, ina o Naomi io keia, o kau wahine e like me kau e manaolo nei, alaila, ua makemake ole maoli oia e ike aku oe iaia.”

  Ke manaolo loa nei au, oia maoli ka mea oiaio no ka mea e pili ana i ke ano o ka hana a keia wahine hookalakupua nui wale. Aka, hookahi nae @oi a’u mea pohihihi e noonoo nei i keia wa, oia hoi, heaha la ke kumu o kona hoea ana mai i Ladana nei?”

  “Ola ninau au, e kuu haku, i ninau mai ia, aole ia he ninau hiki ole ke pane ia. He nui loa nu kumu e hoea mai ai oia i Enelani nei, a mawaena oia mau kumu he lehulehu, eia kekahi: Makemake oia e ike maopopo i kou ano e noho nei i keia wa – ke ano o kau hana e hana nei i keia wa – ua mare hou ia anei oe i ka wahine – a he nui aku no na kumu kupono e hiki ai ke kukuiuia iho ke kumu o kona hiki ana mai la i Enelani nei i keia wa. O ka mea nae e pili ana i kou mare hou ana i ka wahine, aole au i manao ma ko’u olelo ana aku ia oe no kou mare hou ia ana i ka wahine, oia kou mare io maoli ana i wahine nou – aole, oia ke ano oia olelo a’u i hoomaoe aku nei ia oe, aka, oia no ka mea e pili ana i kou haawi ana i kou paulehia ana maluna o kekahi wahine hou e like paha me a’u nei a me kekahi wahine e ae no paha a kou naau i hoohihi aku ai.”

  “Ina he oiaio kau mau mea i hoike mai ia, e Valenatina, o na kumu iho la ia i hoea hou mai ai oia i Ladana nci, alaila, heaha iho la ke kumu o kona hoapakee ana e like me kana e hana nei i kela wa?

  “A eia paha kekahi kumu nui o konahoea ana mai e Enelani nei i keia wa, aole no ia mamuli o kona makemake ponoi iho, aka, mamuli no ia o ka makemake o kona makuakane. He mea maopopo, ina e koi ana kona makuakane iaia e hele mai laua i Ladana nei, aole paha e hiki ana iaia ke hooia mai i ka makemake o kona makuakane hoahanau. O ka mea maopopo, oia keia, aole ona wahi manao iki nou i keia wa, ua make loa kona noonoo nou e like no me ka’u i hai mua aku nei ia oe, and don’t you forget it, my Lord.” (A mai poina oe ia mea, e kuu haku.)

  “Aka, e Valenatina, e manao anei oe he hana pono ia ana e hana mai aila’u? Ua ike no oia i ka pilikia i kau iho maluna o kuu makuahine no ka mea e pili ana ia’u e noho wahine ole nei i keia wa. Ua ike no oia he kulana popilikia loa keia i loohia iho maluna o’u no ka hewa a’u i hana ai iaia, oiai nae he kanaka opio naaupo haalele ioa au ma ka wa a’u i hana ai i ua hana la ana i nini loa ai ia’u ?”

  “O ko’u manao e hai aku nei ia oe, he mea makehewa wale no ia oe ka hokaulua hou ana aku no kau ninau ana aku iaia, ina paha o Naomi ia. aole paha,” wahi a Valenatina i pane hou aku ai imua o ka Haku Opio. @ pono ia oe e hoike aku imua ona, ua ike oe iaia, oia hoi, aohe ia he wahine e ae, aka, o Naomi no ia: a heaah ia ke kumu o kona makemake ana e hunaiaia iho e like me kana e hana nei i keia wa?”

  “Ae: o ko’u manao maoli ia i keia wa. Aole ioa au e hoohaia an aia mea. Ina oia e hoea mai ana i Kakelamaina Hale i keia Poalua ae, alaila, e hele maoli aku ana no au imua ona, a ninau aku iaia no ke ano o kana hana e hana mai nei la’u i keia wa, me kuu hoomaopopo ana no hoi o Naomi no ia. Aole i kanamai ka ikiiki o ko’u noonoo ke hoomanao ae hoi au eia kuu wahine ua kokoke loa mai la’u, aka, aia no nae oia ma kahi mamao loa mai a’u aku kahi i ku ai. Ke ole au e kuhihewa, me he mea ia, ua hoomaopopo mai no hoi oia i ke ano e o ko’u mau helehelena, a noonoo iho no hoi ia iloko iho ona, nona no ke kumu o ke ano e ana o ko’u noonoo. He oiaio paha kau i olelo mai nei e Valenatina, ua hoopaakiki maoli ia no kona puuwai a like ke oolea me ko ka pohaku atama. @ aho paha ka paakiki o ka hau e hehee ana ia i ka wela o ka ia, he lua ola keia. O ka puuwai i hoopuanuanuia e loaa ana no ia i ka mehana o ke aloha. aka, o ka puuwai o nei wahine, he mea ole ke aloha laia.”

  “He mea oiaio ia au e kuu haku i kamailio mai la,” wahi a Valenatina @ pane aku ai imua o ka Haku Opio e Kakelamaina. me ka hoomau ana @@@ no hoi i ke kamailio ana: “E haawi aku ana au ia oe i ka’u kokua ana a pau e like me ka hiki ia’u ke hana. Mai keia wa aku a hoea i ka Poalua ae nei e hoomalielie loa oe ia oe iho, mai noho oe a hoopioloke ia oe. I ka hoea ana mai hoi o ua ia la, ia @@ oe e ike ai i ka’u mea e hana aku ai nou. Ke ike nei au @eia oe i keia wa me ka piha uluku launa ole no keia kumuhana a kaua e noonoo nei i keia wa. Nolaila, e kuu haku, e hoao oe me kou ikaika a pau e hoopoina i na mea a pau e pili ana ia Miss Kiletona, a e kali hoomanawanui oe a hiki i ka Poalua ae nei, a ia wa e ike ai oe, e kuu haku, i ka hopena a ka’u mea e hana aku ai nou. Ua oleloia, o ka wahine no ka mea i ike i na aoao a pau o nei mea he wahine.”

_____

 

MOKUNA LII.

Hoea mai la ka Poalua, omamaka mai la kona kakahiakanui me ka opiopio maikai o kona mau hiohiona a pau. He mau mapu aala maikai ka ea, he huihui waianohia maikai ke kui e halana ana ia wa, a ma na ano a pau ola la, e hoike mai ana kona mau ouli hiki mua, he la ia a ka malie e hoalii ana.

  E hoomanao oe, e kuu makamaka heluhelu maikai, o ka la kela e hana ai o Valenatina i kana hana akamai imua o Miss Kiletona, e like me kana i hoike mua aku ai i ka Haku Opio.

  Ma ka la mamua iho, oia hoi ka Poakahi, ua hooikaika loa o Valenatina e ai mai ke Duke Wahine o Kakelamaina e wehia ona wahi papaaina uuku ma ka Poalua ae, a ua mai no hoi ua Duke Wahine nei.

  Ua kono aku la no hoi ua Lede Valenatina nei i kekahi poe makamka he kakaikahi no ka hele ana mai i ua wahi papaaina nei.

  Mawaho ae o ka papa ahaaina a ka Lede Valenatina i noonoo ai, o ka paani kini-peki a ko Pelekane poe kekahi mea ana i hoomakaukau ai, a pela no hoi ka paani pepa.

  Ua hoolala ua Lede Opio nei i keia mau mea a pau, i hiki ai i ka poe a pau ana i poloai aku ai ke noho ma ia mau hana, a kaawale hoi ka Haku Opio o Kakelamaina a me Miss Kiletona, @ohe a laua mea e hoohala iho ai i ko laua manawa noho wale, oiai hoi ai Miss Valenatina nei e noho ae ana ma ka piano no ka himeni ana me kekahi o na hoa i poloai ia ma ia papa ahaaina.

  “E kuu haku,” wahi a Valenatina i pane aku ai i ka Haku Opio,” ua maopopo loa ia’u, hookahi wale no kanaka o loko o keia poe a’u i kono aku nei e hiki ole ana iaia ke lealea pu me na hoa e ae i konoia aku nei, oia o Sir Arthur, ke kumuao leo mele kaulana loa o Ladana nei i keia mau la. E haawi aku ana nae au i kuu ike himeni a pau imua ona i loaa ai kona wahi e hiki ole ai ke ae ma o a maanei. A oiai hoi makou a pau e paa loa ana i ka makou mau hana oia auanei kou wa e hele pu aku ai me Miss Kiletona iloko o ka rumi hoikeike kii o loko nei o ka hale. I ko olua wa hoi e hoea ai iloko oia keena, o kou wa no ia e kamailio aku ai ia Miss Kiletona ma ka hoike ana aku hoi imua ona, aohe ia he wahine e ae, aka, o ko wahine no ia. E kali aku hoi au ia oe, ina aole olua. a o ko’u manawa ia e hana aku ai i ka’u hana, e like me ka’u i hoike mua aku ai ia oe, e kuu haku.”

  Ua lilo keia mau olelo a Valentina i hoike aku ai imua o ka Haku opio i mea maikai loa i kona noonoo, a ua haawi mai la oi ai kana mau maalo ana i ua Lede Opio nei, me ka olelo ana mai no hoi, akahi no a loaa iaia he manaolana maikai ma ia kakahaiaka.

  I ka hoea an amai i ke ahiahi, oia hoi ka wa e malamaia ai ka papa ahaaina hookipa a hoohanohano ia Miss Kiletona, ua akoakoa mai la na poe a pau i poloaiia e Miss Valenatina. Ua hiki mai no hoi o Miss Kiletona.

 

Iloko o ko Valenatina mau ui a pau e hoike ana ia wa, ka nani o kona aahu, ka maikai o kona mau kahiko, a pela no hoi me ka opiopio o kona mau helehelena, aole loa nae hiki iaia ke hoopahaohao ole ia e ka Ui o Miss Kiletona. Aole wale no hoi o Miss Valenatina wale no kai komohia iloko o keia mau manao ana peia, aka, o na wahine no a pau i akoakoa mai ma Kakelamaina Hle ia ahiahai kekahi i lumia pu ia e na manao mahalo no ka ui maoli no o Miss Kiletona.

  Ma ka wa no hoi o ka Haku Opio o Kakelamaina i ike aku ai ia Miss Kiletona, aole hiki iaia ke uumi iho i na hoohihi ana a kona naau, oiai ua ike aku la ia i ka nani e noho mai ana i hanohaweo ma na aoao a pau o Miss Kiletona.

  I I ka hoea ana mai o ua Miss Kiletona nei, ua hele aku ia o Valenatina e halawai pu me ia, a he mea oiaio ua like ua Lede Opio nei ia wa me kekahi o na manu nunu opiopio i paa iloko o kekahi ahele a ke kanaka ahele manu, i kona ike ana iho ua lele pau maoli aku no kana mau hoohihi ana maluna o Miss Kiletona.

  Oiai ua mau wahine nei e pa aana i ka lima o kahi a me kahi, aia ko laua mau onohi maka ke haka pololei la i kahi a me kahi. I kela manawa i olelo wale iho ai no Valenatina iloko iho ona:

  “Mamua o ka hoea ana aku o keia po i kona aumoe ana, e ike ai o Sana Alabana i kona hopena a peia hoi keia wahine a ka ui nui wale, ka wahine hoi nana e pepehi nei i kuu haku opio me ke aloha ole.

  O ka Haku Opio Sana Alabana no hoi kekahi i hele mai e haawi i kona aloha ia Miss Kiletona, aka, o ka mea kupaianaha loa i ikeia e ua Haku Opio nei ma keia wa ana i aloha aku ai ia Miss Kiletona, oia no kahi ohooho ole mai o ua wahine nei iaia e like hoi me na wa i hala mua aku.

  He mino aka mai no keia, aole nae he mahiehie o ka wahine i kiliheheia kona mau manao me ka hoihoi a me ka hoohihi no kana mea i makemake ai.

  Eia hoi i keia wa he nanaina kuoo ke kau ana maluna o ka Haku Opio o Kakelamaina. Aia mau ke hoholola ka noonoo iloko ona, no ka hana nui ana e hana aku ai imua o Miss Kiletona. Ka hakoko ana e hana aku ai no kona poao iho.

Oiai ua Haku Opio nei o Kakelamaina me Miss Kiletona e ku ana imua o kahi a me kahi, aia na maka o Valenatina ke haka pono loa la maluna o ke kane a me ka wahine. Hoonuu aku la i ka hoohihi makemake a kona naau no keia mau ui elua e ku ana imua o kahi a me kahi, he kane a he wahine, aka, he oiaio anei, he kane lo anei kahi a he wahine hoi kahi i mareia ma ke kuahu hoano loa?

  “ He wahi papa ahaaina uuku keia o na hoa i konoia aku nei no ka hele ana mai e hooiaukanaka pu me oe,” wahi a ka Haku Opio i pane aku ai imua o Miss Kiletona.

  “Ua hauoli loa au no ka hoolehulehu nui ole ia aku o n ai kipa mai nei i keia po,” wahi a Miss Kiletona i paue mai ai, ma ka hoomau ana mai hoi i ke kamailio ana. “Ua hele no hoi au a kaea i na ahaaina hihimanu o na poe i konoia.”

  Aia no hoi o Valenatina ke ku la, me ka hoolohe ana i na ki-ke olelo ana mawaena o ke kane a me ka wahine, me ka haohao nui.

  “He kupanaha maoli,” wahi a Miss Valenatina i nalu iho ai iloko ona, “o kana kane no keia a o kana wahine no kela, aka, aia nae he kowa nui mawaena o laua, a ke ku nei laua me he mau malihini la i kahi me kahi.

  “He keu maoli no paha ka mea kupaianaha nui wale o ke aloha. Ina maikai ka hoolakalakaia ana o ke aloha, e maikai auanei na mea a pau i pili i ke ola a me ka noho ana o ke kane a me ka wahine, aka, ina e maewaewa ka hana ia ana o ke aloha, aole i kanamai ka ehaeha e loaa ana i ke kane a me ka wahine.

  Kani mai la ka bele kahea no ka papa ahaaina. hele aku la na mea a pau no ka papa ahaaina.

I ka noho ana o kela a me keia mea ma ka papa ahaaina, ua ikeia he kuluna kamehai ma ko ka Haku Opio noho ana, a pela no hoi me ko Miss Kiletona.

  Ua noho iho la o Miss Kiletona ma ka aoao akau o ka Haku Opio a ua pili loa laua i kahi a me kahi.

  I ka hoomaka ana e ai, ua kaana iho la na mea a pau i na ono like ole i hoomakaukauia a kau iluna o ke pakaukau. hookahi nae mea i ike ole ia ka hialaai o kona puu i nei mea he ai, oia no ka Haku Opio o Kakelamaina. E piha ana no kana pa i na mea ai, eia nae, aole oia e ai iki iho ana, a pau aku la ia mau pa i ka lawe ia. O ka hapanui o kona manawa, ua lilo nui loa ia i kamailio ana i kona mau hoa-ai a me ka hoohoihoi ana hoi ia lakou.

  He elua a ekolu manawa a Miss Kiletona i leha mai ai a nana i ka Haku opio o Kakelamaina, aia hoi ike mai la oia i ke kaulona pololei aku o na maka o ua Haku Opiio la maluna ona. Oke pu mai la no hoi oia ia wa, he hiohiona ano e kekahi e kau aku ana maluna o na helehelena o ua Haku Opio la.

  Ma ka aoao hoi o ka Haku Opio o Kakelamaina, oiai oia e hana i na hana a pa u e hooluoluia ai na hoa-ai i hoea mai ma ka papa ahaaina oia la, e nauki ana kona naau me ka uluhua pu no hoi no ka loihi loa o ka lakou ai ana, oiai nae he wahi wa pokole wale no ka lakou o ka noho iho malunao ke pakaukau. 

  Hookahi no manao nui iloko o ua Haku Opio la ia wa, oia ka pau koke ae o ka ai ana, alaila, okona manawa no ia e hooko aku ai i ka papa hoonohonoho a Valenatina i hoike mai ai iaia. Ua ake loa oia ia wa e loaa iaia he manawa mehameha kupono e hiki ai iaia ke halawai kamailio pu me Miss Kiletona, a o ua manawa pono la ana e hoomaopopo ana, oia no kela wa a Valenatina i a’oa’o aku ai iaia.

  He mea oiaio, ua paa kona manao e halawai pu me oi me kana Naomi ma kahi a Valenatina i makemake ai iaia no ka hooko ana aku ia hana, aka ma ia manawa hookahi no nae, he nui launa ole mai ke pioloke iloko ona no kana hana e hana aku ai imua o ua Naomi la ana.

  Ua ike no oia, o kana wahine no ia. Ua mare pono ia laua e like me ka makemake o ke kanawai, aka, aia no nae he mea e ku ana iloko o kona noonoo ana, ma ke ano he mea ia e hookanalua mai ana iaia no ke alahele kupono ana e hooko aku ai i ka hana i ake nui loa ia e ia.

  Oiai no nae keia manao hookakanalua e nune ana iloko ona, ia wa i ala mai ai kekahi manao oolea a ikaika iloko ona, a me he mea la ua ikeia aku la ka aki ana iho o na ku’i o ua Haku Opio la a olino mai la ke kuoo o ka manaopaa ma kona mau nanaina a pau, a me he mea la he kanaka oia i kela wwa i makaukau e komo aku iloko o kekahi hakoko nui, e pili ana i ke ola a me ka make.

  O kekahi kumu nui hoi nana i hooulu mai i keia manaopaa iloko o ua Haku Opio nei o Kakelamaina, oia no kona ike ana aku i ka ui a me ka nani o Mis Kiletona oiai oia e noho ana ma ka papaaina. O ka mea wale no i koe ma ka aoao o ua Haku Opio nei, oia ka pau ae o ka ai ana, a hookoia hoi ka mea i makemakeia e ia a me Valenatina, a o kona manawa no ia e hookuu aku ai ka loa a me ka laula o na kiina olelo e hiki maikai ai ka heluna o ke alahele a-a o Kaniku.

  Auwe, ma ka hauli nui ike iho la ua Haku Opio nei ua hoea aku la lakou i ka hopena o na hoohele ana maluna o ka papaaina, a ia wa i hoi pono mai ai ka noonoo hana io iloko ona a paa pono i kona houpo. Olelo iho la ua Haku Opio nei iloko iho ona :

  “ Ano, ua kokoke mai ka manawa a’u e hoike a-amaka maoli aku ai imua o kela wahine puuwai puanuanu, ua ike au iaia ma kona mau ano a pau. Oia maoli io no o Naomi, kuu wahine.”

  Ma ka wa a Naomi i maalo ae ai mamua pono o ua Haku Opio nei ma ka manawa i pau ai a hookuuia ae ai ka paina ana, aole i kanamai ka haaheo, ka hiehie a me ke kilakila hanohaweo o ua wahine la. Ua hiki ole i ua Haku Opio nei o Kakelamaina ke hoowahawaha i ke komo paianehe maikai ana mai a ka manao hoohihi maikai iloko ona no ua wahine nei, in ano paha o Naomi ia ui, a i ole, he wahine okoa paha oia.

 

   “Pehea la e hiki ai

    Ke alo ae oe i ka eha,

    A ka mea maikai a maemae

    E maalo ae ana me ka mahiehie?

    O, e ka Nani-Mahea au?

   A e ke aloha – Me a’u anei oe ?”   

I ka akoakoa ana aku o na mea apau iloko o ke keena hookipa, ua hoolaie ae ia no o Miss Valenatina ma ke kamailio ana no na hana e kaana ia ai e keia a me keia oiai lakou e noho ana maloko o ua keena la. A oiai he kono keia na ka lede opio o loko o Kakelamaina, he mau hana no ia i makemakeia e lakou a pau.

 

   Nolaila, i ka paa ana o na mea a pau ma ka lakou mau hana pakahi iho, e like me ka Valenatina i hoonohonoho mua ai, ua kaawale ae ia ka Haku Opio Sana Alabana a me Miss Kiletona, aohe a laua mau mea e hoowaiea iho ai. a nolaila. ua ku iho la laua i kahi a me kahi ma ke ano no laua ko laua mau manawa a pau e like me ko laua makemake. O Valenatina hoi, ua nee aku ia oia me ka eleu loa a noho ana ma ka piano, oiai hoi o Prof. Sir Arthur i hele aku ai a ku iho la mamua mai o ka piano no ka himeni ana, oiai hoi o Valenatina e hoo kani ana.

  I ka nana ana i na mea a pau i keia wa, ua kaulike aku la keia a me keia mea maluna pono o na anuu o ka papa hoonohonoho i hooiaiaia e Valenatina. e like me ka mea i hoike mua ia aku ia oe, e ka makamaka heluhelu.

  Ma ka manawa hoi i hele pono aku ai na mea a pau ma ka lakou mau hana pakahi iho, e like me ka mea i upu mua ia e ka Haku Opio a me Valenatina no hoi, ia wa i huli ae ai ua Haku Opio nei o Sana Alabana a kamailio ae ia ia Miss Kiletona me ka nui kupono o kona leo e hiki ai ke lohe ia e na mea a pau o loko o ke keena.

  Ua kamailio mai ia ua opio nei no ka mea e pili ana i kekahi hou loa ana i kuai ai ia mau la, a he ku hoi i ka nani a me ka maikai, a ia wka no hoi i nonoi mai ai ua Sana Alabana nei ia Miss Kiletona, ina paha e ae ana oia e hele aku laua e nana i ua kii la maloko o ke keena hoikeike kii o loko o Kakelamaina Hale.

  I kela wa i puai ohelohelo ae ai ka ula ma na papalina o Miss Kiletona, me he mea la ua hoohuoi honua e iho la no oia ma ia wa no ke ano o keia poloai kamehai a ka Haku Opio i waiho mai ai imua ona, akai, ma kahi nae o kona hoole ana aku i ke noi a ua Haku Opio la, ua ae aku la no oia, me ka hoike ana hoi o kona mau helehelena i ka oluolu maikai.

  Nolaila, me ka maopopo i na mea a pau o loko o ke keena hookipa, e hele ana ka Haku Opio Sana Alabana me Miss Kiletona no loko o ke keena hoikeike kii o loko o Kakelamaina Hale, nolaila, hele io aku ia no ua Haku Opio Sana Alabana nei a me Naomi, kana wahine, ke mea hoi e kuikui lima pu ana me ia ma ka inoa o Miss Kiletona.

  Ua pili ae la ko laua kino i kahi a me kahi, o ke kane no me kana wahine, aka, o ko laua mau puuwai, ua ku mamao loa ae la ia a kanewale kahi mai kekahi mai. He mea oiaio nae, eia ka Haku Opio ke hoao nei me kona ikaika a pae e hoopili hou aku i kona puuwai a hookahi ke kaunu pu ana me ko kana wahine, oia o Naomi, eia nae, @a ike oia me ka maopopo loa, he hana nui a pohihihi launa ole mai kana e hoao ana e hana.

  Oiai ua mau ui nei elua e hele ana no loko o ka rumi hoikeike kii o Kakelamaina Hale, ua haawi ae la na hoaloha o ua Haku Opio nei i ka mahalo nona no kona kupono maoli no e lilo i kane na Miss Kiletona. Aole hoi i kanawai ka piha pihoihoi o Miss Valenatina i kona ike ana iho i ka hooko ia ana o ke anuu mua ana i hoolaha ai no ke alahele e hui ai o Sana Alabana me Miss Kiletona, a no kona piha pihoihoi loa ia wa i kapeke iki ae ai na kiko ana a kona mau manamanalima i na ki kaomi o ka piano, a ia wa i ha’i pu ae ai ka himeni ana a Prof. Arthur, a ninau iho la ua olohe himeni nei ia Miss Valenatina:

  “What is the matter with you, LadyValentina?”  (Heaha hoi keia ou, e Lede Valenatina?)

Me ka puai ana ae o ka ula ma kona mau papalina, nana ae la oia me ka minoaka ana ia Prof. Arthur, a olelo ae la :

  “No kamaikai loa o kau himeni ana e Professor, me he mea la e lilo ana au iloko e kekahi aina moeuhane, a oia ke kumu o keia kuia i loaa iho la ia’u ame oe.”

  Aka, o oe, e kuu makamaka heluhelu ka mea i ike, he mau olelo hoonalonalo wale no keia a Valenatina i pane ai imua o Prof. Arthur, oiai ke ike ae la no kaua i ke kumu o ka hapakue ana o kana hookani ana, oia kona piha pioo a pihoihoi no ka hopena e ikeia ana mawaena o ka Haku Opio sana Alabana a me Miss Kiletona.

 

_____

 

MOKUNA LIII.

 

Hea aku au, e o mai oe – Noami, aole ia – Hoohaehae ka Opua me ka Naulu – Ua hehenaia paha oe ?

 

E kuu makamaka heluhelu, ke ike nei kaua i ka hele ana o Miss Kiletona a me ka Haku Opio iloko o ka rumi hoikeike kii, a he mea oiaio hoi, i ka hala ana o kekahi manawa loihi loa o ko laua hele ana aku mai ka rumi hookipa aku, aia hoi, komo aku la laua iloko o ua keena hoikeike kii nei.

  Ua hele makaikai aku la laua i kekahi mau kii pena nani loa e kakau ana ma na paia o ua keena la, a ua piha mahalo no hoi o Miss Kiletona i kela a me keia kii ana i ike aku ai. A hala kekahi wa o ko laua haele pu ana, ia manawa i haalele aku o Sana Alabana i ua Emepera Wahine nei o ka Ui e ku hookahi, oiai hoi ola e lilo loa ana i ka nana ana i kekahi kii ana i ike ai ma Roma, a i like loa hoi kona mau ano a pau me keia kii ana e ike nei maloko o Kakelamaina.

  Ua hele aku la ua Haku Opio nei a ku mai la ma kekahi wahi aneane he elima paha kapuai ka mamao mai kahi a Naomi e ku ana, ia wa oia i kahea mai ai me ka leo mama a aheahe hoi, i ka i ana:

  “Naomi.”

Aka, aole wahi mea o Miss Kiletona a huli mai a nana mai i kahi i hoea aku ai o ka huaolelo “Naomi.” He lohe ole paha kona, a i ole, ua lohe no paha oia, aole nae oia i makemake e hoike mai oia no o Naomi , mamuli o kona huli ana mai a nana mai i ka Haku Sana Alabana.

  No keia huli ole ana mai o Miss Kiletona i keia kahea mua ana aku a a ua Haku Sana Alabana nei, ua kahea hou aku la no ia, me ka hoomahuahua iki ana ae i kona leo :

  “Naomi.”

Aole no he wahi mea a huli iki mai o Miss Kiletona, aka, ke hoomau la no kona mau maka i ka nana ana i ke kii e kau mai ana mamua pono ona. Alaila, manao hou iho la no ua Haku Sana Alabana nei, aole no paha ua wahine, hookalakupua nei i lohe i keia kahea hou ana aku ana, no ia mea, kahea hou aku ia no oia, o ke kolu ia o na manawa o kana kahea ana :

  “Naomi.”

Aole no he wahi mea a huli mai o ua Emepera Wahine nei o ka Nani, a mahope iki iho nae, a mamua ae hoi o ka anehe ana ae o ka Haku Sana Alabana e kahea hou i ka Naomi no ka ha o ka manawa. ia wa i hu@ mai ai ua Miss Kiletona nei, me ka hiehie mau no o kona kulana a me ke ano e ole ana ae no hei o kona mau helehelena, a pane mai la:

  “O kekahi keia o na kii maikai loa o loko nei o keia keena. A he kii no hoi keia na’u i makemake loa. O ka lua o na kii a’u i ike ai o keia ano, maloko no ia o ke kulanakauhale o Roma. Ma ko’u manao nae, o keia kii e kau nei maanei, oia ke kumu i loaa aku ai kela kii a’u i ike ai ma Roma.”

  Ke ike ar la oe, e kuu makamaka heluhelu i ka hana a Miss Kiletona e hanak nei i ka Haku Opio o Kakelamaina, he ku no i ka hookalakupua a me ka pahaohao nei mau hana a ua wahine la. Me he mea la no ma ka hoomaopopo maoli aku, aole loa no oia i lohe iki i ka hoopuka la ana aku o kona inoa, “Naomi,” e ka Haku Opio ‘e like me kana i kahea aku ai me ka like me kana i kahea aku ai me maopopo pono no hoi o kona leo. O kekahi mea kupaianaha no hoi i ua wahine nei, oia no ke ano e ole ana ae o kona mau helehelena, ma kona wa i huli mai a kamailio mai ia Sana Alabana. Noiaila, ua lilo keia mau hana hoolalau a ua emepera Wahine nei o ka Ui i mea hoonaukiuki loa aku i ka Haku Opio.

  Me ka pane leo ole ana mai o ua Haku Opio nei no na olelo lalau a Miss Kiletona i pane mai ai imua ona, ua hele mai la oia a hoea ma kahi a Miss Kiletona e ku ana, a hoomaka mai la oia e kamailio:

  “Naomi,” wahi ana i pane aku ai imua o Miss Kiletona, me ka leo i awaiauluia me ke aloha. “E Naomi, aole loa e hiki ia oe ke hana mai i ka hana hoolalau a hoano-e hoi i ko’u noonoo elike me kau e hana mai nei ia’u i keia wa. E Naomi, ua maopopo no ia’u, ua lohe no oe i kuu kahea ana mai nei ia oe.”

  Aka, me ke ano e oie ae o na hiohiona a me na helehelena o ua Emepera Wahine nei o ka ui no keia mau olelo a ka Haku Opio i pane aku ai imua ona, hoomau mai la no oia i ka nana pono ana mai i ka Haku Opio.

  “E Naomi.” wahi no a Sana Alabana i pane hou aku ai, “e hoolohe mai oe ia’u. Manao anei hoi oe, ne laau au a he pohaku paha hoi i haawi ole mai ai oe i kau ma uhoolohe ana ? Manao anei oe he puuwai puanuan ko’u, a i ole, he puuwai pohaku mabala paha i hoolohe ole mai ai oe ia’u ? Manao no anei oe he kanaka au i nele i ka noonoo maikai i kapae loa ae ai oe i kou hoolohe ana mai ? Aole anei hoi e kahea ak uhoi au ia oe, a e o mai hoi oe e pono ai?”

  Aka, e nana mai la no o Naomi me ke kuoo o kona mau helehelena a pau, a pane mai la oia:

“Ke ole au e kuhihewa, ua hehenaia paha oe e kuu haku. E haawi aku anei au ia oe i ka mea i maopopo ole kona ano ia’u ?

  “E hana mai ana anei oe i ka hana e hoohehena io ia ai au ? E Naomi, e kamailio mai oe ia’u – e pane mai oe. Ke nonoi aku nei au ia oe, e pane mai oe.”

  “Aohe a’u olelo e ae e pane aku ai imua ou, aka, o ko’u olelo wale aku n oia oe, e hookaawale ae oe i hele aku ai au mailoko aku o ke keena e hoolupuniia nei kou noonoo. Aole au i maa i ka noho pu ana a hele pu ana me na kanaka opulepule a hehena.”

  I keia wa anehe ae ai ua Miss Kiletona nei e huli aoao ae i mea e hiki ai iaia ke kaalo ae ma aoao o ka Haku Opio, eia nae ua alai ae la no o Sana Alabana mamua aku ona.

  “I nonoi aku au ia oe, alia hoi oe e haalele mai ia’u, a hiki i kou lohe ana i na mea a pau a’u e hoike aku ana imua ou.”

  “Ua poina anei oe ia oe iho,” wahi a Miss Kiletona i pane mai ai me ke ano e ole ana ae no hoi o kona helehelena, Haohao maoli au i keia mau hana limanui au ia’u iloko o keia keena e ku nei kaua, aole ma ke ano he pupule kekahi, a he mea kekahi e hoopu-a-a ia ana e ke kanaka hehena. O kau ano kamailio iho la keia e noke mai nei i ke kamailio ia’u, ka mea hoi i maopopo ole ko’u pili launa a kamaaina ana paha i ka inoa au i hoopuka mai nei imua o’u. Aole oia wale no, aka, eia oe ke hoopaa nei ia’u maloko nei o keia keena mehameha me he pio a me he paahao la au nau. E hai aku au ia oe, e kahea aku no au i kekahi mea e hele mai e kokua ia’u ina oe e ae ole mai ana e hele aku au mailoko aku o keia keena.”

  “No kou pono a me ko’u pono no hoi,” wahi a Sana Alabana i pane aku ai me ka leo oluolu, “mai hana oe i ka hana e kaa ai oe maloko o ka poai o na kaikamahine puuwai palupalu a nawaliwali wale. Makemake au e kamailio aku ia oe, e Naomi.”

  E like no me ka halii mau ana o ke kuoo a me ka nanaina maka’u ole maluna o na helehelena o ua Emepera Wahine nei o ka Ui, pela no ia mau hiohiona maluna ona, a ia wa hookahi no hoi i pane mai ai oia:

  “Naomi, heahea ko’u kuleana i kena inoa au e kahea mai nei ia’u? Pehea la, e hopaakiki ano no anei oe i ke kahea ana mai i kena inoa ia’u?”

  Me he mea la ua lohe aku la o Sana Alabana i ke kahuli ano e ana ae o ka leo ua Miss Kiletona nei, eia nae, aole imaopopo iaia ia mea.

  “Ke ninau mai nei oe ia’u no ko’u hoopaakiki i ke kahea ana aku ia oe ma keia inoa – Naomi. I hai au ia oe, i hoomau au i ke kahea ana i kena inoa ia oe, oiai o kou inoa ponoi no ia, aole hiki ia oe ke hoole mai. O ka inoa ia o ka wahine a’u i mare ai, a o ka inoa no hoi ia o ka wahine a’u e aloha nei i keia la, a i keia hora hookahi.”

  “E kuu haku, heaha la ko’u kuleana me kou aloha, me kou mare ana me kekahi wahine nona ka inoa o Naomi , a o ka wahine hoi au i mare au i kou mau la opiopio paha, a o ka wahine hoi i kaawale mai a oe mai mamuli o kou maaupo. Heaha ko’u kuleana i keia mau mea a pau?”

  “He kuleana kou, i hai aku au ia oe, oiai o ua wahine la, oia no oe. O oe no kelamaina nei. O oe no ua wahine la a’u i mare ai i kuu mau la opiopio. O oe na ua wahine la i hemo aku malioko aku o ka’u mau pili aloha ana mamuli o kuu naaupo.”

  I kela wa i naholo ae ai kekahi hiohiona ano e loa maluna o ua Miss Kiletona nei, a pane mai ia oia:

  “ Makemake loa au e hoike mai oe ia’u, o keia kulana hoike olelo au e hoike mai nei imua o’u, e like hoi me ka’u e lohe aku nei ia oe e hoopaanaau ana paha oe ia mau ano olelo i mea halolelo akea aku nau ma keia hope

______________________________________________________________________________

(E nana ma ka aoao 5.)

 

HOOLAHA KUMAU.

______________________________________________________________________________

Ka Hui Alahao me aina o Oahu

A MAHOPE AKU O IUNE 18998

 

 

Manawa Holo

 

WAHI HOOLULU.

Mai Honolulu aku.).

Waianae, kaa huikau na la apau koe ke Sabati.

 

 Waialua, kaa ohua, na la apau.

 

 Waianae, kaa ohua na la apau.

 

 Wili o Ewa

 

 

 

 

 

                                                A.M.      P.M.    P.M.   P.M.

Honolulu .....                            7:10    3:10     3:@@   5:10

Manana.....                           8:00    3:42       3:@@   5:30

Wili o Ewa...                         8:37    4:00       @:@@  6:10

Waaianae......                           9:@@ 4:43     .......      ........

Waialua........                           .....      12:00      .....        .....

 

 

WAHI HOOLULU.

Mai wahe mai ai Honolulu.)

 

 

Wili o Ewa, kaa ohua, koe ke Sabati.

 

Waialua, kaa ohua, na la apau.

 

Waianae, kaa huikau na la apau, koe ke Sabati.

 

Waialua, kaa ohua, na la apau, Wili o Ewa, kaa ohua a la apau.



                          A.M.   A.M.   A.M   P.M.   P.M.
Waialua ....               .....    6:12     .....   2:39   .....
Waianae ....              .....    7:12    10:09  3:55   .....
Will o Ewa.....             5:50  7:47    10:50  4:22   2:42
Manana .....               6:15  8:07    11:54  4:5@  1:10
Honolulu....               6:50   8:40    12:15  5:26   1:45

G. P. Denison
Luna. F. C. Smith
Luna Kuai Palapala Ho

 

 

 

Metropolitan Meat Co

 

(Hui Kuai Pipi Metropolitan.)

G.J. WALLER, (Wala) – Luna Nei

108 Alanui Mei.

Poe Kuai a Hoolake i ua Moku

ME

a Io Pipi, Hipa a pela’ku,

E loaa mau ana na Maau ame na Kamano i hoehu’iku’iia iloko o ka Hau.

Makepon@ ke Kuai i na I’o Pipi ma@ nei.

@@@@@PONA H@LU @ @ @

2736-@f

_____________________________________________________________________________________________

 

HOIKE AKEA !

 

 O KA HUI I IKEIA IHO NEI MAWAENA O ROBERT LEWERS, CHAS. M. COOKE A ME F. J. LOWREY, MALALO O KA INOA HUI O LEWERS & COOKE (LUI MA), UA HOOPAUIA IHO NEI I KEIA LA MAMULI O KA AELIKE ANA, A UA HOONEEIA AE NEI KA OIHANA MALALO O KA HUI NONA KA INOA LEWERS & COOKE, LIMITED, (LUI & KUKE, KAUPALENAIA).

  O NA KOI A PAU I KA HUI KE AUAMOIA NEI E KA HUI HOU, A O NA AIE A PAU I KA HUI KE HOOLILOIA NEI A E UKUIA I KA HUI HOU.

  KE PAHOLAIA AKU NEI NA HOOMAIKAI ANA I KA POE A PAU I HAAWI MAI I NA KOKUA ANA I KA HUI I PAU IHO LA, A KE NOIIA AKU NEI NO HOI E HOOMAUIA IA LAUNA OIHANA ANA ME KA HUI HOU.

 

LEWERS & COOKE.

       _____    

 

LEWERS & COOKE, LIMITED.

(Lui & Kuke, Kaupalenaia.)

 

Peresidena .................... F.J.Lowrey

Hope Peresidena .......... W.W. Harris

Kakauolelo me Puuku... W.A.Hadden 

Luna Hooia .................. C.H. Cooke

Luna Hoohana ............. Robert Lewers

Luna Hoohana ............. Chas. M. Cooke

  Honolulu, December 31, 1900.